Chegou o Nadal ás nosas escolas e os nenos e nenas de Relixión do CRA de Rianxo queren desexarvos un moi BO NADAL a todos e a todas. Nestas datas tan entrañables os nosos nenos/as querían felicitar as súas familias, e como xa sabedes que aos nenos/as de Relixión gústanos moito facer agasallos, este ano agasallamos as nosas familias cun libriño de Nadal onde recollemos os traballos que fixemos ao longo deste mes de decembro.

O primeiro xa o coñecedes é unha Candea de Advento o segundo, como non, é un precioso Portal de Belén. Nestes últimos días traballamos moito

limos e repasamos a historia do Nadal

coloreamos e decoramos os nosos portais, bueno menos os nenos de tres anos que fixeron un neniño Xesús:

os de 4 e 5 anos fixemos o seguinte portal:

E os de 1º Ciclo de Primaria fixeron o seguinte:

Non digades que non quedaron chulísimos! Pero ademais de todo isto tamén o pasamos moi ben e nos demos moito cariño:

E por último, pensando en todos vós se nos occorreu poñer uns simpáticos gorros de Papa Noel e facer unhas fotos para vos felicitar as festas:

Como cada ano, queremos desexarvos a todos e a todas unhas moi felices festas, que o ano novo 2014 entre nos vosos fogares cheo de amor, paz e prosperidade. Este ano a nosa felicitación é un pouco especial, ven recollida na presentación de imaxes, esperamos que vos guste:

Pois nada, de todo corazón moi, moi bo Nadal, e moitos bicos dos nenos e nenas de Reli. Vémonos despois das vacacións!

O Advento é o primeiro período do ano litúrxico cristián. Abarca os 22 ou 28 días anteriores ao 25 de decembro cando se celebra o nacemento de Xesús.

Para os cristiáns é un tempo de preparación para a celebración do Nadal. Durante este período existe a tradición de colocar tanto nas casas como nas igrexas unha coroa feita con ramas verdes á que se lle pon catro candeas, unha por cada domingo de Advento.

Este adorno ten a sua orixe nunha tradición pagana europea procedente do norte, que consistía en prender candeas durante o inverno para representar ao lume do deus sol, para que regresara coa sua luz e calor durante o inverno.

Os primeiros misioneiros que chegaron ao norte de Europa aproveitaron esta tradición para evanxelizar ás personas. Partían das suas costumes para ensinarlles a fe católica.

A partires de aquí esta costume se foi xeralizando no mundo cristián e chegou ata os nosos días. Os nenos e nenas do CRA quixemos este ano participar desta tradición  e fixemos as nosas candeas de Advento. Este foi o resultado:

3- 4 ANOS

5 ANOS

1º CICLO

Que vos parecen? Esperamos que vos gusten moito, se queredes ver máis candeas e o ben que o pasamos facéndoas, a continuación tedes a galería de imaxes da actividade:

Bueno pois isto foi o que fixemos os nenos e nenas de Relixión do CRA para celebrar o tempo do Advento neste curso tan especial no que andamos de festa en festa. Moitos biquiños e ata á próxima!

Na nosa terra ao longo do ano se van celebrando todo tipo de festas, tanto de carácter popular como de carácter relixioso; nalgúns casos as tradicións populares se entremezclan coas tradicións relixiosas xurdindo festas tan importantes como "O Día do San Martiño".

Dende moi antigo as festividades relixiosas eran días destacados no calendario polo que popularmente se empezaron a tomar como datas referentes para a realización de distintas actividades lúdicas que co tempo se converteron en celebracións tradicionais. O San Martiño é un dos exemplos máis destacados deste tipo de celebracións. Patrón da cidade de Ourense celebra a súa festividade cada 11 de novembro, sendo día festivo en moitos pobos da provincia, esta data é a escollida para a celebración dos magostos, aínda que tamén se poden celebrar uns días antes ou despois. Nesta data en moitos lugares de Galiza, as castañas non só se acompañan de viño novo senon tamén de productos do porco, xa que neste día tamén se produce a tradicional "matanza do porco". 

