Os alumnos de 3º da ESO do centro ensínannos as súas aldeas.

Os seus traballos foron expostos en clase. Coñecemos diferentes aspectos da zona rural de Monforte como paisaxes, costumes, traballos, festas, ...

Foi unha actividade na que combinaron a expresión escrita (presentación, redacción, fotografía, ...) e a expresión oral, na que participou toda a clase.

Recollemos os traballos feitos porque pensamos que sería unha experiencia que debebíamos compartir con toda a comunidade escolar.

Os traballos realizados están nun único arquivo en formato PDF, que podes descargar dende o seguinte enlace: Descarga.

Os alumnos de 2º  da ESO e de 3º da ESO asistiron a un obradoiro de regueifas no noso centro. Foi unha actividade que os entusiasmou. De feito, ao finalizar o acto, pedían que se fixesen máis actividades deste tipo.

Os rapaces aprenderon a facer rimas, a contar versos partindo un ritmo... Cantaron e escribiron as súas propias coplas. Cremos que foi unha actividade lúdica e instrutiva á vez, da que saíron altamente contentos.

Picando na foto podes acceder a unha selección fotográfica do acto.

En colaboración coa concellaría de Xuventude, o IES "Río Cabe" participo una lectura de varios poemas co gallo do Día das Letras Galegas.

Despois de varias reunións no Concello coa responsable da concellaría de Xuventude, decidiuse que o día 15 de maio, sábado, fose unha xornada de lectura ininterrompida de poesía nunha praza da nosa cidade.

Ás 12 da mañá foi a inauguración, á que asistiron diversas personalidades. Houbo varias actuacións musicais e interviron varios persoeiros vinculados con Monforte.

A continuación acturaron os nosos alumnos. O noso centro foi o que máis participou con gran diferenza respecto dos outros centros. Hai que sinalar tamén que o alumnado, de diferentes cursos, dende 1º ciclo ata 2º de BAC, leron non só poemas buscados polos profesores, senón que tamén leron outros escritos por eles mesmos.

Agradecemos a participación de todos eles, e tamén a valentía de facelo cun altofalante diante e ante moitas persoas.

Picando na foto podes acceder a unha selección fotográfica do acto.

CONFERENCIA DE XESÚS MANUEL MARCOS

O día 14 de maio recibimos a visita do escritor courelao Xesús Manuel Marcos. Xa estivera hai tres anos no noso centro para falarnos da súa novela O brindo de ouro. Esta vez veunos falar do tamén poeta courelao Novoneyra.. Agradecemos a súa boa disposición para visitarnos e dámoslle as grazas tamén ao seu irmán Xurxo, profesor de relixión.

Velaquí a entrevista que o ENL preparou.

-Onde naciches?

-En Seoane do Caurel (Lugo)

-Que recordos tes da etapa infantil?

-Teño recordos felices. Eramos moitos cativos na escola unitaria, todos xuntos, desde os seis aos catorce anos. Tiven unha infancia modesta pero feliz.

-Que querías ser de maior?

-Iso, de cativo, non me preocupaba demasiado.

-Que estudos realizaches?

-Cheguei ata os estudos de Dereito en Santiago de Compostela, aínda que non os rematei.

-Cóntanos algún recordo da túa etapa no noso centro.

-Todos os recordos no Río Cabe son bos, tanto dos compañeiros de COU como dos profesores que me deron clases. Só teño un malo: o balonazo que levei un día vendo xogar un partido de fútbol.

-Cres que hai moitas diferenzas entre o COU que ti fixeches connosco e o 2º de bacharelato que temos agora?

-Non teño moita información do programa de 2º de bacharelato que se estuda hogano. Mais non creo que haxa grandes diferenzas.

-A que te dedicas ademais de escribir?

-Son funcionario da Administración de Xustiza.

-Por que escribes?

-Por moitas razón, aínda que, fundamentalmente, porque me gusta.

-Calos foron os teus primeiros contactos coa literatura?

-A través da lectura. As primeiras lecturas, no meu caso feitas na primeira adolescencia, foron fundamentais para pensar en querer facer algo parecido.

-Cando comezou a túa paixón por escribir?

-Tamén na adolescencia. Era un lector voraz, e dun lector voraz, adoita saír algunhas veces un proxecto de escritor.

-Foi difícil publicar o teu primeiro libro?

-Non. Publiqueino grazas a gañar o Premio Carvalho Calero de Narrativa. No meu caso, os premios literarios abríronme camiño para publicar, tanto en obras colectivas como, posteriormente, individuais.

-Como e canto influíu e inflúe o Courel na túa obra?

-No Courel estiven ata os 14 anos, anos fundamentais na vida. Polo tanto, e dado que o escribir ten moito que ver co traballo sobre a memoria, este lugar ten gran influencia, comezando pola lingua que emprego na miña obra (fun galegofalante sempre nunha familia galegofalante) como pola miña relación coa natureza. Esta influencia reflíctese nos meus primeiros relatos, situados predominantemente no rural. Posteriormente, fun agregando outras paisaxes urbanas á miña experiencia, e polo tanto o Courel xa non ten tanto peso coma o tiña nos meus comezos como autor.

-Cal dos teus libros che causou maior satisfacción persoal?

-Iso é como preguntar que fillo che gusta máis. De todos me sinto satisfeito.

-Escribir é unha profesión ou unha afección?

-Unha afección que ogallá  chegue a ser unha profesión, cuestión bastante complicada na escrita en lingua galega.

-Tes algún método para escribir?

-Non. Depende de cada libro. No Brindo de Ouro emprego un esquema xeral predeterminado para que, ao ser unha historia longa, non perda o rumbo da narración. Noutros libros, comezo a escribir sen saber como vai rematar a historia.

-Escribir é unha forma de coñecemento?

-Por suposto. Unha das mellores formas de mergullarnos na natureza humana, e non só un puro disfrute estético.

-Cal foi a túa experiencia máis afortunada coa literatura? E a máis desafortunada?

-Son feliz cada vez que me chega á casa unha nova edición dun libro. Desafortunadas hai moitas, moitas frustracións que só se superan con fe no que fas e nos teus desexos. Ás veces, se ves que unha tradución non acaba de callar, ou que un libro se retrasa por causas alleas, ou que o libro que estás a escribir non avanza e pasas días e días sen saír do furado, pode levar ao desánimo. Pero se non tes confianza en ti mesmo, non irás moi lonxe na escrita.

-Como influíu na túa vida a literatura?

-De maneira fundamental. As lecturas moldean o teu pensamento, son experiencias que incorporas e que amplían a túa maneira de ver o mundo. E a escrita, como tal, levoume a ordenar a miña vida ao redor do feito de escribir, buscando, por exemplo, un traballo que me deixe tempo libre.

-Que libros te marcaron na túa etapa xuvenil? E de adulto?

-Sería imposible enumeralos. Pero, de mozo, Cunqueiro, Stevenson, Fole, London ou Tolkien tiñeron bastante que ver coa miña fascinación pola literatura. De adulto, a descuberta de clásicos com Faulkner, Beckett, Kafka ou os grandes autores rusos, consolidaron a miña relación coa literatura.

