Vista preliminar da
Vista preliminar da programación na que poderá consultar todos os apartados da programación.
1. Introdución (Elaborado)
A rápida evolución das sociedades actuais e as súas múltiples interconexións esixen o desenvolvemento daquelas
competencias que axuden aos individuos para practicar unha cidadanía independente, activa e comprometida coa
realidade contemporánea, cada vez máis global, intercultural e plurilingüe. Tal e como sinala o Marco de Referencia
de Competencias para a Cultura Democrática, nas actuais sociedades, culturalmente diversas, os procesos
democráticos requiren do diálogo intercultural. Por tanto, a comunicación en distintas linguas resulta clave no
desenvolvemento desa cultura democrática. Na idea dun Espazo Europeo de Educación, a comunicación en máis
dunha lingua evita que a educación e a formación se vexan obstaculizadas polas fronteiras e favorece a
internacionalización e a mobilidade, ademais de permitir o descubrimento doutras culturas ampliando as perspectivas
do alumnado. A materia de Segunda Lingua Estranxeira contribúe á adquisición das distintas competencias clave que
conforman o Perfil de saída do alumnado ao termo do ensino básico e, de forma directa, participa na consecución da
competencia plurilingüe, que implica o uso de distintas linguas de forma apropiada e eficaz para a aprendizaxe e a
comunicación. O plurilingüismo integra non só a dimensión comunicativa, senón tamén os aspectos históricos e
interculturais que conducen o alumnado a coñecer, valorar e respectar a diversidade lingüística e cultural e
contribúen a que poida exercer unha cidadanía independente, activa e comprometida cunha sociedade democrática.
En consonancia con este enfoque, a materia de Segunda Lingua Estranxeira na etapa de Educación Secundaria Obrigatoria ten
como obxectivo principal a adquisición da competencia comunicativa apropiada na segunda lingua estranxeira, de modo que
permita ao alumnado comprender, expresarse e interactuar na devandita lingua con eficacia, así como o
enriquecemento e a expansión da súa conciencia intercultural.
O eixo do currículo de Segunda Lingua Estranxeira está atravesado polas dúas dimensións do plurilingüismo: a dimensión
comunicativa e a intercultural. As competencias específicas da materia, relacionadas cos descriptores das distintas
competencias clave do Perfil de saída e cos retos do século XXI, permiten o alumnado comunicarse eficazmente e de
forma apropiada na lingua estranxeira e ampliar o seu repertorio lingüístico individual, aproveitando as experiencias
propias para mellorar a comunicación tanto nas linguas familiares como nas linguas estranxeiras. Así mesmo, ocupan
un lugar importante a valoración e o respecto polos perfís lingüísticos individuais, a aceptación e a adecuación á
diversidade cultural, así como o respecto e a curiosidade por outras linguas e polo diálogo intercultural como medio
para fomentar a sustentabilidade e a democracia.
Esta materia, ademais, permite ao alumnado desenvolverse mellor nas contornas dixitais e acceder ás culturas
vehiculadas a través da lingua estranxeira, tanto como motor de formación e aprendizaxe canto como fonte de
información e goce. Neste sentido, as ferramentas dixitais posúen un potencial que podería aproveitarse plenamente
para reforzar a aprendizaxe, o ensino e a avaliación de linguas e culturas estranxeiras. Por iso, o desenvolvemento do
pensamento crítico, a alfabetización mediática e o uso adecuado, seguro, ético e responsable da tecnoloxía supoñen
un elemento de aprendizaxe relevante nesta materia. As competencias específicas da materia de Segunda Lingua Estranxeira
na Educación Secundaria Obrigatoria supoñen unha progresión con respecto ás adquiridas durante a Educación
Primaria, que serán o punto de partida para esta nova etapa, e desenvolveranse a partir dos repertorios e
experiencias do alumnado. Isto implica unha ampliación e unha profundización nas actividades e estratexias
comunicativas de comprensión, produción, interacción e mediación, entendida nesta etapa como a actividade
orientada a explicar conceptos e simplificar mensaxes co fin de facilitar a comprensión mutua e de transmitir
información. A progresión ademais conleva outorgar un papel máis relevante á reflexión sobre o funcionamento das
linguas e as relacións entre as distintas linguas dos repertorios individuais do alumnado. As competencias específicas
da materia de Segunda Lingua Estranxeira tamén inclúen a valoración e a adecuación á diversidade lingüística, artística e
cultural entre o alumnado co fin de que aprenda a actuar de forma empática e respectuosa en situacións
comunicativas interculturais. Os criterios de avaliación da materia determinan o grao de adquisición das
competencias específicas por parte do alumnado, polo que se presentan vinculados a elas. Na súa formulación
competencial, exponse enunciando o proceso ou capacidade que o alumnado debe adquirir, xunto co contexto ou
modo de aplicación e uso do devandito proceso ou capacidade. A nivelación dos criterios de avaliación está baseada
no Marco Común Europeo de Referencia para as Linguas (MCERL), aínda que adecuados á madurez e
desenvolvemento psicoevolutivo do alumnado da etapa de Educación Secundaria. Pola súa banda, os saberes básicos
aúnan os coñecementos (saber), as destrezas (saber facer) e as actitudes (saber ser) necesarios para a adquisición
das competencias específicas da materia e favorecen a avaliación das aprendizaxes a través dos criterios.
