Porque esteas onde esteas, en galego tes moito que dicir. E cando o falas coa familia, cos amigos/as ou no teu día a día non só compartes a túa cultura: tamén fas que medre unha línguaque di moito de nós.

Aportamos o noso gran de area á Campaña da Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude para animar a usar o galego en todos os ámbitos e contextos da vida, con este título:

A campaña, que forma parte dun plan máis amplo con medio cento de medidas para dinamizar e potenciar o galego en 2025, procura pór en valor o privilexio que supón contar cun idioma propio, un tesouro do que debemos sentirnos orgullosos e que debemos defender e preservar falándoo. Así pois, dende a cordialidade, convídanos a construír pontes por medio da lingua e mais a alimentar o arraigamento, o orgullo e o sentimento de pertenza a través dela.

 Saca a lingua que levas dentro quere fomentar o uso do galego en todos os ámbitos -públicos e privados- e en todas as idades, aínda que fai fincapé na xente máis nova. 

O 20 de novembro, no DÍA DA INFANCIA numerosas escolas e monumentos iluminaranse ou pintarán de azul en todo o mundo para mostrar apoio aos dereitos da infancia. Participaron na campaña monumentos soados de todo o mundo, como a Torre Eiffel en Francia, Chichén Itzá en México, e centos de edificios históricos na India.

Os dereitos da infancia son dereitos humanos. Son innegociables, pero, hoxe en día, son demasiados os lugares onde os dereitos dos nenos e nenas non se entenden ou se ignoran, ou onde mesmo están a ser negados e atacados. Os dirixentes mundiais deben cumprir as obrigacións que lles impón a Convención sobre os Dereitos do Niño e aplicar, protexer e respectar os dereitos de todos os nenos e nenas en todo o mundo.

Investir hoxe na infancia garante un futuro mellor para eles e para todos nós.

O martes día 19 o alumnado de  3º curso de Educación Primaria participará no espectáculo As palabras perdidas de Inventi Teatro cunha proposta dinamizadora do uso da lingua galega entre a infancia e que promove o coñecemento da lingua e de palabras que van perdendo uso e falantes.

A lura é un animal peláxico e gregario, que forma numerosos bancos que percorren longas distancias e realizan frecuentes movementos verticais, ás veces a grandes profundidades.

A súa dieta consiste en peixes, crustáceos e outros invertebrados, incluídos outros cefalópodos. Para alimentarse, lanza os seus dous tentáculos máis grandes á súa presa e despois agárraos con firmeza cos outros oito brazos. 

A etimoloxía da palabra provén do latín Calamarius (que contén canas para escribir) de calamos (cana ou bolígrafo). En francés significaba "escritorio portátil" ata o século XVIII.

Curiosidades

• Os moluscos cefalópodos teñen células pigmentarias chamadas cromatóforos, que lles permiten cambiar a súa cor externa. Utilízano para comunicarse entre eles e tamén permiten que cambie de cor cando se senten ameazados, estratexia que combinan coa expulsión da tinta que producen.

• Teñen un corpo musculoso e flexible (os polbos poden esconderse en espazos 10 veces máis pequenos que o seu corpo).

• A tinta é un pigmento que se almacena encima do recto e que se pode expulsar a través do sifón. Investigacións recentes descubriron que a tinta de cefalópodos, ademais de servir como condimento en diferentes receitas, contén unha serie de aminoácidos e polisacáridos moi eficaces para previr e curar algunhas enfermidades. Descubriuse que estas substancias poden actuar como ingredientes activos no tratamento da depresión. Tamén se demostrou que a tinta de polbo e lura inhibe a expansión bacteriana pola presenza dunha determinada proteína na súa composición. Finalmente, nun estudo realizado por científicos xaponeses sobre a tinta de varias especies de cefalópodos, obtivéronse resultados preliminares que indican a actividade antitumoral de determinados produtos químicos alí presentes.

Que grandes son as luras?

O corpo non ten cuncha interna e as aletas están ausentes. A vida media dos polbos oscila entre 1 e 3 anos, mentres que a das luras oscila entre 9 meses e 5 anos. O tamaño dos polbos varía de 1 centímetro a 5 metros de longo e o da lura oscila entre 1 centímetro e 20 metros de longo.

Como é unha lura bebé?

 Os luras recén eclosionados teñen aproximadamente o tamaño dun gran de arroz. Durante a primavera e o outono, cando a entrada de auga fría e rica en nutrientes crea surxencias, os animais, ovos e outros restos que se asentaron no fondo do mar son perturbados e empuxados cara á columna de auga, onde finalmente chegan á costa.

Que comen os luras bebés?

 A súa dieta consiste en peixes, crustáceos e outros invertebrados, incluídos outros cefalópodos. Para alimentarse, lanza os seus dous tentáculos máis grandes á súa presa e despois agárraos con firmeza cos outros oito brazos.

Cales son as partes dunha lura?

