Vista preliminar da

Vista preliminar da programación na que poderá consultar todos os apartados da programación.

1. Introdución (Elaborado)


A presente programación didáctica da materia de HISTORIA DO MUNDO CONTEMPORÁNEO réxese polo Decreto 157/2022 do 15 de setembro que establece o currículo de Bacharelato para Galicia. Ademais, tívose en conta a Resolución do 23 de maio de 2024 pola que se ditan Instrucións para o desenvolvemento das enseñanzas obrigatorias e bacharelato no curso académico 2024/2025. Outros referentes normativos para a realización desta programación son:

  • Orde do 8 de setembro de 2021 que regula a atención á diversidade.
  • Orde do 25 de xaneiro de 2022 que actualiza a normativa de avaliación de educación secundaria obrigatoria de Galicia.
  • Recomendación do Consello Europeo do 22 de maio de 2018, relativa ás competencias clave para a aprendizaxe permanente.

Ademais, a presente programación seguirá as directrices fixadas no Proxecto Educativo de Centro e dende a materia colaborarase nos diferentes Plans de centro e normativas que se están a desenvolver (Plan Dixital, Plan Lector, PAT, etc)

Historia do Mundo Contemporáneo é unha materia troncal do Bacharelato de Humanidades e Ciencias Sociais que se imparte en 1º curso de BAC cunha asignación lectiva de 4 sesións semanais.

Tendo en conta o Decreto 79/2010 para o plurilingüísmo do ensino non universitario en Galicia, esta materia impartirase en lingua galega. A NIVEL LINGUÍSTICO é preciso notar que a maioría do alumnado do centro ten como lingua materna o castelán en detrimento do galego. Hai alumnado procedente de fóra da comunidade e do país que están exentos da materia de galego ao que se lle adaptará o material, cando sexa necesario, para facilitar a comprensión do mesmo. 

Esta programación está deseñada para un grupo composto por 29 estudantes que se atopan con idades comprendidas entre os 16 e os 17 anos. A materia adáptase ao nivel de desenvolvemento do alumnado que se atopa nun estadío de operacións formais que lle permiten adentrarse nun razonamento abstracto e en distintas formas de aprendizaxe. Non debemos esquecer que a Universidade non constitúe un obxectivo final para todo o alumnado, de modo que esta materia debe contribuír dun xeito importante á formación cultural de todos eles, continúen con estudos posteriores ou se incoporen ao mundo laboral.

O currículo de Historia do Mundo Contemporáneo temporalmente abrangue o estudo do período histórico comprendido dende o Antigo Réxime ata o mundo actual, polo que a complexidade e amplitude da etapa obriga a unha selección de coñecementos e saberes: centrandose no ámbito occidental e incidindo especialmente na realidade máis inmediata.

A materia proporcionalle ao alumnado unha visión útil e funcional da historia contemporánea, orientada a promover a observación, análise e interpretación da súa contorna real e a exercer unha cidadanía activa e implicada na vida social.

O pensamento histórico, con estratexias e métodos que orientan o estudo do pasado, ponse ao servizo da comprensión do presente para afrontar así os retos que nos formula o século XXI. Porque é desde a observación do mundo actual de onde xorde a necesidade de dirixir a nosa mirada á historia, máis ou menos recente, para obter as claves, coas que entender e mellorar o mundo no que vivimos. Os problemas e retos que nos formula a realidade globalizada que configura a nosa contorna son múltiples e ineludibles, e non é posible atendelos sen os recursos que nos ofrece a historia contemporánea, que desde hai algo máis de dous séculos trata de lle dar resposta a boa parte destes mesmos desafíos. A materia proporciona ao alumnado experiencias acumuladas polas xeracións que nos precederon, no que xunto aos grandes logros, tamén cabe atopar erros, fracasos e feitos dolorosos que é preciso afrontar para aprender a evitar situacións semellantes.

Doutra banda, a aproximación á metodoloxía histórica obriga ao alumnado ao uso rigoroso e crítico das fontes, á utilización precisa dos conceptos e a historiografía, e ao coñecemento das principais teorías e correntes académicas que foron desenvolvéndose no ámbito da historia e doutras ciencias sociais afíns. Así mesmo, a metodoloxía histórica promove o exercicio de procesos indutivos e de indagación relacionados con estratexias de utilización de documentos e probas, así como á procura e ao tratamento de información e fontes textuais, gráficas, audiovisuais, artísticas, literarias, hemerográficas e sonoras, accesibles en moitos casos grazas a plataformas dixitais.

O alumnado debe adquirir o exercicio do pensamento crítico, fundamentado e razoado, do mesmo xeito que a transferencia de información e do coñecemento elaborado, que ademais de supoñer o uso avanzado de medios dixitais implica tamén o desenvolvemento de estratexias comunicativas eficaces. Trátanse na materia de Historia do Mundo Contemporáneo os temas e acontecementos fundamentais que marcaron o transcurso da historia contemporánea ata o mundo actual, así como os retos que é necesario afrontar no presente para encarar o século XXI. Precisamente os retos do mundo actual inciden na necesidade de ver a historia como un instrumento non só para a análise do presente, senón tamén para a adopción de compromisos ante os retos do século XXI.

CONTEXTO

O IES Xoán Montes está situado no concello de LUGO, na zona central da provincia homónima. Trátase dun centro situado no medio urbano nun concello cunha poboación de 98.214 (IGE, 2023). É o terceiro municipio máis extenso de Galicia e está dividido en 54 parroquias. O centro está situado no casco histórico, sendo o único instituto intramuros da cidade. A contorna inmediata aporta numerosos recursos aproveitables a nivel didáctico, dende o punto de vista xeográfico e especialmente histórico e patrimonial.

O instituto conta na actualidade cuns 369 alumnos e alumnas neste curso entre a ESO e BAC e 39 docentes. Unha elevada porcentaxe de alumnado estranxeiro superior ao 20%, pertencentes a 17 nacionalidades diferentes. Respecto á situación socioeconómica e cultural do alumnado, podemos indicar que sitúase nun rango medio-baixo tanto no tocante a parámetros socioeconómicos como culturais. A actividade económica maioritaria adícase ao sector servizos. Aínda que o modelo familiar predominante é no que o alumnado convive cos dous proxenitores, é crecente o número de alumnado que vive cun único membro da familia.

A maioría do alumnado procede dos barrios próximos polo que o alumnado continúa a relación social tamén fóra do centro, ben é certo que algún alumno/a reside fóra do concello aínda que non é o caso do alumnado desta materia.

O edificio do centro educatio é un referente arquitectónico do estilo racionalista a nivel galego, deseñado por Eloy Maquieira proxectado en 1935. Na peculiar planta triangular ubícanse todas as dependencias do centro.

