O pasado venres 8 de novembro a Biblioteca acolleu a entrega de galardóns aos textos literarios que o alumnado de todos os cursos elaborou no transcurso do Obradoiro de Escritura Creativa que impartiu Chema Gómez de Lora, escritor, dramaturgo e profesor de Filosofía e de escrita creativa. A actividade, que organizou o Departamento de Lingua Castelá, desenvolveuse entre o 21 e o 25 de outubro.

O profesor conduciu e motivou o alumnado a crear os seus propios textos a través de "Técnicas para escribir con imaginación y libertad a través de juegos ágiles y espontáneos" e, a teor do lido, do visto e do oído, os mozos e mozas do noso centro xogaron e experimentaron coa linguaxe para crear unhas historias do máis suxerentes. Como mostra representativa do seu traballo, Chema seleccionou os seguintes textos, que recibiron cadanseus obsequios, mais de seguro que foi un labor ben difícil. Noraboa a todos os alumnos e alumnas e moitas grazas, un curso máis, ao noso profesor convidado por esta semana que deixou pegada en nós. 

Estes son os textos de Antía, Luján e Manuela (1º ESO), Nerea (2º ESO), Yuriana (3º ESO) e Sara Cortizo (4º ESO).

Onte, sábado 19 de outubro, deu comezo un ano máis a colaboración dos centros escolares co "Recuncho da Lingua", a sección que Pilar Bernárdez dirixe no programa As mañás do sábado de Radio Estrada. E que mellor que estrear a tempada cunha homenaxe a Avelina Valladares, a poeta, música, articulista e muller avanzada ao seu tempo que lle dá nome ao noso instituto dende este curso. No vindeiro ano 2025 cúmprense 200 anos do nacemento da Cantora da Ulla e o estudo, a atención e a reinvindicación da que foi obxecto en forma de xornadas, roteiros, publicacións, etc. merecen a celebración desta efeméride, reclamada tamén, como en tantas ocasións, dende este Recuncho da Lingua no que participaron os CEIP Pérez Viondi, o CEIP do Foxo e o CEIP Cabada Vázquez, xunto co noso centro.

Para conmemorar o Día das Bibliotecas Escolares, o alumnado de todos os cursos do noso centro participará na semana que vén nun Taller de Escritura Creativa impartido por Chema Gómez de Lora e organizado polo Departamento de Lingua Castelá e a Biblioteca.

O escritor, dramaturgo e profesor de Filosofía e de escrita creativa xa estivo connosco no curso pasado para guiar os rapaces e as rapazas nunha incursión pola arte dramática que deu os seus froitos coa elaboración de textos teatrais así como as súas posibilidades representativas.

Chema Gómez de Lora é licenciado en Filosofía, posúe un Máster en Guión, Historia e Estética do Cinema pola UAM e foi profesor de Estética en la Universidad Politécnica de Madrid, ademais de mestre de Filosofía en diversos centros de secundaria. Ademais, publicou diversas obras de lietartura infantil e xuvenil e ensaios de arte. O seu interese pola pedagoxía e a arte, ou por como ensinar as artes, está detrás da multitude de seminarios e obradoiros que impartiu sobre animación á lectura, a didáctica da escrita creativa ou de arte e literatura, tamén en Museos como o Thyssen ou o Guggenheim.   

O alumnado de 1º ESO achegouse este pasado luns ata a Biblioteca para coñecela, saber como funciona e os recursos aos que teñen acceso neste espazo sobre o que xira boa parte das actividades complementarias e extraescolares do noso centro. 

Da man das profesoras Ana Mella e Beatriz Quintela, os rapaces e as rapazas recén chegados ao instituto coñeceron como se catalogan e ordenan os libros, o servizo de préstamo e outro tipo de materiais que teñen á súa disposición, como os xogos de mesa, as publicacións periódicas ou os taboleiros de xadrez, que ocupan a non poucos xogadores e xogadoras nos recreos. Nesta xornada de acollemento participaron, ademais, o profesorado do equipo da biblioteca e as titorías, que colaboran activamente na formación de usuarios.

