Boas prácticas en bibliotecas escolares: outubro, mes da biblioteca escolar - 1

CEIP José Cornide Saavedra (A Coruña) from Bibliotecas Escolares de Galicia on Vimeo.

A modo de celebración do mes da Biblioteca Escolar e do Día da biblioteca (24 de outubro) iníciase a difusión de un bo feixe de boas prácticas nas bibliotecas escolares galegas. Estes vídeos foron gravados coa finalidade de seren incluídos na sección de formación Webcast do portal Leer.es, do Ministerio de Educación, Cultura y Deporte, no que se verán en breve. Cada experiencia incide nun aspecto esencial da biblioteca escolar: a formación dos lectores, a integración das tecnoloxías da información e da comunicación, a implicación das familias, o apoio na aprendizaxe en todas as áreas e materias, a aprendizaxe por proxectos... Distintas voces (profesorado, alumnado, familias) falan da presenza da biblioteca escolar e das súas oportunidades nos centros educativos.
Este primeiro vídeo foi gravado no CEIP José Cornide Saavedra, de A Coruña, no final do curso 2011/2012, ano no que levaron a cabo o proxecto interdisciplinar sobre o bosque, baixo o título "Do teu verdor".

As mochilas viaxeiras xa están rulando


No CEIP Plurilingüe de Covas (Viveiro) xa botaron a andar as mochilas viaxeiras. Esta iniciativa integrada no programa HORA DE LER, para o fomento da lectura nos centros de ensino, subministra as mochilas que as bibliotecas enchen de contido e xestionan en préstamo domiciliario ás familias. Nenas e nenos son os embaixadores da biblioteca nas súas casas e comparten cos seus, grandes e pequenos, os libros, as revistas, as películas a música cos que a mochila vai cargada. As familias poden realizar suxestións ou contar a experiencia de lectura compartida no "diario da mochila". A experiencia dos centros é positiva pero o éxito ten un par de claves: boa selección de contidos e, sobre todo, nada de imposicións. En materia de lectura, o encantamento dá mellores resultados.
 

Las bibliotecas escolares en España. Dinámicas 2005-2011

A Fundación Germán Sánchez Ruipérez, en colaboración co Ministerio de Educación, Cultura y Deporte, veñen de facer público o resultado do estudo LAS BIBLIOTECAS ESCOLARES EN ESPAÑA. Dinámicas 2005-2011, do que xa avanzara algúns resultados Luis González, director xeral adxunto da FGSR, nas IV Xornadas de Bibliotecas Esolares de Galicia (novembro 2012)

Entre outras conclusións do estudo podemos ler que as bibliotecas están máis profesionalizadas, contan cun plan de traballo que se avalía periodicamente e teñen un tratamento técnico normalizado, pero é preciso profundizar na función da biblioteca como o centro para a aprendizaxe das competencias

ACCESO Á VERSIÓN COMPLETA DO ESTUDO -- ACCESO AO RESUME

Este estudo vén completar a estatísca sobre as bibliotecas escolares realizada polo Ministerio de Educación, no curso2010-2011 e que se fixera pública en decembro de 2012. 

Voluntariado de lectura - A

A formacióAlumnas colaboradoras da biblioteca no CEIP Doutor Suárez (Fornelo de Montes, Pontevedra)n do alumnado en actitudes solidarias e de compromiso co seu entorno máis próximo, pero tamén co mundo no que vive e coa sociedade na que está integrado, pode facerse desde varios ámbitos (a ecoloxía e o medio ambiente, a saúde, a mediación para a convivencia, a coeducación, a igualdade, a implicación na cultura de Paz ou de defensa dos Dereitos Humanos, a educación en valores en xeral), sendo este ámbito da biblioteca e da lectura, unha posibilidade ao alcance de todos os centros que contan cunha biblioteca activa como centro de recursos de lectura, información e aprendizaxe.

A Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos publica no Portal Educativo unha iniciativa pola que se estimula o voluntariado cultural relacionado coa lectura en centros de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. Esta proposta, Voluntariado de lectura - A, vai destinada ao alumnado de 3º Ciclo de Ensino Primario que se implica directamente en labores de colaboración coa biblioteca escolar, ou que participa activamente, xunto co profesorado do Equipo de biblioteca,  no deseño, organización e realización de actividades de lectura compartida, dentro ou fóra do centro. Os centros que conten con alumnado colaborador ou que programen actividades de lectura compartida poderán inscribirse antes do 31 de outubro nesta iniciativa.  ACCESO Á CONVOCATORIA

Colabora con esta iniciativa a Dirección Xeral de Xuventude e Voluntariado.

Anexos (en formato editable):

Na imaxe, alumnas colaboradoras da biblioteca no CEIP Doutor Suárez (Fornelo de Montes, Pontevedra) 

Bibliotecas Escolares de Galicia

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, no contexto das actuacións do PLAN LÍA de bibliotecas escolares (Lectura, Información e Aprendizaxe), publica cada ano uns carteis divulgativos que pretenden facer visible as distintas posibilidades da biblioteca escolar como apoio ao desenvolvemento do currículo e como instrumento fundamental para a formación das persoas lectoras. 

O lema elixido para este curso 2013/2014, LER CIENCIA NA BIBLIOTECA ESCOLAR,trata de sensibilizar sobre a importancia da lectura de textos de carácter científico, de textos divulgativos ou de textos literarios que tratan temas relacionados coa ciencia. Todos estes contidos teñen cabidana biblioteca e enriquecen a bagaxe lectora do alumnado. A ilustración é de PATRICIA CASTELAO

+ información 

Ler ciencia na biblioteca escolar

En breve chegará aos centros o cartel que a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria edita todo os anos para conmemorar o Día da Biblioteca (24 de outubro) e participar da celebración do mes da biblioteca escolar que propón a IASL (Internatioanl Association of School Librarianship). A biblioteca escolar é unha biblioteca específica e así se recolle na actual Lei de bibliotecas de Galicia, no seu artigo 31. Polos seus obxectivos, polos serivzos que presta á comunidade educativa, polo seu funcionamento, a biblioteca escolar, concebida como un centro de recursos de lectura, información e aprendizaxe, xenera contextos educativos fértiles para a adquisición de competencias clave para o alumnado que medra na sociedade da información e contribúe á adquisición de todas as competencias básicas do currículo

O lema elixido para este ano, LER CIENCIA NA BIBLIOTECA ESCOLAR, trata de sensibilizar sobre a importancia da lectura de textos de carácter científico, de textos divulgativos ou de textos literarios que tratan temas relacionados coa ciencia. Todos estes contidos teñen cabida na biblioteca e enriquecen a bagaxe lectora do alumnado. A ilustración é de PATRICIA CASTELAO.

Por outra parte, a incorporación do profesorado dos departamentos de ciencias aos equipos de biblioteca, diversifica as posibilidades de intervención da mesma e favorece o deseño de actividades plurais en contidos e imprescindibles para o desenvolvemento de todas as competencias básicas.

A biblioteca ten na ciencia unha fonte riquísima para realizar propostas de carácter interdisciplinar, que debe aproveitarse para que este tipo de actividades vaia callando en todo o profesorado e facilite realmente o desenvolvemento do currículo en todas as áreas e materias. É unha oportunidade  tamén para avanzar nas estratexias de comprensión lectora de todo tipo de textos, e moi especialmente, un desafío para mellorar as habilidades de uso, selección e produción de información en todos os soportes, moi especialmente os recursos electrónicos. Aprender a valorar a información que se atopa en internet con criterios de credibilidade, veracidade, cientificidade, etc., é imprescindible para o noso alumnado; identificar, por exemplo, a pseudociencia entre a inxente cantidade de contidos audiovisuais que circulan por internet resulta difícil (ás veces incluso para os adultos), pero só a alfabetización mediática e informacional pode dotalos de recursos para poder facelo. 

Cartel

Libros que van e veñen

 

As nenas e os nenos de infantil van encher rúas e corredoiras de cores vivas, as destas pequenas mochilas para gardar o libro que escollen na biblioteca escolar para ler na casa, e cos da casa. "Libros que van e veñen" é unha iniciativa encadrada no programa "Hora de Ler" para o fomento da lectura,  que busca apoiar ao profesorado no seu labor de implicación das familias nas actividades da biblioteca, e no empeño por conseguir que as nenas e os nenos desenvolvan hábitos de lectura.