E para estudalos mellor organizamos unha saída a un supermercado da vila que ten peixería e velos de preto. descubrimos que hai diferentes tipos: máis grandes, mais pequenas...iso sí non había ningunha lura xigante.

Para logo adicarnos a deixar plasmado en verdadeiras obras de arte aplicando a técnica GYOTAKU:

Se queres velos con mais detalle preme aquí

A Iniciativa Spotlight é unha iniciativa de alto impacto das Nacións Unidas para acabar coa violencia contra as mulleres e as nenas. O seu lema é NON DEIXAR A NINGUÉN ATRÁS.

Iniciado cun compromiso da Unión Europea, representan un esforzo global sen precedentes para investir na igualdade de xénero e o empoderamento das mulleres como condición e impulso para acadar os Obxectivos de Desenvolvemento Sostible.

A Iniciativa Spotlight responde a todas as formas de violencia contra as mulleres e as nenas, centrándose na violencia doméstica e familiar, a violencia sexual e de xénero e as prácticas nocivas, o feminicidio, a trata de persoas e a explotación sexual e económica (laboral), por iso decidimos recoller as súas ideas para levalas á clase para murais, decoración de portas, un proxecto chamado UVI (Unidade de Vixiancia de Igualdade) que vos iremos presentando pouco a pouco.

HOMES E MULLERES SOMOS IGUAIS,NON DEIXEMOS A NINGUÉN ATRÁS

Ivestigando e investigando sobre o SEG, Seminario de Estudos Galegos como actividade dentro da Semana da Ciencia foron moitas as curiosidades que atopamos:

• Naceu en Ortoño (Ames): hai unha placa nesa vivenda onde se fixo a primeira xuntanza dos membros do SEG
• O seu fundador e presidente foi salvador Cabeza de León, un nome curioso.
• Creouse no 1932 pero deixou de existir en tempos de Franco, despois do 1936 xa que se iniciou a Guerra Civil.
• Volveu reaparecer con outro nome SEMINARIO DE ESTUDOS GALEGOS PAI SARMIENTO
• O seu selo

E fomos quen de traducilo, fomos paleógrafos e paleógrafas!

 Complementando o traballo do apartado da Semana da ciencia titulado SEG quixemos investigar na hora de Proxecto Competencial a aportación da muller a este seminario, que sí as houbo e moitas aínda que na formación inicial non a pareceran tanto:

A primeira foi Carmiña Sierra Domínguez pero despois segírona moitas maís e s que nós, o alumnado de 3ºB queremos visibilizar apoiándonos na procura de investigación coa axuda de internet:

Como todos os novembros adicamos unha semana a falar de CIENCIA.

Este ano dividimos este proxecto en catro apartados:

• AGORA VESME

A microscopia electrónica como técnica para observar obxectos e estruturas que polo seu tamaño non se poden percibir a simple vista. A visión é unha das principais capacidades sensoriais dos humanos e o ollo é o órgano encargado deste sentido. Non obstante, a capacidade de resolución do ollo é limitada e non é capaz de percibir obxectos inferiores a un determinado tamaño. A curiosidade por observar obxectos que o ollo humano non é capaz de ver levou a Galileo, en 1610, a crear o primeiro microscopio.

Nesta actividade o noso alumnado poderán coñecer a microestrutura, observada ao microscopio electrónico, dalgúns organismos e obxectos cotiáns que forman parte da súa vida cotiá como: tea, xiz, ladrillo, avespa, formiga, etc. descubre como obxectos comúns, que a primeira vista parecen moi aburridos, esconden estruturas sorprendentes cando se observan ao microscopio.

Como sabemos a idade dos peixes? Que tamaño ten unha lura cando nace? Cal é o animal máis abundante no océano? Como medran as bacterias?

Para responder a estas preguntas, empregaremos unhas lupas binoculares propias dun laboratorio para observar unha gran variedade de obxectos e individuos que forman parte do traballo de investigación que se realiza no Instituto de Investigacións Mariñas do CSIC.

O obradoiro comezará cunha pequena mostra de como funciona unha lupa binocular, como repaso xa que traballamos en actividades anteriores. Logo pasaremos a facer as diferentes experiencias einvestigacións para responder a estas preguntas:

• Como sabemos a idade dos peixes? 
• Que tamaño ten unha lura cando nace? 
• Cal é o animal máis abundante no océano? 
• Como medran as bacterias?

•  DÍA DA DIABETE
•  Que día se celebra a diabetes?

O Día Mundial da Diabete converteuse nun día oficial das Nacións Unidas en 2006 coa aprobación da Resolución 61/225 das Nacións Unidas. Celébrase cada ano o 14 de novembro, aniversario do nacemento de Sir Frederick Banting, quen descubriu a insulina con Charles Best en 1922.

O logotipo do Día Mundial da Diabete é un círculo azul, o símbolo mundial da diabetes que foi creado como parte da campaña de concienciación "Unidos pola Diabetes". O logotipo foi adoptado en 2007 para conmemorar a aprobación da Resolución das Nacións Unidas sobre o Día Mundial da Diabete.