-Como te definirías como escritor?

-Non son amigo de autopoéticas nin definicións nin encuadres en estilos e demais. Iso debe ser cousa de críticos. Si podo dicir que son un autor ao que lle gusta coidar e traballar o estilo e a lingua e que disfruta investigando nas técnicas narrativas, sempre supeditadas a contar unha historia o mellor posible.

-Que lle dirías aos rapaces que están pensando en escribir?

-Que vivan, que lean e que escriban. De aí sacarán o material e a forma para atopar a súa voz. E só a atoparán escribindo moito.

-Por que escribes en galego?

¿Por que a un autor galego lle preguntan por isto? Xamais vin que a un escritor madrileño, británico, francés ou chinés lle pregunten por que escribe no seu idioma.

-Como ves o panorama das letras en Galicia?

-Variado. Calquera lector pode atopar o seu libro. Desde a literatura mal chamada fantástica, ata literatura histórica, negra, etc. Só hai que descubrila e darlle unha oportunidade.

-O brindo de ouro é un libro que len os nosos alumnos. Por que escribes literatura fantástica?

-Como un reto para a imaxinación.

-Cal é o universo fantástico desta obra?

-As chamadas Terras Outas e os seus lindes. O lugar onde vive o pobo arxina e os pobos viciños.

-En que te inspiraches para crear a personaxes como Selmo, Toimil ou Oulego?

-Na mitoloxía e nas lendas tradicionais, fundamentalmente orais.

-Que nos podes adiantar de O brindo de ouro II? (Esperamos que a poidan ler o próximo curso)

-Segundo todas as críticas e as opinións dos lectores, é un libro que supera á primeira parte, e que refuta o dito ese de que as segundas partes non son boas. Sinceramente, penso que tentei que fose mellor, profundando tanto nas historias como nos personaxes e as súas relacións. Limei algunhas dificultades de tipo lingüístico para que a lectura fose máis amena, e hai máis acción e diálogo e menos descrición. O reto é intentar escribir sempre un libro mellor que o anterior, e a opinión xeral é que o conseguín.

-Cres que é unha obra para rapaces ou tamén para adultos?

-Coido que é unha obra para todo tipo de lectores.

-Coméntanos algo do teu libro O esconxurador.

-É unha novela protagonizada por un pai menciñeiro e unha filla con certos poderes, que van solucionando problemas alí onde os chaman. É unha novela de misterio e aventuras.

-Algún dos teus libros está  baseado nun feito real? Teñen algo de autobiográfico?

-Todos os libros, por "fantásticos" que parezan, teñen algo de autobiográfico. O que escribes non pode ceibarse da peneria da memoria. Neles hai cousas que escoitaches, que viviches, que liches, etc, sempre moldeadas pola túa imaxinación.

-Que significado ten para ti a obra de Novoneyra?

-Para alguén do Courel, a lectura dos poemas de Novoneyra resulta especial, pois as sensacións que el transmite son sensacións tamén vividas por min en non poucas ocasións. Por iso son poemas que, para un courelao, din quizais un chisco máis que para alguén que non sexa de alí.

-Que significa Novoneyra no eido da literatura galega?

-É un clásico. Anovador en formas e temas, achegando ao lector un xeito diferente de percibir a terra, a natureza, o mundo.

-Que destacarías da profesión de escritor?

-A satisfacción que sentes ao rematar un libro e ver que o resultado se achega ao que buscabas, aínda que xamais acades unha total satisfacción. Pero esta insatisfacción é a que te leva a intentalo de novo. Todo o demais son cousas secundarias.

-Considéraste un emigrante? Como vives o salto dunha zona rural como o Courel a unha cidade como Madrid?

-Si, son un emigrante. Aínda que tampouco fago disto un drama. Son unha persoa que se adapta a calquera lugar, e Madrid ofréceme moitas posibilidades de todo tipo. De feito, algúns dos libros que escribín non serían concebibles sen vivir onde vivo hoxe.

-Cales son os teus proxectos literarios?

-Moitos, tantos que non sei por onde comezar. Mais dos proxectos non se fala, para que non se estraguen.

-Que valor teñen para ti os premios literarios?

-Nos comezos, son positivos. Poden dar pulo e certa publicidade. Hai que tomalos con coidado, pois tamén poden levar ao desánimo. Eu cada vez me afasto máis deles. De feito, os escritores galegos que máis me gustan non adoitan presentarse a premios.

-Cal é a túa postura respecto do Decreto de Bilingüismo?

-Non son especialista no tema, pero non me gusta. Paréceme un paso atrás na normalización do idioma, e calquera paso atrás, dada a delicada situación pola que atravesa o galego, é prexudicial. Non se poden esnaquizar en meses os consensos de anos, e a lingua galega, como lingua máis feble, debe ter un trato que leve ao seu afortalecemento no conxunto da sociedade.

-Como ves o futuro da lingua galega?

-Agora está nun intre delicado. Desaparece un tipo de sociedade, a rural, na que o galego era lingua de uso predominante. O mundo urbano percibe a lingua galega doutra maneira, especialmente os mozos. Nisto lembro as palabras de Novoneyra. Na lingua está a memoria e a pervivencia de todo un pobo. Así que estamos diante dunha cuestión de pura responsabilidade persoal, por riba de ideoloxías. Deixar que o galego desapareza é deixar que todo o noso rico pasado como comunidade, como pobo, desapareza, que todo o que nos transmitiron as xeracións pasadas, morra. ¿Deixarémolo morrer? ¿Deixarémonos anular como pobo diferenciado, para esluírmonos nunha erma uniformidade? No meu caso, non estou disposto a que isto aconteza.

-Dinos un hobby.

-A música, o cine, os bailes de salón, pasear.

-Cal é a túa música preferida.

-Escoito de todo tipo. Desde clásica, especialmente Bach ou Bartók, voces como as de Callas ou Caruso, clásicos do jazz como Charlie Parker, Chet Baker, Ella Fitzgerald, ata o rock que facían as grandes bandas dos anos sesenta e setenta.

-Un agasallo importante.

-Aquel que non espere.

-Un desexo.

-Todos os que están por cumprir.

-Unha experiencia lectora.

-Os relatos completos de Julio Cortázar.

-Un animal.

-A aguia.

-Unha árbore.

-O Carballo.

-Unha canción.

-Calquera de The Piano de Michael Nyman.

-Unha cor.

-A cor azul.

-Unha comida.

-Grelos con lacón.

-Un instrumento musical.

-O violonchelo.

-Un libro.

-A Esmorga, de Eduardo Blanco Amor.

-Un nome

-Alda.

-Unha película.

-A noite do cazador, de Charles Laugton.

-Para acabar, unhas palabras para os rapaces e rapazas que asistirán á túa charla.

-Expresarlles o meu agradecemento polo bo ánimo co que me reciben e o agarimo con que sempre me tratan no Instituto Río Cabe. Desexo que disfruten cos libros que escribo e ogallá xurda entre eles alguén ao que lle guste esta dura mais apaixoante aventura de contar historias. Unha forte aperta para tod@s.