Estrutúranse en tres bloques. O bloque «Comunicación» abarca os saberes que é necesario mobilizar para o
desenvolvemento das actividades comunicativas de comprensión, produción, interacción e mediación, incluídos os
relacionados coa procura de fontes de información e a xestión das fontes consultadas. O bloque «Plurilingüismo»
integra os saberes relacionados coa capacidade de reflexionar sobre o funcionamento das linguas, co fin de contribuír á aprendizaxe da lingua estranxeira e á mellora das linguas que conforman o repertorio lingüístico do alumnado. Por último, no bloque «Interculturalidade» agrúpanse os saberes acerca das culturas vehiculadas a través da lingua estranxeira e a súa valoración como oportunidade de enriquecemento e de relación cos demais. Inclúense tamén
neste bloque os saberes orientados ao desenvolvemento de actitudes de interese por entender e apreciar outras
linguas, variedades lingüísticas e culturas. O enfoque, a nivelación e a definición dos distintos elementos do currículo
están expostos a partir das actividades de lingua e as competencias que establece o Consello de Europa no MCERL.
Esta ferramenta é a peza chave para determinar os distintos niveis de competencia que o alumnado adquire nas
diferentes actividades e apoia tamén o seu proceso de aprendizaxe, que se entende como dinámico e continuado,
flexible e aberto, e debe adecuarse ás súas circunstancias, necesidades e intereses. Espérase que o alumnado sexa
quen de poñer en funcionamento todos os saberes básicos no seo de situacións comunicativas propias dos diferentes
ámbitos: persoal, social, educativo e profesional, e a partir de textos sobre temas cotiáns, de relevancia persoal ou de
interese público próximos á súa experiencia que inclúan aspectos relacionados cos Obxectivos de Desenvolvemento
Sostible e os retos e desafíos do século XXI. En consonancia co enfoque orientado á acción que expón o MCERL, que
contribúe de maneira significativa ao deseño de metodoloxías eclécticas, o carácter competencial deste currículo
convida o profesorado a crear tarefas interdisciplinares, contextualizadas, significativas e relevantes e a desenvolver
situacións de aprendizaxe onde se considere ao alumnado como axente social progresivamente autónomo e
gradualmente responsable do seu propio proceso de aprendizaxe. Isto implica ter en conta os seus repertorios,
intereses e emocións, así como as súas circunstancias específicas, co fin de sentar as bases para a aprendizaxe ao
longo de toda a vida.
A presente programación para 3º ESO realizouse seguindo a ordenación e currículo da Educación Secundaria
Obrigatoria (LOMLOE).
Para a selección e secuenciación de contidos, así como a organización dos mesmos, tomáronse en consideración os
seguintes documentos oficiais:
* Real Decreto 217/2022, do 29 de marzo, polo que se establece a ordenación e os ensinos mínimos da Educación
Secundaria Obrigatoria. No seu desenvolvemento, en uso da competencia estatal para a ordenación xeral do sistema
educativo e para a fixación dos ensinos mínimos recollida no artigo 6 bis da lei, este real decreto vén derrogar o
disposto no Real Decreto 1105/2014, do 26 de decembro, polo que se establece o currículo básico da Educación
Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato, e establece os obxectivos, fins e principios xerais e pedagóxicos do
conxunto da etapa de acordo coa nova ordenación. A concreción en termos competenciais destes fins e principios
recóllese no Perfil de saída do alumnado ao termo do ensino básico, no que se identifican as competencias clave e o
grao de desenvolvemento das mesmas previsto ao finalizar a etapa. Doutra banda, para cada unha das materias,
fíxanse as competencias específicas previstas para a etapa, así como os criterios de avaliación e os contidos
enunciados en forma de saberes básicos.
* A Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a Mellora da Calidade Educativa, modificou o artigo 6 da Lei
Orgánica 2/2006, do 3 de maio, de Educación, para definir o currículo como a regulación dos elementos que
determinan os procesos de ensino e aprendizaxe para cada unha dos ensinos.
* Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro, pola que se describen as relacións entre competencias, os contidos e os
criterios de avaliación da educación primaria, a educación secundaria obrigatoria e o bacharelato.
* Real Decreto 1106/2014, do 26 de decembro, polo que se establece o currículo básico da Educación Secundaria
Obrigatoria e do Bacharelato.
Decreto 156/2022, do 15 de setembro, polo que se establecen a ordenación e ou currículo dá educación secundaria
obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.
O centro no que se imparte é o IES do Milladoiro, en Ames, A Coruña, limítrofe con Santiago de Compostela. O
Milladoiro é un núcleo de poboación en crecemento, e así no novo curso (duodécimo ano de funcionamento), o
centro ten unha matrícula de 526 estudantes.
O departamento de inglés consta de catro profesoras.
4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)
Seguindo o Marco Común Europeo de Referencia, a nosa metodoloxía deberá ser activa, participativa, progresiva e
continuada; a isto responde a total transversalidade dos bloques da nosa materia, pois todos están incorporados en
todas as unidades de maneira integrada.
O noso labor docente terá un enfoque orientado á acción a través de deseños fundamentados na análise de
necesidades e construídos arredor de tarefas da vida real. A este respecto, a lingua inglesa debe ter unha presenza
activa non só dentro da aula senón tamén no centro educativo en xeral; o profesorado debe fomentar que as
situacións cotiás de comunicación oral co alumnado se desenvolvan en inglés.
Dentro das aulas, o traballo colaborativo en grupos reducidos e heteroxéneos, a titoría entre iguais, a aprendizaxe
por proxectos e outras dinámicas de ensino cooperativo que promoven a inclusión do alumnado de diferentes niveis
favorecerán a integración e a socialización, a función comunicativa e a adquisición das competencias clave e
fomentarán o espírito científico e crítico e o emprendemento, conforme se nos solicita na ORDE do 8 de setembro de
2021 pola que se desenvolve o Decreto 229/2011 do 7 de decembro e que regula a atención á diversidade no seu
Artigo 45.
Prestarase, asemade, especial atención ao alumnado con necesidades específicas de apoio educativo (NEAE)
proporcionándolles materiais de reforzo.
Finalmente o uso das tecnoloxías como recurso motivador e favorecedor de espazos comunicativos tales como
programas internacionais e/ou plataformas de intercambio e cooperación; o fomento da comprensión oral mediante a
utilización de recursos audiovisuais variados, adecuados, motivadores e, na medida do posible, auténticos e o uso da
lectura en inglés a través de diversos soportes coa necesaria gradación atendendo á diversidade das aulas,
fornecerán a autoconfianza no alumnado e o avance no coñecemento e na adquisición da lingua.
5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)
Para determinar os coñecementos previos de inglés que teñen os alumnos/as que entran en 3º da ESO, utilizamos
dúas importantes ferramentas:
1) un exame de diagnóstico para o principio do curso co fin de avaliar os seus coñecementos previos;
2) tarefas en diferentes agrupamentos para facer unha diagnose sobre o nivel dos alumnos nas catro destrezas. ( por
exemplo a maleta viaxeira, a tea de araña, two truths and one lie, etc)
3) Cuestionario de lecer e afeccións
4) Xogos que desenvolvan a destreza lingüística oral e/ou (por exemplo, Find someone who, Ruleta aleatoria de
temas)
Unha lectura atenta dos resultados das devanditas ferramentas de avaliación fornecerá información esencial sobre os
alumnos/as e fará que estes se sintan máis valorados na súa nova contorna. É importante explicarlles os criterios de
cualificación e avaliación que se utilizarán ao longo do curso.
5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)
Dado o carácter progresivo da materia, o alumnado que entregue feitas todas as tarefas de reforzo dispoñibles na
Aula Virtual (adecuadamente e en prazo) e aprobe a 1º e 2ª avaliación do curso actual, aprobará automaticamente a
materia dos cursos anteriores. No presente curso 24-25, as tarefas de reforzo deberán ser entregadas por parte do
alumnado ao profesorado que imparte a materia no curso no que estea matriculado, os días 29 de novembro, 28 de
febreiro e 25 de abril.
Cada profesor/a informará previamente ao alumnado que teña con materia pendente deste material de traballo, que
se baseará nos mínimos esixibles para preparar a proba final, no caso de que a teñan que facer.
O alumnado que non supere a materia por esta vía, terá que realizar as probas para alumnado con materias
pendentes correspondentes aos cursos non superados. O alumnado recibirá información dos contidos lingüísticos
avaliables e aspectos a avaliar. A nota obtida nas devanditas probas suporá o 80% da cualificación. O 20% restante
procederá dos devanditos TRABALLOS DE REFORZO (handouts) propostos polo profesorado do departamento e do
esforzo e traballo persoal nas clases do curso actual.