De todas estas cousas falamos en Relixión, e para elo tomamos como punto de partida un conto titulado A Casa do Rato Renato da editorial Barafunda onde precisamente se fai referencia as distintas festas populares e relixiosas que se celebran en Galiza durante o mes de novembro:

Despois de ler o conto fixemos un repaso pola linguaxe tradicional galega que está cargada de referencias á festividade de San Martiño, existen gran cantidade de cantigas e refráns onde se menciona. Nós vos invitamos a que coñezades as seguintes:

Polo San Martiño

faise o magosto

con castañas asadas e

viño ou mosto.

Castañas, noces e viño

fan as delicias do San Martiño.

Polo San Martiño

quítalle o tapón ao viño

Polo San Martiño

vai a ver o teu soutiño

A todo porquiño

chégalle o San Martiño

Polo San Martiño,

trompos ao camiño

E mira ti por onde que a profe Celia nos trouxo un trompo á clase co que xogamos e o pasamos moi ben:

E de entre todos os nenos e nenas que van a Relixión so atopamos a un artista do trompo: Lucas Martínez de Pazo Primaria que ata tiña o seu propio trompo, ao que fixo bailar e bailar...

Grazas Lucas!

Para rematar fixemos unhas fichas onde aparecía San martiño rodeado de todos os productos relacionados coa sua festividade, mirade que bonitas nos quedaron:

Pois nada máis, deixámosvos coas galerías de imaxes onde podedes ver canto traballamos pero tamén canto xogamos. Dende Relixión reivindicamos o uso dos xoguetes tradicionais que se están perdendo e non son nada caros! así que papis e mamis invitámosvos a que os recuperedes cos vosos fillos e fillas.

GALERÍA 1 (Escolas de Quintáns, Pazo e Rañó)

Galería 2 (Escolas de Cuvide, Cruceiro e Capela)

Nestes días na área de Relixión nos propuxemos cambiar o debuxo que indica en que lugar se gardan os nosos traballos dentro da aula. Tiñamos nalgunhas aulas unhas etiquetas moi vellas que estaban moi estropeadas, e noutras aulas nen sequera tiñamos etiqueta. Polo que decidimos que xa era hora de facer unha nova. Entón a profe Celia non se lle ocorría que debuxo poñer, e un amigo noso se ofreceu a disfrazarse de anxiño, un amigo moi especial de todos os nenos e nenas do CRA, un amigo que sabe que en Reli traballamos con moitos contos e coas historias da Biblia, e que nos portamos moi ben! Este amigo que se nos ofreceu non é outro que Daniel, que se puxo todo guapo disfrazado de anxiño. Queredes ver como quedou a nova etiqueta? Pois mirade que bonita!

E despois de que Daniel nos fixera este agasallo tan bonito, nos tamén o quixemos agasallar a el pero decidimos que tiña que ser algo moi divertido, un agasallo especial co que Daniel o pasase moi ben. E decidimos disfrazalo de todo aquilo que se nos foi ocorrendo.

Os nenos máis pequenos colorearon de decoraron a Daniel disfrazado de anxiño:

Aquí podedes ver a galería de imaxes:

O máis maiores fixémoslle a Daniel moitos disfraces, aquí tedes uns exemplos:

A continuación podedes ver a galería de imaxes:

Pois aquí remata esta actividade tan divertida, esperamos que Daniel o pase moi ben coa súa nova colección de disfraces e nós, os nenos e nenas de Reli do CRA, nos lembraremos todos os días do noso amigo da biblioteca que nos invita, cada día, a descubrir o marabilloso mundo dos libros. Grazas Daniel!

Esperamos que vos gustase moito  o noso traballo. Moitos biquiños e ata a próxima!

Os nenos e nenas de Relixión de Primaria fixemos un experimento sensorial traballando coas emocións. A profe Celia tróuxonos á clase unha ficha con 12 debuxos de nenos aos que lle tiñamos que debuxar as caras. E as caras tiñan que expresar distintas emocións. Para rematar a actividade tiñamos que aplicarlle unha cor a cada emoción.

