Iphixenia na porta do súper: o teatro que defende a sanidade pública a través dunha moza de barrio.

Este venres, ás 21:00 h, no Teatro Principal da Estrada represéntase a obra Iphixenia na porta do súper, unha revisión contemporánea do mito clásico de Eurípides. 

Trátase dunha brillante versión premiada como mellor texto do 2015 nos UK Theatre Awards for Best New Play, que se converteu nun dos monólogos máis premiados da última década.

Estreada xa en varios países cun éxito rotundo, agora chega por primeira vez á Estrada e en galego!

É un emocionante monólogo que fala das consecuencias dos recortes sociais a través da vida da súa protagonista de clase baixa. A rapaza posúe unha personalidade magnética que nos amosa sen filtros e con humor a humanidade que se esconde tras as colas na atención primaria, recorte de camas hospitalarias, ausencia de médicos... 

Unha historia de sacrificio, dignidade e esperanza. 

Se queres asistir á función, preséntate mañá, antes das 21:00 h., na porta do Teatro Principal da Estrada; indica que es alumno/a do IES Avelina Valladares e conseguirás a entrada cun desconto!

Anímate! Por só 3 euros, poderás desfrutar desta emocionante obra de teatro.

Onte, sábado 19 de outubro, deu comezo un ano máis a colaboración dos centros escolares co "Recuncho da Lingua", a sección que Pilar Bernárdez dirixe no programa As mañás do sábado de Radio Estrada. E que mellor que estrear a tempada cunha homenaxe a Avelina Valladares, a poeta, música, articulista e muller avanzada ao seu tempo que lle dá nome ao noso instituto dende este curso. No vindeiro ano 2025 cúmprense 200 anos do nacemento da Cantora da Ulla e o estudo, a atención e a reinvindicación da que foi obxecto en forma de xornadas, roteiros, publicacións, etc. merecen a celebración desta efeméride, reclamada tamén, como en tantas ocasións, dende este Recuncho da Lingua no que participaron os CEIP Pérez Viondi, o CEIP do Foxo e o CEIP Cabada Vázquez, xunto co noso centro.

Como cada curso, a Biblioteca foi o lugar de encontro dos lectores e as lectoras, especialmente, dos mozos e das mozas que forman os nosos Clubs de Lectura. Cada sesión foi unha descuberta, unha celebración dos libro e un momento de convivencia para compartir as lecturas que a profesora Mónica Souto coordinou coa colaboración de Rosario, Lurdes, Patricia, Chus, Ana e Román. A perspectiva da diversidade, a inclusión, a igualdade ou a memoria... estiveron presentes a través dos versos, os relatos e o teatro, e dos xogos, os desafíos, a creatividade, que tamén estiveron presentes nas lecturas das materias de Lingua Castelá, Lingua Galega, Filosofia, Educación Plástica, Historia...

Este xoves 20 de xuño era o día da súa festa, e ao igual ca nos anos pasados, o Recreo Cultural acolleu unha despedida, que foi moito máis ca iso grazas á proposta excepcional de Javier e Laura, Catro Elefantes, que son quen de converter as lecturas do curso (ver ficheiros anexos) en xogos moi dinámicos e creativos que cativaron a rapazada dos clubs. Formáronse dous equipos que tiveron que superar sete probas. Para superalas, tiñan que procurar pistas como a "morea d letras", continuar un poema, facer un puzzle, debuxar un cómic representando unha emoción, facer unha figura de arxila representando algo que os motivase ou algunha emoción. Houbo tempo libre para o deporte e ata para unha minisesión de maquillaxe. E, despois do xantar, uns merecidos agasallos e aínda máis deporte e ata piscina. Grazas a Mónica Mato, Patricia, Rosario, Matilde, Beatriz e Catro Elefantes por acompañalos e facer posible esta bonita xornada. 