Como en anos anteriores, os nosos alumnos de 1º ciclo participaron no correlingua. Saímos do centro ás 10 da mañá e subimos a San Vicente, onde nos xuntamos cos rapaces doutros centros da zona. Realizamos o mesmo percorrido de sempre: pola zona vella, Praza de España, rúa Cardeal e Compañía. Aquí asistimos á entrega de premios e a dúas actuacións musicais.

Esperamos que todos o pasaran moi ben e, sobre todo, que entendesen o espírito desta carreira a prol do noso idioma.

Xavier Alcalá entrou na nosa páxina web e leu o que os nosos rapaces escribiron sobre a súa conferencia. Aquí tedes a súa resposta.

María Xesús, os meus parabéns polo espírito crítico dos rapaces. Vese que os estades educando ben. Agora falta que cheguen a saber integrais e etimoloxía, como sabiamos nós cando chegamos ao Preu.

Bicos e apertas, e dille ao amigo Verao que o seu viño foi gozado na mellor das compañías.

Respostas aos comentarios críticos sobre a actuación de Xavier Alcalá no IES río Cabe.

Ola a todos, profesores e alumnos. Hai algún tempo que vin o que escribiron eses mozos que tiveron a paciencia de escoitarme que -espero- algún día me pagarán a pensión. Non sei se os que escribiron representan a maioría das ideas e dos sentimentos que provoquei. Con todo, velos aí, valentemente expresados, o cal agradezo moito por aquilo de que "estaba a vella morrendo e seguía aprendendo".

Sinto ter demorado tanto en responder, mais non o fixen de mala vontade senón por culpa das axitacións da vida.

Unha aperta colectiva e as miñas respostas, por se quixerdes seguir tratando os temas iniciados.

1. "...O recoñecemento dun Nobel non significa nada"

X.A.: Así o digo e escribo. ¿Quen tiña máis dereito ao Nobel: Cela ou Torrente, Saramago ou Jorge Amado?

2. "...Segundo entendín a charla, o tema principal para o señor Alcalá foi a loanza da súa figura. Empregando unha linguaxe descortés e vulgar, foi criticando a figuras da literatura portuguesa ou galega como Saramago ou Méndez Ferrín ó tempo que facía alarde das súas exitosas publicacións. Finalmente, e non comprendo aínda o motivo, fixo varios comentarios que resultaban ofensivos. Non sei ben se foron bromas ou se trataba de mostrarnos algo, pero a realidade é que deixou unha mala imaxe ante os rapaces e rapazas cos que tratou na súa conferencia. Coido que coma nós debemos reflexionar acerca das súas palabras, el tamén debería reflexionar acerca da súa actitude e meditar se é a apropiada para outras conferencias similares."

X.A.: Conseguín escandalizar, que era a miña intención. Teña en conta o moralista que os escritores somos todos uns psicópatas que se equilibran a penas polo exercicio da escritura. Lea Why I write de Orwell, e non esqueza a frase de Vargas Llosa: "Detrás de calquera grande peza literaria sempre pode haber un miserable".

3. "...Saramago, e criticouno duramente por non usar unha correcta ortografía, xa que non usa nin puntos nin comas. Pero eu propoñeríalle o reto de intentar escribir un libro sen puntos nin comas. Probablemente non sería capaz, porque os seus recursos literarios non  alcanzarían o suficiente nivel como para poder facelo. Por outro lado, pareceume que este señor ademais de ser pouco humilde (algo que non lle viría nada mal selo), debe divertirse criticando á xente, porque pasou case todo a hora chamando imbéciles ós que non seguen as súas pautas na escrita. Dende a miña opinión, somos todos suficientemente maiorciños como para deixar a cada un facer o que queira e non criticalo por non seguir unha liña de regras e leis de escritura. Ademais, se el ten razón non lle deberían de preocupar as vendas dos libros de Saramago, xa que ninguén os debería de comprar segundo os seus argumentos (cousa que eu dubido en gran medida).

Por outro lado, el tamén desenvolveu o tema da lingua de referencia, o que vén a conto de saber ben un idioma e non o deixar de lado por estudar outro que ten máis sona internacional ou está de moda. Mediante este argumento da lingua de referencia meteuse de paso coa ensinanza e incluso criticaba duramente o sistema educativo actual, facendo referencia ás numerosas probas que antes se tiñan que facer, e mesmo dicía que se esas numerosas probas que se facían antes se fixeran hoxe, as universidades quedarían sen xente."

X.A.: Recoméndolle a este crítico que rescate da biblioteca do instituto Tertúlia e verá como o escritor que lle motiva a crítica xa usou a ironía para facer o que fixo Saramago en Caim.

Canto á preparación da xente que chega á universidade, manteño o dito: NPI. Non teñen coñecementos básicos. Vaia o crítico ver o que cómpre facer nas escolas técnicas: os cursos "de adaptación" de Matemáticas e Física que se dan para poder ensinar a substancia.

4. "...A charla ía versar principalmente das TiC's (Tecnoloxías da Información e Comunicación), tema que apenas mencionou, e en vez diso, o escritor adicouse a facer múltiples críticas acerca doutros escritores moito máis prestixiosos ca el (Saramago, Ferrín...), o que me resultou unha gran falta de respecto. Resumindo, a súa intervención pareceume totalmente lamentable. Ademais diso, non teño aínda moi claro se ben pretendendo facerse o gracioso ou ben intentando gañarse a nosa confianza, fixo un milleiro de comentarios que en moitos casos resultaron un tanto ofensivos e incoherentes. Cabe dicir que se o que pretendía era gabarse acerca dos seus méritos persoais (os cales son de admirar), abofé que o conseguiu, pero na miña opinión, penso que esa non era nin a principal finalidade nin o lugar adecuado para facelo.

X.A.: Na teoría das telecomunicacións dise que, cando a mensaxe chega mal ao receptor, as probabilidades máis altas son as de que o emisor emitise incorrectamente. Mea culpa. Pido desculpas aos organizadores do acto e mais aos alumnos. Cando queirades, entramos nas TICs. Propoño unha conferencia sobre "A web como repositorio universal de coñecemento". ¿Que vos parece?

5. "O tema da charla era o galego e as TICs que a base de anécdotas foi tocando lixeiramente. Xavier Alcalá parecía que defendía o galego pero dunha forma tan peculiar que en canto de atraer aos castelanfalantes ao eido do galego provocáballes un rexeitamento aínda máis fondo. Puido ser debido á súa actitude acedamente crítica ou a súa prepotencia ante uns rapaces que non alcanzabamos nin a cuarta parte da súa idade.Trátase dun home cunha vida moi interesantee unhas boas obras,pero non pode andar criticando escritores tan famosos e exitosos como por exemplo Xosé Saramago ou Méndez Ferrín. Eu penso que xa lle chegará a fama co tempo se é que lle ten que chegar".

