Aqueles corpos nosos  de  Adrián Gómez Ramos (Xerais, Fóra de Xogo nº 210, Vigo, 2024)

Fernán e Xandre Malvís buscan recuperar a normalidade nas súas vidas e sandar as cicatrices inflixidas polo enfrontamento cos irmáns Garrido. A cidade, pola contra, non esquecerá con tanta facilidade o conflito entre as dúas familias, e as fauces de Compostela escolleron unha nova vítima. Os Malvís terán que facer uso de todo o seu coñecemento do mundo sobrenatural para resolver a desaparición de Sandra Valverde antes de que o seu corpo se engada á lista de necrolóxicas. Polo camiño farán fronte a unha pregunta que o cambiará todo: ata onde están dispostos a chegar para protexer o que queren? (da presentación editorial)

Sobre o autor: Adrián Gómez Ramos naceu en Rianxo en 1994. Introduciuse no mundo da literatura profesional grazas ao certame Xuventude Crea, no que gañou o primeiro premio na modalidade de Novela Curta coa obra Cando sanguen os lobos (Xerais, 2021). Dende sempre, mostrou grande interese polas artes, pois formou parte do grupo de teatro "Criaturas" da súa localidade, e polos idiomas, xa que colaborou co equipo de Normalización Lingüística no instituto e obtivo títulos de inglés da academia Cambridge English. Foi precisamente na narrativa onde puido unir o seu amor pola arte, os idiomas e o mundo sobrenatural das lendas galegas. Actualmente compaxina a escrita cos seus estudos superiores de Informática. Aqueles corpos nosos. Arquivos Malvís #2 é a súa segunda novela.
Gustaríalle ganar a vida como escritor: «Sempre me gustou expresarme a través das palabras e gustaríame profesionalizarme». Sabe que é difícil facerse un oco no mercado, por iso aínda lle sorprende ver o seu libro á venda nos lugares onde el mercaba libros cando era un rapaz. (ficha editorial)  
  
    
Un anaco da novela:    E, como das veces anteriores, Breogán empurrou o universo. A maxia acendeuse nas súas veas e as leis e normas naturais deixaron de aplicarse. Alí había lume porque así el o quería.
    As lapas acendéronse na súa man, sempre sen queimalo, e alumearon o lugar. Entón, Breogán estivo a punto de vomitar. A luz alaranxada do lume permitiulle ver a Sandra, que xirou o rostro para miralo. A cute colgáballe como se lle quedase demasiado solta e dos seus beizos fláccidos e manchados de vermello pendían longos fíos de sangue. Entre os dentes tiña restos de carne que mastigaba coma se non soubese onde se atopaba. Cunha das mans suxeitaba un mozo, que, pese a ser máis grande ca ela, non parecía ser quen de sacala de enriba, mentres que coa outra facía o posible por cubrir a vista do lume.
    Foi entón cando Breogán viu que o mozo tiña a camiseta rota e a carne baixo a pel ao descuberto. O rapaz mirouno con desesperación mentres choraba e trataba de zafarse, unha vez máis, de como o agarrara Sandra, a pequena rapaza que estaba comendo ao vivo.
    Deixándose levar polo instinto, Breogán fixo un xesto cara a Sandra e ordenoulle ao universo que alí tamén nacese o lume, e as leis da natureza víronse obrigadas a obedecer baixo o seu poder.
    A violenta explosión de luz e calor produciu o efecto desexado e, deixando escapar unha especie de berro inhumano, Sandra soltou o rapaz e botou a correr. El non soubo que facer, pois a vítima estaba ferida, pero, ao mesmo tempo, non podía deixar escapar a Sandra despois do que acababa de presenciar. Desexou que as feridas do rapaz non fosen demasiado serias para non poder aguantar un chisco máis e lanzouse a correr por onde ía a outra.
    Sandra parecía evitar a aglomeración mentres fuxía. Corría cara a algún sitio concreto que se ía afastando do local e a música, e, cando quixo darse conta, a rapaza dobrou unha esquina e perdeuse por unha canella.
    Ao fondo desta, entre o rechamante cordón policial que xacía roto no chan, Sandra arrastrábase baixo unha tapa de sumidoiro entreaberta dun xeito imposible. A placa de metal só estaba separada apenas un centímetro do chan, pero ela fluía cara ao seu interior coma se o seu corpo fose unha bolsa chea de líquido. A carne encartábase sobre si mesma, esmagábase de formas imposibles e dobrábase coma se non houbese ósos no seu interior que mantivesen a forma.
    Ao arrastrarse daquela maneira, o seu rostro apertouse dunha forma noxenta, deformándolle as faccións. Dos orificios da súa cara, entre os beizos e mesmo dos condutos lacrimais, brotou unha estraña substancia amarelenta que salpicou o chan ao redor do sumidoiro.