A continuación fixemos unha estadística para saber con que cores asociamos as distintas emocións, para elo seleccionamos as 5 emocións que máis se repetiron no debuxo das caras, e observamos as cores que lle fomos aplicando, anotamos cal se repetía máis segundo a emoción. Este foi o resultado:

    LEDICIA : AMARELO

   MEDO : MARRÓN

   RABIA : VERMELLO

   TRISTEZA: AZUL

  VERGOÑA : ROSA

Que vos pareceu o noso experimento? Ti tamén asociarías estas emoción con estas cores? Nós non coincidimos ao 100% ,  houbo compañeiros que a LEDICIA, por exemplo, a asocian  coa cor verde e outros a pintaron de coloríns. Ou no caso da  TRISTEZA á profe lle sorprendeu que  moitos de nós a pintaramos de azul. e cando nos preguntou o por qué, nos lle contestamos: "profe pintamos a tristeza de cor azul porque as bágoas tamén son azuis".

Pois nada so queriamos compartir co vos o noso experimento, esperamos que vos guste e vos animamos a que  xoguedes nas vosas casas a asociar cores e emocións seguro que vos sorprendedes. Moitos biquiños e ata á proxima!

Ola a todos e a todas, xa están de volta as novas de Relixión, esperamos que nos votásedes moito de menos. Como cada ano os nenos e nenas de Reli do CRA empezamos o novo curso con moita ilusión. Neste inicio de curso falamos do importante que son as emocións nas nosas vidas. A través da figura do noso amigo Xesús descubrimos que non debemos deixarnos arrastrar polas emocións negativas, xa que con iso só conseguimos perxudicarnos a nós mesmos e aos demáis. Xesús dicía cousas como "se te pegan pon a outra meixela", "ama aos teus inimigos" ou "perdoa ata setenta veces sete", todas estas cousas son moi difíciles de facer verdade? pero podemos intentar levarnos o mellor posible para ser máis felices e descubrir o que significa a verdadeira amizade.

Con este fin traballamos un conto titulado "Un lío de monstros" e nos demos conta do importante que é non deixarse levar pola rabia ou o enfado porque pode ter unhas consecuencias catastróficas. Se queredes saber o que lle pasou aos seus protagonistas non deixedes de ler:

UN LÍO DE MONSTROS

( adaptación do conto "Un Halllowen diferente" de Pedro Sacristán cuentosparadormir.com)

Fai moitos, moitos anos, o país dos monstros era un lugar marabilloso. Os monstros eran seres larpeiros e agarimosos que lle querían moito aos nenos, se xuntaban para facer picnis onde comían moitas lambetadas, xogaban e lle contaban contos aos nenos e ás nenas.

Pero un día algúns monstros tiveron unha gran liortada por mor dun caramelo. empezaron a discutir por ver quen o papaba, e os seus berros arrepiantes asustaban ata ao máis pintado:

Tanto e tanto berraron que ata as propias letras que pronunciaban se asustaron e empezaron a fuxir de aquel lugar:

Ao final como non paraban de berrar case non quedou ningunha letra coa que pronunciar palabras:

Entón todo o que dicían os monstros deixou de comprenderse. só quedaron unhas poucas letras valentes como a A, a R ou a G. Os monstros so podían dicir palabras como ARRRRG!, AAAAAAH! ou GRRRR! Polo que a partir de entón os nenos lle empezaron a coller medo por falaren dese xeito, e empezou a extenderse a idea de que os monstros eran seres malvados que só querían facer dano:

Esta situación se prolongou por moito tempo, ata que unha nena que paseaba polo país dos monstros encontrou ás letriñas agochadiñas co medo debaixo dunhas follas. Esta nena, era unha nena moi especial que conservaba un amigo monstro, moi simpático e listo, que ao ver que todo o que dicía asustaba aos demais, se fixo pasar por mudo e entón seguía sendo amigo dos humanos:

A nena levou as letriñas para a súa casa para coidalas e as meteu nunha caixiña. Esa noite cando o seu amigo monstro a foi visitar púxose moi contento ao ver as letras desaparecidas, por señas pediulle á nena que llas prestara e por fin puido falar. Por primeira vez a nena escoitou a doce voz do monstro:

Entón os dous acordaron devolver as letras ao país dos monstros e se foron coa caixiña de porta en porta para que todos os monstros puideran volver dicir cousas agradables:

Tan contentos se puxeron os monstros por poder volver a falar que organizaron unha gran festa:

A partires dese día os nenos e as nenas e mailos monstros volveron ser amigos para sempre xamáis.

