Vista preliminar da
Vista preliminar da programación na que poderá consultar todos os apartados da programación.
1. Introdución (Elaborado)
Esta é a programación da asignatura de Filosofía de 4º da ESO no IES Xoan Montes de Lugo.
A materia de filosofía é unha optativa no curso de 4º da ESO. Se presenta como unha introdución práctica aos problemas filosóficos do ser humano, e é unha primeira aproximación á materia de Filosofía que darán no seguinte curso (de cursar Bacharelato).
A materia introduce ao alumnado na radicalidade crítica da filosofía cunha perspectiva teórica, mais tamén práctica, orientada á adquisición non só de coñecementos fundamentais da disciplina filosófica, senón tamén á adquisición das competencias e habilidades ligadas ao traballo con textos, debates, xogos, traballo grupal...
Tamén se participará en iniciativas feitas polo centro como a participación en clubes de lectura, probablemente (dependendo do alumnado que participe) no Erasmus+...
O grupo está composto por 14 alumnos e alumnas, de perfil moi diverso (alumnado que vén doutras comunidades e países sen coñecemento do galego), alumnado con necesidades educativas especiais...
4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)
A materia de filosofía en 4º da ESO ten un carácter teórico, práctico e crítico. Teórico xa que se traballarán e afianzarán os distintos contidos da materia, preparando ao alumnado ao uso dun vocabulario e terminoloxía novos; práctico xa que se farán actividades e traballos en grupo nos que porán en práctica distintas técnicas e métodos da filosofía, e crítico, xa que se traballará polo desenvolvemento do pensamento autónomo do alumnado.
Neste sentido a metodoloxía oriéntase ao traballo con:
- Exames escritos, traballando tanto con textos como con conceptos dos temas.
- Traballos escritos individuais, nos que se reflicte tanto a adquisición de competencias como a interiorización dos conceptos.
- Traballos grupais con metodoloxías activas.
As orientacións metodolóxicas propostas a continuación apuntan á potenciación e consolidación de competencias traballadas xa en cursos anteriores. De acordo con este criterio, as metodoloxías concretas empregadas polo profesorado nesta materia se orientarán a:
-Potenciar unha autonomía progresiva, por parte do alumnado, na obtención, análise e procesamento da información referida ás cuestións e problemas propostos.
-Promover o diálogo e o debate horizontal entre iguais como un medio para desenvolver estratexias de conceptualización, información e comunicación intelectual. Por iso se fomentará o traballo en grupo, o emprego de "protocolos" para actuar cando teñan debates (nomeando a unha persoa como a que "apunta os turnos" e outra como moderadora).
-Promover a lectura e análise de textos, así como a composición de textos propios e exposicións orais e escritas, mediante clubes de lectura, realización de análise e comentarios de texto, de producións escritas...
-Normalizar o uso de vocabulario técnico específico e esixir uns niveis de rigor lóxico e de coherencia argumentativa tanto nas producións orais coma nas escritas. Por iso se fomentará a creación dun "glosario" común na Aula Virtual.
-Manter unha perspectiva histórica que permita rastrexar as orixes das cuestións sometidas a elaboración, análise ou debate.
-Actuar seguindo pautas de estándares profesionais na esixencia do traballo individual e colectivo: puntualidade, dedicación, actitude, rendementos, seguimento das instruccións de traballo, resultados materiais e formais, etc. Se repartirán documentos que teñan instruccións sobre como realizar os traballos.
5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)
Proba escrita inicial que consistirá na lectura dun texto básico de filosofía con cuestións e un comentario crítico. Buscarase determinar tanto a comprensión lectora, expresión escrita como o grao de familiaridade cos conceptos filosóficos.
Servirá para avaliar tanto os coñecementos previos do alumnado como a súa capacidade na expresión escrita clara e rigurosa. Permirá adaptar os procesos de ensino aprendizaxe aos rascos específicos e individuais do alumnado.
O texto está extraido do libro "¿Hay filosofía en tu nevera?" de Enric F.Gel, no que traballaremos tamén as cuestións relativas á primeira unidade da programación.
5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)
5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)
6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)
Non se pode fomentar un proceso de aprendixaze ensinanza da filosofía sen individualizalo a cada alumnado. Neste sentido as medidas de atención a diversidade son actuacións, estratexias e / ou programas destinadas a proporcionar resposta ás necesidade educativas do alumnado (artigo 7 decreto 229/2011, da lei orgánica 2/2006 de 3 maio). Será tamén en conta o Decreto 229/2011.