                        * * *
    -Breogán... Que diaños foi iso?
    O rapaz pegou un chimpo e xirouse. A expresión do seu rostro desencaixouse cando... (pp. 91-92)

  La edad de la ira de Nando López

    Unha narración que aborda tanto a procura da identidade como os problemas do sistema educativo desde un enfoque persoal, denunciando os malos vicios do sistema e a pervivencia de violencias como a homófoba ou a machista.
    Marcos, un adolescente moi popular no seu instituto e que acaba de comezar primeiro de bacharelato, asasina ao seu pai viúvo cunha máquina de escribir, fere gravemente a un dos seus tres irmáns cunhas tesoiras e causa lesións leves a outro. A brutalidade e a falta de motivos aparentes para este crime empuxa a Santiago, un xornalista que estudou no mesmo instituto que Marcos, a investigar as causas do crime, recollendo en primeiro lugar os testemuños do equipo directivo, profesorado, compañeiros e amizades de Marcos.
 
    “...El de Marcos no es un caso único, insiste mi amigo, experto en conflictos de violencia doméstica, y casi sin pestañear me cuenta otra decena de ellos a los que los medios de comunicación no les han prestado tanta atención. Este es distinto: demasiada crueldad. Demasiado imprevisto. Sus amigos y profesores siguen consternados. Nadie esperaba que pasase algo así. Nadie creía que ese chico pudiera hacer lo que según este informe policial realmente hizo.
    Los hechos y sus coordenadas son muy simples. Terriblemente nítidos. Un piso de tres dormitorios en un barrio residencial —anodino, tranquilo, idéntico a otros tantos— de la zona oeste de Madrid. Una familia compuesta por cuatro hermanos —de entre doce y diecinueve años— que viven con su padre, viudo tras la repentina muerte de su mujer en un accidente de coche nueve meses atrás. Un sospechoso de dieciséis años que, una semana antes, acababa de empezar 1º de Bachillerato en el IES Rubén Darío, el mismo instituto donde había cursado la Secundaria. Y un crimen, brutal e incomprensible, que conmociona a la opinión pública de todo un país.
    ...Ni las televisiones ni los periódicos quieren ahorrarse el placer de mostrarnos las imágenes —entre dantescas y tarantinianas—, así que amanecemos durante varios días con las cruentas instantáneas de la víctima. Un hombre sádicamente golpeado con una máquina de escribir —«nueve veces», puntualiza el informe pericial— y desfigurado por completo, hasta convertir su cabeza en un amasijo de huesos y piel donde cuesta adivinar los vestigios de lo que pudo haber sido su rostro.
    ...No sé si me habría implicado tanto en esta historia si no me hubiese llamado la atención el rostro casi inexpugnable del acusado. Una especie de Marlon Brando del siglo xxi que parecía desafiar al mundo con su silencio. En su momento no supe si interpretar su actitud como un gesto rebelde o como un escudo defensivo ante todo lo que estaba sucediéndole. ¿Marcos callaba porque se sentía orgulloso de su crimen o porque ni siquiera era capaz de intentar explicar aquel horror?
    ...A mí, sin embargo, me costaba no vislumbrar una amargura honda y profunda en su mirada. En unos ojos que, lejos de mantenerse fríos, parecían siempre a punto de romper a llorar. Nunca lo hicieron. Ni una voz. Ni una lágrima.Nada. Tan solo una conducta estoica que helaba la sangre y que hacía aún más difícil explicarse las atroces imágenes del crimen cometido. ¿Y si no fue él? ¿Y si todo se hubiera basado en pruebas erróneas o, cuando menos, manipuladas?
    ...Necesitaba entender qué había ocurrido en esa familia, en la mente de ese chaval de tan solo dieciséis años. Necesitaba saber qué estaba sucediendo a tan solo una generación de la mía. Tan solo unos años más allá...
    ... Una búsqueda de los hechos y de las circunstancias que pudieron irse acumulando durante toda una semana hasta provocar que Marcos explotase ese domingo negro. Una semana en la que nuestro asesino acababa de iniciar un nuevo curso y donde pasó muchas horas encerrado en su centro escolar... Entre las paredes de aquel instituto donde quienes convivieron con Marcos —compañeros, profesores, personal no docente— tendrían que haber observado algo que permitiese explicar lo que ocurrió solo unos días más tarde." (pp. 17-21)