5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)
6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)
As medidas ordinarias de atención á diversidade responden ás instrucións da orde do 8 de setembro de 2021 que
regula a atención á diversidade do alumnado. En coordinación co profesorado titor e o departamento de Orientación,
deseñarase unha avaliación inicial que facilite a detección das necesidades do alumnado. As medidas de atención á
diversidade serán as seguintes:
1. Adaptación dos graos de consecución dos criterios de avaliación.
2. Gradación da dificultade das actividades de aprendizaxe.
3. Actividades diversas e variadas adaptadas aos distintos ritmos de aprendizaxe.
4. Materiais e recursos diversificados e inclusivos que se adapten ás necesidades individualizadas do alumnado.
5. Actividades de reforzo e consolidación.
6. Aprendizaxe por Proxectos
7. Traballo colaborativo.
8. Procedementos e Instrumentos de avaliación variados e individualizados.
9. Flexibilidade nos tempos de realización de tarefas e probas.
10. Retroalimentación ao alumnado sobre o seu proceso de aprendizaxe.
Terase en conta que os alumnos de inglés segunda lingua tiveron menos horas de clase de inglés en cursos pasados que os de inglés primeira lingua polo que poden necesitar adaptacións ordinarias no tempo e materiais.
PROTOCOLO DE SEGUIMENTO DO ALUMNADO QUE PERMANECE UN ANO MÁIS NO MESMO CURSO:
Plan específico personalizado para o alumnado de educación secundaria obrigatoria que permaneza un ano máis no
mesmo curso En cumprimento do artigo 52 da Orde do 8 de setembro de 2021 pola que se desenvolve o Decreto
229/2011, do 7 de decembro, polo que se regula a atención á diversidade do alumnado, o equipo docente coordinado
polo profesorado titor elaborará un plan específico personalizado que ten como finalidade adaptar as condicións
curriculares ás necesidades da alumna ou do alumno, para tratar de superar as dificultades detectadas. O plan
específico personalizado debe incluír, cando menos:
a) Identificación da alumna ou do alumno.
b) Relación das necesidades educativas que motivaron a repetición do curso.
c) Medidas ordinarias aplicadas no curso anterior. d) Estratexias metodolóxicas que se utilizarán no seu
desenvolvemento.
e) Recursos necesarios para o desenvolvemento do plan.
f) De ser o caso, oferta de medidas extraordinarias.
g) Acreditación da información á familia.
En cada sesión de avaliación farase o seguimento do plan específico personalizado e, de ser necesario, realizaránselle
os axustes que procedan. Ao final do curso, na mesma sesión de avaliación, informarase sobre o seu
desenvolvemento e o seu aproveitamento.
8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)
Para a avaliación dos procesos de ensino e da práctica docente seguirase o protocolo de actuación establecido para
todo o profesorado do centro.
A avaliación da intervención educativa permitirá constatar que aspectos da mesma favoreceron a aprendizaxe e en
que outros deben introducirse modificacións ou melloras.
Os aspectos básicos aos que atenderá son os seguintes:
1) Planificación das tarefas:
* Valoración da planificación realizada, analizando os resultados.
* Organización dos espazos, tempos e materiais.
* Adecuación das programacións e as medidas de reforzo.
2) Participación:
* Relación familia-escola. Colaboración e implicación dos pais/as nais.
* Relación entre os/as alumnos/as, e entre estes e o profesorado.
3) Organización e coordinación do equipo docente:
* Ambiente de traballo e participación.
* Clima de consenso e aprobación de acordos.
* Implicación dos membros.
* Proceso de integración no traballo.
* Distinción de responsabilidades.
4) Os resultados da avaliación do proceso de ensino incidirán na adaptación do currículo e da programación didáctica.
5) A valoración realizarase por parte dos equipos de docentes, por parte de cada docente e no Claustro, polo menos
ao finalizar cada avaliación.Fomentarase o clima de consenso e o respecto aos acordos, levándose a cabo o debido
seguimento. Os procedementos e instrumentos para avaliar o proceso de ensino serán:
* Cuestionarios: Aos/as alumnos/as e aos pais/nais.
* Intercambios orais: Entrevista con alumnos/as, Debates. Entrevistas e Reunións con pais/nais.
* Observador/a externo/a.
* Resultados do proceso de aprendizaxe dos/as alumnos/as.
* Informes propios do centro (informe do Equipo docente e autoavaliación da práctica docente).