 

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)


Currículo CCL CP STEM CD CPSAA CC CE CCEC
OBX1 Recoñecer os movementos, accións e transformacións históricas que contribuíron ao afianzamento da liberdade no mundo contemporáneo, a través do estudo comparado de casos e o uso correcto de termos e conceptos históricos, para valorar os logros que supoñen os sistemas democráticos como principal garantía para a convivencia e o exercicio dos dereitos fundamentais.
OBX2 Tomar conciencia do grao de violencia, barbarie e destrución alcanzado polos conflitos da Idade Contemporánea, a través do emprego de fontes históricas fiables, a lectura de textos historiográficos e a elaboración de argumentos propios que preveñan a manipulación da información, para afrontar acontecementos traumáticos do noso pasado recente, evitar a repetición de feitos semellantes, recoñecer as vítimas e defender a aplicación do principio de xustiza universal.
OBX3 Identificar a desigualdade como un dos principais problemas das sociedades contemporáneas, recoñecendo as experiencias históricas de determinados colectivos, empregando a análise multicausal e valorando o papel transformador do suxeito na historia, para comprender como se formaron as actuais sociedades complexas, apreciar a riqueza da diversidade social, valorar os logros alcanzados e asumir os retos que formula a consecución de comunidades máis xustas e cohesionadas.
OBX4 Comprender a importancia das identidades colectivas na configuración social, política e cultural do mundo contemporáneo, utilizando o pensamento histórico, os seus conceptos e métodos, para analizar criticamente como se foron construíndo e conformando a través do tempo, elaborar argumentos propios cos que contribuír a un diálogo construtivo, respectar os sentimentos de pertenza e valorar a riqueza patrimonial e o legado histórico e cultural que produciron.
OBX5 Identificar e recoñecer os principais retos do século XXI a través de procesos avanzados de procura, selección e tratamento da información, o contraste e a lectura crítica de fontes, para entender o fenómeno histórico da globalización, a súa repercusión no ámbito local e planetario e na vida cotiá das persoas, e mostrar a necesidade de adoptar compromisos ecosociais para afrontar os obxectivos de desenvolvemento sustentable.
OBX6 Valorar o significado histórico da idea de progreso e as súas repercusións sociais, ambientais e territoriais no mundo contemporáneo, a través do uso de métodos cuantitativos e da análise multifactorial do desenvolvemento económico, os ritmos de crecemento e a existencia de distintos modelos e sistemas, para tomar conciencia das relacións de subordinación e dependencia, e adoptar un compromiso activo coa sustentabilidade, a defensa dos dereitos sociais e o acceso universal a recursos básicos.
OBX7 Interpretar a función que desempeñaron o pensamento e as ideoloxías na transformación da realidade desde as orixes da Idade Contemporánea ata a actualidade, a través da aproximación á historiografía e aos debates sobre temas clave da historia, para valorar criticamente os distintos proxectos sociais, políticos e culturais xerados, as accións levadas a cabo e as experiencias vividas, desde a perspectiva ética contida na Declaración Universal dos Dereitos Humanos.
OBX8 Describir e analizar os cambios e permanencias que se produciron na sociedade contemporánea, os comportamentos demográficos, os modos de vida e o ciclo vital, prestando especial interese á situación da muller, aos roles de xénero e idade, aos mecanismos de control, dominio e submisión e á loita pola dignidade e contra a discriminación, realizando proxectos de investigación e aplicando o pensamento histórico para recoñecer o valor e importancia das personaxes anónimas da historia.
Non se rexistrou texto

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)


Secuencia * Título da UD Descrición *% Peso na materia


*Nº de sesións
1º trim. 2º trim. 3º trim.
1 De onde vimos, cara a onde imos? Unidade introdutoria que servirá para facer unha primeira achega á Historia Contemporánea Universal a partir de técnicas e métodos de investigación no ámbito da Historia e das narrativas do pasado. 10 14
2 O mundo global no que vivimos Unidade que estuda a globalización e as súas repercusións locais e planetarias, así como os compromisos dos Obxectivos de Desenvolvemento Sostible. 10 14
3 Ideoloxías e utopías Unidade que se centra no pensamento e ideoloxías que transformaron a realidade ao longo da Idade Contemporánea ata a actualidade para valorar criticamente os distintos proxectos sociais, políticos e culturais xerados. 10 14
4 Liberdade e democracia Unidade clave para coñecer os movementos, accións e transformacións históricas que contribuíron ao afianzamento da liberdade no mundo contemporáneo, a través do estudo comparado de casos e uso de conceptos hitóricos para valorar os logros dos sistemas democráticos que garanten o exercicio dos dereitos fundamentais. 10 14
5 Identidades colectivas e nacionalismos Unidade que se centra na importancia das identidades colectivas na súa configuración social, política e cultural no mundo contemporáneo para analizar críticamente como se foron construíndo a través do tempo e valorar a riqueza patrimonial e o legado histórico. 10 14
6 Violencia, guerras e xenocidios Unidade clave para estudar os conflitos, a violencia, a barbarie e destrucción da pasado recente, evitar a repetición de feitos semellantes e defender o principio de xustiza universal. 10 14
7 Progreso e crises económicas Unidade para coñecer as repercusións sociais, ambientais e territoriais da idea de progreso, tomar conciencia das relacións de subordinación e dependencia e adoptar un compromiso coa sustentabilidade. 10 14
8 Comportamentos demográficos e modos de vida Nesta unidade analizaranse os comportamentos demográficos contemporáneos, facendo fincapé na loita pola dignidade e contra a discriminación. 10 14
9 Desigualdade e reivindicación social Unidade na que se analizan as desigualdades sociais nas sociedades contemporáneas, para apreciar a riqueza da diversidade social e asumir o reto dunha sociedade máis xusta. 10 14
10 Muller e roles de xénero Unidade na que se estuda a situación da muller, os roles de xénero, os mecanismos de control, dominio e submisión, así como a loita pola discriminación. 10 14

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)