Mais esta non foi unha despedida, apenas un punto e á parte para os clubs, que voltan en setembro, e un punto e seguido para entrar na estación máis lectora do ano. Como vén sendo costume, as Bibliotecas dos IES Manuel García Barros, Antón Losada Diéguez e Nº 1 achégannos as súas recomendacións lectoras para o verán. Gocemos das vacacións e un verán lector!

Recomendacións Lectoras (verán 2024) de Román Landín

Coa fin do curso chega un novo programa de Dinamiza TV, a serie de informativos que nace da colaboración da Área de Cultura do Concello e DinamizaEstrada, o colectivo que agrupa os Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino.

A súa finalidade é fomentar o uso do idioma no audiovisual e na mocidade. O galego é a ferramenta transversal a todo un proxecto formativo no que os mozos e as mozas tiveron a aoportunidade de mergullarse de forma práctica no ámbito da comunicación e o audiovisual. Así, foron camarógrafos, directores/as, sonidistas, iluministas, xornalistas, críticas literarias... nun grande plató de rodaxe no que se converteu o instituto durante uns días. Pero antes, e despois, houbo un grande traballo de planificación, supervisión e edición que foi posible grazas a Lucas Terceiro e Paula Cereixo no apartado técnico e a Mónica Mato, responsable do nosos EDLG, fundamental na coordinación do alumnado e do profesorado participantes.  

Sen máis, deixámosvos con Uxue e Carla, as presentadoras que tan ben foron fiando un programa no que hai humor, entrevistas, recomendacións lectoras, crónicas... En fin, uns petiscos do que é a vida dun centro de ensino ao longo dun curso. 

Na prensa: 

Onte, martes 18 de xuño, voltamos ao Teatro Principal para poñerlle o ramo ao curso 23-24 coa VIII Revista Viva. Nós de Nós, o día de festa maior no que vestimos unha pequena mostra do que somos coas mellores galas da música e dos bailes, do teatro, da narración oral, da poesía e da lingua.  

A nosa directora, Beatriz, animounos a construír comunidade sen esquecer que formamos parte dun mundo no que a barbarie, como a que asola o pobo palestino, non nos pode ser indiferente. Así é como entedemos a educación, coma un camiño á cultura, á arte, á vida.  

Un pouco antes, Manuele Pardo e David Canto, "Á Par do Canto", recibíronnos nas portas cun pasarrúas que anunciou a foliada que armaron despois. Ghaiteiros! Bailáronse valses e Sara animouse coa pandeireta. Brava!  

Victoria e Celia fixeron festa coas palabras e Noa e Helena recrearon o legado poderoso de Rosalía e Castelao en A xustiza pola man e Cunetas, respectivamente. Moitos parabéns!

Con Celso Fernández Sanmartín herdamos outras palabras, as dos avós e as avoas, a da memoria oral popular que chega onda nós para explicarnos o mundo que nos rodea, ás veces para poñernos medo, outras para facernos rir, sempre para nos emocionar e aprender. 

Prema para descargar o díptico da Revista Viva Nós de Nós

Regresa a Revista Viva. Nós de Nós para poñer o ramo e festexar un curso que remata.

A Revista Viva é a celebración dunha comunidade educativa aberta, dinámica, activa e comprometida co ensino público. 

A Revista Viva fala de Nós porque está protagonizada polo alumnado, que a guía, que representa, que actúa e que se recoñece a si mesmo.

A Revista Viva é un encontro con Vós porque estades todas e todos convidados.

A Revista Viva medra con outros e outras de Nós: coas historias de Celso Fernández Sanmartín, coa poesía de Luísa Villalta da man de Xurxo Souto, coas músicas de Á Par do Canto de Manuele Pardo e David Canto, co deseño de Rosa de Cabanas, coa dirección teatral de Cristina Andrade e co maxisterio no xadrez de Roberto Patiño. 

A Revista Viva agradece a Anacos Educativos o seu apoio e promoción da lingua no ámbito empresarial e comercial.