Destinado ás familias, edítase un tríptico con orientacións e posibilidades de colaboración na casa e na escola, a través das actividades deseñadas pola biblioteca escolar. Este material (bolsas) enviarase aos centros, para o alumnado de ensino infantil, baixo demanda. Os trípticos pódense descargar desde aquí. (enviar solicitudes á Asesoría de bibliotecas escolares no correo habitual). 

 

Resolución definitiva do Plan de mellora de bibliotecas escolares 2013/2014

O DOG do 18 de setembro publica a Orde de 2 de setembro de 2013, pola que se resolve a convocatoria do Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos non universitarios de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, para o curso 2013/2014.

Tralas tres baixas habidas con respecto ao curso anterior e coa incorporación de 23 centros novos, esta Rede de bibliotecas escolares galegas consta dun total de 524 centros.

Todos os centros incluídos neste programa reciben axudas para  renovar os fondos da colección (sexa en formato impreso ou electrónico); á súa vez, os centros que se incorporan nesta convocatoria e os centros da convoCatoria 2012 reciben axudas significativas para mellorar os equipamentos necesarios de cara á ofrecer servizos e realizar actividades propias das funcIóns que lle corresponden á biblioteca escolar: apoiar o desenvolvemento dos currículos en todas as áreas de aprendizaxe, formar lectores competentes, espertar o gusto pola lectura en todos os sectores da comunidade educativa (é dicir, servir de recurso fundamental ao desenvolvemento dos Proxectos Lectores de Centro);  contribuír a adquisición de competencias clave para o alumnado, como son a competencia de aprender a aprender ou a competencia mediática e informacional (lectura crítica das linguaxes dos distintos medios de comunicación actuais, pero tamén o uso e produción de información desde unha perspectiva ética). Todas estas funcións están recollidas no artigo 113 da LOE e na normativa curricular vixente. 

ACCESO DIRECTO AO TEXTO DE RESOLUCIÓN

Convocatoria de Clubs de Lectura 2013/2014

A Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos publicaba o pasado 2 de setembro, no Portal Educativo (e no contexto do programa Hora de ler,  para o fomento da lectura en centros de ensino), a convocatoria pola que se incentiva o funcionamento de clubs de lectura en centros de ensino secundario, correspondente ao curso 2013/2014. 

Esta iniciativa vai destinada a aqueles centros que matriculan alumnado de ensino secundario, bacharelato, formación profesional (tanto en réxime ordinario como de persoas adultas), ou ensinanzas de réxime especial. Distribuiranse un total de 165.000€ para custear os gastos derivados da actividade do club, fundamentalmente a adquisición de libros que, posteriormente se incorporan aos fondos da biblioteca escolar. (Na imaxe, un grupo de lectura do IES de Melide). 

O prazo de presentación de solicitudes, segundo o modelo recollido no anexo I da convocatoria, remata o 11 de outubro de 2013. 

TEXTO DA CONVOCATORIA

Instrucións en relación coa Biblioteca Escolar dos centros educativos

 

Bibliotecas Escolares de Galicia

 

Este luns 2 de setembro publicáronse as Instruccións en relación coa Biblioteca Escolar para o curso 2013/2014 da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos que podedes consultar desde o seguinte enlace:

 

As bibliotecas escolares na revista EDUGA

 

A revista EDMozas e mozos do IES Ramón Mª Aller Ulloa, na bibliotecaUGA (Revista Galega do Ensino), da Conselleíra de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, recolle no seu último número un bo feixe de experiencias de bibliotecas escolares, espallados polas distintas seccións da revista, nunha selección de actividades coordinada desde a Asesoría de Bibliotecas Escolares, en colaboración cos responsables de EDUGA. En total, 14 fiestras para  asomármonos a unha realidade potente, innovadora, froito de moitos esforzos compartidos, e moita profesionalidade en xogo. Velaquí os enlaces a todos elas: 

Resolución provisional da convocatoria do Plan de Mellora de bibliotecas escolares 2013/2014

 

O Portal Educativo publicou no día de hoxe, 16 de xullo de 2013, a resolución provisional da convocatoria do Plan de mellora de bibliotecas escolares para o curso 2013/2014, coa relación de centros que se incorporan a este programa da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. Posteriormente, a resolución definitiva será publicada no DOG e incluirá as asignacións destinadas a todos os centros que integrarán o programa no vindeiro curso, unha vez coñecidas as baixas ou renuncias. 