Como vén sendo tradición, non faltou un chocolate ben quentiño e mais rosca para adozar esta benvida.

Co inicio do curso os taboleiros e as pezas do xadrez volveron tomar as mesas da biblioteca da man de Roberto Patiño, o profesor dunha actividade que xa podemos considerar clásica dentro do programa de extraescolares do noso centro xunto co teatro e os clubs de lectura. Esta mañá puidéronse ver caras veteranas xunto con outras caras máis noviñas que fan a súa primeira incursión no xadrez ou que xa a coñecen e acoden nos recreos a practicar as súas xogadas máis arriscadas.

Non hai mellor día que o 17 de maio para recibir este tipo de novas. Esa foi a data na que coñecemos que o traballo "Cunetas", de Helena Castaño Pazos, alumna de 4º ESO do noso centro, resultou gañador do I Certame Cousas, que convocou o Grupo Ekos do IES Félix Muriel de Rianxo para homenaxear a figura de Castelao, de cuxas "cousas" toma o nome, e que procura impulsar a creación artística da mocidade en galego nunha proposta que combina texto e debuxo. A entrega de premios terá lugar o venres 21 de xuño.

O xurado apreciou na obra de Helena a proximidade ás "Cousas" de Castelao, tanto pola temática da memoria histórica como pola estilización do seu debuxo. Ademais, na súa acta de resolución, o xúri  valorou a súa brevidade como "perfume condensado nun frasco". 

"Silencio" e "Música" foron as palabras de Luísa Villalta que subiron ao escenario do Teatro Principal a través dos 62 micropoemas e microrrelatos do alumnado de Primaria, Secundaria, Bacharelato e Ciclos Formativos que foron galardoados no XI Concurso Literario DinamizaEstrada que convocan os Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino da Estrada. As palabras da escritora coruñesa homenaxeada este ano no Día das Letras Galegas tamén estiveron presentes nas 14 ilustracións feitas polos nenos e nenas de Educación Infantil. Todos estes traballos, xunto cun limiar do padriño desta edición, o profesor e escritor Carlos Loureiro, e mais a portada, obra da deseñadora Rosa de Cabanas, fan parte do libro conmemorativo que lles foi entregado a todos estes rapaces e rapazas este mércores 22 de maio na IX Festa das Palabras que tivo lugar no Teatro Principal. 

Que a poesía non morde xa o sabiamos. Que ninguén morreu de ler poesía, ou cando menos nós non sabemos de caso ningún, é un feito. Que aos poetas lles gusta xogar ao baloncesto, cociñar ou quedar coas amizades é de sentido común. Que a poesía fala de amor e de desamor, da morte, dos grandes fitos da historia e das miudezas do noso día a día, daquilo que nos fai ferver o sangue con carraxe, do que nos emociona no máis íntimo ou do que nos trascende.

Os alumnos e as alumnas da materia de Oratoria do IES Nº 1 e do IES Antón Losada Diéguez mantiveron un novo encontro dialéctico na que foi a 4ª entrega dos debates intercentros que están a desenvolver dende comezos de curso baixo a coordinación do profesorado de Lingua Castelá, desta volta Esteban Folgar e Chus Pato. Se nas anteriores ocasións debateron sobre a prohibición do alcohol en menores de 16 anos, o uso dos teléfonos móbiles nos centros educativos e a práctica do boxeo, este pasado martes 14 fixérono arredor dun tema tan actual como controvertido, a eutanasia.  

Os integrantes do grupo de oratoria do Losada foron César Cerviño, Óscar Montáns, Mauro Pazo e Sonia Ríos, que defenderon a postura a favor, mentres que  Noa Cabaleiro, Lía Expósito, Alba Muimenta, Lucía Brandariz e Xian Gestoso, alumnos da IES Nº 1, adoptaron a posición en contra.