X.A.: Repito aquí algo do dito no punto anterior. Entendín que debía falar a xeito de miscelánea. Collín mal o recado.

Canto ao de provocar noxo ao galego por parte dos acomplexados, sorry: non era a miña intención, rapaces. Pero é que o autodesprezo é moito, moito, propio dunha situación de diglossia tremens.

Canto a Saramago, manteño o dito: Caim é algo caótico, unha parvada ilexible. Canto a Ferrín, con quen departín amablemente na Academia aínda o día 12 de maio, repito: dicir que Xavier Alcalá (ou Xavier Queipo, ou Marcelino Fernández Mallo, por seguirmos cos exemplos) non pode escribir ben por culpa da súa mente cartesiana non se demostra co exemplo: ás críticas e ás vendas nos remitimos (en termos de prosa, non de poesía, claro). Recomendo as lecturas de O paso do Noroeste, do Queipo (médico e biólogo) e A trenza de Fernández Mallo (economista)...

Moi agradecido polos vosos comentarios e sempre ao voso dispor. Mándovos unha foto de hai moito. Velaí o Saramago do seu mellor momento, quizais de cando O ano da morte de Ricardo Reis... Podedes usala como queirades

Xavier Alcalá

O escritor Gonzalo Navaza estivo connosco. E estivo para falarlles aos alumnos de bacharelato do seu libro Erros e Tánatos, libro de relatos que eles xa leran.

O pasado mércores achegouse ata este centro educativo o escritor Gonzalo Navaza, que veu dar unha conferencia sobre un dos seus libros que máis éxito tivo: Erros e Tánatos.

O libro, que está formado por relatos curtos, ao igual que o seu autor, non ten unha continuidade trazada. Con isto quero dicir que o relator non tiña unha idea definida de como ía estruturar a súa charla, dado que se detivo en aspectos de importancia menor e relativa que logo lle privaron de profundizar no seu libro. Para máis, non podía falar dos títulos dos relatos, cousa que non ocorrería se o tivera revisado.

Fóra disto, mostrouse cercano e a charla foi bastante amena. Transmite ben o que pensa, pero tería que traballar máis a estruturación, o cal, puido ser froito dun exceso de confianza coa característica anteriormente definida.

Bo escritor, mellor persoa, pero defraudoume no aspecto xa citado.

Yago Pérez, 2º A

O pasado mércores veu o famoso escritor Gonzalo Navaza, do cal lemos o libro Erros e Tánatos, obra que me gustou moito. Este libro está formado por varios contos, a maioría deles baseados nalgún feito vivido polo autor. Unha das cousas que máis me gustou foron os finais inesperados.

A charla foi amena e divertida. Gonzalo Navaza pareceume un excelente escritor e o máis importante unha excelente persoa.

Iván Pérez Blanco, 2º A

A intervención de Gonzalo Navaza pareceume moi interesante aparte de ser tamén didáctica, xa que nos explicou moitas das súas técnicas e anécdotas acerca da súa vida profesional como escritor. A conferencia foi amena e divertida.

Mar López Rodríguez, 2ºA

Gonzalo Navaza pareceume unha persoa totalmente encantadora e á que lle encanta o seu traballo. Gustoume moito a explicación que deu sobre a forma de facer os seus contos, sempre a partir dalgunha vivencia propia, polo que todas as súas historias levan un anaco da súa vida.

Eva Vázquez López, 2º A

Hai uns días tivemos a oportunidade de escoitar a un gran escritor do século XX da nosa comunidade, Galicia.

Dende o principio da súa conferencia, mostrouse moi atento, amable, respectuoso no seu traballo e cos seus compañeiros, ademais de simpático. O resultado do seu comportamento foi a atención constante da gran maioría dos espectadores. Encandilounos e introduciunos directamente no mundo da lectura e da literatura na que se move día a día.

Pero, desde o meu punto de vista e a miña humilde opinión, considero o libro Erros e Tánatos diferente, divertido e amargo. Non entendo ese afán por contarmos historias con finais subrrealistas e tan tráxicos, e ás veces son tan obsesivos que  lindan coa loucura. A pesar destes detalles, non me decepcionaría ler outro libro e valorar, dende a miña cortísima experiencia, as súas obras.

María Álvarez Casal, 2º C

ENTREVISTA

-Onde naciches?

Nacín en Lalín.

-Que recordos tes da etapa infantil?

Teño miles. Concordo con esa famosa frase de Rilke que di que a verdadeira patria do home é a súa infancia.

-Que querías ser de maior?

Cando era pequeno e me facían esa pregunta, eu sempre respondía que quería ser médico. Vocación precoz, dicían os maiores. En realidade quería ser médico para poder curar a miña nai, que estaba enferma. Cando despois de facer o bacharelato e o Cou por ciencias dixen na casa que non ía ser médico e que quería facer unha carreira de letras, os meus irmáns non daban creto. Pero mamá morrera uns anos antes e a famosa vocación precoz foi esmorecendo porque a min o que realmente me interesaba era a cousa das palabras e a literatura, así que me matriculei en filoloxía.

-Fuches un bon estudante?

Si.

-Que estudaches? A que te dedicas ademais de escritor?

Estudei en Santiago, filoloxía hispánica e filoloxía galego-portuguesa. Logo traballei dando clases no Ensino Medio, en Ourense e en Vigo, durante quince anos, ata que entrei como profesor na Universidade de Vigo, onde continúo na actualidade. 

-Cales foron os teus primeiros contactos coa literatura?

A miña nai era "parvulista" e eu era o pequeno de once irmáns, fillo serodio con sete anos de diferencia respecto da irmá que me precede... Crieime nun ambiente preocupado pola educación infantil e a pedagoxía (as miñas 6 irmás dedicáronse á docencia). Na casa (ou na escola, que estaba no baixo da casa en que viviamos, na rúa principal de Lalín, ou sexa, na estrada de Santiago a Ourense) non faltaban os libros de lecturas infantís. Eu creo que sempre me interesou a literatura, mesmo antes de aprender a ler. 

-Que destacarías da profesión de escritor?

Escritores profesionais, isto é, que viven exclusivamente do que escriben, hai moi poucos. O máis habitual entre os escritores galegos é a persoa que ten outra actividade e que ademais tamén se dedica a escribir. Supoño que a diferenza entre uns e outros non afecta para nada á calidade das súas creacións literarias, aínda que si afecte á cantidade. No meu caso, como son profesor de lingua e literatura, pode dicirse que tamén vivo da miña literatura, da oral e da escrita.

-Cal dos teus libros che causou maior satisfacción persoal?

Creo que foi Fábrica íntima, o meu primeiro libro de poemas, supoño que pola cousa da novidade.

-Escribir é unha profesión ou unha afección?

A min gústame pensar que escribir é un oficio, e que un aprende a facer unha novela ou un poema do mesmo xeito que un cesteiro aprende a facer un cesto. Se un pon paixón e esforzo e rigor no que fai, non importa que sexa por profesión ou por afección.

-Por que escribes?