Bloque B1. Revolución e restauración. Capitalismo, nación e imperio
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA1.1 - Identificar e recoñecer os logros que supoñen os actuais sistemas democráticos como o resultado non lineal no tempo dos movementos e accións que contribuíron ao afianzamento e articulación do principio de liberdade, a través da análise dos principais procesos históricos que se desenvolveron, a comprensión dos textos políticos e constitucionais fundamentais e o uso adecuado de termos e conceptos históricos.
CA1.2 - Comprender os conceptos de revolución e cambio no mundo contemporáneo e os elementos e factores que os causan e condicionan, a través do estudo de casos significativos das revolucións burguesas e socialistas que ocorreron ao longo da historia contemporánea, así como dos movementos de acción e reacción que xeraron.
CA1.3 - Analizar criticamente como se foron construíndo no tempo as identidades colectivas, empregando os conceptos e métodos do pensamento histórico, respectando a pluralidade e os sentimentos identitarios e valorando o legado histórico e cultural destas.
CA1.4 - Abordar criticamente os principais temas clave da historia e da actualidade, a través da aproximación ás principais correntes historiográficas e aos usos que se fan da historia, valorando criticamente os principais proxectos sociais, políticos e culturais que tiveron lugar na historia contemporánea desde a perspectiva ética contida na Declaración Universal dos Dereitos Humanos.
CA1.5 - Contrastar o papel relegado da muller na historia contemporánea, identificando e valorando a importancia das figuras individuais e colectivas como protagonistas anónimas da historia contemporánea, así como o papel dos movementos feministas no recoñecemento dos seus dereitos e no logro da igualdade efectiva de mulleres e homes, e a corresponsabilidade no coidado das persoas.
Contidos
C1.1 - O traballo do historiador: fontes históricas, historiografía e narrativas do pasado. Argumentación histórica. Relevancia, causas e consecuencias, cambio e continuidade. Perspectiva histórica nas narrativas sobre o pasado.
C1.2 - A loita pola liberdade: cambio e revolución na época contemporánea: Revolución Francesa e revolucións europeas de 1830 e 1848. O uso da violencia e da protesta social nos séculos XIX e XX. Revolución e reacción.
C1.3 - A nova sociedade liberal: orixe e funcionamento dos sistemas parlamentarios.
C1.4 - Imperios e cuestión nacional: dos movementos de liberación á descolonización.
C1.5 - O significado histórico e político dos nacionalismos no mundo contemporáneo, factor de conflito e enfrontamento entre pobos e estados: da servidume á cidadanía. Abolicionismo, dereitos civís e dereitos sociais na Idade Contemporánea.
C1.6 - As utopías revolucionarias e os proxectos de transformación social: os movementos democráticos, republicanos e socialistas dos séculos XIX e XX. O papel dos exiliados políticos.
C1.7 - A evolución da situación da muller na sociedade contemporánea: mecanismos de dominación e submisión e cambios socioculturais. O movemento pola emancipación da muller e a loita pola igualdade: orixe e desenvolvemento dos movementos feministas.
C1.8 - Conciencia e memoria democrática: coñecemento dos principios e normas constitucionais, exercicio dos valores cívicos e participación cidadá. Coñecemento e respecto aos principios e normas da Declaración Universal dos Dereitos Humanos. A memoria democrática no marco do dereito internacional humanitario: verdade, xustiza, reparación e garantía de non repetición.
C1.9 - Igualdade de xénero: situación da muller no mundo e actitudes fronte á discriminación e en favor da igualdade efectiva entre mulleres e homes.
C1.10 - Conservación e difusión do patrimonio histórico: o valor patrimonial, social e cultural da memoria colectiva. Arquivos, museos e centros de divulgación e interpretación histórica.
Bloque B2. Primeira Guerra Mundial. Período de Entreguerras. Segunda Guerra Mundial e Guerra Fría
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA2.1 - Entender o significado histórico das transicións políticas e dos procesos de democratización da Idade Contemporánea como fundamento e garantía para a convivencia e o exercicio dos dereitos fundamentais, valorando as implicacións que supoñen o exercicio da cidadanía activa e o respecto ao ordenamento constitucional, e xerando xuízos propios tanto con respecto ao cumprimento de aspiracións e expectativas como ás ameazas e riscos da vida en democracia.
CA2.2 - Tomar conciencia do grao de violencia, barbarie e destrución alcanzado polos conflitos ocorridos no mundo contemporáneo, así como das causas das conflagracións bélicas e das múltiples transformacións que se producen nos contendentes, a través do emprego de fontes históricas fiables e do uso de datos contrastados, valorando o impacto social e emocional que supón o uso da violencia e o papel das institucións internacionais que velan pola paz e a mediación.
CA2.3 - Describir a evolución dos conceptos de igualdade e de cidadanía na historia contemporánea e as súas derivacións sociais e políticas, a través da análise multicausal dos principais sistemas políticos e sociais dos séculos XIX e XX, identificando as desigualdades e a concentración do poder en determinados grupos sociais.
CA2.4 - Comprender a importancia das identidades colectivas na configuración social, política e cultural do mundo contemporáneo, identificando as súas múltiples valencias, mediante a análise crítica de textos históricos e historiográficos e de fontes de información actual, elaborando argumentos propios que contribúan a un diálogo construtivo respecto diso.
Contidos
C2.1 - Militarización e carreira armamentística. Diplomacia da ameaza e da disuasión: acordos, alianzas e bloques. O mundo en guerra: as guerras mundiais e os grandes conflitos internacionais. A Guerra Civil española, a súa internacionalización e o exilio republicano español. O Holocausto e outros xenocidios e crimes de lesa humanidade na historia contemporánea.
C2.2 - Acción colectiva, movemento de masas e liderado político no século XX: nacemento e funcionamento dos réximes democráticos e totalitarios. Fascismo, Nazismo, Estalinismo e outros movementos autoritarios nos séculos XX e XXI.
C2.3 - Organismos e institucións para a paz: da Sociedade de Nacións á Organización das Nacións Unidas. A inxerencia humanitaria e a xustiza universal.
C2.4 - Procesos de integración rexional no mundo. A construción da Unión Europea, situación presente e desafíos de futuro. Alianzas internacionais para o logro dos obxectivos de desenvolvemento sustentable.
C2.5 - Transicións políticas e procesos de democratización nos séculos XX e XXI. A memoria democrática.
C2.6 - Movementos sociais en favor da igualdade de dereitos, do recoñecemento das minorías e contra a discriminación.
Bloque B3. Desenvolvemento económico, poboación e identidades
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA3.1 - Analizar as condicións de vida, o mundo do traballo e as relacións laborais e a súa conflitividade a través do estudo multidisciplinario dos movementos sociais, particularmente os relacionados co obrerismo, valorando o papel que representan a acción colectiva e do suxeito na historia para o recoñecemento dos dereitos sociais e o benestar colectivo.
CA3.2 - Deducir a través do estudo crítico de noticias e datos estatísticos a evolución do estado social, identificando os logros e retrocesos experimentados e as medidas adoptadas polos diferentes estados contemporáneos, así como os límites e retos de futuro, desde unha perspectiva solidaria en favor dos colectivos máis vulnerables.
CA3.3 - Analizar criticamente como se foron construíndo no tempo as identidades colectivas, empregando os conceptos e métodos do pensamento histórico, respectando a pluralidade e os sentimentos identitarios e valorando o legado histórico e cultural destas.
CA3.4 - Valorar o significado histórico da idea de progreso e as súas múltiples consecuencias sociais, territoriais e ambientais, a través do tratamento de datos numéricos, a interpretación de gráficos e a comprensión multifactorial dos ritmos e ciclos de crecemento, argumentando a necesidade de adoptar comportamentos ecosociais que garantan a sustentabilidade do planeta.
CA3.5 - Comparar os distintos sistemas económicos que se desenvolveron no mundo contemporáneo, a través da súa análise multidisciplinaria e das doutrinas e teorías das que derivan, identificando as relacións de subordinación e de dependencia e os conflitos que xeran, tanto no ámbito nacional como internacional, e xustificando a necesidade do acceso universal aos recursos básicos.
CA3.6 - Analizar os cambios e permanencias na historia, atendendo a procesos de máis longa duración, como os comportamentos demográficos, ciclos vitais e modos de vida na sociedade contemporánea, a través do achegamento ao pensamento histórico e a realización de proxectos de investigación, identificando os mecanismos de control, dominio e submisión, os roles de xénero e idade asignados, así como os escenarios de loita pola dignidade e contra a discriminación de diversos colectivos.
Contidos
C3.1 - Ritmos e modelos de crecemento económico no mundo: as relacións de dependencia. Ciclos e crises dos sistemas económicos contemporáneos. Factores do desenvolvemento económico e as súas implicacións sociais, políticas e ambientais: da Revolución Industrial á era postindustrial.
C3.2 - Niveis, condicións e modos de vida nas sociedades contemporáneas: grupos, clases sociais e desigualdade social. Clases medias e estado do benestar nas sociedades avanzadas.
C3.3 - Evolución da poboación, ciclos demográficos e modos de vida. Cambios e permanencias nos ciclos vitais e na organización social do mundo contemporáneo. Grupos vulnerables e marxinados. O papel do suxeito colectivo na historia contemporánea.
C3.4 - A evolución histórica da clase traballadora e das organizacións obreiras: experiencias e conflitos en defensa dos dereitos laborais e a mellora das condicións de vida.
C3.5 - O desenvolvemento tecnolóxico e dixital e os novos retos do futuro económico, social e laboral.
C3.6 - Desenvolvemento económico e sustentabilidade: da idea do progreso ilimitado do liberalismo clásico aos obxectivos de desenvolvemento sustentable.
C3.7 - Éxodos masivos de poboación: migracións económicas, climáticas e políticas. O novo concepto de refuxiado.
C3.8 - Identidade e sentimentos de pertenza: recoñecemento da diversidade identitaria, tolerancia e respecto ante as manifestacións ideolóxicas e culturais e recoñecemento e defensa da riqueza patrimonial.
C3.9 - Valoración e respecto á diversidade social, étnica e cultural: tolerancia e intolerancia na historia do mundo contemporáneo. Defensa dos dereitos das minorías.
Bloque B4. Un mundo globalizado. Retos do mundo actual
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA4.1 - Analizar os principais conflitos civís que se produciron na Idade Contemporánea, a través do emprego de textos historiográficos e a elaboración de xuízos argumentados, comprendendo a importancia da memoria histórica e do recoñecemento das vítimas, do principio de xustiza universal e do dereito á verdade, a reparación e a garantía de non repetición.
CA4.2 - Analizar criticamente o fenómeno histórico da globalización e a súa repercusión no ámbito local e planetario, valéndose do manexo de distintas fontes de información e dunha adecuada selección, validación, contraste e tratamento destas, previndo a desinformación e considerando o emprendemento, a innovación e a aprendizaxe permanente como formas de afrontar os retos dunha contorna económica, social e cultural en constante cambio.
CA4.3 - Identificar os principais retos do século XXI e a súa orixe histórica, a través da análise da interconexión entre diversos procesos políticos, económicos, sociais e culturais nun contexto global, argumentando a necesidade de adoptar comportamentos ecosocialmente responsables e orientados á sustentabilidade do planeta, a defensa das institucións democráticas, a mellora do benestar colectivo e a solidariedade entre as xeracións presentes e futuras.
CA4.4 - Xerar opinións argumentadas, debater e transferir ideas e coñecementos sobre a función que desempeñaron o pensamento e as ideoloxías na transformación da realidade, desde as orixes da Idade Contemporánea ata a actualidade, comprendendo e contextualizando os devanditos fenómenos a través do traballo sobre textos históricos e historiográficos e de fontes literarias, do cinema e outros documentos audiovisuais.
Contidos
C4.1 - Os conflitos fratricidas no mundo contemporáneo: pasados traumáticos e memoria colectiva. Recoñecemento, reparación e dignificación das vítimas da violencia.
C4.2 - O proceso de globalización no mundo contemporáneo e as súas implicacións na sociedade actual. Aglomeracións urbanas e desafíos no mundo rural.
C4.3 - A nova orde mundial multipolar: choques e alianzas entre civilizacións.
C4.4 - Ameazas rexionais e planetarias: terrorismo, crime organizado, radicalismos, ciberameazas e armas de destrución masiva.
C4.5 - A emerxencia climática e os seus desafíos no presente e no futuro.
C4.6 - Crise das ideoloxías e "fin da historia": a era do escepticismo e dos novos populismos.
C4.7 - Os retos das democracias actuais: corrupción, crise institucional e dos sistemas de partidos, tendencias autoritarias e movementos antisistema.
C4.8 - Comportamento ecosocial: movementos en defensa do ambiente e ante a emerxencia climática. Compromiso cos obxectivos de desenvolvemento sustentable.
C4.9 - Cidadanía ética dixital: respecto pola propiedade intelectual. Participación e exercicio da cidadanía global a través das tecnoloxías dixitais. Prevención e defensa ante a desinformación e a manipulación.
C4.10 - Solidariedade e cooperación: os grandes desafíos que afectan o mundo e as condutas tendentes ao compromiso social, o asociacionismo e o voluntariado.