O IX Premio IES-G que entrega o IES Nº1 da Estrada recaeu en Anacos Educativos, empresa especializada no ámbito socioeducativo e da dinamización cultural que ten o galego como lingua habitual nos servizos que ofrece para os máis diversos axentes sociais e á poboación en xeral: cursos e obradoiros formativos, monitoraxe e escola de tempo libre, programas de conciliación e todo tipo de proxectos socioculturais e educativos.

E este lema poderoso foi o que corearon onte, martes 28 de maio, máis dun milleiro de rapaces e rapazas de todos os colexios e institutos públicos da vila no Correlingua '24, que chegou á Estrada despois de saír da Coruña o pasado día 3 e que continuará ata Burela este mércores tras pasar por diferentes vilas e cidades do país. 

"Silencio" e "Música" foron as palabras de Luísa Villalta que subiron ao escenario do Teatro Principal a través dos 62 micropoemas e microrrelatos do alumnado de Primaria, Secundaria, Bacharelato e Ciclos Formativos que foron galardoados no XI Concurso Literario DinamizaEstrada que convocan os Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino da Estrada. As palabras da escritora coruñesa homenaxeada este ano no Día das Letras Galegas tamén estiveron presentes nas 14 ilustracións feitas polos nenos e nenas de Educación Infantil. Todos estes traballos, xunto cun limiar do padriño desta edición, o profesor e escritor Carlos Loureiro, e mais a portada, obra da deseñadora Rosa de Cabanas, fan parte do libro conmemorativo que lles foi entregado a todos estes rapaces e rapazas este mércores 22 de maio na IX Festa das Palabras que tivo lugar no Teatro Principal. 

Que a poesía non morde xa o sabiamos. Que ninguén morreu de ler poesía, ou cando menos nós non sabemos de caso ningún, é un feito. Que aos poetas lles gusta xogar ao baloncesto, cociñar ou quedar coas amizades é de sentido común. Que a poesía fala de amor e de desamor, da morte, dos grandes fitos da historia e das miudezas do noso día a día, daquilo que nos fai ferver o sangue con carraxe, do que nos emociona no máis íntimo ou do que nos trascende.

O próximo martes 21 de maio o alumnado de 4º ESO manterá un encontro con Carlos Negro, autora do poemario Aplicación instantánea (2018), Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil. Esta obra, xunto con outros poemas do autor que teñen como destinatario principal, que non único, o público adolescente, "conecta de modo inmediato co sistema operativo das súas emocións", tal e como se sinala na presentación editorial do libro. 

Mozo, moza: "Se decides descargar este programa no teu menú de lecturas, terás acceso ilimitado ao universo afectivo de catro avatares que entran na vida co furor da irreverencia: contra a orde exacta dos armarios, contra o balbordo das atraccións de feira, contra o monocultivo cerebral dos eucaliptos, contra a ferruxe dos discursos que ignoran o movemento das dunas" 

Hoxe, 14 de maio, coñecemos un pouco mellor Lugo para coñecérmonos máis a nós mesmos. As rúas e prazas da cidade milenaria, a muralla romana e os seus museos e centros de interpretación desvelaron algúns dos seus segredos para o alumnado de 2° ESO e de Latín de 4° ESO nunha saída didáctica organizada polos Departamentos de Xeografía e Historia, Lingua Castelá e Lingua Galega.

Os estudantes visitaron a Sala de Exposicións Porta Miñá, o Espazo Sub Terra Aquae e o Centro Arqueolóxico San Roque da man do persosl do Concello. Logo, no Museo Provincial, e a partir dos relatos de Carlos Negro, Andrea Maceiras, Anxo Fariña e Ledicia Costas lidos previamente nas aulas, completaron un xogo de pistas que os levou a coñecer pezas e cadros de diferentes épocas: o carneiro alado de ouro e torque de Burela, os cadros de Fernández Montenegro, mosaicos, moedas, estelas e xogos romanos, a "Mariscala" que encadeou a Pardo de Cela... 

