IES Castelao

Capítulo X.   O home das augas
    Quen falaba deste xeito era o comandante. Ao escoitar estas palabras, Ned Land levantouse subitamente. O camareiro, case estrangulado, saíu cambaleándose despois dun sinal do seu xefe; pero era tal a autoridade do comandante que nin un xesto traizoou o resentimento que debía ter este home contra o canadense.
    Despois duns instantes de silencio que ningún de nós pensou en interromper, dixo:
    - Señores –pronunciou cunha voz tranquila e penetrante-, falo igualmente o francés, o inglés, o alemán e o latín. Podería polo tanto, terlles respondido dende a nosa primeira  entrevista, mais desexaba coñecelos primeiro e reflexionar despois. Agora sei que o azar foi quen puxo na miña presenza o señor Pierre Aronnax, profesor de historia natural no Museo de París; Conseil, o seu axudante; e Ned Land, de orixe canadense, arpoador a bordo da fragata Abraham Lincoln, da Mariña nacional dos Estados Unidos de América.
    Inclineime para confirmar as súas palabras. Este home expresábase sen ningún acento, a súa facilidade de elocución era notable; e, con todo, non “sentía” nel un compatriota.
    - Sen dúbida ningunha notou, señor, que tardei demasiado en facerlles esta segunda visita. O certo é que quería sopesar detidamente a actitude que debía adoptar. As circunstancias máis penosas foron as que os puxeron na presenza dun home que rompeu coa humanidade. Vostedes viñeron perturbar a miña existencia…
    - Involuntariamente –díxenlle.
    - Involuntariamente? – respondeu o descoñecido, forzando un pouco a súa voz-. A Abraham Lincoln perségueme involuntariamente polos mares? Vostedes subiron a bordo desa fragata involuntariamente? As súas balas rebotaron involuntariamente no casco do meu navío? O mestre Land arpooume involuntariamente?
    Notei nestas palabras un anoxo contido. Pero para estas recriminacións tiña unha resposta natural que darlle, e deilla.
    - Señor –díxenlle-, sen dúbida ningunha ignora as discusións que suscitou en América e en Europa. A Abraham Lincoln, ao perseguilo ata os mares do Pacífico, cría ir na caza dun poderoso monstro mariño do que se tiña que liberar, por todos os medios, o océano.
    Un medio sorriso debuxouse nos beizos do comandante. Logo continuou cun ton máis suave:
    - Señor Aronnax –respondeu-, ousaría afirmar que a fragata non tería perseguido e canoneado un barco igual que un monstro?
    Esta pregunta turboume porque, con toda seguridade, o comandante Farragut non dubidaría en facelo. Non respondín.
    - Dubidei moito tempo –proseguiu o comandante. Nada me obrigaba a concederlles a miña hospitalidade. Colocábaos de novo na plataforma deste navío que lles servira de refuxio, somerxíame nas augas e esquecía que tiñan existido. Non era ese o meu dereito?
    - Quizais era o dereito dun salvaxe –respondinlle-, mais non o dun home civilizado.
    - Señor profesor –replicou vivamente o comandante- non son o que vostede chama un home civilizado! Rompín con toda a sociedade por razóns que só eu teño dereito a saber. Non obedezo as súas regras e exhórtoo a que nunca as invoque diante miña.
    Dixo isto con rotundidade. Entrevín na vida daquel home un pasado terrible. Non só se puxera á marxe das leis humanas, senón que se fixera independente, libre na máis rigorosa acepción da palabra, fóra de todo alcance! Polo tanto, quen se atrevería a perserguilo ata o fondo dos mares?
    Estas reflexións atravesaron rapidamente o meu espírito, mentres que o estraño personaxe calaba. Ollábao cunha mestura de espanto e interese. Despois dun longo silencio, o comandante volveu falar de novo.
    - Así pois, dubidei –dixo-, pero pensei que o meu interese podía conciliarse con esa piedade natural á que todo ser humano ten dereito. Permanecerán a bordo, xa que a fatalidade os trouxo ata aquí. Serán libres, e a cambio desa liberdade, moi relativa por outra banda, só lles imporei unha condición. Chégame coa súa palabra de que se someterán a ela.
    - Fale, señor –respondín-, coido que esa condición é daquelas que un home honrado pode aceptar.