Para divertirme, para ordenar o que sei de min e da xente e do mundo, para aprender máis de min e da xente e do mundo, para corrixirme e corrixir a xente e o mundo, para imaxinar outros eus, outras xentes, outros mundos.

-Para quen escribes?

En principio escribo para o lector que son eu mesmo, e se este lector dá o visto e prace, entón atrévome a darlle o texto a outros lectores.

-Tes algún método para escribir?

Non. Ás veces penso no celebre consello clásico que recomenda NULLA DIES SINE LINEA ‘ningún día sen (escribir) unha línea', e creo que sería mellor que dixera NULLA DIES SINE LINEA ET NULLA LINEA SINE MULTA CORRIGENDA. Creo que o mellor método é escribir bastante e corrixir moitísimo.

-Escribir é unha forma de coñecemento?

Pode ser. Escribir é unha forma de vivir? Vivir é unha forma de coñecemento?

-Cal foi a túa experiencia máis afortunada coa literatura? E a máis desafortunada?

Coa literatura nunca tiven ninguna experiencia desafortunada digna de memoria. Non se me ocorre outra cousa fóra de pequenos mosqueos provocados polas grallas de impresión en textos meus e cousas así. Que eu saiba, teño que considerar afortunada toda a miña relación coa literatura. Tiven algunha experiencia desafortunada non coa literatura, senón co "mundo literario". Unha vez chamáronme para convidarme a unha cea de gala onde se entregaban uns premios literarios, xa sabedes, eses premios que lles dan a libros publicados o ano anterior etc., e un deses premios ía ser para un libro meu... E alí fun eu todo elegante, tan campante, co meu discursiño preparado e todo, puxéronme nunha mesa con descoñecidos e cando estabamos dando conta das nécoras do primeiro prato (os premios dábanse despois da cea) achégase á nosa mesa o mesmo fulano que me convidara por teléfono para dicirme á orella que o lamentaba moito, pero que por cousas de última hora e non sei que tipo de problemas co xurado resulta que non me daban o premio e que llo daban a outro libro... Non imaxinades o disgusto que pillei. Chamámoslle a iso relación desafortunada coa literatura? E de paso, danos colaterais na relación co marisco, que tamén foi desafortunada: ata nin me prestaron as necoriñas, que xa é raro en min.

-Cal é o teu novo proxecto literario?

Estou acabando de preparar un libro de poemas. Tamén ando xuntando material para un proxecto narrativo que aínda non ten forma definida, puro estado embrionario.

-Como influíu na túa vida a literatura?

Creo que sen a literatura a miña vida sería máis pobre, máis limitada, menos interesante e divertida.

-Como te definirías como escritor?

Eu son un dos meus escritores preferidos.

-Que lle dirías aos rapaces que están pensando en dedicarse a escribir?

Que lean moito e que se exerciten imitando os modelos que máis lles gusten. E que non teñan presa en publicar. E que adquiran o hábito de corrixir e corrixir o xa escrito.

-Como ves o panorama das letras en Galicia?

A literatura galega, a da tradición e tamén a literatura que se fai hoxe, teñen unha calidade excepcional, que pode competir sen vergoña con literaturas de espazos culturais demograficamente máis grandes, sociolingüisticamente máis fortes e economicamente máis poderosos. O problema está na lingua e na súa saúde social, pero a literatura feita nesa lingua é de excelente calidade.

-Por que escribes en galego?

Escribo naturalmente en galego, porque son de aquí. Se fose de Taiwan ou de Dublin e tivese suficiente dominio do galego como para escribir en galego, entón tamén escribiría en galego, porque me parece que a eufonía, a calidade harmónica e a capacidade suxestiva do galego son alucinantes.

-Cando e por que xurdiu a idea de Erros e Tánatos?

Tiña uns cantos contos inéditos e vin que tres ou catro respondían a unhas características comúns: ironía, certo humor negro, tensión narrativa con final sorpresa, etc., que se parecían un pouco ás narracións dalgúns autores de contos que me gustaban (Roald Dahl, Bernard Malamud, Fernando Sabino...), así que me puxen a escribir outros relatos seguindo esas mesmas pautas.

 -Por que elixiches o formato de contos para Erros e Tánatos?

É un xénero que me gusta moito.

-Hai algo de autobiográfico no libro?

Hai pinceladas aquí e alá, personaxes, escenas e escenarios, que están tomados de modelos reais, pero en xeral as cousas que se contan son produto da fantasía.

-Os dous contos que máis lles gustaron aos rapaces foron "Bull e Mignonne" e "Vinte pesos de prata", poderíasnos dicir como xurdiu a idea de escribilos?

En 1988 estiven vivindo un trimestre en Basilea, Suíza. Nunha viaxe en tren coñecín un italiano falangueiro moi divertido e cando cheguei a Basilea redactei un diálogo intentando lembrar a conversa do italiano aquel. Era unha cousa fragmentaria, un diálogo de teatro, sen remate nin nada. Xa de volta en Galicia, anos despois, atopei os textos e intentei integrar aquel diálogo, aquel personaxe, nunha historia con principio e remate, e ocorréuseme o final que quedou no conto, e con el o principio: unha noticia na prensa onde o narrador só recoñece a foto do italiano pero non entende a noticia porque non sabe alemán... 

"Vinte pesos de prata" é a historia dunha vingancia que se realiza cunha especie de estafa... ten algo de sátira da economía da especulación. En realidade, a crise económica que andamos papando agora está producida porque houbo xente que andou facendo o que fai no conto o irmán que regresa do estranxeiro...

-Outros dous contos que tamén gustaron moito foron "Castelos na area" e "O home do saco", por que os nenos protagonistas acaban envoltos nunha situación de mortes, en principio pouco usual?

Si, teñen en común un protagonista infantil supostamente criminal. Certamente é cousa pouco usual. Creo que hai que entendelo co que ten de humor, un humor un pouco perverso, humor negro.

-Os rapaces queren saber se o amigo Delmiro chega a morrer.

No conto non se di que morra. O que pasa despois do remate do conto é responsabilidade do lector; uns poden deixalo morrer e outros preferirán metelo nunha ambulancia e levalo a un hospital.

-En "Balangandán" a protagonista acode a unha vidente. Cres neste tipo de cousas?

Eu non creo nas videntes, pero haber hainas.

-Cal é a túa postura respecto do Decreto de Bilingüismo?

Hai trinta anos, cando se iniciou o proceso de normalización do galego e se incorporou a lingua de Galicia ó sistema educativo galego, dicíase que un dos obxectivos era erradicar definitivamente os prexuízos diglósicos que levaban a moita xente a considerar o galego unha lingua inferior... E resulta que trinta anos despois, aparentemente, non só non se erradicaron, senón que eses prexuízos están gobernando o país.

-Como ves o futuro da lingua galega'

Non son optimista de todo, pero tampouco hai que ser pesimista, a sobrevivencia do galego dependerá da vontade dos galegos e non doutra cousa.

-Dinos un hobby

A xardinería, a fotografía, a guitarra, debuxar...

-Cal é a túa música preferida?

A bossa nova.