Despois de comer a cuberto no Mercado Municipal, o alumnado dividiuse en grupos para seguir as pistas da aplicación do Lugo romano desenvolvida polo Colexio Galén. Finalmente, un breve paseo pola Muralla despediunos de Lugo ata unha próxima ocasión. 

O panorama cultural galego do século XIX estivo marcado pola recuperación do idioma na escrita naquel Rexurdimento que privilexiou a poesía e viu aflorar con forza a narrativa e o teatro en lingua galega. Xa entón houbo intelectuais. coma os estradenses Manuel García Barros e Waldo Álvarez Ínsua, que eloxiaron unha voz, a de Avelina Valladares (Vilancosta, Berres, 1825-1902), que situaron á altura de Rosalía de Castro, Emilia Pardo Bazán e Concepción Arenal. Ademais de textos poéticos e avanzados artigos de opinión en prensa, deixou constancia do seu talento en composicións musicais para guitarra e paino e en debuxos executados con destreza. Nos útimos tempos, asistimos a un proceso de recuperación e estudo da súa figura e a súa obra que alcanza diferentes ámbitos.

Esta mañá deu comezo o programa das Letras Galegas 2024 no IES Nº 1 da Estrada cun concerto comentado a cargo da estradense Isabel Rei Samartim, guitarrista e profesora do Conservatorio Profesional de Música de Santiago de Compostela que estudou a obra dos irmáns Valladares, en especial de Avelina. 

Esta primeira actividade dirixida ao alumnado de 3º e 4º ESO puxo de relevo a estreita relación que gardan entre si a poesía e a música e permiten conectar a traxectoria de Avelina Valladares con Luísa Villalta, autora homenaxeada este ano no Día das Letras Galegas. Precisamente, os alumnos Gorka e Rosalía (1º ESO) e mais a súa profesora Anxos Cabada achegaranse á Radio Estrada mañá, sábado 11, para dar a coñecer os vínculos existente entre a experiencia musical e a creación literaria da escritora coruñesa. Sintonizade, pois, Radio Estrada ás 10:00 para escoitar o monográfico especial do programa "Recuncho da Lingua" que dirixe Pilar Bernárdez. A obra de Luísa Villalta será obxecto de atención durante estes días nas aulas e a través da exposición Viaxe polo metaverso, que xa ocupa os corredores do centro.

Santiago de Compostela foi o destino da saída didáctica que realizou o alumnado de 1º ESO o pasado martes 7 de maio por iniciativa dos Departamentos de Xeografía e Historia e Lingua Galega. A primeira parada tivo lugar no Museo do Pobo Galego, que non é un museo calquera, é un dos centros museísticos máis importantes do noso país. Creado en 1977 no antigo convento de San Domingos de Bonaval, atesoura algunhas das coleccións etnográficas e prehistóricas máis importantes de Galicia e é unha visita obrigada para todos aqueles e aquelas que queiran afondar na historia, tradicións e formas de vida de noso. Así o fixemos das man do servizo didáctico da institución, da que o IES Nº 1 é socio-colaborador. Ademais, na súa igrexa os rapaces e rapazas visitaron o Paneteón dos Galegos Ilustres, onde repousan os restos de Rosalía de Castro, Castelao, Ramón Cabanillas, Francisco Asorey, Domingo Fontán e Alfredo Brañas.

O bo tempo acompañounos e fixo posible que, tras a comida, os xogos e os risos se espallasen polo Parque de Bonaval antes de comezar un percorrido pola cidade antiga da man dun guía excepcional, Marcos Borrageros, que nos descubriu algunhas claves e uns cantos segredos da cidade e do seu patrimonio histórico-artístico nunha andaina polas súas prazas, rúas e calellas. 