O próximo martes 21 de maio o alumnado de 4º ESO manterá un encontro con Carlos Negro, autora do poemario Aplicación instantánea (2018), Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil. Esta obra, xunto con outros poemas do autor que teñen como destinatario principal, que non único, o público adolescente, "conecta de modo inmediato co sistema operativo das súas emocións", tal e como se sinala na presentación editorial do libro. 

Mozo, moza: "Se decides descargar este programa no teu menú de lecturas, terás acceso ilimitado ao universo afectivo de catro avatares que entran na vida co furor da irreverencia: contra a orde exacta dos armarios, contra o balbordo das atraccións de feira, contra o monocultivo cerebral dos eucaliptos, contra a ferruxe dos discursos que ignoran o movemento das dunas" 

Hoxe, 14 de maio, coñecemos un pouco mellor Lugo para coñecérmonos máis a nós mesmos. As rúas e prazas da cidade milenaria, a muralla romana e os seus museos e centros de interpretación desvelaron algúns dos seus segredos para o alumnado de 2° ESO e de Latín de 4° ESO nunha saída didáctica organizada polos Departamentos de Xeografía e Historia, Lingua Castelá e Lingua Galega.

Os estudantes visitaron a Sala de Exposicións Porta Miñá, o Espazo Sub Terra Aquae e o Centro Arqueolóxico San Roque da man do persosl do Concello. Logo, no Museo Provincial, e a partir dos relatos de Carlos Negro, Andrea Maceiras, Anxo Fariña e Ledicia Costas lidos previamente nas aulas, completaron un xogo de pistas que os levou a coñecer pezas e cadros de diferentes épocas: o carneiro alado de ouro e torque de Burela, os cadros de Fernández Montenegro, mosaicos, moedas, estelas e xogos romanos, a "Mariscala" que encadeou a Pardo de Cela... 

Despois de comer a cuberto no Mercado Municipal, o alumnado dividiuse en grupos para seguir as pistas da aplicación do Lugo romano desenvolvida polo Colexio Galén. Finalmente, un breve paseo pola Muralla despediunos de Lugo ata unha próxima ocasión. 

Se tes problemas para visionar o traballo, preme aquí.

Dende Outeiro de Rei chegounos unha nova moi feliz: Noa Cabaleiro Ribadulla, alumna de 3º ESO do IES Nº 1 da Estrada, gañou o 1° Premio do VII° Concurso de Videocreación de poemas de Manuel María e Rosalía de Castro. co videopoema "A xustiza pola man", proposta baseada no poema homónimo de Rosalía.

O xurado do certame premiou o videopoema de Noa “por unha sobresaliente interpretación da protagonista cuns planos que transmiten plenamente a variedade de emocións que transitan o poema. Pola plasticidade das imaxes e un ritmo na montaxe que contribúen moi notablemente a conducir e achegarnos á palabra literaria”. Ademais, o xúri premiou o videopoema "Negra sombra", do alumnado do CPR de Narón, e a Sofía Regueiro, do IES Monelos da Coruña, que obtivo un accésit polo videopoema "Rosas". Moitos parabéns ao alumnado galardoado e a todos os centros e alumnos/as participantes, en especial a Noa. Noraboa!

O panorama cultural galego do século XIX estivo marcado pola recuperación do idioma na escrita naquel Rexurdimento que privilexiou a poesía e viu aflorar con forza a narrativa e o teatro en lingua galega. Xa entón houbo intelectuais. coma os estradenses Manuel García Barros e Waldo Álvarez Ínsua, que eloxiaron unha voz, a de Avelina Valladares (Vilancosta, Berres, 1825-1902), que situaron á altura de Rosalía de Castro, Emilia Pardo Bazán e Concepción Arenal. Ademais de textos poéticos e avanzados artigos de opinión en prensa, deixou constancia do seu talento en composicións musicais para guitarra e paino e en debuxos executados con destreza. Nos útimos tempos, asistimos a un proceso de recuperación e estudo da súa figura e a súa obra que alcanza diferentes ámbitos.