ACCESO Á PUBLICACIÓN NO PORTAL EDUCATIVO

Presentación da BNEscolar

BNEscolarO xoves 4 de xullo tivo lugar a presentación da BNEscolar, creada pola Biblioteca Nacional de España (http://www.bne.es) en colaboración coa emprega Gnoss (http://www.gnoss.com).

O portal está estruturado en tres seccións: Arte, Debuxos dos nenos da guerra e Outras coleccións. A primeira inclúe máis de duas mil catrocentas obras de arte das coleccións de gravados de Durero, traballos de Goya, estampas xaponesas e gravados flamencos e holandeses.

Esta é unha ferramenta que haberá que analizar en detalle para ver que posibilidades nos ofrece para a súa utilización desde as Bibliotecas Escolares.

VI Xornada dos Clubs de Lectura: vídeo-resume

VI Xornada dos Clubs de Lectura from Bibliotecas Escolares de Galicia on Vimeo.

Vídeo resume da VI Xornada dos Clubs de Lectura, celebrada en Compostela o 31 de maio de 2013, con asistencia do profesorado que coordinou durante o curso 2012/2013 os clubs de lectura existentes en 222 centros educativos de ensino secundario de Galicia; clubs que acollen varios grupos de lectura e que, en conxunto, reúnen a unhas 7.000 persoas entre alumnado, profesorado, persoal non docente e familias. Ademais dunha mesa de experiencias e de reunións dos participantes en función de catro temáticas diferentes (a lectura social, a lusofonía e as linguas nos clubs de lectura; a lectura, os valores e o voluntariado cultural; os recursos dixitais ao servizo da lectura), tamén interviron a profesora valenciana Gemma LLuch, especialista en literatura infantil e xuvenil e estudosa do fenómeno da lectura), Xosé R. Lois, un dos responsables de Redelibros, a rede social galega do libro, e o escritor Marcos Calveiro. Cándido Pazó puxo o punto final a esta xornada.

Marcos Calveiro: Ler, escribir, amar

Marcos Calveiro: "Ler, escribir, amar" from Bibliotecas Escolares de Galicia on Vimeo.

Intervención do escritor Marcos Calveiro como peche da VI Xornada dos Clubs de Lectura, celebrada en Compostela o 31 de maio de 2013. Interesante reflexión sobre a súa formación como lector e a súa actividade de escritor para mozas e mozos, entre outras cuestións sobre a lectura, os libros, as bibliotecas...

Contribución dos clubs de lectura á adquisición de competencias básicas

Mesa de experiencias: Clubs de lectura e competencias básicas from Bibliotecas Escolares de Galicia on Vimeo.

Mesa de experiencias baixo o título "Participar nun club de lectura serve para adquirir competencias básicas", na VI Xornada dos Clubs de Lectura, celebrada en Compostela o 31 de maio de 2013. Interveñen coordinadores e coordinadoras de clubs de lectura en distintos centros de ensino secundario de Galicia:
- Begoña Valdés, do IES Ramón Otero Pedrayo, de A Coruña.
- Julio Abalde, do IES Ribeira do Louro, de O Porriño (Pontevedra).
- Almudena Platero, do IES Xesús Ferro Couselo, de Ourense.
- Delio Chao, do CPI Luís Díaz Moreno, de Baralla (Lugo).