Baseada nesta novela temos tamén unha serie televisiva:  

Adeline  de  María Solar

     Esta novela é unha homenaxe a Carmilla, a primeira vampira literaria, escrita polo irlandés Sheridan Le Fanu  vinte e cinco anos antes de Drácula. Aquela foi unha obra insospeitadamente valente para a súa época, con dúas mulleres novas como protagonistas: Carmilla, convertida na vampira Mircalla, e Laura, a vítima seducida.
    En Adeline Laura vive desde nena agoniada por un estraño don que posúe: ve mortos. Durante anos leva unha vida solitaria no pazo familiar da contorna de Verín. Cando medra, a ansiada vida universitaria en Madrid tampouco é o que esperaba. No regreso estival ao pazo, Laura atopa unha misteriosa viaxeira. A muller é idéntica á que viu en soños moitos anos atrás. Non é un encontro casual. Aquela moza está alí para descubrirlle que o Universo é moito máis inmenso do que percibimos e que os seres ocultos están e estiveron sempre entre nós. "Os non mortos non temos idade. Laura, só quero que saibas que estou en perigo." (sipnose editorial).

    Rosalía non puido explicarlle que cando estaba no cuarto coa nena había un perfume de muller que lle era descoñecido e que, por suposto, a nena non usaba. E tampouco lle puido contar que non conciliaba o sono recordando que no lado da ampla cama onde Laura situou a muller deitada con ela, alí, Rosalía pousara a man e estaba quente. Como se un corpo acabase de erguerse desa zona do colchón.
    Non puido contar nada diso porque Emiliano non queria saber, pois ben sospeitaba que era algo relacionado coas «supersticións populares» sobre o pazo que el tanto negaba.
    Rosalía sabía que non tiña sentido pero dáballe voltas cando caía a noite, mentres pasaban os dias e Laura seguía en choque. Quen si se alterou polo acontecido cando o soubo foi Carmiña. Escoitou a historia por boca de Rosalía coa estupefacción e o medo escritos nos ollos. Mentres llo contaba, persignouse varias veces.
    -Sabes, Rosalía? Necesito os cartos e por iso traballo no pazo, pero se non os necesitase, eu aquí non estaba. Porque hai contos de vello, sabes? E esas cousas que contan os maiores, moitos tómanas por estupideces e supersticións, ou por falta de cultura, pero eu creo que cando o río roa, leva auga. Algo hai. As historias non se inventan porque si.
    -Boh, xa sabes como é a xente falando. Non se lles pode facer caso. A saber o que inventan.
    -É certo, si. Pero dalgún sitio saen as invencións. Repítoche que algo hai. Non se inventa todo.
    Un día despois da conversa, Rosalía atopou allos debaixo da cama de Laura. Estaba segura de que fora Carmiña quen os puxera alí. Sabía para que eran, a súa nai metíallos decote nos petos ou no fondo dos bolsos sen que ela o soubese. Facíao para afastar as malas enerxías, espantar espíritos ruíns e protexela do mal de ollo. En Galicia a superstición é tradición. Carmiña poñíalle os allos a Laura, en definitiva, para que o ser que a nena vira non volvese, fose real ou imaxinario. Tamén observou unha cadeíña pequena cunha cruz atada a unha das madeiras do cabeceiro da cama.
    Pero aí non quedou o asunto. Todo aquilo non lle debeu parecer dabondo. O venres atopouna un tanto estraña. Non deixaba de mirar pola fiestra como se agardase a chegada de alguén.
    O plan do día era que un taxi viñese buscar a Laura e a Rosalía para ir a Ourense a facer unhas análises que recomendara o doutor. Era a razón pola cal faltaba ao colexio. Despois reuniríanse co pai para regresaren xuntos no coche del. Rosalía advertiu o comportamento un tanto hiperactivo de Carmiña desde que chegou á casa ás oito da mañá. (pp.  34-35)

