Skip to Content

2023/24

Elaboramos Galos de Barcelos

Nesta última semana de ano académico decidimos fechar com chave de ouro e continuar a explorar conteúdos relacionados com a arte popular. Para isso, estudamos a lenda do Galo de Barcelos e observamos os detalhes da cerâmica barcelense. Isto permitiu-nos ver os tempos do passado em 1º da ESO (Imperfeito e Pretérito Perfeito Simples) e recordá-los em 4º da ESO.

galos de barcelos

 

Esta experiência é fácil de acompanhar em casa, já que os materiais eram fáceis de conseguir:

-rolo de cartão do papel higiénico

-acrílico preto

-pincel

-fita isoladora azul

-cartolina preta

-marcadores Posca ou similares

-duas furadeiras com forma de coração (também podemos fazer os corações à mão)

-papel vermelho e amarelo

-tesoura

-cola

-2 adesivos com forma de olho (também podemos fazê-los à mão)

 

Primeiramente começamos pintando o rolo de cor preta. Enquanto esperamos que isto seque, podemos ir fazendo as asas do nosso galo: cortamos um círculo de cartolina e dividimo-lo em duas metades. Colamos um coração vermelho em cada asa e começamos a enfeitar com pontinhos com os marcadores ou como nos der mais jeito.

Conferimos que o acrílico preto secou e colamos a fita azul num dos extremos e as duas asas a cada lado.

Vamos fazer duas cristas com 3 grandes e 2 médios a cada lado do rolo, quando esta estrutura estiver seca, colamo-la ao rolo também.

Agora podemos fazer já o bico com dois corações amarelos e a barbela com dois corações vermelhos pequenos.

 

Por último, colocamos os adesivos dos olhos e fica assim como nas fotos. Se ainda estivermos com força e inspiração, podemos fazer as penas da cauda também com dois semicírculos.

 

Estão prontos para o desafio?

 

PLAN DAFIS. Probas físicas

Rematamos o curso da mesma forma que as comezamos: realizando as probas físicas previstas no Plan DAFIS.

O primeiro paso da actividade foi amosar a composición das distintas probas, explicando o modo de levalas a cabo. Esto foi debido a que o plantexamento de esta primeira parte foi que o alumnado realizara un traballo autónomo á hora de levar a cabo as probas e a toma dos resultados. Polo que, para levar a cabo o rol de controlador/ anotador das probas, debían ter uns coñecementos mínimos. Para esta actividade non contamos co material propio do plan, polo que tivemos que adaptar cos recursos do departamento. En este trimestre, levamos a cabo as probas de composición corporal e todas as probas físicas, a excepción da proba de forza de prensión manual.

Debido a que o obxectivo foi que o alumnado realizara un traballo autónomo, non consideramos subir os datos acadados nas probas á plataforma DAFIS, xa que entendemos que podía existir algún erro de control e medición nas marcas. 

Repetimos as probas de novo no terceiro trimestre, unha vez recibido o material de préstamo o día 10 de abril. As probas foron realizadas a todo o alumnado de 3º e 4º ESO, e 1º de bacharelato. Ademais, subimos á plataforma os datos de aquel alumnado que dou o consentimento. Debido á necesidade de completar todas as UD sinaladas na programación, e dependendo do curso, realizáronse unha parte significativa das probas, sen completar a totalidade de elas en ningún nivel. 

A plataforma DAFIS permítenos comparar a condición física do alumnado, co conxunto de rapazas e rapaces da súa mesma idade de toda Galicia. Esto permite a obtención de información valiosa para as familias, mediante a cal poden monitorizar e coñecer a evolución da condición física das súas fillas e fillos. Con estes datos, que son entregados ás familias a través de un informe xerado na propia plataforma, teñen un punto de partida para elaborar un plan de actividade física saudable baseado nas necesidades específicas individuais do alumnado. 

 

PLAN DAFIS. Camiño de Santiago

A través do Camiño de Santiago, que vertebra unha gran actividade na cidade e comarca, aprendemos sobre diferentes aspectos relacionados tanto coa actividade física (actividades no medio natural, sendeirismo...) como con aspectos socioeconómicos nos que inflúen as distintas rutas que teñen como destino final a catedral de Santiago de Compostela.

