Skip to Content

Marzo 2016

Abril 2016

¿A que altura está o ceo?

de

Jorge Mira

jorge mira

O científico e divulgador Jorge Mira, a enxeñeira e escritora María Canosa e  o ilustrador Dani Padrón ofrécenos unha obra breve que populariza, en galego, contidos científicos dunha maneira accesible e suxestiva. Un libro  imprescindible para as persoas afeccionadas á ciencia e para ás que gustan de formularse algunhas preguntas ás que nunca atoparon resposta, ou talvez nunca deron con algunha que puidesen entender dun xeito claro e directo. Todo un percorrido que vai desde as reflexións sobre a ciencia e o universo xa formuladas polos gregos até as achegas máis actuais.
Despois desta lectura poderás ter resposta a preguntas como por que vemos o ceo azul ou o Sol amarelo?, como se puido saber a que altura están a Lúa, o Sol e os planetas?, como é posible calcular o lonxe que está unha estrela ou unha galaxia?, cal é a idade do universo?, o seu tamaño?, que quere dicir que o universo se expande e a que velocidade o fai...

Unha mostra:  

     (...) Se o universo leva existindo 13.800 millóns de anos, iso quere dicir, en principio,portada libro que o punto máis afastado que podemos ver é aquel que nos mandou a súa luz hai 13.800 millóns de anos.
    En 13.800 millóns de anos, a luz andou 13.800 millóns de anos luz, co cal poderiamos pensar que o punto máis afastado que poderiamos ver, o teito último do ceo, estaría a esa distancia, ¿non?
    Pois non. E é que hai truco...
   Recordemos o que descubrira o cura analizando as ecuacións da relatividade de Einstein: que o universo se expande... porque o espazo-tempo no que o universo está pintado se expande. Iso quere dicir que o punto que emitiu a luz máis antiga que agora nos chega, tivo moito tempo para afastarse de nós logo de emitirnos esa luz.
    Ou sexa, ao tempo que a luz vén cara á Terra, o punto que a emitiu vaise afastando. O balance final resulta en que ese punto se afastou unhas tres veces máis que a distancia que tería percorrido a luz se o punto estivese quedo. Volvendo ao símil do globo que infla, imaxinemos unha formiga correndo por riba del a 1 centímetro por segundo. Como o plástico do globo debaixo das súas patas se vai expandindo, o efecto final é como se a formiga fose máis rápido, ¡aínda que ela xure que non foi a maior velocidade! Á luz pásalle algo análogo no espazo-tempo.
    En concreto, o punto que emitiu esa luz hai 13.800 millóns de anos, estará agora a uns... 

   

Abril 2016

POEMA DEL LIBRO

Buesa

Entre todos mis libros, es éste el que prefiero
éste que un día dejé a medio leer
lo cerré de repente, lo puse en el librero,
y ya lo cubre el polvo del ayer.

Recuerdo que era un libro de una belleza
era como si en cada frase floreciera un rosal
pero temí de pronto que me desencantara
si seguía leyendo hasta el final.

Y ahí está en el librero, donde lo puse un día
tal vez un poco triste por lo que no leí,
pues recordé, muchacha, que casi fuiste mía,
y al guardar aquel libro, pensé en ti...

José Ángel Buesa (Cuba 1910-Santo Domingo 1982)

Era nunha vez unha biblioteca, unha nena...

 cartel

Luciana SandroniZiraldo

Ilustrar e pregoar o Día do Libro Infantil e Xuvenil 2016 corresponde a Brasil. Un encargo  que realizaron a escritora   Luciana Sandroni e o debuxante   Ziraldo Alves. O resultado do seu traballo inicia e remata este artigo.

 