FIN

Vedes en que lío se meteron estes monstros por non saber controlar o mal xenio nin compartir? Non podemos deixar que estas cousas nos pasen a nós!... Esperamos que vos gustase moito o noso traballo, a continuación podedes ver  a galería de imaxes sobre os debuxos que fixemos do conto. Moitos biquiños de todos os nenos e nenas de Relixión. Ata a próxima!

"A Virxe de Guadalupe

quen a fixo moreniñaaaaa...

foi un raíño de sol

que entrou pola ventaíñaaaaa..."

Ola a todos e a todas os nenos e nenas de Relixión do CRA estamos rematando o curso cunha unidade didáctica adicada as festas relixiosas, e como non podía ser doutro xeito, decidimos centrarnos nas festas da nosa contorna. Pois se vos preguntades cal é a festa relixiosa máis importante de Rianxo (e unha das máis coñecidas de Galiza), non podíamos rematar o tema sen referirnos á Virxe da Guadalupe, popularmente coñecida como "a Moreniña". Así pois en homenaxe a esta festa tan importante e querida por todos os rianxeiros, rianxeiras e rianxeiriñ@s decidimos facer os nosos retratos da Virxe:

Bueno que vos parecen as nosas reproduccións? a que custa distinguir o orixinal das copias? ja,ja,ja... A verdade e que nos saíron moi ben. A continuación podedes ver a galería de imaxes á que lle puxemos como música de fondo a canción "A Rianxeira". Esperamos que desfrutedes tanto da música como dos nosos traballos:

Con esta actividade rematamos o curso 2012- 2013, un curso marabilloso cheo de sorpresas e descubrimentos, fixemos moitos traballos que nos encanta compartir con todos vós a través do noso portal. Moitos, moitos bicos a todos, felices vacacións e ata o curso que ven! Vémonos en setembro!

          Ao longo deste curso 2012-2013 os alumnos e alumnas de 2º de Primaria de Relixión do CRA nos embarcamos nunha viaxe a través do tempo para coñecer a espiritualidade e as crenzas relixiosas dos nosos ancestros. Partindo da cosmogonía cristiana onde consideramos a Deus como o Creador da vida e do universo, comezamos a nosa viaxe nas orixes do tempo, seguimos as pegadas de Deus dende o Big Bang primixenio ata a Idade Media. Observamos como dende os tempos prehistóricos o home empezou a desenrolar a súa espiritualidade e as crenzas relixiosas, falamos das características esenciais da espiritualidade dos pobos castrexos e nos embarcamos na evanxelización de Galiza centrándonos na figura do Apóstolo Santiago como o principal artífice. 

Chegamos entón á ultima etapa da nosa viaxe: a Idade Media. O cristianismo chega a Península Ibérica a finais do século I, a xente empeza a achegarse a mensaxe de Xesús e se empezan a fundar as primeiras comunidades cristiás. Ao longo dos primeiros séculos se van constituindo as primeiras parroquias e se vai organizando a Igrexa , nombrándose os primeiros Bispos e Papas. Cando chegamos a Idade Media a Igrexa está plenamente constituida e preparada para predicar a mensaxe de Xesús por todo o mundo, pero si o cristianismo da Idade Media se caracteriza por algo e por ser a era das grandes catedrais.

A Idade Media é a etapa histórica onde floreceu a construcción dos grandes templos cristiáns. As catedrais son as igrexas principais de cada diócese onde reside o Bispo e o seu cabildo. A súa pranta principal ten forma dunha enorme cruz, aínda que despois se lle poidan ir añadindo anexos a modo de capelas. Normalmente a súa construcción completa tardaba varios séculos en executarse, este é o caso da Catedral de Santiago de Compostela unha das máis importantes do mundo, que a partires do núcleo orixinal sufriu grandes modificacións, polo que quixemos recuperar a fachada orixinal da Idade Media coloreando con acuarela un boceto da mesma:

As catedrais son parte ineludible da paisaxe do mundo occidental, polo que decidimos investigar a cerca da súas orixes, e descubrimos que a catedral máis antiga de España está en Galiza. Trátase da basílica de San Martiño de Mondoñedo, situada no municipio lucense de Foz,  no século IX foi sede de dous obispados do Reino de Galiza, un trasladado dende Braga en Portugal, e outro trasladado dende Bretoña, na provincia de Lugo.O edificio actual é románico de finais do século IX, os recios contrafortes son obra do século XVIII. Dende o ano 1931 está catalogada como BIC (Bien de Interés Cultural, figura xurídica de protección do patrimonio histórico español), no ano 2007 obtivo a categoría de basílica. Decidimos relizar un cadro da mesma, que coloreamos con témpera sólida:

galería de imaxes

      Coa reproducción destas dúas grandes catedrais galegas rematamos o nos proxecto "As orixes do cristianismo en Galiza", esperemos que desfrutedes moito do noso traballo. Un bico moi forte e ata o curso que ven.

Curiosidades ligüísticas:

Sabías que na súa orixe o termo catedral significaba "cadeira"? 

 A súa orixe esta no grego katedra, que significa “ cadeira", catedrático significa “o que pode sentarse”, e cátedra significa “ensinar sentado”. De ahí ven o nome de catedral entendida como o lugar dende onde o bispo exerce o seu maxisterio a todo o seu episcopado, maxisterio simbolizado na cátedra, que aínda que no seu orixe é unha “cadeira” pasa a simbolizar a máis alta capacidade docente.  É por isto que as catedrais tamen son coñecidas  como as sedes episcopais,  e tamén o Vaticano como a Santa Sede.  

INTRODUCCIÓN

Durante este curso 2012-2013 á area de Relixión Católica do CRA de Rianxo, participa no proxecto “Rianxo fala”, proposto dende o IES Félix Muriel de Rianxo. A nosa intención foi relacionar este proxecto co PDI “Arqueoloxía: en busca das nosas orixes”, que traballamos no CRA durante este curso, polo que estudamos varios termos dende o punto de vista da lingua como patrimonio, lóxicamente dunha maneira sinxela xa que  hai que ter en conta que a idade dos nosos alumnos/as comprende a franxa dos 3-7 anos.

 Ao longo da programación da materia especialmente durante o 3º trimestre, os nenos e nenas de Relixión do CRA aprenderon cal é orixe lingüística de diversos obxectos relixiosos así como termos relacionados co concepto de parroquia entre eles os nomes das construccións católicas máis características de Galiza: igrexa, catedral, capela e cruceiro.

Ademáis neste curso se desenrolou para os nenos/as de 2º de Primaria de Relixión un proxecto titulado “As orixes de Cristianismo en Galiza”, integrado no PDI de centro “Arqueoloxía: en busca das orixes”. Este tema nos permitiu afondar tanto nos termos relixiosos referidos á arquitectura cristiá, centrándonos sobre todo no concepto de catedral como na orixe lingüística dalgúns nomes e topónimos relacionados coa evanxelización que se inicia en Galiza durante o século I; termos como Santiago, Compostela ou Padrón.

Dende o departamento de Relixión do CRA de Rianxo consideramos moi importante que se dé a coñecer e se utilice a terminoloxía relixiosa en galego, xa que cremos que o uso da nosa lingua debe fomentarse dende tódolos ámbitos, polo tanto a Relixión tamén fala galego. As Actividades que levamos a cabo na aula nos axudaron a entender como se foi formando a terminoloxía galega de carácter relixioso, de onde veñen estas verbas, de onde ven o seu significado, e tamén como moitas delas son formas latinas debido ás características específicas da linguaxe relixiosa en xeral.

EXPERIENCIA DE AULA

Esta actividade de investigación a cerca da linguaxe relixiosa se desenrolou en varias sesións dentro de dúas unidades da nosa programación.

UNIDADE 4 : “Que gran familia”

Nesta unidade adicada á Igrexa como a gran familia de Deus e ás parroquias, vimos unha presentación de power-point titulada “As nosas igrexas”; nesta presentación que se abría cun mapa das parroquias de Rianxo vimos as igrexas e as capelas de Rianxo, ademáis das catedrais galegas, polo que fumos comentando os diferentes tipos de templos cristiáns, e a orixe dos seus nomes. Ao final decidimos facer un catálogo das igrexas de Rianxo e o regalamos á Biblioteca de Daniel.