Esta mañá deu comezo o programa das Letras Galegas 2024 no IES Nº 1 da Estrada cun concerto comentado a cargo da estradense Isabel Rei Samartim, guitarrista e profesora do Conservatorio Profesional de Música de Santiago de Compostela que estudou a obra dos irmáns Valladares, en especial de Avelina. 

Esta primeira actividade dirixida ao alumnado de 3º e 4º ESO puxo de relevo a estreita relación que gardan entre si a poesía e a música e permiten conectar a traxectoria de Avelina Valladares con Luísa Villalta, autora homenaxeada este ano no Día das Letras Galegas. Precisamente, os alumnos Gorka e Rosalía (1º ESO) e mais a súa profesora Anxos Cabada achegaranse á Radio Estrada mañá, sábado 11, para dar a coñecer os vínculos existente entre a experiencia musical e a creación literaria da escritora coruñesa. Sintonizade, pois, Radio Estrada ás 10:00 para escoitar o monográfico especial do programa "Recuncho da Lingua" que dirixe Pilar Bernárdez. A obra de Luísa Villalta será obxecto de atención durante estes días nas aulas e a través da exposición Viaxe polo metaverso, que xa ocupa os corredores do centro.

3... 2... 1... Rodando! E alí estaban todos e todas: camarógraf@s, sonidistas, iluministas, dirección, axudantes de dirección, xornalistas, críticas literarias, script, entrevistadores/as, a equipa do atrezzo, os/as responsables de guión, de localización... Mozos e mozas de todos os cursos baixo a coordinación de Lucas Terceiro e Paula Cereixo na parte técnica e da profesora Mónica Mato, responsable do Equipo de Dinamización da Lingua Galega, organizando a aterraxe deste set de rodaxe dende hai semanas en colaboración coas profesoras Rosario, Anxos e Beatriz, que foron preparando, xunto co alumnado, os contidos deste novo Noticieiro de Dinamiza TV gravado este pasado martes 23 de abril.

Houbo nervios, moita ilusión, tamén paciencia, risos, curiosidade, consellos... mais nervios... máis risos, e a gravación foi saíndo adiante nunha xornada ben diferente e moi formativa. A aprender, apréndese facendo. Moitas grazas e noraboa a toda a equipa participante!

Aínda haberá que agardar unhas semanas para ver o resultado, unha nova emisión do Dinamiza TV, a serie de noticieiros nacidos da colaboración do Concello da Estrada e Dinamizaestrada, o colectivo de Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do concello, co obxectivo de fomentar o uso do idioma no audiovisual e na mocidade.

A Biblioteca acolleu un novo campionato de xadrez que se desenvolveu nestes tres últimos e intensos xoves de marzo con cadanseus recreos. Os cruzamentos foron variados e entre os xogadores e as xogadoras puidemos ver caras máis veteranas e outras máis novas desta escola de xadrecistas que coordina o profesor Roberto dende hai tres cursos.

Finalmente, as partidas finais coroaron unha vez máis a Rodrigo Folgar, que foi acompañado no pódium por Xian Gestoso e Iván Hermida. Moitos parabéns a eles e mais a todas as persoas participantes! 

O pasado mércores 13 de marzo tivo lugar o terceiro debate entre os grupos de Oratoria do IES Antón Losada Diéguez e o IES Nº 1 que coordinan os Departamentos de Lingua Castelá de ambos centros. Desta volta, a temática escollida foi os deportes de combate e as preguntas formuladas foron estas: "Debemos prohibir estes deportes, para conseguir unha sociedade máis pacífica?", "A súa práctica é positiva ou negativa para os deportistas?"