Era unha vez unha... Princesa? Non.
Era unha vez unha biblioteca. E era tamén unha vez Luisa, que foi á biblioteca por primeira vez. A nena camiñaba amodo, tirando dunha mochila de rodiñas enorme. Miraba para todo abraiada: andeis e máis andeis cheíños de libros... Mesas, cadeiras, coxíns de cores, debuxos e carteis nas paredes.
–Trouxen unha foto miña –díxolle timidamente á bibliotecaria.
–Moi ben, Luisa! Vou facerche entón a túa tarxeta da biblioteca. Mentres, podes ir escollendo un libro. Podes escoller un para levar para a casa, vale?
–Só un? –preguntou, decepcionada.
De súpeto, soou o teléfono e a bibliotecaria deixou á nena con esa tarefa tan complicada de escoller só un libro de entre aquel mar de libros dos andeis. Luisa camiñou tirando da súa mochila e buscou e buscou ata que atopou o seu favorito: Brancaneves. Era un exemplar de tapa dura cunhas ilustracións preciosas. Co libro na man, volveu tirar da mochila e, xusto cando ía saír, alguén lle tocou no ombro. A nena case cae de cu da sorpresa: era, nada máis e nada menos, que o Gato con Botas, co seu propio libro nas mans ou, máis ben, nas poutas!
–Como está vostede? –preguntou o gato cunha reverencia–. Luisa, non sabes xa todo o que hai que saber desas historias de princesas? Por que non levas o meu libro, O Gato con Botas, que é máis divertido?
Luisa, asombrada, cos ollos estartelados, non sabía que dicir.
–Que ocorre? Comeuche a lingua o gato? –burlouse o gato.
–Es de verdade o Gato con Botas?
–Son eu de verdade! O mesmiño! Veña, logo, lévame para a casa e coñecerás todo sobre a miña historia e a do Marqués de Carabás.
A nena estaba tan atónita que só puido asentir coa cabeza.
O Gato con Botas mergullouse maxicamente de volta no seu libro e, cando Luisa estaba a marchar, sentiu de novo que lle tocaban no ombro. Era ela: "branca coma a neve, meixelas de roseira e cabelos tan negros coma o carbón". Sabedes quen era?
–Brancaneves! –dixo Luisa, perplexa.
–Luisa, lévame tamén contigo. Este exemplar –dixo, amosándolle o seu libro– é unha adaptación auténtica da historia dos irmáns Grimm.
Cando a nena estaba a piques de cambiar o libro de novo, o Gato con Botas apareceu, moi irritado.
–Brancaneves, Luisa xa se decidiu. Volve onda os teus seis ananos.
–Son sete! E ela aínda non decidiu nada! –exclamou Brancaneves, arroibándose do enfado.
Os dous personaxes ollaron para a nena agardando unha resposta.
–Non sei cal levar. Quero levalos todos…
De súpeto ocorreu algo extraordinario e insospeitado: todos os personaxes comezaron a saír dos seus libros: Cincenta, Carapuchiña Vermella, a Bela Dormente e Rapunzel. Aquelo era todo un equipo de auténticas princesas.
–Luisa, lévame para a túa casa! –rogaron todas elas.
–Eu só preciso unha cama para durmir un chisco –dixo a Bela Dormente, bocexando.
–Só cen aniños, un chisco! –mofouse o Gato.
–Eu podería limparche a casa –falou Cincenta–, pero á noite teño unha festa no castelo do...
–Do Príncipe! –berraron todas.
–Na miña cesta levo torta e viño. Alguén quere? –ofreceu Carapuchiña Vermella.
De seguido, máis e máis personaxes foron aparecendo: o Parrulo Feo, a Vendedora de Mistos e, tamén, o Soldadiño de Chumbo e a Bailarina.
–Luisa, podemos ir contigo? Somos pesonaxes de Andersen –pediu o Parrulo Feo que, en realidade, non era tan feo.
–Vai caloriño na túa casa? –preguntou a Vendedora de Mistos.
–Ouh, se hai unha cheminea, mellor quedamos por aquí... –engadiron o Soldadiño de Chumbo e a Bailarina.
Xusto entón, para sorpresa de todos, apareceu fronte a eles un lobo enorme e peludo, cos dentes afiados. Era o Lobo Feroz!
–Lobo, vaia boca máis grande tes! –dixo Carapuchiña, por costume.
–Eu protexereivos! –falou o Soldadiño de Chumbo, con moito valor.
Foi entón cando o Lobo Feroz abriu a súa enorme boca e... Comeunos a todos? Non! Bocexou do cansado que estaba e dixo, con moita calma:
–Tranquilizádevos todos. Só quería darvos unha idea. Luisa podería levar o libro de Brancaneves e o resto poderiamos ir na súa mochila, é abondo grande para todos nós.
A todos os personaxes lles pareceu unha moi boa idea.
–Podemos ir, Luisa? –preguntou a Vendedora de Mistos, que tremía de frío.
–Claro! –dixo ela mentres abría a mochila.
Todos os personaxes puxéronse en fila e comezaron a entrar.
–Primeiro as princesas! –pediu Cincenta.
Ao final, foron aparecendo tamén personaxes do Brasil: Saci, Caipora, unha boneca de trapo que falaba moito, un neno toliño, unha nena cun bolso amarelo, outra coa foto da súa bisavoa pegada ao corpo, un rei pequeno e mandón. Todos e todas entraron. A mochila pesaba máis ca nunca. Os personaxes pesaban moito! Luisa colleu o libro de Brancaneves e a bibliotecaria anotouno na súa tarxeta da biblioteca.
Un anaco despois, a nena chegou á casa moi contenta. A súa nai chamou dende dentro:
–Chegaches, miña rula?
–Si! Chegamos!