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)



1 De onde vimos, cara a onde imos?
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.4 Abordar criticamente os principais temas clave da historia e da actualidade, a través da aproximación ás principais correntes historiográficas e aos usos que se fan da historia, valorando criticamente os principais proxectos sociais, políticos e culturais que tiveron lugar na historia contemporánea desde a perspectiva ética contida na Declaración Universal dos Dereitos Humanos.
Táboa de indicadores
Abordar criticamente os principais temas clave da historia e da actualidade, a través da aproximación ás principais correntes historiográficas e aos usos que se fan da historia. 100

2 O mundo global no que vivimos
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA4.2 Analizar criticamente o fenómeno histórico da globalización e a súa repercusión no ámbito local e planetario, valéndose do manexo de distintas fontes de información e dunha adecuada selección, validación, contraste e tratamento destas, previndo a desinformación e considerando o emprendemento, a innovación e a aprendizaxe permanente como formas de afrontar os retos dunha contorna económica, social e cultural en constante cambio.
Táboa de indicadores
Identificar o fenómeno histórico da globalización e a súa repercusión no ámbito local e planetario, valéndose do manexo de distintas fontes de información e dunha adecuada selección, validación, contraste e tratamento destas. 50
CA4.3 Identificar os principais retos do século XXI e a súa orixe histórica, a través da análise da interconexión entre diversos procesos políticos, económicos, sociais e culturais nun contexto global, argumentando a necesidade de adoptar comportamentos ecosocialmente responsables e orientados á sustentabilidade do planeta, a defensa das institucións democráticas, a mellora do benestar colectivo e a solidariedade entre as xeracións presentes e futuras.
Táboa de indicadores
Identificar os principais retos do século XXI e a súa orixe histórica, argumentando a necesidade de adoptar comportamentos ecosocialmente responsables e orientados á sostibilidade do planeta, a defensa das institucións democráticas, a mellora do benestar colectivo e a solidariedade. 50

3 Ideoloxías e utopías
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.4 Abordar criticamente os principais temas clave da historia e da actualidade, a través da aproximación ás principais correntes historiográficas e aos usos que se fan da historia, valorando criticamente os principais proxectos sociais, políticos e culturais que tiveron lugar na historia contemporánea desde a perspectiva ética contida na Declaración Universal dos Dereitos Humanos.
Táboa de indicadores
Valorar criticamente os principais proxectos sociais, políticos e culturais que tiveron lugar na historia contemporánea desde a perspectiva ética contida na Declaración Universal dos Dereitos Humanos. 50
CA4.4 Xerar opinións argumentadas, debater e transferir ideas e coñecementos sobre a función que desempeñaron o pensamento e as ideoloxías na transformación da realidade, desde as orixes da Idade Contemporánea ata a actualidade, comprendendo e contextualizando os devanditos fenómenos a través do traballo sobre textos históricos e historiográficos e de fontes literarias, do cinema e outros documentos audiovisuais.
Táboa de indicadores
Xerar opinións argumentadas sobre a función que desempeñaron o pensamento e as ideoloxías na transformación da realidade, desde as orixes da Idade Contemporánea ata a actualidade. 50