  O estranxeiro de Álex Alonso

     Nunha das súas andainas polas rúas viguesas, Manuel María Pereira Nespereira mata a un home nos servizos da estación de autobuses meténdolle a cabeza dentro dunha bolsa de plástico do Mercadona. Tras a súa detención,  comeza un delirante xuízo no que o acusado trata de xustificar a súa criminosa acción.
     Estamos diante dunha obra que se move no gume do surrealismo e na que, baixo o humor negro que preside a proposta, se agocha unha mordaz crítica á sociedade actual, aos seus principios e valores e á voluble xustiza que decide o que é delito e o que non.
     A medio camiño entre A conxura dos necios de John Kennedy Toole  e a novela homónima de Albert Camus,  O estranxeiro constitúe unha reformulación da novela humorística, afondando nos mecanismos que manexa este xénero e ampliando as súas estremas, referencias e espazos clásicos.

     Sentíame ben na terraza do Camaleón. Non sei se era pola presenza de Adelina ou porque corría unha suave brisa mariña que parecía acariñar os nosos rostros expostos e medio torrados ao sol. Pero supoño que pesaba máis a presenza dela. E, obviamente, as súas dúas poderosas razóns, que nunca me cansarei de gabar. Por un momento, que eu atribuiría, pois, a un estado de ánimo exultante e imprevisible, ata me saíu esa vea poética tan íntima e secreta en min. «Mira Adelina! Os azuis do mar e do ceo, os azuis das illas Cíes e do horizonte presentan diferentes gamas cromáticas, non te dás de conta?» Adelina retirou, nun breve xesto, as lentes dos ollos e miroume coma se acabase de ver un espellismo. Descubrín entón, naquel leve aceno, que tiña un ollo denegrido e o pómulo inchado. Díxenlle a continuación, sen pensalo, que se agora collésemos unha lancha fóra borda e marchásemos, en liña recta, cara á porta da entrada da ría que forman as Cíes e Cabo Home, iriamos dar dereitiños a Nova York. «Imaxínate, Adelina, Vigo e Nova York entrelazados polo carreiro do mar! O Sireno e a Estatua da Liberdade en harmoniosa maridaxe culinaria!» Pero, en contra do que puidese agardar, dábame a impresión de que Adelina non me facía moito caso ou, ao menos, as cores naturais e as coincidencias xeográficas non eran algo que a ella lle chamasen demasiado atención. Ou quizais non entendera o da «harmoniosa maridaxe culinaria». Non o sei. Tampouco teño unha grande experiencia coas mulleres como para saber exactamente que temas ou aspectos tratar con elas. E máis con mulleres como Adelina. Tan muller. Tan... Decidin calar e agardar a que ela tomase a iniciativa. Quizais me explicase a razón desa actitude de desazo que parecía inundala e que se agochaba, turbia, e sen dúbida, por tras das lentes. Podiamos dicir aquilo de que hoxe Adelina non ría á ría de Vigo. Eu seguía, mentres tanto, coas miñas arelas de poeta.
     Adelina confesoume que traballaba de puta. De prostituta, mellor dito. Non me gusta a palabra puta. E parece ser que tiña un «chulo» (unha especie de xefe ou patrón) que mazaba nela cando non cumpría cos obxectivos esixidos da xornada. Veume á cabeza, ao instante, o mundo da empresa privada. Díxome que xa levaba moito tempo na profesión, que agora xa non era coma antes, pois, unha vez chegados os corenta (Adelina é da miña quinta, fomos xuntos á escola), os homes buscaban mulleres máis novas, e que a súa