Nos primeiros cursos da ESO vimos certos contidos teóricos relacionados coas actividades no medio natural e o Camiño, como poden ser a vestimenta, a elección de calzado, ou a preparación física precisa para realizar unha actividade de estas características para prever riscos e/ou lesións.

Todo o proceso culmina en 4º ESO, curso que realiza unha actividade extraescolar correspondente ás 3 últimas etapas do camiño Francés:

- Melide- Arzúa.

- Arzúa- O Pedrouzo (Arca).

- O Pedrouzo (Arca)- Santiago de Compostela.

Compartimos un par de imaxes da realización da actividade, levada a cabo o 6, 7 e 8 de maio.

PLAN DAFIS. Día da EF do centro

Esta actividade foi organizada durante o segundo trimestre, e levada a cabo o 16 de abril.

Cada grupo de 1º bacharelato (A, B, C e D) tivo que organizar, planificar e levar a cabo unha actividade para o resto de niveis da ESO. De esta forma, un grupo de bacharelato tivo que facerse cargo e dinamizar a actividade para os seus compañeiros de 1º, 2º, 3º e 4º da ESO.

O primeiro paso foi escoller, de acordo ás opcións seleccionadas polo profesor, un contido e un espazo para levalo a cabo. De esta forma, comezamos a planificar os primeiros aspectos da nosa actividade, en base ós espazos e materiais que teríamos que usar. Exemplificamos os contidos e espazos a utilizar na seguinte imaxe.

Unha vez definida esta primeira parte, outorgamos os grupos dos que serían responsables. Segundo o nivel, o reparto foi de 15/20 alumnos para cada equipo de 5 "profes" dos grupos de bacharelato.

Posteriormente, utilizamos dúas clases para probar e practicar a actividade escollida. Comprobar materiais, optimizar os roles e a organización durante a xornada, valorar o número de xogadores idóneo para o espazo dispoñible... E, por suposto, xogar para ter un coñecemento do que se encontrarían os seus alumnos.

Unha vez decidido esto, presentamos un cartel por cada aula da ESO, donde figuraban os xogos e deportes dispoñibles para que o alumnado se fora anotando a aqueles do seu interese. Aportamos un exemplo de un de estes carteis.

Simultáneamente, fomos definindo os aspectos formais da nosa actividade. Esto quedou recollido en un documento ou memoria, aportada polo profesorado de EF, que todos os grupos debían cubrir e entregar a través da aula virtual.

No documento, o alumnado tivo que aportar:

- Nome dos compoñentes, denominación da actividade e zona da actividade.

- Descrición da actividade.

- Dinámica, normas e medidas de seguridade da actividade.

- Organización e roles a cumplir polos "profes" en cada parte da sesión: recepción de participantes, preparación/recollida do material, explicación dos xogos, realización do quecemento e a volta a calma.

- Unha reflexión individual, unha vez finalizada a actividade, de todo o proceso.

- Anexos con materias xerados para a actividade (cadros de competición, cartelería, normas, tarxetas para utilizar no xogo...).

Para esta parte do proceso, tivemos dúas clases na aula de informática, donde tamén xeramos todo tipo de documentos anexos, como cartelería, normas, cartas e elementos visuais para utilizar durante os xogos, cadros de competición...

Finalmente, chegou o día 16 de abril e levamos a cabo a actividade. Cada nivel de ESO foi saíndo durante unha hora, acompañado polo grupo de bacharelato asignado, para levar a cabo a actividade. Presentamos algún dos anexos e materiais utilizados polos grupos.

 

PLAN DAFIS. Elaboración de pratos saudables

O segundo traballo a elaborar foi relacionado coa alimentación e nutrición, co fin de coñecer un pouco máis acerca de alimentos saudables, e como organizalos na nosa dieta de un xeito sinxelo. Levouse a cabo entre o final do segundo trimestre e o comezo do terceiro.

Para cumplir este fin, baseamos a tarefa na organización plasmada no prato de Harvard. Con el, de un xeito moi visual e intuitivo, podemos elaborar pratos que conteñan os distintos tipos de alimentos recomendados para unha alimentación saudable.

Ademais, o prato de Harvard so ten en conta os alimentos non ultraprocesados, polo que tamén nos dou pe a tocar este tema, e poder reflexionar sobre se a composición xeral da nosa dieta é saudable.

