O curso escolar 2022/2023, a aula de 6º de Educación Primaria, decidiu centrar o seu Proxecto Documental Integrado (PDI) cuxo obxectivo principal é que o alumnado sexa capaz de participar na defensa e na loita que todos debemos levar a cabo para defender o noso medio ambiente. Este PDI atópase dentro do PDI xeral do CEIP Plurilingüe Manuel Sueiro, co título: “No Sueiro o Planeta ten mellor pinta porque traballamos en conxunto a Axenda 2030”. O PDI do alumnado de 6º de Educación Primaria leva por título “Todos xuntos melloramos o noso mundo”.

Neste curso escolar a temática céntrase na defensa e a loita que todos debemos levar a cabo para defender o noso planeta centrándonos nos Obxectivos de Desenvolvemento Sostible (ODS) dentro da Axenda 2030. O grupo 6º de Educación Primaria traballou o ODS 12 Produción e consumo responsables, centrados no cambio do modelo actual de produción e consumo para conseguir unha xestión eficiente dos recursos naturais, poñendo en marcha procesos para evitar a perda de alimentos, un uso ecolóxico dos produtos químicos e diminuír a xeración de residuos a través de diversas accións que permitirán mellorar o noso medio ambiente, nos que o uso de accións para o desenvolvemento da biodiversidade son  para elementos básicos do mesmo. Para o cal partimos do libro “Salvemos o planeta” e concretamente no punto 107 que leva por título “Que é o desenvolvemento sostible”.

O por qué deste traballo integrado resúmese nas seguintes liñas centradas nas súas vantaxes tales como:

• Aumenta a motivación. O alumnado alcanza unhas necesidades de rango superior.
• Os membros dun equipo de traballo teñen a oportunidade de aplicar os seus coñecementos e competencias, e ser recoñecidos por iso, mesturando fortalezas complementarias.
• Maior compromiso mellorando o desempeño.
• Máis ideas.
• Máis creatividade e a aprendizaxe.
• Mellora a comunicación e reduce a tensión.
• Mellores resultados, aumentando a eficiencia e a produtividade.

Traballamos os seguintes OBXECTIVOS:

• Construír confianza co alumando e coas actividades propostas por eles.
• Establecer obxectivos comúns.
• Crear sentido de pertenza.
• Involucrar ao alumnado na toma de decisións.
• Buscar o entendemento entre partes.
• Impulsar a comunicación.
• Aproveitar a diversidade.
• Celebrar os éxitos do grupo.
• Favorecer o compromiso mutuo e a responsabilidade compartida.

Ademais dos obxectivos, citados anteriormente, os cales se caracterizan polas características da metodoloxía centrada nos PDI (Proxectos Documentais Integrados) os obxectivos que se perseguiron con este proxecto documental integrado centrados na afirmación “No Sueiro o Planeta ten mellor pinta porque traballamos en conxunto a Axenda 2030”, sendo os seguintes:  

Obxectivo xeral:

• Ser capaz de coñecer, identificar e propor modificacións no modelo actual de produción e consumo para conseguir unha xestión eficiente dos recurso naturais, poñendo en marchar procesos para evitar a perda de alimentos, o uso ecolóxico dos produtos químicos e diminuír a xeración de refugallos.  

Obxectivos específicos:

• Garantir modalidades de consumo e produción sostibles.
• Promover a xestión sostible e o uso eficiente dos recursos naturais.
• Reducir a xeración de residuos e o desperdicio de alimentos.
• Fomentar a xestión ecoloxicamente racional dos produtos químicos.
• Recoñecer e identificar as propias emocións en distintas situacións.
• Coñecer e practicar a empatía como instrumento para mellorar a convivencia cos demais.
• Tomar conciencia do valor que teñen os elementos da natureza e do planeta.
• Comprender o papel que temos en coidar o medio ambiente que nos rodea e no resto do mundo.
• Realizar unha acción de coidado do medio ambiente que podamos compartir co resto da contorna educativa e comunitaria.
• Recoñecer a importancia de protexer a biodiversidade no planeta que habitamos.
• Comprender as consecuencias que ten a sobreexplotación dos recursos naturais no medio ambiente.
• Promover a nosa capacidade como defensoras e defensores do medio ambiente.
• Desenvolver unha posición crítica e participativa con respecto ao noso modelo de consumo, a relación coa natureza e a utilización sostible dos recursos naturais.
• Aprender sobre o papel das mulleres, novas e comunidades ao redor do mundo na defensa do medio ambiente.
• Promover accións de mobilización e incidencia polo coidado do medio ambiente nas nosas contornas educativas e comunitarias