 

Día Mundial do Teatro: 27 de marzo 2016

Anatoly Vasiliev (1942) é  un  profesor, director de teatro e  fundador da Escola de Arte Dramática de Moscú, encargado do pregón desta edición da Xornada Mundial do Teatro:

Anatoli_Vassiliev

 

 O TEATRO PÓDENOLO DICIR TODO

Necesitamos teatro? Esa é a pregunta que fan miles de profesionais do teatro decepcionados  e millóns de persoas que están cansadas del.

Que necesitamos do teatro? Hoxe en día a escena é moi insignificante, en comparación coas prazas das cidades e os territorios dos países, onde se están xogando as auténticas traxedias da vida real.

Que é o teatro para nós? Galerías e palcos chapados en ouro e prata; nas salas, cadeiras de brazos de veludo, ben puídas voces dos actores ou viceversa, algo que pode ter un aspecto aparentemente diferente: caixas negras, manchadas de barro e sangue, cunha chea de corpos espidos rabiosos no interior.

Que é capaz de dicirnos o teatro? Todo! O teatro pódenolo dicir todo. Como os deuses habitan no ceo, e como os presos languidecen en covas esquecidas baixo terra, e como a paixón pode elevarnos, e como o amor pode destruírnos, e como ninguén necesita unha boa persoa neste mundo, e como reina a decepción, e como a xente vive en apartamentos, mentres os nenos murchan en campos de refuxiados, e como todos teñen que volver de novo ao deserto, e como día tras día vémonos obrigados a apartarnos dos nosos seres queridos,  o teatro pode dicirnos todo. O teatro sempre foi e seguirá sendo sempre. E agora, nestes últimos cincuenta ou setenta anos, é particularmente necesario.

Porque se vostede lanza día teatrounha ollada a todas as artes públicas,  pode ver de inmediato que só o teatro nos ofrece unha palabra na boca da xente, unha mirada de ollo a ollo, un xesto de man en man, ou de corpo a corpo. Non necesita ningún intermediario para traballar entre seres humanos, constitúe o lado máis transparente da luz,  non pertence máis ao sur ou  ao norte, ao leste ou ao oeste, oh non; é a esencia da súa propia luz, que resplandece en todos os recunchos do mundo, inmediatamente recoñecíbel por calquera persoa, xa sexa hostil ou amigable cara a el.

E necesitamos o teatro que permanece sempre diferente, necesitamos teatro de moitos tipos diferentes. Aínda así, creo que entre todas as formas de teatro posíbeis, as formas arcaicas agora resultarán ser as máis demandadas. O teatro das formas rituais non debe opoñerse artificialmente ao das nacións "civilizadas".  A cultura secular está a ser cada vez máis castrada, a chamada "información cultural" substitúe de xeito gradual e suple entidades simples, así como a nosa esperanza de realizalas un día.

Mais podo velo claramente agora: o teatro está a abrir as súas portas de par en par. Entrada gratuíta para todos en xeral e e para cadaquén en particular. Pasemos de aparellos e equipos,  cómpre ir ao teatro, ocupar filas enteiras no patio de butacas e nas galerías, escoitar a palabra e mirar as imaxes en vivo e directo! - É o teatro que está diante de nós, non debemos descoidarnos e perder a oportunidade de participar nel, talvez a oportunidade máis preciosa que temos nas nosas vidas frívolas e apresuradas.

Necesitamos cada tipo de teatro. Só hai un teatro que seguramente non é necesario para ninguén, refírome ao teatro de xogos políticos, un teatro de políticas "rateiras", un teatro de políticos, un inútil teatro de políticos.