4 Liberdade e democracia
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.1 Identificar e recoñecer os logros que supoñen os actuais sistemas democráticos como o resultado non lineal no tempo dos movementos e accións que contribuíron ao afianzamento e articulación do principio de liberdade, a través da análise dos principais procesos históricos que se desenvolveron, a comprensión dos textos políticos e constitucionais fundamentais e o uso adecuado de termos e conceptos históricos.
Táboa de indicadores
Recoñecer os logros que supoñen os actuais sistemas democráticos como o resultado non lineal no tempo dos movementos e accións que contribuíron ao afianzamento e articulación do principio de liberdade, a través da análise dos principais procesos históricos que se desenvolveron. 30
CA1.2 Comprender os conceptos de revolución e cambio no mundo contemporáneo e os elementos e factores que os causan e condicionan, a través do estudo de casos significativos das revolucións burguesas e socialistas que ocorreron ao longo da historia contemporánea, así como dos movementos de acción e reacción que xeraron.
Táboa de indicadores
Comprender os conceptos de revolución e cambio no mundo contemporáneo e os elementos e factores que os causan e condicionan, a través do estudo de casos significativos das revolucións burguesas. 40
CA2.1 Entender o significado histórico das transicións políticas e dos procesos de democratización da Idade Contemporánea como fundamento e garantía para a convivencia e o exercicio dos dereitos fundamentais, valorando as implicacións que supoñen o exercicio da cidadanía activa e o respecto ao ordenamento constitucional, e xerando xuízos propios tanto con respecto ao cumprimento de aspiracións e expectativas como ás ameazas e riscos da vida en democracia.
Táboa de indicadores
Entender o significado histórico dos procesos de democratización da Idade Contemporánea como fundamento e garantía para a convivencia e o exercicio dos dereitos fundamentais, valorando as implicacións que supoñen o exercicio da cidadanía activa e o respecto ao ordenamento constitucional. 30

5 Identidades colectivas e nacionalismos
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.3 Analizar criticamente como se foron construíndo no tempo as identidades colectivas, empregando os conceptos e métodos do pensamento histórico, respectando a pluralidade e os sentimentos identitarios e valorando o legado histórico e cultural destas.
Táboa de indicadores
Recoñecer como se foron construíndo no tempo as identidades colectivas, empregando os conceptos e métodos do pensamento histórico, respectando a pluralidade e os sentimentos identitarios e valorando o legado histórico e cultural destas. 30
CA2.4 Comprender a importancia das identidades colectivas na configuración social, política e cultural do mundo contemporáneo, identificando as súas múltiples valencias, mediante a análise crítica de textos históricos e historiográficos e de fontes de información actual, elaborando argumentos propios que contribúan a un diálogo construtivo respecto diso.
Táboa de indicadores
Comprender a importancia das identidades colectivas na configuración social, política e cultural do mundo contemporáneo, elaborando argumentos propios que contribúan a un diálogo construtivo respecto diso. 40
CA3.3 Analizar criticamente como se foron construíndo no tempo as identidades colectivas, empregando os conceptos e métodos do pensamento histórico, respectando a pluralidade e os sentimentos identitarios e valorando o legado histórico e cultural destas.
Táboa de indicadores
Recoñecer como se foron construíndo no tempo as identidades colectivas, empregando os conceptos e métodos do pensamento histórico, respectando a pluralidade e os sentimentos identitarios e valorando o legado histórico e cultural destas. 30

6 Violencia, guerras e xenocidios
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA2.2 Tomar conciencia do grao de violencia, barbarie e destrución alcanzado polos conflitos ocorridos no mundo contemporáneo, así como das causas das conflagracións bélicas e das múltiples transformacións que se producen nos contendentes, a través do emprego de fontes históricas fiables e do uso de datos contrastados, valorando o impacto social e emocional que supón o uso da violencia e o papel das institucións internacionais que velan pola paz e a mediación.
Táboa de indicadores
Reflexiona sobre o grao de violencia, barbarie e destrución alcanzado polos conflitos ocorridos no mundo contemporáneo, a través do emprego de fontes históricas fiables e do uso de datos contrastados, valorando o impacto social e emocional que supón o uso da violencia. 50
CA4.1 Analizar os principais conflitos civís que se produciron na Idade Contemporánea, a través do emprego de textos historiográficos e a elaboración de xuízos argumentados, comprendendo a importancia da memoria histórica e do recoñecemento das vítimas, do principio de xustiza universal e do dereito á verdade, a reparación e a garantía de non repetición.
Táboa de indicadores
Analizar os principais conflitos civís que se produciron na Idade Contemporánea, a través do emprego de textos historiográficos, comprendendo a importancia da memoria histórica e do recoñecemento das vítimas e a garantía de non repetición. 50

7 Progreso e crises económicas
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA3.4 Valorar o significado histórico da idea de progreso e as súas múltiples consecuencias sociais, territoriais e ambientais, a través do tratamento de datos numéricos, a interpretación de gráficos e a comprensión multifactorial dos ritmos e ciclos de crecemento, argumentando a necesidade de adoptar comportamentos ecosociais que garantan a sustentabilidade do planeta.
Táboa de indicadores
Valorar o significado histórico da idea de progreso e as súas múltiples consecuencias sociais, territoriais e ambientais, argumentando a necesidade de adoptar comportamentos ecosociais que garantan a sostibilidade do planeta. 50
CA3.5 Comparar os distintos sistemas económicos que se desenvolveron no mundo contemporáneo, a través da súa análise multidisciplinaria e das doutrinas e teorías das que derivan, identificando as relacións de subordinación e de dependencia e os conflitos que xeran, tanto no ámbito nacional como internacional, e xustificando a necesidade do acceso universal aos recursos básicos.
Táboa de indicadores
Comparar os distintos sistemas económicos que se desenvolveron no mundo contemporáneo, identificando as relacións de subordinación e de dependencia e os conflitos que xeran, tanto no ámbito nacional como internacional. 50

8 Comportamentos demográficos e modos de vida
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.5 Contrastar o papel relegado da muller na historia contemporánea, identificando e valorando a importancia das figuras individuais e colectivas como protagonistas anónimas da historia contemporánea, así como o papel dos movementos feministas no recoñecemento dos seus dereitos e no logro da igualdade efectiva de mulleres e homes, e a corresponsabilidade no coidado das persoas.
Táboa de indicadores
Identificar o papel relegado da muller na historia contemporánea e valorar a importancia das figuras individuais e colectivas como protagonistas anónimas da historia contemporánea, así como o papel dos movementos feministas no recoñecemento dos seus dereitos. 50
CA3.6 Analizar os cambios e permanencias na historia, atendendo a procesos de máis longa duración, como os comportamentos demográficos, ciclos vitais e modos de vida na sociedade contemporánea, a través do achegamento ao pensamento histórico e a realización de proxectos de investigación, identificando os mecanismos de control, dominio e submisión, os roles de xénero e idade asignados, así como os escenarios de loita pola dignidade e contra a discriminación de diversos colectivos.
Táboa de indicadores
Recoñecer os cambios e permanencias na historia, como os comportamentos demográficos, ciclos vitais e modos de vida na sociedade contemporánea, así como os escenarios de loita pola dignidade e contra a discriminación de diversos colectivos. 50