Na avaliación previa e en coordinación coa xunta de avaliación e o departamento de orientación se desenvolveran as seguintes medidas no caso de ser precisas. O profesorado ten a súa disposición un dossier con información das necesidades educativas ou situacións de diversidade nas que se encontra o alumnado.
ORDINARIAS: Facilitan a adecuación do curriculum sen alteracións significativas dos obxectivos, contidos nin dos Criterios de avaliación Dan resposta as diferenzas en competencias, motivación, estratexias , estilos e ritmos de aprendizase. Sinalamos as seguintes:
1) Adapatción da xestión da aula as características concretas da aula, favorenzo o acceso aos recursos e a convicencia.
2) Adecuación da programación ao alumnado e circunstancias da súa contorna. Logo de identificadas as barreiras (accesibilidade física, sensorial, cognitiva e emocional) deseñaranse actividades partindo dos principios do deseño universal de aprendizaxe para que as aprendizaxes sexan accesibles.
3) Metodoloxías baseadas no traballo colaborativo en grupos heteroxéneos, titoría entre iguais, aprendizaxes por proxectos. Os grupos dos traballos os fará a profesora para que sexan o máis homoxéneos posíbles.
4) Adaptación dos tempos, dos instrumentos e dos procedementos de avaliación ás circunstancias do alumnado, tales como, forma de comunicación co alumnado, secuenciación de tarefas, verificación da comprensión das tarefas, dispoñibilidade dos recursos tecnolóxicos, concesión do tempo necesario. Aplicaranse as propostas recollidas nos plans, proxectos, programas, guías e protocolos elaborados pola Consellería.
5) Aulas de atención educativa e convivencia. No caso de ser preciso derivar alumnado, o profesorado proporcionará as tarefas que debe realizar, que serán corrixidas e avaliadas.
6) Reforzo educativo. Posta en práctica de mecanismos de reforzo tan pronto como se detecten dificultades no progreso do alumnado.
7) Programas de enriquecemento curricular para o alumnado que presenta altas capacidades intelectuais.
EXTRAORDINARIAS. Diseñadas para atender necesidade específicas de apoio que reguiran modificacións significativas do curriculum ou supoñan unhamodificaión organizativa ou ben do xeito de acceder ao curriculum ou da modalidade de escolarización. Serán aplicadas cando as ordinarias sexan insuficientes ou se demostren esgotadas. Son casos nos que ai barreiras singificativas para conseguir os obxectivos da aprendixase axeitadas ao seu desenvolvemento (atraso madurativo, transtornos do desenvolvemento relacionados coa linguaxe e/ou comunicación, descoñecemento da (s) lingua(s) de aprendizaxe, vulnerabilidade socio educativa ou polas altas capacidades entre outras).
(1) Flexibilización da duración do período de escolarización na etapa de bacharelato. Dirixido a alumnado con altas capacidades intelectuais ou alumnado con necesidades educativas especiais.
(2) Atención educativa ao alumnado que, por circunstancias diversas, presenta dificultades para unha asistencia continuada ao centro.
O docente coordinado polo profesorado titor e co asesoramento da xefatura do departamento de orientación, elaborará unha proposta de actividades educativas empregando medios telemáticos para a entrega, seguimiento e avaliación e adoptará medidas que promovan a súa inclusión. En colaboración co titor e o departamento de orientación se fara unha planificación e desenvolvemento de actuacións destinadas ao axuste dos procesos de ensino e aprendizaxe. Na avaliación inicial permitirá adaptar as ensinanzas ao alumnado e facilitar a debida progresión na súa aprendizaxe.
Neste sentido para os alumnos con Necesidades Específicas de Apoio Educativo serán deseñadas de xeito específico actividades en cada unha das unidades didácticas (enunciados curtos, unir, completar, ordenar, sinalar...), así como probas escritas adaptadas ás súas características específicas. Estas probas, se ben presentarán os mesmos contidos en concordancia cos criterios de avaliación, estarán formuladas de xeito máis directo e compostas por cuestións análogas ás anteriormente comentadas. Sempre coa finalidade de potenciar o espirto critico, a autonomía do alumnado propios da filosofía. Todo isto sen prexuízo de que a medida que avance o curso poida detectarse a necesidade deste tipo de actividades individualizadas noutros alumnos/as establecéndose, de ser o caso, os necesarios reforzos educativos.
8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)
Ao final do curso se fará un seguimento da programación: se se cumpriu a temporización das sesións, os obxectivos da materia, se se solventaron as necesidades especiais do alumnado, se os criterios de calificación foron axeitados...