3... 2... 1... Rodando! E alí estaban todos e todas: camarógraf@s, sonidistas, iluministas, dirección, axudantes de dirección, xornalistas, críticas literarias, script, entrevistadores/as, a equipa do atrezzo, os/as responsables de guión, de localización... Mozos e mozas de todos os cursos baixo a coordinación de Lucas Terceiro e Paula Cereixo na parte técnica e da profesora Mónica Mato, responsable do Equipo de Dinamización da Lingua Galega, organizando a aterraxe deste set de rodaxe dende hai semanas en colaboración coas profesoras Rosario, Anxos e Beatriz, que foron preparando, xunto co alumnado, os contidos deste novo Noticieiro de Dinamiza TV gravado este pasado martes 23 de abril.

Houbo nervios, moita ilusión, tamén paciencia, risos, curiosidade, consellos... mais nervios... máis risos, e a gravación foi saíndo adiante nunha xornada ben diferente e moi formativa. A aprender, apréndese facendo. Moitas grazas e noraboa a toda a equipa participante!

Aínda haberá que agardar unhas semanas para ver o resultado, unha nova emisión do Dinamiza TV, a serie de noticieiros nacidos da colaboración do Concello da Estrada e Dinamizaestrada, o colectivo de Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do concello, co obxectivo de fomentar o uso do idioma no audiovisual e na mocidade.

O 8M, Día Internacional da Muller, é un día de celebración mais sobre todo de reinvindicación para lembrar que "aínda queda moito camiño por percorrer" para conquistar a igualdade, como lembraron as nosas alumnas nunha nova colaboración do IES co espazo "O Recuncho da Lingua" dentro do programa Ensaiar é de covardes, de Radio Estrada.

Neste caso, as alumnas de 3º ESO Noa Cabaleiro, Ana Dorelle, Lía Expósito, Alba Moimenta e Manuela Rey falaron sobre diversas mulleres do pasado e do presente, salientando o seu labor como pioneiras en distintos ámbitos, así como as adversidades ás que se enfrontaron pola súa propia condición de mulleres: Herminia González, Exeria, Avelina Valladares, Isabel Zendal, Pepa a Loba, Rita Fernández, Irene González... Nunha segunda parte do seu traballo de investigación, que dan a coñecer neste programa, centráronse nas mulleres contemporáneas da nosa contorna e esta foi a quenda para Rosa de Cabanas, Elena Ferro, Mónica Rey Baltar, Vanesa Casal (Casal de Creación) e Mar Blanco. 

Os nosos microrrelatos e micropoemas agroman na primavera "porque os escrebemos no tempo silencioso da invernia", como anunciaba Luísa Villalta, escritora a quen se lle dedica este ano o Día das Letras Galegas e que, por este mesmo motivo, amadriña o XI Concurso de Microrrelatos e Micropoemas DinamizaEstrada, convocado polos Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do noso concello. 

Nesta nova edición voltaron participar centos de estudantes con micropoemas e microrrelatos que debían incluír as palabras "silencio" e "música", respectivamente, escollidas no 1º trimestre nunha votación polos escolares de entre unha serie de termos recollidos na obra de Luísa Villalta. Non foi doado o labor dos xurados dos respectivos centros nin do xurado da fase final, que se reuniu a finais de febreiro para seleccionar os textos e deseños gañadores entre os máis de 200 traballos finalistas. 

A colaboración de Pablo García Villamor e Desirée Vidal Godoy nun novo especial do programa Recuncho da Lingua, que coordina Pilar Bernárdez en Radio Estrada, puxo o ramo á celebración do Día de Rosalía 2024 no noso centro. Pablo e Desirée achegáronse á obra da poeta interpretando as cartas nas que ela e mais o seu home, Manuel Murguía, conversaron arredor da creación poética e o proxecto ao que dedicaron boa parte das súas vidas: a dignificación da lingua e a cultura galegas. Podedes escoitalos a partir do minuto 29. No programa tamén participaron alumnos e alumnas dos Colexios Pérez Viondi, O Foxo e Cabada Vázquez.