Xeometría cálida no IES Sánchez Cantón

 

A biblioteca escolar é un espazo de ciencia e para a ciencia (como o foi sempre), máis alá de preconceptos e esquemas restrictivos aínda presentes nalgún profesorado. As novas bibliotecas escolares amosan esta realidade cada vez que poñen en marcha ou apoian proxectos do ámbito das ciencias. E cando a biblioteca escolar e o Departamento de Matemáticas se aúnan poden dar lugar a proxectos tan fermosos coma este: XEOMETRÍA CÁLIDA, proposta do profesor Manuel Cortegoso, do Departamento de Matemáticas do IES Sánchez Cantón, de Pontevedra, que recibe o apoio total e entusiasta do equipo de biblioteca. Os traballos realizáronse durante todo o curso no espazo da biblioteca escolar, en horas de titoría, con alumnado de 4º curso de ESO. Afirma a responsable da biblioteca, Charo Sánchez: "É tamén un traballo de equipo porque cando traballamos xuntos os proxectos tenden a mellorar". O vestíbulo do centro acolle a exposición dos traballos elaborados polo alumnado, e nós podemos acceder a través desta exposición virutal. Parabéns!!

Lecturas para o verán 2013

Achégase o verán e as bibliotecas escolares galegas publican as súas recomendacións de lecturas, cine, música ou enlaces de interese, que serven de orientación aos distintos membros da comunidade educativa para manter o hábito da lectura de amplo espectro durante as vacacións:

Gemma Lluch: Criterios para seleccionar libros para adolescentes

Gemma Lluch - Criterios para seleccionar libros para adolescentes from Bibliotecas Escolares de Galicia on Vimeo.

Intervención de Gemma Lluch que daba inicio á VI Xornada dos Clubs de Lectura, o pasado 31 de maio en Compostela, coa asistencia do profesorado que coordina os clubs de lectura nos centros públicos de ensino secundario de Galicia.

Proxecto Kamishibai - Galicia

A través do seguimento do Plan de mellora de bibliotecas escolares, detectouse a utilización, por parte dalgúns centros, dun teatriño xaponés, denominado “kamishibai”, que favorece a expresión oral a través da narración de contos cunha técnica específica. A utilización deste material propicia, á vez, a escritura e a expresión plástica, entre outras habilidades, esixindo ademais un traballo colaborativo entre grupos pequenos de alumnos e alumnas. Co fin de impulsar a súa utilización adquiriuse un pequeno lote destes teatriños, cos correspondentes contos en versión galego/castelán/inglés, para ofertarllos a algunhas bibliotecas escolares do Plan de mellora a comezos do curso 2012/2013.

Adoptouse como criterio o compromiso das comunidades educativas na atención e uso da biblioteca escolar, posto de manifesto na memoria do curso 2011/2012, así como o feito de seren centros situados en medios rurais do noso país, principalmente das provincias interiores. Tamén se valorou a dispoñibilidade para colaborar na elaboración dun informe a final de curso, sobre os beneficios desta técnica para o tratamento das competencias lingüísticas (entre outras), para o que se lles enviará en breve un pequeno formulario de avaliación . Así mesmo, os centros participantes deste “proxecto kamishibai”, estan conectados entre si nun foro no que veñen intercambiando as súas experiencias, e que está aberto a todo o profesorado interesado (contactar coa Asesoría de bibliotecas escolares).

Finalmente, pedíuselles aos centros que, unha vez coñecidas as posibilidades deste instrumento, compartisen co resto do profesorado unha produción dos nenos e nenas (un conto, un poema, a exposición dun traballo de investigación...) en formato pdf, vídeo ou outros, co fin de difundir a experiencia ao conxunto dos centros educativos.

Abrimos pois este espazo na páxina de Bibliotecas Escolares de Galicia, dedicado ao kamishibai, no que iremos incorporando informacións e materiais sobre este interesante recurso. Velaquí un exemplo: nenas e nenos de 6º de primaria do CEIP Quintela, de Moaña, contan o conto A ratiña presumida, nas aulas de infantil: 


 

A lus do mundo. Redescubrindo ao poeta Díaz Castro


Chéganos, desde o IES Poeta Díaz Castro, de Guitiriz (Lugo), este documental sobre o poeta que dá nome ao centro, Xosé María Díaz Castro.  A lus do mundo. Redescubrindo ao poeta Díaz Castro "inclúe entrevistas e enquisas na rúa, ademáis dun apartado musical importante con varios temas que inclúen os versos de Díaz Castro e son interpretados pola aula de música do centro. O documental foi realizado por alumnos de 2º, 3º e 4º da ESO dentro dun proxecto enmarcado nos programas da Consellería de Educación de fomento da excelencia..