Contidos:

• Plan de consumo e produción sostible.
• Recurso naturais: uso eficiente.
• Residuos e desperdicios alimentarios.
• Refugallos: xestión racional, ecolóxica, prevención, redución, reciclado e reutilización.  
• Sustentabilidade: educación para o desenvolvemento sostible, ciencia e tecnoloxía, informes, turismo,...
• Diferentes emocións: tenrura, amor, odio, ira, irritación,...
• Os elementos da natureza.
• O medio ambiente: coidado, sobrexplotación, biodiversidade,..
• O modelo de consumo responsable.
• Papel da muller na defensa do medio ambiente  

Criterios de avaliación:

• Coñece as modalidades de consumo e produción sostible.
• Propón accións para a redución de residuos e desperdicio de alimentos.
• Fomenta a xestión ecolóxica racional dos produtos químicos.
• Coñece e enumera distintas emocións.
• Enumera distintos modos de actuación ante unha mesma emoción.
• Practica a empatía nas relacións cos demais como instrumento para mellorar a convivencia cos outros.
• Identifica os elementos da natureza e do planeta.
• Describe o papel que temos en coidar o medio ambiente que nos rodea e no resto do mundo.
• Realiza unha acción de coidado do medio ambiente que podamos compartir co resto da contorna educativa e comunitaria.
• Identifica e recoñece a importancia de protexer a biodiversidade no planeta que habitamos.
• Describe as consecuencias que ten a sobreexplotación dos recursos naturais no medio ambiente.
• Participa na defensa do medio ambiente.
• Desenvolve unha posición crítica e participativa con respecto ao noso modelo de consumo, a relación coa natureza e a utilización sostible dos recursos naturais.
• Coñece o papel das mulleres, novas e comunidades ao redor do mundo na defensa do medio ambiente.
• Promove accións de mobilización e incidencia polo coidado do medio ambiente nas nosas contornas educativas e comunitarias

Indicadores de logro ou desempeño.

• Coñece unha modalidade de consumo e de produción sostible.
• Propón unha acción para a redución de residuos e desperdicio de alimentos.
• Fomenta a xestión ecolóxica racional dos produtos químicos.
• Coñece e enumera emocións.
• Enumera catro modos de actuación ante unha mesma emoción.
• Practica a empatía nas relacións cos demais como instrumento para mellorar a convivencia cos outros.
• Identifica os elementos da natureza e do planeta.
• Describe o papel que temos en coidar o medio ambiente que nos rodea e no resto do mundo.
• Realiza unha acción de coidado do medio ambiente que podamos compartir co resto da contorna educativa e comunitaria.
• Identifica e recoñece a importancia de protexer a biodiversidade no planeta que habitamos.
• Describe as consecuencias que ten a sobreexplotación dos recursos naturais no medio ambiente.
• Participa na defensa do medio ambiente.
• Desenvolve unha posición crítica e participativa con respecto ao noso modelo de consumo, a relación coa natureza e a utilización sostible dos recursos naturais.
• Coñece o papel das mulleres, novas e comunidades ao redor do mundo na defensa do medio ambiente.
• Promove accións de mobilización e incidencia polo coidado do medio ambiente nas nosas contornas educativas e comunitarias

Contribución ás competencias clave e transversais e competencias claves da unión europea:

O desenvolvemento deste Proxecto Documental Integrado contribuíu ao desenvolvemento do conxunto das competencias claves definidas no marco normativo, contribuíndo as seguintes:  competencia en comunicación lingüística (CCL); competencia plurilingüe (CP); competencia matemática e competencia en ciencia, tecnoloxía e enxeñaría (STEM); competencia dixital (CD); competencia persoal, social e de aprender a aprender (CPSAA); competencia cidadá (CC); competencia emprendedora (CE) e competencia en conciencia e expresión culturais (CCEC). En especial destacar competencia persoal, social e de aprender a aprender xa que nos diferentes coñecementos que desenvolveremos e a aplicación dos mesmos por parte dos alumnos na súa vida diaria, dotándolles das estratexias necesarias para unha mellora da convivencia cos demais e con iso un mellor desenvolvemento social e persoal nos diferentes aspectos da súa vida.