UNIDADE 6: “Gústanme as tuas cousas”

1ª sesión: Esta unidade está adicada a coñecer os distintos obxectos relixiosos que se usan na tradición e na liturxia  católicas, así como ao coñecemento básico da Biblia como libro sagrado dos cristiáns. Despois de ler un  conto introductorio titulado “O Libro de Felipe” (un conto donde aprendemos a valorar a importancia dos libros como fontes de coñecemento), nos adentramos no coñecemento da Biblia como o libro sagrado dos cristiáns, levamos á aula unha Biblia “de adultos”, para que os nenos a viran e a tocaran, comentamos moitas cousas sobre ela, e tamén falamos da orixe e significado do termo. Despois desfrutamos das historias da Biblia a través de versións infantis adaptadas.

2ª sesión: montamos na aula unha exposición de obxectos relixiosos, tanto de elementos que se usan na liturxia católica como obxectos relixiosos que se teñen nas casas e se usan no ámbito familiar.

Esta actividade tiña como obxectivo a "desacralización" dos obxectos relixiosos, pretendíamos que os nenos se acercasen a eles dun xeito natural, que os viran, os manipulasen, xogasen con eles… tratando de  despertar a súa curiosidade para coñecer os principais elementos da liturxia cristiá aos que poucas veces se ten acceso sendo xa parte da nosa cultura.

A medida que íbamos vendo os distintos obxectos os íbamos presentando, dicíamos o seu nome en galego e explicábamos a súa orixe lingüística a partires do seu significado, e tamén falabamos da súa funcionalidade.

3ª sesión: os nenos máis pequenos colorearon un debuxo dun obxecto relixioso, os máis maiores fixeron un debuxo do obxecto que máis lle gustou, e ecribiron o seu nome en galego.

P.D.I. “As orixes do Cristianismo en Galiza”: ao longo de todo o curso desenrolamos este proxecto cos nenos e nenas de 2º de Primaria, embarcámonos  nunha viaxe a través do tempo para coñecer a espiritualidade e as crenzas relixiosas dos nosos ancestros. Partindo da cosmogonía cristiana onde consideramos a Deus como o Creador da vida e do universo comezamos a nosa viaxe nas orixes do tempo. E observamos como dende os tempos prehistóricos o home empezou a desenrolar as crenzas relixiosas, estudamos a evanxelización de Galiza e rematamos a nosa viaxe na Idade Media, a era da construcción das grandes catedrais. Ao longo deste camiño fumos traballando a orixe dalgúns termos relacionados coa pegada que o feito relixioso foi deixando na nosa lingua.

Todas as actividades que fixemos están recollidas no noso portal-web , e o que investigamos sobre a orixe e significado dos distintos termos, aparece nas actividades  baixo o epígrafe de curiosidades lingüísticas ,  podedes atopar estes traballos no noso libro-web Desenterrando o pasado ou en Educación Relixiosa.

LISTAXE DOS TERMOS TRABALLADOS

A BIBLIA

BIBLIA: libro sagrado dos cristiáns, que significa “conxunto de libros”. A orixe deste nome está no grego biblía plural de biblíon  que significa "papiro ou rollo"  ou  e  por extensión "libro" . Dita expresión foi empregada polos hebreos helenizados (aqueles que vivían en cidades de fala grega) moito tempo antes do nacemento de Xesús de Nazaret  para referirse ao Antigo Testamento . Moitos anos despois empezou a ser utilizada polos cristiáns para referirse ao conxunto de libros sagrados que forman a Biblia que hoxe coñecemos.  Dita palabra pasou ao latín como un cultismo, e o que nun principio era un termo neutro plural acabouse convertindo nun feminino singular  entendendo o nome de Biblia como o nome propio de todo o conxunto.