9 Desigualdade e reivindicación social
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA2.3 Describir a evolución dos conceptos de igualdade e de cidadanía na historia contemporánea e as súas derivacións sociais e políticas, a través da análise multicausal dos principais sistemas políticos e sociais dos séculos XIX e XX, identificando as desigualdades e a concentración do poder en determinados grupos sociais.
Táboa de indicadores
Recoñece a evolución dos conceptos de igualdade e de cidadanía na historia contemporánea a través da análise multicausal dos principais sistemas políticos e sociais dos séculos XIX e XX, identificando as desigualdades e a concentración do poder en determinados grupos sociais. 30
CA3.1 Analizar as condicións de vida, o mundo do traballo e as relacións laborais e a súa conflitividade a través do estudo multidisciplinario dos movementos sociais, particularmente os relacionados co obrerismo, valorando o papel que representan a acción colectiva e do suxeito na historia para o recoñecemento dos dereitos sociais e o benestar colectivo.
Táboa de indicadores
Valora o papel que representan a acción colectiva do obreirismo e do suxeito na historia para o recoñecemento dos dereitos sociais e o benestar colectivo. 40
CA3.2 Deducir a través do estudo crítico de noticias e datos estatísticos a evolución do estado social, identificando os logros e retrocesos experimentados e as medidas adoptadas polos diferentes estados contemporáneos, así como os límites e retos de futuro, desde unha perspectiva solidaria en favor dos colectivos máis vulnerables.
Táboa de indicadores
Iidentificar a evolución do estado social, os logros e retrocesos experimentados e as medidas adoptadas polos diferentes estados contemporáneos desde unha perspectiva solidaria en favor dos colectivos máis vulnerables. 30

10 Muller e roles de xénero
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.5 Contrastar o papel relegado da muller na historia contemporánea, identificando e valorando a importancia das figuras individuais e colectivas como protagonistas anónimas da historia contemporánea, así como o papel dos movementos feministas no recoñecemento dos seus dereitos e no logro da igualdade efectiva de mulleres e homes, e a corresponsabilidade no coidado das persoas.
Táboa de indicadores
Identificar o papel relegado da muller na historia contemporánea e valorar a importancia das figuras individuais e colectivas como protagonistas anónimas da historia contemporánea, así como o papel dos movementos feministas no recoñecemento dos seus dereitos. 50
CA3.6 Analizar os cambios e permanencias na historia, atendendo a procesos de máis longa duración, como os comportamentos demográficos, ciclos vitais e modos de vida na sociedade contemporánea, a través do achegamento ao pensamento histórico e a realización de proxectos de investigación, identificando os mecanismos de control, dominio e submisión, os roles de xénero e idade asignados, así como os escenarios de loita pola dignidade e contra a discriminación de diversos colectivos.
Táboa de indicadores
Recoñecer os cambios e permanencias na historia, como os comportamentos demográficos, ciclos vitais e modos de vida na sociedade contemporánea, así como os escenarios de loita pola dignidade e contra a discriminación de diversos colectivos. 50

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)


Levaranse a cabo estratexias metodolóxicas de carácter motivador, que estimuen o interese do alumnado polos temas tratados na área. Por tanto, a metodoloxía empregada na materia será activa e participativa, favorecendo un enfoque competencial que permita aplicar os coñecementos con eficacia a situacións reais e sexan transferibles no futuro nunha aprendizaxe permanente do alumnado.

Pola súa parte, o profesorado despregará os recursos didácticos necesarios que permitan desenvolver os contidos propios da materia, relacionados coas competencias clave e cos criterios de avaliación, para poder acadar así os obxectivos do currículo. As situacións de aprendizaxe deseñadas para o seu desenvolvemento nesta materia de Historia do Mundo Contemporáneo, incorporarán tarefas que contextualizan as aprendizaxes e que permiten avanzar en máis dunha competencia ao mesmo tempo.

O profesorado buscará situacións próximas ao alumnado para que este poida aplicar en diferentes contextos os saberes básicos que conforman cada unha das competencias clave. Creará contextos e situacións que representen retos para o alumnado, que os invite a cuestionarse os seus saberes actuais, que os obrigue a ampliar a súa perspectiva e a contrastar o seu parecer, a xustificar e a interpretar con rigor.

En definitiva, na aula combinarase a explicación teórica por parte do profesorado á hora da presentación os conceptos máis complexos e a problemática xeral dos procesos e realidades a explicar (mapas conceptuais, fotografías, presentacións, vídeos, textos, mapas, gráficas, estatísticas) coa participación constante do alumnado na construción dos coñecementos a partir dos materiais de traballo (libro de texto ou os materiais diversos proporcionados/apuntados polo profesorado) nunha tarefa dirixida e orientada polo profesorado. Con isto intentarase evitar unha excesiva memorización de contidos, pero sen renunciar, como complemento, a unha aprendizaxe significativa.

Será unha metodoloxía dirixida a implicar ao alumnado na aprendizaxe para que adquiran as habilidades que lles permitan comprender o mundo no que viven, construír a súa propia identidade, que poidan interactuar en situacións variadas e para que continúen aprendendo grazas á transferencia de aprendizaxes.

As áreas impartidas facilitan dar unha aplicación práctica aos temas, partindo no posible do seu contorno inmediato, da realidade que o alumnado coñece, evitando que lles resulte afastado ou carente de interese. Seguindo unha aprendizaxe construtiva os contidos traballaranse gradualmente, priorizando nalgunhas ocasións actividades de tipo máis procedemental, especialmente no comezo de curso para asegurar unhas bases sólidas para o resto do curso.

Potenciaranse as estratexias de busca e tratamento da infromación tanto escrita (prensa, manuais, etc) como audiovisual (medios de comunicación, vídeos, etc) potenciando unha aprendizaxe significativa. Fomentarase o uso de técnicas propias da disciplina mediante o uso e contraste de fontes históricas, interpretación da información, argumentación histórica, relevancia, causas e consecuencias, cambio e continuidade, perspectiva histórica nas narrativas sobre o pasado.

En cada unidade comezarase sempre por explorar os coñecementos previos sobre o tema: tormentas de ideas, preguntas na aula... para conectar coa experiencia propia e coa actualidade buscando a interrelación do pasado e presente. A continuación darse a coñecer os obxectivos, as tarefas e os criterios de avaliación de cada unidade para que o alumnado saiba o que se pretende conseguir en cada momento, de tal modo que cada unidade se sustenta no traballado anteriormente.

Tentarase ademais atender a cada estudante de forma individualizada e flexibilizar o traballo adaptándose aos distintos estilos e ritmos de aprendizaxe dos rapaces e rapazas. É necesario permitirlle ao alumnado que afonde naqueles aspectos que lles resulten máis intersantes da materia e que aporten en todo momento as súas opinións sobre o desenvolvemento do proceso.

Na aula alternaranse os traballos e as actividades individuais cos desenvolvidos en distintos agrupamentos: parellas, gran grupo e en equipo cooperativos. Favorecese o traballo autónomo, individual, colaborativo e cooperativo entre o alumnado na resolución das actividades de aprendizaxe propostas e nas cuestións reto-desafío.

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)


Denominación
Libro
Apuntamentos elaborados pola docente
Aula virtual do centro
Portfolio do alumnado
Fichas fotocopiables
Presentacións audiovisuais
Elementos de Gamificación e Aprendizaxe baseada en xogos
Mapas físicos, políticos e temáticos
Prensa

Utilizarase unha grande diversidade de recursos perfectamente utilizables para cada momento didáctico ou metodoloxía a empregar.