carteira de clientes pouco a pouco ía minguando debido a estas razóns que ela me daba pero tamén produto, sen dúbida ningunha, da crise económia que estabamos a vivir. «Os homes, en tempos de crise, volven facelo coas súas mulleres!», dixérame. O que son as cousas, verdade? Adelina non residía nin en Madrid nin en Barcelona, como eu pensaba. Había tempo que vivía en Vigo, nun piso da rúa Brasil. Por esa zona labiríntica de rúas con nomes de países americanos que circundan El Corte Inglés. Venezuela, Ecuador, Chile, Uruguai... Ah, non, Uruguai, non! Non entendo como fan un núcleo específico de rúas americanas (latinoamericanas, iberoamericanas, hispanoamericanas) e deixan o Uruguai á marxe deste plan de urbanismo! Eu realmente non tiña nada en contra da prostitución, pero tampouco nada a favor. Mantiñame á marxe. Coma a rúa Uruguai, supoño. Iso si, non me parecía ben que o xefe de Adelina tomase ese tipo de represalias contra ela. Se non estaba satisfeito co seu traballo, que a despedise e punto. E coa indemnización correspondente. Pero, segundo me comentaba Adelina, abandonar non era tan fácil. «Nesta profesión pringas toda a vida, Manuel María!» Foi o que me dixo. Que «pringaba». Quedei pampo. E pensativo. Non sabería dicir de ningún outro oficio cun contrato tan profundamente indefinido coma este.
     Había rapaces facendo windsurf pola illa de Toralla. En Samil, en cambio, aínda non levantara o vento. As correntes de aire é o que teñen. Que nunca sabes por onde van vir. Mamá sempre me prevén cando abre a porta da casa e as ventás dos cuartos. «Manuel María, que non te colla unha corrente de aire...!» Dábame sempre a impresión de estar nese momento a punto de ser arrolado por un tren no medio dun paso a nivel. «Escapa de aí!», insistía. Pois ben, xusto foi así como me sentín, cando, de súpeto, Adelina me propuxo a posibilidade de contraer matrimonio. No medio dunha corrente de aire. Ela quería definitivamente abandonar o oficio. Estaba farta da súa vida como «escrava do amor». Así mo dixo. Que eufemismo tan preciso, tan certeiro. De que maneira se entrelazaban dous conceptos profunda e profusamente antagónicos... (páx. 45-47)

O autor:  Álex ALONSO nace en Vigo en 1968. Licenciado en Filoloxía Galega e Hispánica, na actualidade traballa como tradutor intérprete da Administración de xustiza na Audiencia Provincial de Pontevedra. Gañador de distintos premios literarios, na nosa biblioteca tamén podedes acceder a outros títulos seus como Granito, Bullying  ou Tempos de bebidas isotónicas e fast-food.

Se premes aquí atoparás unha entrevista con el.

Comezamos o curso recomendando unha novela de:

CASALDERREY, Fina,  A muller xabaril, Xerais, Vigo, 2023

UNHA HISTORIA CON FONDO REAL:    En Pontevedra, na aldea de Santa María de Xeve, vivía a Xabarina. Unha muller nada a fins do século dezanove, alta, culta que se botou ao monte, entolecida, durmindo ao raso, vítima das mofas e o escarnio de moitos. A Xabarina tiña unha triste historia detrás, ninguén sabía os motivos polos que unha moza de refinado encanto e elevada altura, tanto física coma intelectual, se fora convertendo nun repulsivo esperpento, nun animal. A Muller Xabaril percorría o mundo cun saco ao lombo e nel, ademais de quincallas, levaba libros. Deambulaba acompañada do Luís, o seu can e fiel escudeiro.