A Biblia é o libro máis traducido do mundo. Ao longo dos secúlos tivo moita influencia tanto na cultura en  xeral como na linguaxe, por iso en galego ao igual que en outras linguas, existen gran variedade de expresións populares  que teñen o seu orixe nos relatos bíblicos, como por exemplo: “pasar as de Caín”, “Estar caendo un diluvio”, “Ser mais vello que Matusalén”…

OBXECTOS RELIXIOSOS

COPÓN: obxecto relixioso católico no que se garda a comunión dentro do sagrario. Ten a forma dunha copa máis ancha que alta e cunha tapa rematada nunha cruz. Este termo ven do latín cibus que significa “comida”, en referencia ao “pan celestial” que garda dentro, tamén se lle chama ciborio que ven do grego kiborion que significa “copa”.

CÁLIZ: copa que se utiliza nas celabracións católicas como contedor do viño que representa o sangue de Cristo. Ven do latín calix, calicis que significa “copa”.

CUSTODIA: obxecto relixioso católico no que se garda a comunión para expoñela ao público durante as novenas ou a celebración da Festa do Corpus Christi (principalmente). O seu nome ven do latín custos, custodis que significa “guardian”. Tamén se lle chama ostentorio que ven do verbo latino ostentare que significa “mostrar”.

PATENA: Obxecto relixioso con forma de platiño redondo ou ovalado que se utiliza durante a celebración da Eucaristía para apoiar a comunión xa consagrada. Como se utiliza para pousar o Corpo de Cristo o sacerdote debe limpala  despois de cada celebración, sempre debe estar moi limpa de ahí xurde a expresión popular de orixe relixioso “Estar limpo como unha patena”. O seu nome ven do latín patena.

CRUCIFIXO: é o obxecto relixioso cristián por excelencia e o máis universal, trátese dunha cruz coa imaxe de Xesús. Está recoñecido en todas as confesións relixiosas cristiás como o símbolo de Xesús máis importante. A súa orixe está no latín crucifixum, participio do verbo crucifigiere  significa “fixado na cruz”.

ROSARIO:este nome fai referencia a dous termos relixiosos, por unha banda ven sendo un rezo tradiconal católico e por outra banda designa ao obxecto que se utiliza para este rezo. Xunto co crucifixo, este obxecto relixioso é quizáis o máis común e coñecido da confesión católica: consiste nunha especie de sarta  de contas que están separadas cada dez por outras de distinto tamaño e a sarta está unida polos seus dous extremos a unha cruz. 

A orixe do termo esta ligada á figura de santo Domingo de Guzmán,  aínda que se sabe que séculos antes do nacemento deste santo xa existían sartas con contas para axudar aos monxes a contar as oracións que recitaban de xeito repetitivo e metódico, elaboradas en Inglaterra virían sendo unha especie de rosarios primitivos.

Considerase a Santo Domingo o “inventor” do rosario a raíz dunha visión que tivo. A historia conta que a Santísima Virxe se lle apareceu en soños mostrándolle una bella grilanda de rosas mentres rezaba e lle pedía que lle ensinara a rezar á xente. Nesta grilanda está tanto a orixe do termo como a forma do obxecto xa que a palabra Rosario ven do latín rosarium que significa “rosal”, e a sarta de contas que forma o Rosario ten a forma dunha grilanda.

BOTAFUMEIRO OU INCENSARIO: receptáculo que se usa nas celebracións relixiosas para queimar o incenso, que se prende e se fai ventilar para propagar o seu aroma.

A palabra incensario é un derivado de incenso que ven do latín incensum,  participio do verbo incendere, que significa “encender”. O incensó é unha preparación de resinas aromáticas vexetais   , ás que a menudo se lle engaden aceites esenciais  de orixe animal ou vexetal, de forma que ao arder desprenda un fume  fragante, na Igrexa Católica normalmente se adoita queimar en forma de pó.

O termo popular para referirse ao incensario é Botafumeiro, nome co que se coñece ao gran incensario que ten a catedral de Santiago de Compostela e que xa é un símbolo tanto da propia catedral como da cidade en sí.

RELIXIÓN  CASTREXA:

LUAR: Según Rof Carballo a crenza popular en Galiza de que a Lúa co seu luar preña as mulleres pervive dende a época pre-romana. A explicación a encontramos na relixiosidade dos pobos castrexos, porque na tradición castrexa e celta a Lúa non era unha deusa feminina como na tradición romana, senón que era un deus masculino chamado Gealach, e aínda que o termo que chegou ata nós para referirnos ao gran astro nocturno ven do latín lux, lucis (luz), sendo  lúa un  termo de xénero feminino que significa "luminosa" ou "a que ilumina", o xénero masculino seguiu pervivindo nas nosas conciencias a través da masculinidade que lle atribuimos ao luar.