• Que bebida é boa para a diabetes?

Auga. A auga é, sen dúbida, a mellor opción de bebida para todos, incluídas as persoas con diabetes. Como non contén calorías nin hidratos de carbono, non inflúe nos niveis de azucre no sangue.25 de xullo de 2024

• Que non debe comer un diabético?

Coma menos sal, azucre e alimentos ricos en carbohidratos refinados (galletas, galletas saladas e refrescos, por citar algúns). O teu obxectivo individual de hidratos de carbono baséase na túa idade, nivel de actividade, medicamentos que tomas e outros factores. 10 de maio de 2024

• Cal é o mellor deporte para un diabético?

Os deportes máis recomendables son camiñar, correr e andar en bicicleta, pero sempre hai que ter en conta a historia clínica do paciente.

• SEG

Neste obradoiro descubriremos o Seminario de Estudos Galegos dun xeito moi dinámico e entretido a través de diversas actividades. Faremos equipos e haberá xogos como quen é quen con personaxes de SEG relevantes, xogos de tarxetas de memoria con elementos vinculados ao Seminario, concurso de curiosidades, carteis de axilidade visual buscando o SEG (similar a "¿Onde está Wally?"), entre outros.

Farase unha breve presentación explicando que era o SEG, como funcionaba e quen formaba parte del. A continuación, comezaremos con xogos de equipo: un “quen é quen” con personaxes SEG relevantes, xogos de tarxetas de memoria con elementos vinculados ao Seminario, concurso de preguntas, póster de axilidade visual “Buscando SEG” (similar a Where there's Wally), entre outros. .

• QUE É UN SCRIPTORIUM MEDIEVAL? OBRADOIRO DE PALEOGRAFÍA

Que é a paleografía? Como lemos documentos antigos? Este obradoiro achéganos dunha forma entretida a esta ciencia a través de mostras de documentación medieval e moderna, tanto pergamiños orixinais como facsímiles (Tombo ACantigas de Santa María ou pergamiños notariais do século XV).

Crearán o seu propio documento medieval con pluma e tinta, e validalo cun selo colgante de fíos de seda ao máis puro estilo medieval.

De tanto estudar seres mitolóxicos, tivemos unha invasión de dous deles, Breogán e Famarimán, a nosa mascota. A verdade que ao principio asustounos un poco polo máxico que podía ser pero ao deixarse coñecer démonos conta que son SERES FANTÁSTICOS en todos os sentidos:

En 3ºB quixemos facer unha pequena homenaxe a unha poetisa que recibeu o premio adicado as Letras, xa que escribe poesía moi interesante e profunda, aínda que algunha que lemos no seu idioma xa nonnos pareceu tan doado de entender: 

Ana Blandiana, seudónimo de Otilia Valeria Coman, nació en Timisoara, Rumanía, en 1942. Su padre fue comandante durante la Segunda Guerra Mundial y, luego, sacerdote en la catedral ortodoxa de Oradea y profesor de instituto. Acusado de conspirar contra el estado, sería condenado a la cárcel y, tras seis años, fue liberado, pero murió poco después. Su madre nació en una aldea transilvana llamada Blandiana, de donde tomaría su nombre literario.

 Ya como Ana Blandiana, en 1959 aparece en una revista su primer poema, pero al poco sería denunciada y se prohibiría oficialmente que «la hija de un enemigo del pueblo» volviera a publicar en Rumanía (se le negaría también el derecho a estudiar en la universidad).

En 1964 aparece su primer libro de poemas: Persoana întâia plural (Primera persona del plural), inicio de una fértil carrera literaria que llega hasta el presente pero que alcanzaría en 1982, con la concesión del prestigioso Premio Herder de la Universidad de Viena, uno de sus momentos más relevantes.

Es autora de más de treinta libros de poesía, ensayo, narrativa fantástica y novelas. Su obra se ha traducido a 24 idiomas. Es presidenta de honor del PEN de Rumania, es también miembro de la Academia Europea de Poesía, de la Academia de Poesía Mallarmé y de la Academia Mundial de Poesía (Unesco).

El día 2 de julio de 2020, Ana Blandiana recibió el Doctorado Honoris Causa por la Universidad de Salamanca.

El 25 de octubre de 2024 recibe el Premio princesa de Asturias de las Letras, por su poesía que insiste en el poder de la poesía para salvar, sino vidas, almas.

Unha festa que nos gusta celebrar moito no colexio é o MAGOSTO, unha festa de valor tradicional que consiste en pór como protagonista aos xogos populares e a castaña.

Na sesión antes do recreo tivemos a merenda do magosto. chocolate e as castañas, cada clase na súa aula. E para iso decoramos un mural alusivo a esta celebración:

Celebrámolo o día 8 de novembro, xa que o tempo nolo permiteu. O noso nivel saeu na cuarta sesión despois do recreo ao patio para rotar nunha serie de xogos preparados para nós: a corda, as chapas, os bolos, a mariola, lanzamento de castaña ou rá e os aros.

Pasámolo xenial!