O libro de texto da editorial Baía é un apoio para o profesorado e para o alumnado xa que aglutina todas as unidades que se van traballar ao longo do curso e tamén ofrece diversas e numerosas actividades a desenvolver. Non obstante, débese ter en conta que non determinará a función do docente nin a súa metodoloxía, polo que o profesorado, como profesional que é, determinará e xestionará o seu uso.

Ademais do libro de texto empregarase material complementario, elaborado por docentes, que se acomode aos diferentes ritmos de aprendizaxe que se poden dar na aula. Así mesmo, o profesorado utilizará o curso da aula virtual a través do cal pode facer propostas de traballo (visualizar vídeos, comentar textos...) así como presentacións interactivas.

O alumnado pode utilizar o seu caderno a modo de portfolio de traballo, que será observado e avaliado polo profesorado.

A aula virtual utilízase como repositorio de contidos, actividades avaliables e libro de cualificacións disponible para o alumnado en todo momento.

A gamificación e a introdución de elementos de xogo (insignias, puntos) buscará conseguir a motivación e interese do alumnado.

Empregaranse diferentes materiais, cada vez máis relacionados coas TIC, buscando unha maior diversificación, para dar cobertura aos diferentes ritmos de aprendizaxe do alumnado.


5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)


A avaliación inicial realizarase nos primeiros días de clase, destinada a comprobar a capacidade de expresión, corrección formal, análise, coherencia expositiva e coñecementos previos.

Tamén se realizará unha avaliación inicial ou diagnóstica realizarase ao comezo de cada Unidade Didáctica coa finalidade de saber os coñecementos previos que ten o alumnado sobre o tema que se vai abordar para, a partir deles, seguir construíndo os seus saberes.

Outra das vantaxes da avaliación inicial é a de ofrecer información adicional sobre o punto de partida do alumnado cara o tema que se vai a comezar a traballar, permitindo concretar os contidos que suscitan maior interese ou que se descoñecen totalmente. Ademais nos posibilita definir a didáctica e metolodoxía para abordar a unidade e chegar aos distintos ritmos de aprendizaxe. Outro aspecto importante destas probas diagnósticas é que permiten detectar as posibles confusións e incorreccións que o alumnado ten sobre os contidos a tratar e que precisan aclaración e rectificación. Dita proba inicial realizararse dependendo de cada unidade, pero en liñas xerais consistirá na elaboración de cuestionarios, test, brainstorming, debates, visionados de material audiovisual.

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)


Pesos na materia 
Instrumentos de avaliación UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10 Total programación
Pesos das unidades didácticas (%) 10.0 10.0 10.0 10.0 10.0 10.0 10.0 10.0 10.0 10.0 100.0
Proba escrita 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Táboa de indicadores 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

Nas unidades didácticas establecese o peso orientativo que se lle dá aos indicadores que se avalían con distintos instrumentos de avaliación empregados: proba escrita, tratamento de textos, traballos, portfolio do alumno, exposicións orais, debates.

Desta maneira os criterios de cualificación para cada trimestre quedarían da seguinte maneira:

  • probas escritas 20%. Nas probas escritas estará indicado o valor de cada pregunta e puntuarase sobre 10. Nas probas escritas versarán sobre o desenvolvemento dun tema, resolución de exercicios, definición de vocabulario específico, respostas a preguntas, elaboración de resumos, esquemas, realización de mapas de diversa índole, pequenos comentarios de texto, etc
  • exercicios, actividades e tarefas 80%. Levarase a cabo a supervisión periódica de cadernos-portfolio e fichas de de traballo nos que o alumnado reflicte o seu traballo persoal. No tocante á cualificación das tarefas, traballos e demais elaboracións xunto co portfolio do alumnado empregaranse as rúbricas facéndose a media do valor dado ás categorías da rúbrica. As tarefas de aula inclúen a participación, a resolución de exercicios, etc. dos que se levará a cabo unha observación e rexistro sistemático. Os traballos tanto individuais como en equipos colaborativos serán traballos de investigación enmarcados na metodoloxía de ABP.

Tanto as probas escritas como os traballos deberán presentar unha expresión ortográfica, léxica e semántica, así como unha correcta presentación.

O alumnado superará a materia se ten aprobadas todas as avaliacións.

En canto aos criterios de recuperación determínase un 100% para as probas escritas que se faran por trimestre e seguirán as pautas establecidas para as probas ordinarias.

No caso de que o alumnado non superara algunha das avaliacións, o profesorado poderá facer, se o considera pertinente, unha proba escrita final para recuperalas. No caso no que non obtivese un 5 ou nota superior, o alumnado deberá recuperar toda a materia, aínda que soamente unha das avaliacións estea suspensa. Realizará unha proba global que incluirá toda a materia do curso en xuño na que deberase acadar unha puntuacion mínima de 5 puntos. O alumnado deberá amosar un coñecemento mínimo de todas as avaliacións, xa que a proba referirase ás unidades didácticas traballadas durante todo o curso.

O alumnado superará a materia se ten aprobadas todas as avaliacións.

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)


(Non se contempla neste curso alumnado con materias pendentes)

 

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)


Non resulta de aplicación nesta materia

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)


Sendo o bacharelato un nivel educativo non obrigatorio, e dada a idade do alumnado, a atención á diversidade non é tan diversa coma na ESO. Porén, é un feito que acceden alumnos con diferente grado de desenvolvemento intelectual e coñecementos previos. O profesorado intentará, na medida do posible, adaptar o material didáctico, as súas explicacións e os traballos prácticos ás diferentes situacións do alumnado, coa finalidade de acadar un nivel homoxéneo ao longo do curso.

As vixentes disposicións e normas indican, tamén no bacharelato, que se debe dar un tratamento específico ao alumnado que, polas súas circunstancias, o precisen e, polo tanto, facer as adaptacións curriculares necesarias.

Para o alumnado que requira unha atención educativa diferente á ordinaria, por presentar necesidades educativas especiais, por dificultades específicas de aprendizaxe por trastorno por déficit de atención e hiperactividade (TDAH), polas súas altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por condicións persoais ou de historia escolar, estableceranse as medidas curriculares e organizativas necesarias co fin de que poidan alcanzar o máximo desenvolvemento das súas capacidades persoais e os obxectivos e competencias establecidas en cada etapa para todo o alumnado.

De ser necesario, elaborarase a adaptación curricular do alumnado que a precise en colaboración co Departamento de Orientación; o Departamento levará a cabo as medidas recollidas nesa adaptación que lle correspondan. Así mesmo, estableceranse as medidas oportunas para o alumnado con dificultades específicas de aprendizaxe por TDAH, tales como adaptación de instrumentos e, e de ser o caso, tempos e apoios que aseguren unha correcta avaliación deste alumnado. De igual xeito, buscarase a localización mais idóneas na aula, de forma que estean sentados cerca da mesa do profesor e, na medida do posible, ao lado de compañeiros que lle servan de modelo de tranquilidade, de orde e axuda.

Ao longo do curso e, según a evolución e necesidades concretas de cada alumno/a, poderanse elevar a cabo todas as medidas que consideremos necesarias para o correcto desenvolvemento deste alumnado.