EVANXELIZACIÓN DE GALIZA:

Na tradición da evanxelización de Galiza non podemos obviar a lenda sobre o traslado miragroso do corpo do Apóstolo a Galiza e sobre a fundación da cidade de Santiago de Compostela. Neste relato de tradición relixiosa cristiá se atopa a orixe de dous topónimos moi cercanos a nós: Compostela e Padrón. Do mesmo xeito explicamos a orixe do nome de Santiago e porque existe tanta variabilidade de formas.

NOMES PROPIOS:

SANTIAGO: os nomes de Iago, Santiago, Xaime e Xacobe son todos o mesmo. Todos veñen do latín Iacobus que á súa vez ven do hebreo Yaakov que e o nome orixinal do Apóstolo Santiago, pero entón como é posible tanta variación? Pois porque xa en latin convivían duas formas para referirse ao Apóstolo Iacobus como xa dixemos, e Iacamus.

TOPÓNIMOS:

COMPOSTELA: o termo Compostela se cre que ven do latín campus stellae que significa "campo de estrelas" en referencia ás luces que segundo Paio (o hermitaño que descubriu a tumba do Apóstolo) brotaban do mausoleo cando foi descuberto no bosque Libredón e que brilaban tanto coma estrelas.

PADRÓN: conta a historia que os discípulos de Santiago que transportaban o seu corpo, entraron en Galiza polo río Sar e que ataron a barca na que chegaron a un pedrón que atoparon á altura de Iria Flavia para seguiren o camiño a pé. Pois este pedrón que significa "pedra grande" deu nome ao lugar ao que hoxe coñecemos como Padrón. Pedrón e un derivado de pedra que ven do latín petra e significaba "rocha".

CONSTRUCCIÓNS:

IGREXA: o termo igrexa ven do latín ecclesia,  que a súa vez ven do grego ekklesía, significa “ asamblea" ou “congregación de xente”. Co tempo este termo empezou a usarse para referirse a congregación dos cristiáns e por extensión aos seus templos.

CATEDRAL: a súa orixe esta no grego katedra, que significa “ cadeira", catedrático significa “o que pode sentarse”, e cátedra significa “ensinar sentado”. De ahí ven o nome de catedral entendida como o lugar dende onde o bispo exerce o seu maxisterio a todo o seu episcopado, maxisterio simbolizado na cátedra, que aínda que no seu orixe é unha “cadeira” pasa a simbolizar a máis alta capacidade docente.  É por isto que as catedrais tamen son coñecidas  como as sedes episcopais,  e tamén  o Vaticano como a Santa Sede.  

CAPELA: o termo capela ven do latín tardío capella,  que significa “ capa pequena". Que este termo pasase a denominar un edificio cristián parte da historia sobre a capa de San Martín de Tours. Según nos conta a historia San Martín donou un pedazo da súa capa a un pobre, converténdose co tempo  nunha reliquia do santo sobre a que se erixiu un pequeno templo. A partires de entón se empezou a denominar con este nome a todos os templos pequenos das mesmas características. No noso CRA temos unha escola que recibe este nome "A escola de Capela", cremos que a orixe do seu nome está en que tivo que existir ou existe unha capela nas inmediacións do lugar. 

CRUCEIRO:a palabra cruceiro ven do latin crux, crucis que significa “cruz”, á que se lle engadiu o sufixo “-eiro”, formando a palabra cruceiro. Os Cruceiros son monumentos relixiosos cristiáns moi característicos de Galicia que se colocaban normalmente nos cruces de camiño para lles dar protección aos viaxeiros. Os máis antigos datan do século catorce. No noso CRA temos unha escola que recibe este nome " A escola do Cruceiro", creemos que a orixe do seu nome está no cruceiro que ten diante. Outras palabras relacionadas que teñen a súa orixe no latín crux, crucis son: cruzar, encrucillada ou crucifixo.

FIN