Dende a escrita do guión, ata a realización das entrevistas, todo o documental foi realizado polo alumnado co apoio de profesores e máis de Cristina de la Torre, xornalista e realizadora en Pasen y Vean Comunicación, quen se encargou de dirixir o obradoiro. A directora do centro, Olga Aguiar, destaca que o resultado superou con moito as expectativas e agardan que a curtametraxe lle dea repercusión ó traballo educativo que se realiza cos alumnos do rural galego, ademais de axudar a difundir a figura de Díaz Castro: “Un autor aínda moi descoñecido e que precisa recuperar o seu lugar no imaxinario cultural galego”. Sandra Tenreiro, a profesora de música e que compuxo as cancións, destacou a creatividade e implicación dos rapaces, ata o punto de que un alumno de bacharelato versiona e rapea un dos poemas. Tódalas cancións terán licenza Creative Commons e estarán dispoñibles en Internet. "

Sumámonos á biblioteca do centro na difusión deste excelente traballo que fala por sí só da creatividade e da capacidade do alumnado, cando está ben acompañado por un profesorado atento e sensible, consciente do seu papel  no momento educativo que nos toca vivir. Parabéns!

Día da Arte Galega na Escola - A Mariña

 

A iniciativa do CEIP DE CERVO (Cervo, Lugo) varios centros da Mariña luguesa embarcáronse neste curso na celebración dun Día da Arte Galega na Escola, arredor do 1 de xuño, data na que se conmemora o nacemento de Luís Seoane. A intención última é a de coñecer pouco a pouco aos grandes artistas plásticos galegos e abrir a escola aos artistas locais, creando vínculos de colaboración coa cultura do medio máis próximo. 

Coma este ano, o 1 era sábado, pasaron a celebración para a primeira semana de xuño. Comezan a chegar as noticias sobre as actividades que están levando a cabo, que difundimos polo seu interese e por ser un exemplo de colaboración intercentros; amosan tamén as posibilidades que o medio ofrece para traballar contidos curriculares, pero tamén para a adquisición de habilidades e competencias básicas, como é a competencia cultural e artística

Convocatoria do PLAMBE 2013/2014

Bibliotecas Escolares de GaliciaAcaba de saír publicada no DOG de hoxe, 29/05/2013, a ORDE do 16 de maio de 2013 pola que se convoca o Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos non universitarios de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria para o curso 2013/2014.

A través desta orde preténdese apoiar a continuidade do Plan de mellora de bibliotecas escolares mediante a concesión de novas contías aos centros educativos incluídos neste programa en anteriores convocatorioas así como seleccionar 20 novos proxectos para a súa incorporación.

O prazo para a presentación remata nun mes polo que o último día válido para presentar as instancias será o sábado 29 de xuño de 2013.

Acceso á convocatoria

Acceso aos ANEXOS (escribir directamente e imprimir)

 

Investigando no máis próximo co apoio da biblioteca escolar


A comunidade educativa do CEIP A Sangriña (A Guarda, Pontevedra) están inmersa nun proxecto documental impulsado desde a biblioteca e baixo o título COÑECE O TEU POBO. A través do blogue da biblioteca podemos acceder ás crónicas sobre os traballos que andan a facer e tamén ver algúns dos materiais que entre todos, e como resultado das súas investigacións, van elaborando. Un traballo que aproxima ás nenas e aos nenos ao seu medio máis próximo e lles aprende a mirar e a sentir o pobo no que viven. O que debera ser, na nosa opinión, un proxecto obrigatorio para todos os centros, e que debera acometerse de forma periódica, polas súas posibilidades e pola urxencia de procurar a comprensión das claves de cada colectividade. Xogos antigos, lavadoiros, patrimonio relixioso, praza de abastos,peixe seco, casas indianas, redeiras... eses son os aspectos que escolleron desta vez para investigar e que, como se desprende das imaxes, ofrecen oportunidades de aprendizaxe e práctica de habilidades e competencias imprescindibles.