-Un agasallo importante

O cariño da xente.

-Un desexo

Non ter que lamentalo.

-Unha experiencia lectora

O descubrimento de Borges cando tiña 17 anos.

-Un animal

A miña cadela Pinta.

-Unha árbore

O freixo que teño ao pé do balcón.

-Unha canción

Chega de saudade.

-Unha cor

O azul

-Unha comida

Lacón con grelos na casa da miña madriña en Toiriz (Vila de Cruces).

-Un conto tradicional

"Os avisos da morte"

-Un instrumento musical

O trombón de veras.

-Un libro

As memorias de Canetti

-Un nome

Gondomar

-Unha película

Amarcord, de Fellini

-Para acabar, unhas palabras para os rapaces e rapazas que asistiron á charla.

Pois nada, que vos agradezo o voso interese e que vos animo a manter unha relación apaixonada cos libros e coa literatura, porque non vos defraudarán.

O día 10 de Febreiro recibimos a visita de Xavier Alcalá. Desde éstas páxinas queremos agradecerlle a súa boa disposición para acudir ao nosos centro desinteresada e amablemente. Sabíamos que non ía ser fácil debido á súa axenda laboral. De feito, houbo que adiar a charla en dúas ocasións por imprevistos de última hora.

Xavier Alcalá estivo cos alumnos de 2º de BAC. Velaí unha mostra das súas opinións.

Xavier Alcalá pareceume un persoeiro curioso, defensor do galego. Non podo xulgalo como narrador pois non coñezo a súa obra, pero se tiña algunha intención de ler a Saramago ou a Cela, o certo é que se me quitaron todas, xa que segundo el o recoñecemento dun nobel non significa nada. O certo é que co de Cela estou algo de acordo, pois un galego renegado non é un galego.Polo demais, é un home que viaxou moito e é un políglota. Sabe falar en italiano, un pouco de francés, inglés, portugués, castelán e galego, que non olvida a pesar do seu traballo en Bruxelas. Seguramente saiba e chapurree algún idioma máis. É enxeñeiro en telecomunicacións e traballou sempre para multinacionais. Velaquí o motivo das súas continuas mudanzas arredor do mundo e do seu continuo afán por aprender novas linguas.

Xavier Díaz López

O pasado mércores 10 de febreiro, Xavier Alcalá (escritor en lingua galega e enxeñeiro de telecomunicacións) acudiu ó IES Río Cabe para dar unha conferencia ós rapaces e rapazas de Bacharelato. Cabe dicir que a súa actuación, na miña opinión, deixou moito que desexar. Segundo entendín a charla, o tema principal para o señor Alcalá foi a loanza da súa figura. Empregando unha linguaxe descortés e vulgar, foi criticando a figuras da literatura portuguesa ou galega como Saramago ou Méndez Ferrín ó tempo que facía alarde das súas exitosas publicacións. Finalmente, e non comprendo aínda o motivo, fixo varios comentarios que resultaban ofensivos. Non sei ben se foron bromas ou se trataba de mostrarnos algo, pero a realidade é que deixou unha mala imaxe ante os rapaces e rapazas cos que tratou na súa conferencia. Coido que coma nós debemos reflexionar acerca das súas palabras, el tamén debería reflexionar acerca da súa actitude e meditar se é a apropiada para outras conferencias similares. 

Darío Touzón Mondelo, 2º BAC

Xavier Alcalá, escritor de libros como A nosa cinza, veu o outro día ó noso instituto e deixounos impresionados por non dicir impactados.  Nada máis comezar deixou clara a súa perspectiva de defensor dunha lingua de referencia e dunha orgullosa “mente cartesiana”.  Ante o tema da mente cartesiana, el relataba unha historia na que se contaba como nun dos seus exames varios alumnos lle puxeran a palabra robusted. Ante este feito el usábao como un argumento para non discernir os módulos que hoxe en día se estudan en bacharelato. Concretamente el dicía, “Non hai nin ciencias nin letras”. Mediante esta frase o que pretende reivindicar é o feito de un alumno que curse unha enxeñería non pode aparcar a lingua nin a súa correspondente ortografía. Cando acabou de comentar este primeiro feito da palabra robusted enlazou cun escritor moi famoso como é Saramago, e criticouno duramente por non usar unha correcta ortografía, xa que non usa nin puntos nin comas. Pero eu propoñeríalle o reto de intentar escribir un libro sen puntos nin comas. Probablemente non sería capaz, porque os seus recursos literarios non  alcanzarían o suficiente nivel como para poder facelo. Por outro lado, pareceume que este señor ademais de ser pouco humilde (algo que non lle viría nada mal selo), debe divertirse criticando á xente, porque pasou case todo a hora chamando imbéciles ós que non seguen as súas pautas na escrita. Dende a miña opinión, somos todos suficientemente maiorciños como para deixar a cada un facer o que queira e non criticalo por non seguir unha liña de regras e leis de escritura. Ademais, se el ten razón non lle deberían de preocupar as vendas dos libros de Saramago, xa que ninguén os debería de comprar segundo os seus argumentos (cousa que eu dubido en gran medida).

Por outro lado, el tamén desenvolveu o tema da lingua de referencia, o que vén a conto de saber ben un idioma e non o deixar de lado por estudar outro que ten máis sona internacional ou está de moda. Mediante este argumento da lingua de referencia meteuse de paso coa ensinanza e incluso criticaba duramente o sistema educativo actual, facendo referencia ás numerosas probas que antes se tiñan que facer, e mesmo dicía que se esas numerosas probas que se facían antes se fixeran hoxe, as universidades quedarían sen xente.

Iván Rodríguez Varela, 2º BAC

Xavier Alcalá é un ilustre escritor español en lingua galega, tamén enxeñeiro en telecomunicacións, que o pasado mércores 10 de febreiro, acudiu ó IES Río Cabe a dar unha conferencia. A súa intervención resultoume un tanto decepcionante xa que, como anteriormente nos fora comunicado, a charla ía a versar principalmente das TiC’s (Tecnoloxías da Información e Comunicación), tema que apenas mencionou, e en vez diso, o escritor adicouse a facer múltiples críticas acerca doutros escritores moito máis prestixiosos ca el (Saramago, Ferrín…), o que me resultou unha gran falta de respecto. Resumindo, a súa intervención pareceume totalmente lamentable. Ademais diso, non teño aínda moi claro se ben pretendendo facerse o gracioso ou ben intentando gañarse a nosa confianza, fixo un milleiro de comentarios que en moitos casos resultaron un tanto ofensivos e incoherentes. Cabe dicir que se o que pretendía era gabarse acerca dos seus méritos persoais (os cales son de admirar), abofé que o conseguiu, pero na miña opinión, penso que esa non era nin a principal finalidade nin o lugar adecuado para facelo.

Mar López Rodríguez

O pasado día 11 de febreiro o consagrado escritor Xavier Alcalá visitou o noso instituto para darnos unha animada charla na que falou un pouco de todo. Enxeñeiro de Telecomunicacións, cunha gran mente científica e ademais escritor moi valorado, demostrounos que non hai xente de letras nin de ciencias, senón que todos somos capaces de resolver ecuacións matemáticas con enxeño e tamén de compor poemas de amor.