Como punto de partida, traballamos sobre contidos teóricos relacionados cos nutrintes, para saber identificar os alimentos que os conteñen, as súas funcións e as súas características.

Con todo esto, xa estabamos listos para elaborar os nosos pratos. Utilizando a estructura de prato de Harvard, debemos elaborar un prato frío (tipo ensalada) e un prato quente. E, sobre eles, explicar os macronutrintes e micronutrintes que contén cada alimento. Esta tarefa foi entregada na aula virtual da materia, e a continuación presentamos exemplos dos documentos aportados.

 

 

PLAN DAFIS. Rutinas de adestramento

Ó longo do primeiro trimestre, o alumnado desenvolveu e puxo en práctica as súas rutinas de adestramento. Este traballo estivo relacionado coa UD de condición física, que se leva a cabo en todos os niveis da ESO e 1º Bacharelato.

En primeiro lugar, comezamos con unha práctica guiada polo profesorado do departamento, exemplificando métodos de traballo para o adestramento da condición física. Ó mesmo tempo, fomos utilizando material teórico para contextualizar as rutinas que terían que desenvolver.

 

A partir de aquí, o alumnado deseñou as súas propias rutinas de adestramento, utilizando a páxina www.entrenamientos.com . Empregamos un par de sesións na aula virtual, ademais de tempo de práctica e ensaio/erro na aula de EF. Como resultado obtivemos a elaboración de 6 rutinas de adestramento individuais, para levar a cabo ó longo do primeiro trimestre. Compartimos exemplos do traballo acadado.

Projeto Artepalavras: viagem à Zet Gallery de Braga

Nesta sexta-feira parte do nosso alunado de português viajou a Braga para visitar a Zet Gallery. Esta visita representa o final de um projeto #CPInnova que foi desenvolvido durante todo este ano académico: Artepalavras, expressões criativas em português.

As professoras Cristina Brión Calo (do Departamento de Geografia e História) e Carme Saborido Paz (do Departamento de Português) gizaram várias atividades por forma a misturar conteúdos de língua e cultura portuguesas com estudos de arte contemporânea. Desta maneira, como vimos contando todo este ano nesta página, levaram a cabo iniciativas como a confeição de agamógrafos, a customização de cartazes de artistas contemporâneos portugueses, a elaboração de tote-bags e estojos com técnicas de pintura acrílica e hand-printing ou o design de crachás. 

Nesta viagem contamos com o acompanhamento e a inestimável ajuda na organização do professor Manuel Amor e da professora Noémia Tato, que estiveram sempre atentos às necessidades do grupo.

Quando os nossos estudantes chegaram à Zet, foram recebidos pela Rita Fonseca, responsável pelas Traduções e Mediação Cultural e integrante do programa de educação que a galeria tem com o Plano Nacional das Artes português. A exposição do artista João Tabarra (1966) "Teimosamente persisto em adorar a liberdade" foi o conteúdo que o nosso alunado pôde desfrutar e não deixou ninguém indiferente. As redes sociais da Zet fizeram pública a visita do nosso IES neste post.

Zet Gallery

Depois deste primeiro contacto para muitos com uma galeria, a viagem continuou para conhecer as diferentes arquiteturas que podem ser desfrutadas em Braga. Foi assim que a Sé, o Palácio do Raio, o Arco da Porta Nova ou a Casa Rolão ficaram conhecidas e também avaliadas neste caderno de viagem. Também não esquecemos a parte mais popular, como a superstição de encontrar os três galos na fachada da Igreja da Santa Cruz, as frigideiras do Cantinho ou outras explicações mais filológicas como a origem dos dias da semana e de outras expressões como "És de Braga?", "Ser mais velho do que a Sé de Braga" ou "Mandar abaixo de Braga".

Braga

 

 

VOZ NATURA curso 2023-24

Actividades de semilleiro, sementa en horto e limpeza das marxes do río a carón do centro educativo. Realización de reciclaxe de palés no taller de tecnoloxía para convertelos en maceteiros.

