Rosa María Barreiro Carujo
cra.senhora.faro@edu.xunta.gal
Directora do CRA Nosa Señora do Faro (Ponteceso - A Coruña)

Fundamentación: A forza da comunidade no rural

Nun colexio rural agrupado (CRA) onde conviven o segundo ciclo de educación infantil e o primeiro ciclo de educación primaria, a educación vai máis aló do académico. Este tipo de centros, con características únicas, permiten cultivar un ambiente de convivencia no que os nenos e as familias experimentan a escola como un espazo de unión, aprendizaxe emocional e valores comunitarios.

A convivencia emocional que se promove no CRA Nosa Señora do Faro de Ponteceso é unha base sólida para que cada neno e nena se sinta integrado, respectado e valorado. Aquí non se trata só de aprender contidos curriculares, senón de construír relacións e vínculos afectivos que se proxectan no tempo. O sentido de pertenza fomenta a motivación non só do estudantado, senón tamén das familias, que se converten en parte activa e esencial do proxecto educativo.

O traballo colaborativo da ANPA, do equipo directivo e das familias exemplifica a importancia de vivir en comunidade. A experiencia sostense nos principios de solidariedade, cooperación e corresponsabilidade. Esta sinerxía non só mellora a xestión diaria, senón que inspira valores positivos no alumnado e contribúe á construción dun futuro máis igualitario e inclusivo.

Descrición. A loita por un comedor escolar sostible

O proxecto que hoxe é unha realidade comezou como un soño colectivo. Nun CRA con 50 alumnos dispersos en varias escolas rurais, a idea de contar cun comedor escolar parecía un obxectivo inalcanzable. A negativa inicial da Administración educativa de proporcionar este servizo levou a ANPA e o equipo directivo a tomar a iniciativa.

A ANPA asumiu o reto e, tras un esforzo ímprobo, conseguiu poñer en funcionamento un comedor xestionado pola propia asociación. Foi un proceso longo que implicou múltiples pasos:

• Obtención de permisos de sanidade: foi necesario cumprir os estándares esixidos polas autoridades sanitarias para garantir a seguridade alimentaria.
• Acordo cun provedor local: o menú é proporcionado por un restaurante de proximidade, o que asegura alimentos frescos, saudables e de tempada. Esta elección non só promove unha alimentación equilibrada, senón tamén o apoio á economía local.
• Posta en marcha dun servizo de transporte: ante a dispersión xeográfica, a ANPA organizou un transporte específico para os usuarios do comedor, facilitando a conciliación das familias.

A implicación das familias foi clave para superar estas barreiras, o que demostra que, cando a comunidade traballa unida, os resultados son excepcionais.

Vídeo do acto entrega da furgoneta para usuarios do comedor escolar ANPA

 

Reflexión sobre a práctica

O comedor escolar non só supuxo unha solución práctica para moitas familias, senón tamén un espazo de aprendizaxe social e afectiva para os nenos. Preto da metade dos alumnos do CRA son usuarios habituais e os beneficios son evidentes:

• Bo clima entre os nenos: a convivencia diaria no comedor favorece as relacións entre nenos de distintas escolas do CRA, fomentando o compañeirismo e a amizade.
• Creación de vínculos: o espazo compartido reforza as relacións entre o alumnado e axuda a romper barreiras, promovendo unha convivencia harmoniosa.
• Positividade para as familias: a boa acollida deste servizo evidencia a súa importancia, especialmente nun contorno rural onde a dispersión dificulta a conciliación familiar.

Non obstante, o camiño non estivo exento de dificultades:

• A negativa inicial da Administración educativa de financiar un comedor escolar nun CRA foi un obstáculo importante.
• A ausencia de bolsas e axudas para os usuarios limita o acceso ao servizo para algunhas familias.

Actualmente, estase traballando na busca de subvencións e apoios externos que permitan mellorar e ampliar o servizo, garantindo a súa sostibilidade no futuro.

Impacto positivo na convivencia escolar

A posta en marcha do comedor escolar tivo un efecto significativo no clima e a convivencia entre as aulas. O feito de compartir unha comida diaria en común contribúe a:

• Fomentar o respecto polas normas sociais, como esperar a quenda ou colaborar na recollida.
• Reforzar os valores de solidariedade e cooperación ao convivir con compañeiros de diferentes idades e escolas.
• Crear un ambiente máis relaxado e positivo que se traslada ás aulas, favorecendo o traballo en equipo e a motivación no estudo.

Os nenos e nenas non só se benefician dunha mellor alimentación, senón tamén dunha experiencia de socialización que repercute positivamente no seu desenvolvemento emocional e social.

Valoración final. Unha experiencia exemplar con futuro prometedor

O traballo conxunto da ANPA, do equipo docente e das familias conseguiu transformar unha dificultade inicial nunha oportunidade de crecemento para toda a comunidade educativa. O comedor escolar, lonxe de ser un simple servizo, converteuse nun símbolo de unidade, esforzo e compromiso.

O impacto positivo desta iniciativa é evidente tanto no ámbito escolar coma no familiar, demostrando que a educación é moito máis efectiva cando se basea nunha colaboración estreita entre todos os axentes implicados.

As expectativas de continuidade son moi altas. A ANPA continúa traballando para mellorar o servizo e conseguir máis apoios que garantan a súa viabilidade a longo prazo. Este exemplo de éxito debería servir de inspiración para outras comunidades escolares, mostrando que, con traballo conxunto, mesmo os obxectivos máis ambiciosos poden alcanzarse.

Dentro das familias xorde esta organización que está directamente relacionada coa escola que é a ANPA. Esta organización considerada administrativamente debe ser o epicentro da escola. A relación da ANPA coa escola debería ser sempre de colaboración, implicación..., non ten sentido ter actividades organizadas pola ANPA na que non participe o profesorado, e viceversa. No noso centro, a ANPA e o CRA sempre camiñamos collidos da man e sempre foi un elemento imprescindible no noso traballo. Tamén é verdade que compartimos sempre con eles saídas, festivais, actividades culturais e mantemos unha relación moi próxima. A ANPA vinculada á escola é o exemplo claro do que debe ser a educación familia + escola = formación (nenos e nenas).

Vídeo promocional comedor escolar ANPA Andares (CRA Nosa Señora do Faro)