    - É, señor, e é a seguinte. É posible que algúns acontecementos imprevistos me obriguen a pechalos nos seus camarotes por algunhas horas ou algúns días. Como desexo non empregar nunca a violencia, agardo de vostedes unha obediencia pasiva. Aceptan esta condición?
    - Aceptamos –respondín-. Só lle pido permiso para facerlle unha única pregunta. Dixo que seriamos libres a bordo?
    - Totalmente.
    - Entón, que é o que entende por esa liberdade?
    - A liberdade de ir e vir, de observar todo o que pasa por aquí –agás nalgunhas circunstancias excepcionais-, a liberdade polo tanto, da que gozamos aquí os meus compañeiros e mais eu.
    - Perdón, señor –proseguín-, mais esa liberdade non é outra que a que ten todo prisioneiro de percorrer a súa cela! Iso non nos chega. Debemos renunciar a volver ver a nosa patria, os nosos amigos e as nosas familias?
    - Si, señor. Pero renunciar a recuperar ese insoportable xugo do mundo quizais non sexa tan penoso como pensan!
    - Xamais darei a miña palabra de non tentar escapar! –berrou Ned Land.
    - Non lle pido a súa palabra –respondeu friamente o comandante.
    - Señor –respondín encolerizado ao meu pesar- iso é unha crueldade.
    - Son os meus prisioneiros. Viñeron descubrir un segredo que ningún home do mundo debe coñecer, o segredo da miña existencia! E cren que vou mandalos de volta para ese mundo que non debe coñecerme? Xamais!
    - Polo tanto, señor –dixen-, simplemente nos dá a elixir entre a vida e a morte?
    - Así é, simplemente.
    Logo, cunha voz máis suave, engadiu:
    - Quizais vostede non terá por que lamentarse do azar que o une á miña sorte. Entre os libros que utilizo para os meus estudos favoritos, atopará esa obra que publicou sobre os grandes fondos mariños. Lina moitas veces. Vou ver de novo noutra volta polo mundo submarino –quen sabe, quizais a derradeira-, todo o que puiden estudar no fondo destes mares tantas veces percorridos, e vostede será o meu compañeiro de estudos.
    Non podo negar que estas palabras do comandante me causaron unha grande impresión. Tocaran o meu punto feble.
    - Unha última pregunta –díxenlle no momento en que ese ser inexplicable parecía querer retirarse-. Como debo chamalo?
    - Señor –respondeu o comandante-, para vostedes non son máis que o capitán Nemo, e vostede e mais os seus compañeiros non son para min máis que os pasaxeiros do Nautilus.
    O capitán Nemo chamou e apareceu un camareiro. O capitán deulle unas ordes nesa estraña lingua que non podía recoñecer. Logo, virándose cara ao canadense e mais a Conseil, díxolles:
    - Agárdalles a comida no seu camarote –díxolles. Fagan o favor de seguir a este home.
    - Iso non se pode desprezar! –respondeu o arpoador.
    - E agora, señor Aronnax, a nosa comida está preparada. Permítame que vaia diante.
    Seguino. Fun por un corredor iluminado electricamente e entrei nun comedor decorado e amoblado cun gusto severo: altos aparadores de carballo con incrustacións de ébano e sobre os seus andeis a louza, a porcelana e a cristalería dun prezo inestimable. A vaixela de prata escintilaba.
    - Entón, todos estes alimentos son produtos do mar? –díxenlle.
    - Si, señor profesor, o mar fornece todas as miñas necesidades. Tan pronto como boto as miñas redes de arrastre, recólloas a punto de romperse. Outras veces vou cazar os animais que viven nos meus bosques submarinos… Pero este mar non só me alimenta senón que tamén me viste. Esas teas que o cobren están tecidas cos bisos de certas cunchas; a súa cama está feita coa zostera máis suave do océano; a súa pluma será unha barba de balea; a tinta, o licor segregado polo choco ou pola lura. Agora todo me vén do mar, como todo volverá a el algún día!
    - Capitán, vostede ama o mar.
    - O mar é todo! Cobre as sete décimas partes do globo terrestre. O seu aire é puro e san. Non é máis que movemento e amor. O mar é a vasta reserva da natureza. O mar non pertence aos déspotas. Aí son libre!
    O capitán Nemo calou de súpeto no medio deste entusiasmo que irradiaba. Falara demasiado? Logo, os seus nervios calmáronse e, volvéndose cara a min, díxome:
    - Agora, señor profesor, se desexa visitar o Nautilus estou á súa disposición.