Crêpes "La Marinière"

 

O martes 30 de abril, realizamos a actividade das "crêpes" coa axuda de Jérémie e a súa food truck "La Marinière". Participaron os alumnos de 1º e 4º da ESO e os de 1º de bacharelato. Logo de facerlles unha pequena presentación en francés da Bretaña, Jérémi faloulles dos puntos en común e das diferenzas con respecto a Galicia e explicoulles a receita das "crêpes". Pasaron logo á práctica, facendo de axudantes do chef e clientes para rematar cociñando unha eles mesmos. A activide resultou moi amena para os rapaces que disfrutaron moito e degustaron as auténticas "crêpes" bretonas.

 

Semana internacional en Geel (Bélxica)

Do 21 ao 27 de abril, dentro do proxecto Erasmus+ do centro, centrado na diversidade e na excelencia, un grupo de 10 alumnos e alumnas estiveron visitando o centro Sint Dimpna en Geel (Bélxica). Alí asistiron a unha xuntanza internacional con outros seis centros de catro países europeos, onde tiveron ocasión de coñecer as súas culturas e tradicións. Pola nosa parte, ademais, fixeron varias exposicións mostrando a cultura, tradicións e música galega ao resto de centros invitados. A viaxe completouse con visitas a Amberes e Bruxelas. O amplo abano de actividades, xunto co coñecemento de Bélxica e o aloxamento nas familias dos/doas compañeiros/as belgas, fixo desta saída unha experiencia que non imos esquecer.

bicicletas

grupo

50 anos, 50 cravos. O 25 de Abril no IES Xelmírez II

Este ano fazem-se 50 anos da Revolução dos Cravos e a nossa escola quis aproveitar o ensejo para comemorar a data a preceito.

Durante duas semanas o Departamento de Português propôs dinâmicas de interação artística envolvidas num projeto que demos em chamar "50 anos, 50 cravos".

Primeiramente, a professora Carme Saborido contactou com o ilustrador Sérgio Condeço por forma a ele enviar uns cartazes da sua última exposição no Museu do Aljube em Lisboa. Estes cartazes tinham como objetivo a interação ativa com o público, já que neles aparecia um cravo, uma quadra do Grândola Vila Morena inacabada e um código QR. Cada um de nós podia desenhar, completar a letra, colorir... enfim, reivindicar da maneira que melhor acharmos. Através do código QR podemos enviar os resultados ao artista, garantindo um diálogo artístico sem precedentes no centro e contrinuindo para criar uma obra de arte transfronteiriça.

Os cartazes ainda enfeitam os corredores do IES.

em cada rosto

Como atividade de aula, para além de explicar o significado deste dia, estivemos a pintar tote bags e estojos. As tote bags foram pintadas com acrílico com a técnica do hand printing e para os estojos preferimos pintar com palhinhas. Os resultados foram espetaculares e achamos que esta é uma lembrança que o nosso alunado vai atesourar para sempre.

No próprio dia 25 de Abril fizemos uma oficina de elaboração de cravos de origami. O nosso desafio era fazer 50 cravos num recreio e foi logo atingido. Muito obrigada aos professores Moisés e Noémia por terem ajudado tanto, assim como à magnífica equipa de contínuos que temos no centro, Javier e Elena.

Como prémio, quem aceitava o desafio e terminava podia conseguir um crachá, também feito por nós com a ajuda das professoras Begoña e María José.

Foi um dia em dia em grande que envolveu toda a comunidade! Como diria o Zeca, venham mais cinco!

Visita à EOI do alunado de 4ºESO e 1ºBach de Português

Nesta semana alunado de 4º da ESO e 1º Bach visitou a Escola Oficial de Idiomas para terem uma jornada de convívio lá.

Às 10h partimos da nossa escola em direção à EOI, onde às 10h30 fomos recebidos pelos professores Beatriz Bieites, Eduardo Maragoto, Fernando Corredoira e Valentim Fagim. Lá o nosso alunado foi dividido em grupos e cada grupo foi ter com um professor/a. Em cada sala estiveram com alunos e alunas da EOI que explicaram o funcionamento da escola e puderam fazer uma pequena entrevista pessoal. Mais tarde, os nossos jovens foram desafiados com uma prova de Compreensão Oral de Nível B1 de Português segundo o Quadro Comum Europeu de Referência. Teste que toda a gente passou com resultados ótimos.