O que sen dúbida non necesitamos é un teatro de terror cotián, xa sexa este individual ou colectivo, o que non necesitamos é o teatro de cadáveres e sangue nas rúas e prazas das capitais ou das provincias, un teatro falso dos enfrontamentos entre relixións ou grupos étnicos...

Día da Primavera e da Poesía con Manuel María

Biblioxornal 43

<

8 de marzo cos versos de Manuel María

Marzo 2016

Steve Jobs

Un libro inspirador para los JÓVENES que no están dispuestos a renunciar a sus sueños

de


Karen Blumenthal

Karen Blumenthal   Podemos esperar dunha persoa que anda descalza ou cunhas chanclas cando neva, que revolucione o mundo? Así era Steve Jobs, un mozo capaz de levarte ao mesmo ceo para segundos máis tarde meterte nos infernos. Era capaz do mellor e do peor segundo podemos ler nesta obra que conta a vida do visionario que con apenas 20 anos e non demasiados recursos, creou Apple xunto ao seu amigo Steve Wozniack. Un soño que unha vez feito realidade, revolucionou o mundo.
    Na vida de Steve Jobs nin todo foi un camiño de rosas, nin todo foi fácil nin exitoso. Un carácter un tanto problemático e difícil, tróuxolle algúns problemas e algúns fracasos foron necesarios para revolucionar o mundo. Todo iso tamén se reflicte  neste libro.
    O que herdamos de Jobs  máis que aparellos electrónicos é un modelo de coraxe, de iniciativa e de creatividade.
    Esta é a  vida dun visionario cun complicado carácter que resultou ser un modelo do que se pode conseguir se un persegue os seus soños e permanece fiel a si mesmo. "Non deixedes -dixo- que o ruído das opinións dos demais afogue a vosa propia voz interior. Tede a coraxe de seguir o voso corazón e a vosa intuición. Dalgún modo, eles xa saben o que realmente queres ser. O voso tempo é finito, non o malgastedes vivindo a vida doutro".Steve Jobs

  

     Cuando aterrizó Scott, Apple ya se habia trasladado del garaje a sus primeras oficinas, y  una de sus tareas iniciales consistió en crear una nómina propiamente dicha. Chris Espinosa, que aún asistía al instituto Homesteat en aquella época, había empezado a trabajar en el garaje durante las vacaciones de navidad, y recuerda que Jobs <<había estado pagando a la gente con la libreta de cheques de la compañía, y no con mucha regularidad>>. De manera que, en el día de San Patricio, Scott asignó a cada uno de ellos un número de empleado de cara al sistema de nóminas(...)
(...) Mientras Wozniak trabajaba en el desarrollo de la placa nueva, Scott se centraba en el proceso de fabricación, Markkula cuidaba del marketing y el dinero, y Jobs se encargaba de todo lo demás que tuviese que ver con las oficinas y con el Apple II. Era  notoria su condición de tiquismiquis en cuanto al menor de los detalles: cuando recibieron la máquina de escribir para la oficina, montó en cólera porque era azul  en vez de un color más neutro; cuando la compañía telefónica se presentó con unos terminales de un color equivocado, no descansó hasta que se los cambiaron. Y quería los bancos de trabajo de color blanco, no gris.
   Jobs reservaba sus mayores exigencias para el propio ordenador: rechazó el primer diseño de una placa de circuitos impresos porque las líneas no eran lo suficientemente rectas por mucho que aquella placa fuese a quedar lejos del alcance de la vista del propieterio de ordenador. Contrató a un especialista para que diseñara una fuente de alimentación que no requiriese de un ventilador ruidoso para su refrigeración. Mientras que todos los demás fabricantes  de ordenadores estaban utilizando carcasas de metal, él decidió que una de plástico resultaría más elegante y atractiva.
   Al afrontar la forma de la carcasa, Jobs estudió el diseño de los electrodomésticos y los equipos de música que tenían en  los grandes almacenes Macy´s. Disponía de decenas de tonos de beige entre los que escoger, pero no le terminaba de gustar ninguno de ellos y quiso crear el suyo propio. Se pasó semanas debatiendo consigo  mismo la redondez exacta que debían tener las aristas de...



by Dr. Radut