Temporalización: 

• Realizáronse 3 sesións de 30 minutos de cada unha das semanas do segundo e do terceiro trimestre.

Metodoloxía:

Traballouse a través dunha metodoloxía activa e do descubrimento guiado, para que o alumno sexa capaz de construír as súas propias aprendizaxes de maneira autónoma. Apoiarémonos na maioría das actividades de soporte dixital, priorizando en todo momento o traballo a través da comunicación oral, axustándonos ás características do alumnado.

O PDI, “Todos xuntos melloramos o noso mundo”, desenvolveuse en dúas fases.

PRIMEIRA FASE

A primeira das fases, durante os dous primeiros trimestres facendo referencia a como atopamos o noso mundo e as diversas accións que vai realizando a sociedade, unhas que axudan a mellorar o noso planeta e outras que son necesarias melloralas. As actividades realizadas ao longo da primeira fase que permitiron ao alumnado de 6º de Educación Primaria ver como se atopa o noso mundo foron:

• Outubro : presentación do PDI de 6º de Ed. Primaria para o curso escolar 2022/2023. (Día das bibliotecas escolares).
• Día da alimentación. Co lema “Non deixemos a ninguén atrás” (semana do 19 a 21 de outubro).
• Día da Ciencia Como a ciencia mellora a calidade de vida e o coidado do planeta (9 de novembro).
• Mes da ciencia. Como a ciencia mellora a calidade de vida e o coidado do planeta (mes de novembro).
• Visita Aceites Abril. Empresa de elaboración de aceites sendo unha empresa que aplica políticas de sostenibilidade. (25 de novembro).
• Obradoiros da AFA Como a ciencia mellora a calidade de vida e o coidado do planeta (22 de decembro).
• Defendemos o mar. Como se atopa o mar e as accións dos seres humanos prexudicando o ecosistema mariño e contaminando o planeta Terra.  
• Visita ao supermercado. A visita centrouse en ver cales son os produtos de proximidade así como o etiquetado e empaquetado buscando os elementos menos contaminantes para o medio ambiente así como a redución da contaminación.

SEGUNDA FASE

A segunda das fases, comezou no mes de marzo de 2023. O alumando partiu do libro  partimos do libro “Salvemos o planeta” e concretamente no punto 107 que leva por título “Que é o desenvolvemento sostible”.

• Semana da prensa (6 ao 10 de marzo) Buscando noticias cambio climático e sostenibilidade empresas. A primeira das actividades centrouse na busca de noticias relacionadas co cambio climático e a sosteniblidade das empresas.

• A seguinte actividade centrouse na investigación propiamente dita do PDI establecendo cales son as ideas que teñen que tratar. Para o cal utilizamos a técnica de lapis ao centro recollendo as seguintes ideas que deben investigar.

• Idea 1: que é o desenvolvemento sostible?
• Idea 2: de onde ven o termo sostible?
• Idea 3: a sostenibilidade ten múltiples caras. Cales son?
• Idea 4: que son os Obxectivos de Desenvolvemento Sostible?
• Idea 5: alternativas ao desenvolvemento sostible
• Idea 6: un planeta sostible.
• Idea 7: a alimentación saudable e sostible.
• Idea 8: o uso da auga.
• Idea 9: a pegada hídrica.
• Idea 10: Sostenibilidade

As empresas sostibles.
Os negocios sostibles.
As vivendas sostibles.

• A seguinte actividade centrouse na aplicación práctica do PDi centrándose no traballo dos hortos escolares como elementos de sostenibilidade e axuda para o coidado do medio ambiente.

• A última das actividades centrouse na confección da investigación en formato pdf respectando as normas e indicacións establecidas.  

Como conclusión, destacar que cando as persoas dialogan e saben escoitar e poñerse no lugar dos outros, é indiscutible os resultados melloran así como a convivencia e relación cos demais. A valoración do traballo foi en aumento ata o punto de pasar, dunha estratexia de motivación e de resolución de problemas, a darlles capacidade para tomar decisións, planificar e conducir os mesmos procesos dos que son protagonistas.