SOBRE A AUTORA: Naceu en Santo André de Xeve (Pontevedra), en 1951. O ambiente rural dos seus primeiros anos e as historias que lle narraba seu pai están presentes nos seus escritos. En Lérez, no lugar do Cruceiro, segue a vivir na actualidade. O galego era a lingua de seus pais e a súa propia. E aínda que durante a súa etapa educativa, primeiro na escola e despois no instituto, tivo que deixar de falala polas presións da época; nunca a abandonou. Traballou na ensinanza e dí que todas as horas extra que fixo co seu alumnado, fóra do horario escolar, lle valeron a súa mellor "licenciatura" en pedagoxía. Articulista en distintos medios e conferenciante, ten concedidos moitos premios e é candidata española ao Premio Andersen 2024 polo conxunto da súa obra. Tamén é numeraria da Real Academia Galega.
Na nosa biblioteca, entre outros, podes atopar os seguintes títulos: Mutacións xenéticas, O misterio do Faro Vello,  A Pomba e o Degolado, Tres pegadas, O misterio dos fillos de Lúa, O neno can, ¡Asústate, Merche! ...

Podes consultar a súa biografía na web oficial da escritora: https://fina.casalderrey.com/biografia/

E atoparás unha entrevista coa autora no seguinte enlace:  https://www.g24.gal/-/-fina-casalderrey?jwsource=cl

Para rematar, UNS FRAGMENTOS DA NOVELA:

«Tan tan tan». Tres badaladas resoaron no comezo da tarde. Xa faltaba menos para a grande aventura. Por fin lle concederan permiso para saír cos máis veteranos ata se facer noite e quedar a durmir en Santa María. Para a avoa eses tanxidos do vello reloxo eran palabras contundentes e harmoniosas que se repetían nun breve espazo de tempo.
    «Tan tan tan».
    A avoa Cándida observou satisfeita a caixa de madeira nobre coma quen esta perante unha fraga núa que houbese de encher coas súas cavilacións. Nesa paisaxe de ébano proxectaba ela a propia vida. «Un día has saber...», remoía polo baixo quizais para soportar a mentira que cría necesaria.
    Non obstante, aínda que a devandita descuberta quedaba moi lonxe, esa mesma atardecida Ramiro soubo que o Xabaril existía de veras...
    Aconteceu contra a noitiña, cando os dominios do misterio se fan máis anchos, despois dun sábado de novembro transparente e luminoso no que se podían ver voar ata os fios das arañeiras entre os castiñeiros que abeiraban o camiño. Os ourizos escachaban acotío para encheren de bullotes o souto. O brillo daquel aire tan limpo envolviao todo dun esmalte anacarado arredor da igrexa de Santa Maria de Valo. Ramiro, feliz e excitado polo perigo que roldaba invisible, intuíu que ía pasar algo extraordinario, coma se fose atravesar todas as montañas do mundo.
    -O Xabaril, o Xabaril! Aí vén o Xabaril!
    O balbordo que anunciaba a chegada do Xabaril resoou en todo o lugar do Outeiro coma un foguete de festa. A ledicia revoaba arredor da rapazada do Couso, os Fontáns, Frieiro, Gatomorto, a Canle, o Padrón, as Raposeiras, os Cabaleiros... que se preparaban para acudir ao seu encontro e presenciar o maior espectáculo do mundo, o circo do Xabaril!
    Ramiro, tamén. E se cadra con máis devezo por ser a pri- meira vez que coincidía na Casa Grande -a casa da avoa materna- canda o devandito porco bravo. Sería, pois, a súa primeira esmorga.
    Oira falar do tal Xabaril, ese animal que aparecía de cando en vez polo lugar, percorrendo os camiños ata esgotar as horas de luz. Del dicíanse cousas tan pouco verosímiles como asombrosas. Contaban que subía ao tren -loxicamente, sen billete-, escorrentábao o revisor facéndoo saltar fóra e volvía subir noutro tren e así, de estación en estación, percorría o mundo.
    Porén, nunca xamais o vira diante.
    Aquela sería unha oportunidade perfecta para participar nos enredos da mocidade de Santa María de Valo e en especial nesas algueiradas clandestinas que argallaban os máis vellos. O Xabaril, polo que dicían, deixábase ver sen mostrar pudor ningún; abondaría con saberen agardar o momento propicio.
    Naquel instante, o mundo para o Ramiro neno reducíase a descubrir o que o Xabaril posuía entre as coxas. Chegaran a asegurarlle que aquel animal levaba no medio das patas traseiras un becho negro que se botaba á xente, tal como recolle o cancioneiro popular:

Xa fun a Marin,
as pernas che vin.
Aquel becho negro
botábase a min

    Os máis veteranos coñecían á perfección o rito a seguir. O seu tío Miguel, pouco máis vello ca el, e a súa curmá Clara formaban parte daquela comitiva de troula que sobrevivía ao estío. O Xabaril, despois de case un ano de ausencia, andaba por Santa María e o Miguel e mais a súa cuadrilla foran por el á Taberna do Burato. Tiñan por misión seducilo e convencelo de que viñese cara ao seu territorio, cara ao lugar do Outeiro, onde a maioría deles agardaba á espreita.
    Por fin, a esperada voz de alarma estendeuse por todo Valo:
    -O Xabaril, o Xabaril! Aí vén o Xabaril!
    O cheiro repugnante que desprendía a moitos metros de distancia abondaba como anuncio da súa inminente proximidade.
    Ramiro viu avanzar unha silueta impoñente e o peito comezou a doerlle coma se llo estivesen a esmagar. Había bastantes minutos que o sol desaparecera tralo piñeiral cando os máis novos deron en albiscar a chegada daquel séquito encabezado polo propio Xabaril, quen semellaba ignoralos a todos, a xulgar seus pasos de lento balanceo. Ramiro non quería ser menos ca os maiores, nin ser tomado por un rapaciño débil e melindroso que viña da vila. Nunha cesta levaban bosta, terróns, carozos das mazurcas e ata algunha que outra pedra. Esas serían as armas previstas para dar comezo o ataque contra a fera, a batida; unha loita desigual na que de antemán se sabían gañadores. El foi o primeiro en lle lanzar un bo baloco de terra que lle bateu de cheo na testa. Cando pensou que todos loarían a súa proeza, a súa curma Clara reprendeuno:
    -Ei, ti, non te pases!
    -Estás tolo, rapaz! Queres que che caia o pelo? -axudou o Nito das Raposeiras cunha ollada tan ameazante que Ramiro botou unha man á cabeza coidando que lle estaba a caer literalmente o cabelo-. Vese que aínda es un año do leite. Se queres andar cos máis vellos, primeiro tes que saber onde te metes, hostia! Unha cousa é asustalo e outra é mancalo, oíches? Non se lle pode tirar a dar, besta!
    -Ti non tes nin idea de con quen dás nin do traballo que nos deu trasladalo ao universo dos humanos-advertiu Clara nun ton misterioso-. Houbemos de cargar con el en brazos dende a cova ata o río para o botar á auga e que xurdise a transformación.
    O das Raposeiras corroborou:
    -Por que pensas que lle quedou ese cheiro noxento e esa pel escura ateigada de escamas!
    A face de Ramiro pasou en fraccións de segundo da cor das cereixas maduras á das papas de arroz, non entendía nada daquelas confidencias que os máis veteranos en garuladas lle bisbaban no oído. A súa estadía en Santa María ata entón sempre fora moi breve: limitárase, case en exclusiva, a lle dar corda ao reloxo da avoa Cándida e aos días de festa. Non estaba afeito aos habituais divertimentos nos que participaba a rapazada do lugar coma nun rito no que todo estaba previsto. (pp. 22-26)