Polo IES Nº 1 participaron Ana Dorelle, Xian Gestoso, Manuel Caramés e Nuria Gamallo. Pola banda do IES Antón Losada interviñeron Antía Álvarez, Samuel Carracedo, María Cerviño, Paula Coto e David Santos.

Xa sabedes, dádelle ao play e opinade.

O 8M, Día Internacional da Muller, é un día de celebración mais sobre todo de reinvindicación para lembrar que "aínda queda moito camiño por percorrer" para conquistar a igualdade, como lembraron as nosas alumnas nunha nova colaboración do IES co espazo "O Recuncho da Lingua" dentro do programa Ensaiar é de covardes, de Radio Estrada.

Neste caso, as alumnas de 3º ESO Noa Cabaleiro, Ana Dorelle, Lía Expósito, Alba Moimenta e Manuela Rey falaron sobre diversas mulleres do pasado e do presente, salientando o seu labor como pioneiras en distintos ámbitos, así como as adversidades ás que se enfrontaron pola súa propia condición de mulleres: Herminia González, Exeria, Avelina Valladares, Isabel Zendal, Pepa a Loba, Rita Fernández, Irene González... Nunha segunda parte do seu traballo de investigación, que dan a coñecer neste programa, centráronse nas mulleres contemporáneas da nosa contorna e esta foi a quenda para Rosa de Cabanas, Elena Ferro, Mónica Rey Baltar, Vanesa Casal (Casal de Creación) e Mar Blanco. 

Os nosos microrrelatos e micropoemas agroman na primavera "porque os escrebemos no tempo silencioso da invernia", como anunciaba Luísa Villalta, escritora a quen se lle dedica este ano o Día das Letras Galegas e que, por este mesmo motivo, amadriña o XI Concurso de Microrrelatos e Micropoemas DinamizaEstrada, convocado polos Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do noso concello. 

Nesta nova edición voltaron participar centos de estudantes con micropoemas e microrrelatos que debían incluír as palabras "silencio" e "música", respectivamente, escollidas no 1º trimestre nunha votación polos escolares de entre unha serie de termos recollidos na obra de Luísa Villalta. Non foi doado o labor dos xurados dos respectivos centros nin do xurado da fase final, que se reuniu a finais de febreiro para seleccionar os textos e deseños gañadores entre os máis de 200 traballos finalistas. 

Na tarde de hoxe, martes 5 de marzo, o alumnado de 3º ESO participou nun coloquio co escritor Fernando Lalana, que mantivo unha charla entretida e interesante sobre a novela 13 perros a partir das preguntas que lle foron formulando os rapaces e as rapazas. 

A obra é unha novela de detectives que desenvolve con grandes doses de humor unha brillante homenaxe ao cinema negro e ás novelas de espías. Nela, o tenente Felipe Manley, do Centro Nacional de Intelixencia, acaba de descubrir que o satélite europeo Meteosat está en perigo. A esta investigación súmase outra historia protagonizada por Elvira Ballesteros, unha maestra en paro que acaba de obter o diploma de detective privada e se enfronta, coa axuda do seu fillo Félix, ao seu primeiro caso: a desaparición dun galgo persa. Que relación podería ter o can desaparecido co caso internacional que segue o tenente?

A actividade foi posible grazas á organización das profesoras do Departamento de Lingua Castelá e a Editorial Bambú.

A colaboración de Pablo García Villamor e Desirée Vidal Godoy nun novo especial do programa Recuncho da Lingua, que coordina Pilar Bernárdez en Radio Estrada, puxo o ramo á celebración do Día de Rosalía 2024 no noso centro. Pablo e Desirée achegáronse á obra da poeta interpretando as cartas nas que ela e mais o seu home, Manuel Murguía, conversaron arredor da creación poética e o proxecto ao que dedicaron boa parte das súas vidas: a dignificación da lingua e a cultura galegas. Podedes escoitalos a partir do minuto 29. No programa tamén participaron alumnos e alumnas dos Colexios Pérez Viondi, O Foxo e Cabada Vázquez.