 Coas súas andanzas e anécdotas fíxonos rir, sempre co fin de deixar unha pegada en nós e unha aprendizaje para o noso futuro, cuxas portas están a piques de abrirse. Tamén nos falou da lingua, e de como alguén  non nado na nos aterra pode chegar a amar a nosa lingua como un nativo máis e cultivar nela, pois coma el mesmo di o importante é ter unha lingua de referencia na que poder pensar.

Rematou dando a súa opinión sobre a implantación do trilingüismo nas aulas. Contounos unha anécdota máis describíndonos o caso dun amigo esloveno ao que lle preguntou que é máis importante, saber facer ecuacións diferenciais en esloveno ou dicir catro imbecilidades en inglés? Con esta pregunta, convidando á reflexión, rematou Xavier Alcalá a súa visita, dende longo recordada e admirada polos que a ela asistimos.

 Miriam Rodríguez Losada  No noso centro tivemos a posibilidade de escoitar en primeira persoa a un gran escritor castelán, pero que se adaptou á perfección ao idioma galego.

É sorprendente o currículum que posúe Xavier Alcalá. Aparte da titulación en Telecomunicacións, ten unha ampla experiencia laboral, tanto a nivel nacional como internacional. Pero, a verdade é que a súa prepotencia, pedantería e desprestixio ante outros grandes escritores galegos déixame moito que pensar. Mostroume a súa falta de humildade e respecto ante  os seus compañeiros de profesión e, debido a isto, non valorei tanto a súa opinión. Pero, a pesar disto, estou de acordo en dous puntos referidos ás linguas.

En primeiro lugar, ter unha lingua base é esencial xa que temos unha lingua na que pensamos continuamente e acudimos nun momento de descoñecemento.

E en segundo lugar, dende o meu punto de vista, coñecer moitas linguas axúdanos a formarnos como persoas. É algo paralelo á evolución do ser humano e facilitan a comunicación coas diferentes etnias, razas e persoas do mundo.

María Álvarez Casal

O pasado mércores tivemos a visita do “famoso” escritor conquense Xavier Alcalá. Ademais de ser escritor é Enxeñeiro en Telecomunicacións e profesor en Informática , tivo infinidade de traballos; dende Gaélica (Empresa galega de enerxías renovábeis) ata traballar en Bruxelas en I+D+I. Debido a isto viaxou moito e isto pódese apreciar en varios dos seus libros.  O tema da charla era o galego e as TICs que a base de anécdotas foi tocando lixeiramente. Xavier Alcalá parecía que defendía o galego pero dunha forma tan peculiar que en canto de atraer aos castelanfalantes ao eido do galego provocáballes un rexeitamento aínda máis fondo. Puido ser debido á súa actitude acedamente crítica ou a súa prepotencia ante uns rapaces que non alcanzabamos nin a cuarta parte da súa idade.Trátase dun home cunha vida moi interesantee unhas boas obras,pero non pode andar criticando escritores tan famosos e exitosos como por exemplo Xosé Saramago ou Méndez Ferrín. Eu penso que xa lle chegará a fama co tempo se é que lle ten que chegar. 

Iván Pérez Blanco, 2º BAC  

Entrevista 

-Onde transcurriu a túa infancia?

-Ao principio en Miguelturra e algo en Ciudad Real, do que teño vagas lembranzas, supoño que realimentadas polos meus pais. Lembro xa claramente a "Porta Nova" de Ferrol, cando comezaba a converterse na Praza de España (a miña casa estaba rodeada de leiras aínda, a comezos dos anos 50). Desde os sete anos fun moito a Pontedeume e Cabanas; e, a partir dos dez, vivín boa parte do ano (todas as vacacións e as fins de semana) na praia Madalena. Fun acólito da igrexa de San Martiño do Porto, e da capela da Madalena (concello de Cabanas). 

-Que estudos realizaches despois de rematar o bacharelato?

-Comecei a estudar Arguitectura. Desilusionado, pasei a Ciencias Físicas. Daquela abriuse a Escola de Telecomunicación ao lado desa Facultade e, convencido da importancia das comunicacións, paseime á física aplicada a elas: fixen a carreira na nova escola e especialiceime en Comunicacións. Despois fixen os cursos de doutoramento en Informática, e a tese correspondente no campo da Enxeñería Telemática. 

-Fainos un resumo da túa traxectoria laboral.

-Comecei a traballar en 1972 como "estagiário" nunha empresa inglesa en Lisboa que fabricaba conmutadores de telefonía. Despois traballei nunha italiana que fabricaba equipamento de radioenlaces. Despois pasei a unha hispano-americana de electromedicina, polo que tiven que pasar tempadas nos EE.UU e en Holanda. Desa pasei a unha francesa de radioloxía con sede en París... Como quería establecerme en Galicia, deixei os franceses e entrei en Hispano Electrónica, pasando outra tempada nos EE.UU. para poderme facer cargo dun sistema informático especial para proxecto e construción de barcos. Nesta empresa cheguei a ser o director rexional en Galicia. De aí saín para montar unha empresa de enerxías alternativas, GAÉLICO, na que me arruinei porque, como aprendín dos ianquis "aos pioneiros sempre os matan os indios". A seguir pasei a ser o delegado en Galicia da empresa de enxeñería da Telefónico. Iso coincidiu coa creación da RG e da TVG. Como estaba traballando nas montaxes da Radio e da Televisión de Galicia, contratáronme como director técnico da CRTVG. Alí pasei tres anos moi interesantes, ata que se me acabou a excedencia na empresa de enxeñería, SINTEL; á que volvín como director da zona Noroeste de España.No ano 95 ofrecéronme un posto de profesor asociado no Departamento de Electrónica e Sistemas da Facultade de Informática da Coruña; e outro de director técnico do Centro de Innovación e Servizos de Ferrol. Compaxinei eses postos ata o 2003. Daquela, sen deixar a Facultade, pasei a traballar como conselleiro nunha empresa galega de telemática, Emtel. No 2006 pasei a dirixir a Oficina de Programas Internacionais de I+D+i da consellería de Innovación e Industria... 

-En que consiste o teu traballo en I+D+I?

-En promocionar a participación de empresas e entidades galegas en proxectos multinacionais subvencionados pola Comisión Europea, que é a administración da Unión. A Oficina ten escritorios en Ferrol e Bruxelas, con persoal especializado en detección de propostas e creación de consorcios internacionais. O noso obxectivo é que o diñeiro das subvencións "retorne" a Galicia, e que Galicia se proxecte no mapa europeo da innovación. 

-Cal é a situación das telecomunicacións en Galicia?