A seguir, chegou a parte mais lúdica. O nosso alunado participou num concurso, um quizz que o professor Valentim Fagim preparou sobre gramática, ortografia, léxico e música portuguesa. A equipa ganhadora foi obsequiada com exemplares do Dicionário Visual da Através Editora. Mas as ofertas não ficaram por aí: tivemos um pequeno lanchinho com café, bolo e pastéis de Belém. Quando o alunado pensou que já tinha recuperado os fôlegos foi iniciada uma prova que combinava exercício físico e ortografia, um ditado a correr. Houve também prémios para a equipa ganhadora, que levou umas t-shirts com frases do livro do Ensaio Sobre a Cegueira de José Saramago.

Sem dúvida toda a gente aprendeu muitíssimo com esta experiência, que nasce com vocação de continuidade para outros anos académicos.

De aqui, queremos agradecer a todo o professorado de Português da EOI de Santiago de Compostela a sua generosidade connosco.

 

Defensa dos traballos de investigación da V Promoción do STEMbach

O xoves 21 de marzo foi a data elixida para a defensa dos traballos de investigación da promoción 2022-24. A presidenta da xornada foi a Prof. Dra. Mª Elena Vázquez Cendón, decana da Facultade de Matemáticas da USC, e cunha impresionante traxectoria docente, investigadora e divulgadora, así como impulsora de innumerables actividades e proxectos de difusión e fomento da ciencia e das matemáticas.

Foi hai xa seis cursos, no ano 2018, cando botou a andar este programa en 14 centros de Galicia, un deles o Arcebispo Xelmírez II, naquel momento en fase inicial e que hoxe constitúe un proxecto consolidado con moitos máis centros participantes.

Neste xa longo percorrido deste programa no noso centro, temos conseguido incorporar ao mesmo alumnado das modalidades de Ciencias Sociais e Humanidades do bacharelato, ademáis do alumnado da modalidade Científica que con maior frecuencia se asocia ao ámbito STEM. Foron moitos os proxectos de investigación desenvolvidos e defendidos con éxito, nos máis diversos campos e temáticas.


     

     


Os traballos defendidos e o alumnado autor dos mesmos foron os seguintes:

"Detección de xenes de resistencia a antibióticos, codificados en plásmidos transmisibles de bacterias entéricas illadas dun curso fluvial" por Alejandro Gondelle Peinó, dirixido polo Prof. Dr. Carlos Rodríguez Osorio e pola Dra. Ana Vences Lorenzo, e titorizado por Rosa P. Quintela Sende e Juan Quintáns Rial.

"Revisión e avaliación de programas de reeducación de agresores en violencia de xénero" por Iria López Romeo e Alba Vidal Seijo, dirixido polo Prof. Dr. Ramón Arce Fernández, e titorizado por María del C. Rey Sobral e María Cristina Brión Calo.

"Análise do comportamento de fuxida fronte a humanos en especies de aves presentes en parques urbanos e zonas rurais de Santiago e a súa contorna" por Manuel Leal Cernadas e Alén Espiña Otero, dirixido polo Prof. Dr. Jesús Domínguez Conde, e titorizado por Rosa P. Quintela Sende e Juan Quintáns Rial.

"Aplicacións do concepto de inversión respecto dunha circunferencia á inversión de curvas planas e á análise de mecanismos" por Manuel Sande Vigo, dirixido polo Prof. Dr. Manuel E. Ladra González, e titorizado por Luis Mateo Sáez Abuín.

"Cálculo de ecuacións de sólidos de revolución mediante cuaternios" por Nuria Guerra Casal, dirixido polo Prof. Dr. Daniel Cao Labora, e titorizado por Luis Mateo Sáez Abuín.

Todos eles acadaron a cualificación máxima de 10 puntos, e os membros das comisións cualificadoras (a propia Elena Vázquez Cendón e un docente ou investigador especialista no campo, designado especificamente para cada un dos traballos, ademáis do coordinador do programa STEMbach no centro) destacaron a gran calidade de todos eles, que valoraron equivalente á dun bo traballo de fin de grao (TFG) universitario.

Parabéns a todos eles.

https://cienciaxelmirezii.wordpress.com/blog/

Distribuir contido


by Dr. Radut