Así, tamén nesta etapa cabe establecer un certo grao de flexibilidade. Os tipos de saberes poden tratarse con distinto grao de dificultade e de esixencia, desde un nivel máis elemental, que correspondería a un grao mínimo de consecución, ata unha maior profundización e ampliación. As vixentes disposicións e normas indican, tamén no bacharelato, que se debe dar un tratamento específico ao alumnado que, polas súas circunstancias, o precisen e, polo tanto, facer as adaptacións curriculares necesarias.

En cada unidade proponse unha asimilación progresiva, de menor a maior dificultade, dos conceptos, termos e procesos históricos estudiados.

En xeral, procurarase proporcionar ao alumnado, para os contidos de maior dificultade:

- Esquemas e/ou sínteses cos conceptos fundamentais.

- Actividades con diferentes graos de profundización.

- Páxinas de referencia para resolver dúbidas e/ou ampliar coñecementos.

O profesorado seleccionará de entre todos os contidos os que mellor se adapten ao nivel do seu alumnado. O proceso de avaliación serviranos tamén para facer o tratamento diferenciado ao alumnado. Utilizando as diferentes actividades propostas nesta programación, descubriremos as carencias e deficiencias fundamentais e, por conseguinte, propoñeremos as tarefas axeitadas para alcanzar os obxectivos específicos adecuados a cada discente.

 

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)


Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso 
Secuencia Elementos transversais UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
1 Comprensión lectora e expresión oral e escrita
2 Comunicación audiovisual
3 Competencia dixital
4 Emprendemento social e empresarial
5 Fomento do espírito crítico e científico
6 Educación emocional e en valores
7 Igualdade de xénero
8 Creatividade

Serán traballados todos os elementos transversais, en especial a comprensión lectora e a expresión oral e escrita, pois o alumnado vai ter que ler en diferentes formatos e redactar resumos, opinións, textos, comentarios históricos.

A comunicación audiovisual será aproveitada en todas as unidades pois servirán de apoio á práctica docente.

O resto dos elementos transversais tamén serán abordados en maior ou menor medida en case todas as unidades.

O emprendemento tamén se considera importante por canto se pretende que o alumnado realice propostas e promova unha actitude proactiva e participativa.

Importante na materia de Historia será a educación emocional e en valores como actitude do alumnado na aula de respecto e tolerancia.

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)


Actividade Descrición 1º trim. 2º trim. 3º trim.
Programa Prensa-Escuela Actividade complementaria programada entre outubro e maio
eTwinning co Liceo di Lugo Actividade complementaria para fomentar o diálogo intercultural
Asistencia a un xuízo no xulgado de Lugo. Programa Educar en Xustiza. Actividade extraescolar programada para o 2° trimestre
Visitas didácticas pola cidade de Lugo Visitas guiadas a Vello Cárcere e Museo Provincial de Lugo
Obradoiro arte contemporáneo (CGAC) Obradoiro online (50 min) de introdución á arte contemporáneo impartido por técnicos do CGAC

Todas as actividades complementarias e extraescolares están definidas e programadas para enriquecer o proceso de ensino-aprendizaxe do alumnado, polo tanto están consensudas a nivel de departamento didáctico e pensadas para lograr un aproveitamento didáctico diferente fóra das aulas.

Estas actividades están definidas a través de tres fases:

  • Primeira fase: preparación na aula previa á saída da UD correspondiente.
  • Segunda fase: a visita programada e organizada, o disfrute da actividade.
  • Terceira fase: avaliación e comprobación dos saberes adquiridos por medio da actividade.

No caso de que xurdira algunha actividade relevante para a materia (exposicións temporais, conferencias) tentarán levarse a cabo, sempre que o orzamento e condicións o permitan.

A participación nas actividades complementarias dentro do horario escolar é obrigatoria. Porén, se un alumno/a mantén unha actitude negativa cara aos compañeiros/as, profesorado ou a materia, amosa apatía ou escaso interese polas actividades encomendadas polo profesorado, poderá ser penalizado/a polo Departamento coa perda de asistencia ás actividades extraescolares e complementarias.

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)


Categoría indicador de logro Indicadores de logro
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico Realiza avaliación inicial
Outros Demostra o coñecemento da materia
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico Planifica, ensina e avalía
Coordinación co resto do equipo docente e coas familias ou as persoas titoras legais Avalía según os criterios de avaliación da programación
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos Emprega unha grande variedade de recursos
Metodoloxía empregada Consigue motivar ao alumnado: as actividades foron variadas e motivadoras
Metodoloxía empregada As explicacións son axeitadas ao grupo clase
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico Ofrece posibilidades de recuperación
Clima de traballo na aula Atende e resolve as dúbidas
Outros A práctica docente é innovadora
Medidas de atención á diversidade Revisa a realización das tarefas
Outros Valoración da materia: 1. Os obxectivos están ben formulados 2. A seleción e temporalización dos contidos é axeitada 3. Os criterios de avaliación e cualificación son claros 4. Empregánse diferentes instrumentos de avaliación

A práctica do proceso do ensino e a práctica docente será avaliado polo alumnado e polo profesorado.

Ao rematar a avaliación o alumnado realizará un cuestionario dixital anónimo sobre o grao de consecución dos indicadores de logro marcados. O cuestionario constará ademáis con de preguntas abertas para a recollida de propostas de mellora á práctica docente.

O profesorado levará a cabo unha autoavaliación mediante unha rúbrica de 4 niveis para valorar o grao de consecucións dos distintos indicadores.

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)


Nas reunións de departamento mensuais analizarase o grao de cumprimento dos obxectivos programados e as dificultades atopadas e introduciranse as medidas correctoras que se estimen oportunas. Todos os problemas detectados teranse en conta na Memoria Final para introducir as modificacións precisas na programación do vindeiro curso.

A avaliación da presente programación supón o seu seguimento a través da aplicación Proens por períodos de avaliación por parte do profesorado que impartan as diversas materias e nas reunións mensuais do departamento.

Para avaliar a programación teranse en conta os seguintes criterios:

  • Consecución de obxectivos: Capacitación progresiva do alumnado nas competencias básicas.
  • Evolución progresiva do alumnado na comprensión dos fenómenos histórico-artísticos e dos seus factores multicausais.
  • Evolución progresiva no coñecemento e manexo das técnicas de estudio propias das Ciencias Sociais.
  • Progresiva asimilación de valores e actitudes propios dunha sociedade plural, solidaria e democrática.
  • Progresiva adquisición de autonomía no proceso de aprendizaxe: obtención, selección e contraste da información obtida.
  • Contribución ao desenvolvemento das competencias dixital e competencia para aprender a aprender.
  • Progresiva evolución nas técnicas de lectura comprensiva e de expresión, necesarias para un discurso intelixible e minimamente coherente.
  • Adecuación dos obxectivos ao nivel académico do grupo detectado na avaliación inicial.
  • Adecuación dos contidos programados e da súa secuenciación ou temporalización prevista.
  • Neste aspecto terase en conta a normativa vixente que considera conforme a programación se se cumpre ao menos un 75% dos contidos programados ao principio do curso, se non hai unha desviación na programación por avaliación máis aló dun 20% dos contidos programados ou incluso, nestes casos, cando as razóns sexan de carácter externo e/ou non imputables ao departamento.
  • Validez das estratexias metodolóxicas empregadas para a adquisición dos novos contidos.

9. Outros apartados (Elaborado)


Outros apartados
Non se atoparon elementos.

Volver