-Desde o punto de vista dos servizos, un país avanzado, cunha eiva: o acceso de alta velocidade á interrede global (Internet) por culpa da súa dispersión poboacional.Desde o punto de vista da enxeñería e a industria, un país desequilibrado, con empresas notorias (velaí Televés) e falta de iniciativa para crear outras, sendo as telecomunicacións un sector "ubicuo" no mundo.Desde o punto de vista formativo, unha pena: conta con escolas e facultades que preparan a alto nivel grande cantidade de emigrantes potenciais. Os rapaces marchan a feixes. 

-Cal é a situación da literatura galega?

-Non sei case nada máis que da prosa; e dela opino: seica os narradores galegos non son capaces de facer a épica do seu país. Hai demasiada narración sobre "interiores" (historias de andar pola casa) e falta quen se ocupe das xestas mariñas dos galegos e das infinitas historias da emigración, para pórmos exemplos do que non se narra.Á parte, nótase que a maioría dos narradores galegos só leron a penas en castelán. Nin sequera leron en portugués. Iso converte a narrativa galega en provinciana, imitadora das modas que marca Madrid, aínda que sexa escrita en idioma diferente. 

-Cales foron os teus primeiros contactos coa literatura?

-A prosa de Verne e Salgari, sen dúbida.

 -Que ten que ver un enxeñeiro en telecomunicaición cun escritor?

-Cando lle preguntaron a Fernando Namora, o grande romancista portugués, se era máis médico ou máis escritor, respondeu "Eu sou um médico que escreve". Valla esa resposta para min, aplicada á telemática da miña profesión (e vocación, ao tempo). 

-Cal dos teus libros che causou maior satisfacción a nivel persoal?

-Nos pagos de Huinca Loo. É a miña mellor novela, aínda que non tivese éxito de mercado. 

-Escribir é unha profesión ou unha afección?

-Como diría Carlos Casares, non se debe vivir de escribir. Resta liberdade. 

-Por que escribes?

-Porque estou moderadamente tolo. Os escritores somos uns psicópatas que se equilibran co exercicio da escritura. 

-Para quen escribes?-Quixera facelo para todos os humanos. 

-Pensas nos posibles lectores cando escribes?

-Penso cando escribo artigos, claro. 

-Tes algún método para escribir?

-Teño: estruturo sistematicamente as narracións, sobre todo as que conteñen intriga. 

-Escribir é unha forma de coñecemento?

-De aprendizaxe, diría eu. 

-Cal foi a túa experiencia máis afortunada coa escritura? E a máis desafortunada?

-Parece ser que A nosa cinza foi a máis rendible en termos de público. A máis desafortunada, se cadra, e como xa dixen, Nos pagos de Huinca Loo. 

-Cal é o teu novo proxecto literario?-Unha historia de emigración e intriga.

 -Canto influíu na túa vida a literatura?

-Non moito máis que na de calquera lector curioso. 

 -Como ves o futuro da lingua galega?

-Mal, porque os galegos non se decatan de que son a orixe dun enorme mundo cultural que naceu aquí. Seguen convencidos de que o galego é cousa de aldea, e de que non paga a pena vivir na aldea. 

-Cal é a túa postura respecto do Decreto de Bilingüismo?

-Para que Galicia funcione, a xente ten que ter unha lingua de unión verdadeira, e esa é a patrimonial, o galego. O castelán é unha lingua imposta (véxase como a impuxo, brutalmente, a Igrexa). O bilingüismo é unha quimera. Pode haber diglosia consciente, pero nunca bilingüismo. Outra cousa é que o castelán (que é o meu primeiro idioma, e non contaminado pois os meus pais o falaban correctamente, sen galeguismos) sexa un grande idioma de proxección universal; pero non moito máis có galaico-luso-brasileiro (o futuro da ciencia e tecnoloxía non se escribe en "español" senón en portugués do Brasil). 

-Como te definirías como escritor?

-Un contador de historias, nunca un literato. 

-Que impresión cres que lle causaches aos rapaces, despois de dicirlles cousas como que o actual sistema educativo era máis "suave" có de antes?

-Se cadra, asusteinos. Pero que tomen nota, porque con molezas non se vai a ningures. 

-Que pretendes criticando o labor doutros escritores consagrados como Saramago ou Ferrín?

-Dicir verdades. O Saramago é un pesado sen graza e o Ferrín un escaso e desafortunado narrador. 

-Como é a relación cos teus alumnos universitarios?

-Quérenme ben, en xeral. Saben que sempre estou disposto a discutir. A algún non lle gusta a miña esixencia en termos de exactitude. Pero o que eu ensino non dá marxe ao erro: é pura matemática aplicada. 

-Por que escribes en galego, tendo en conta que quizais en castelán tiveses máis recoñecemento ou máis difusión?

-Porque me metín nunha batalla: a de demostrar que a Literatura está por cima das linguas. Ao parecer, estou equivocado. Pero é unha batalla na que non estou só, e a verdade acaba impóndose. 

-Para finalizar, unhas palabras para os rapaces e rapazas que nos acompañaron na charla.

-Que non hai nin Ciencias nin Letras, senón curiosidade intelectual. Que lean moito, en cantos máis idiomas, mellor. E que perdoen se a miña impertinancia natural ofendeu a algún.  

María Xesús Vila e alumnos de 2ºA de BAC

O día 5 de febreiro  foi presentado na Galería Sargadelos de Monforte o libro 55 mentiras sobre a lingua galega, primeira publicación da plataforma Prolingua. Foi unha presentación que tivo lugar simultaneamente en 70 localidades de Galicia, do Estado Español e mais noutros puntos de Europa, Asia ou América, como Wisconsin, Londres, Copenhague, París ou Lisboa. Esta obra pretende axudar á sociedade galega a comprender e a superar prexuízos, interpretacións valorativas erróneas, mentiras... que intentan obstaculizar a normalización de usos da lingua galega na nosa sociedade.

Na presentación colaboraron dous profesores e dous alumnos. Un dos profesores foi o noso director Xesús Verao. Os alumnos pertencen tamén ao IES “Río Cabe”, e foron Miriam Rodríguez Losada e Iván Pérez Blanco, ambos os dous de 2º de BAC.

Iván fixo un percorrido pola historia peculiar do galego para chegar á situación de marxinación actual. Miriam comentou algunhas das mentiras que circulan sobre a nosa lingua e, con naturalidade e espontaneidade, falou tamén da súa propia experiencia persoal como galego-falante. Ao final, foi Suso quen, cunha nota de humor, e con algunha anécdota acedamente divertida, tirou por terra tamén moitos dos argumentos e mentiras que se utilizan para fomentar o desprestixio do galego.

Felicitamos desde aquí, como responsable do ENL, a todos os participantes nesta presentación, pero muy especialmente a Miriam e a Iván, que con moi pouco tempo de preparación, ofrecéronse de bon grao a falar en público e a darnos as súas valoracións sobre un tema tan discutido nestes momentos. Asemade, felicitarnos todos nós, ensinantes e non ensinantes, por contar con xente xove como estes dous rapaces, que abren unha ventá de aires renovados e supoñen un longo camiño, seguramente  asolagado de curvas, pero sen valados e estacas que non se poidan saltar. Sentímonos fortes nas palabras de Miriam e Iván. Grazas.