Vista preliminar da

Vista preliminar da programación na que poderá consultar todos os apartados da programación.

1. Introdución (Elaborado)


La lengua debe ser entendida, esencialmente, como un vehículo de comunicación y de interacción social, así como el medio con que una persona desarrolla sus capacidades intelectuales, cognoscitivas y afectivas, además del signo de identidad de una sociedad. 

Los objetivos generales del área de Lengua Castellana y Literatura, como puede verse a continuación, inciden en el desarrollo de aquellas capacidades que responden al enfoque comunicativo. Con carácter general la intervención educativa durante esta etapa debe ir orientada a la consecución de un dominio personal de la comunicación, de las destrezas básicas, comprensión y expresión, y, además, al conocimiento del hecho literario en sus distintas manifestaciones, autores y épocas. 

Conseguir los objetivos en esta área implica, por lo tanto, no sólo la adquisición de la capacidad lingüística comunicar y relacionarse, creación del propio pensamiento, entender y respetar su cultura y otras culturas y un acercamiento al hecho cultural y literario, sino también el dominio del instrumento esencial de aprendizaje, que permitirá la adquisición de las otras competencias. La competencia en comunicación lingüística es la capacidad de utilizar la lengua oral y escrita para expresar e interpretar conceptos, pensamientos, sentimientos, hechos y opiniones, y para interactuar lingüísticamente de una forma adecuada y creativa en múltiples contextos, así como la de usar de forma funcional al menos una lengua extranjera. Un adecuado desarrollo de la competencia en comunicación lingüística implica, por tanto, ser capaz de usar el lenguaje: a) para comunicarse oralmente y por escrito; b) para representar, interpretar y comprender la realidad; c) para construir y comunicar el conocimiento; d) para organizar y regular la propia conducta. Abarca desde un componente puramente lingüístico (aspectos léxicos, gramaticales, semánticos, fonológicos y ortográficos) hasta lo pragmático discursivo y socio-cultural; desde el componente estratégico que permite al individuo superar las dificultades que surgen en la comunicación y poner en práctica habilidades generales de carácter cognitivo, metacognitivo y socioafectivo; hasta el componente personal, relacionado con sus actitudes y su motivación ante el acto comunicativo. Esta visión de la competencia en comunicación lingüística vinculada con prácticas sociales determinadas ofrece 6 una imagen del individuo como agente comunicativo que produce, y no sólo recibe, mensajes a través de las lenguas con distintas finalidades. Valorar la relevancia de esta afirmación en la toma de decisiones educativas supone optar por metodologías activas de aprendizaje (aprendizaje basado en tareas y proyectos, en problemas, en retos, etcétera. Esta competencia es, por definición, siempre parcial y constituye un objetivo de aprendizaje permanente a lo largo de toda la vida. Por ello, para que se produzca un aprendizaje satisfactorio de las lenguas, es determinante que se promuevan unos contextos de uso de lenguas ricos y variados, en relación con las tareas que se han de realizar y sus posibles interlocutores, textos e intercambios comunicativos. La competencia en comunicación lingüística es extremadamente compleja. Se basa, en primer lugar, en el conocimiento del componente lingüístico. Pero además, como se produce y desarrolla en situaciones comunicativas concretas y contextualizadas, el individuo necesita activar su conocimiento del componente pragmático-discursivo y sociocultural. La competencia en comunicación lingüística se inscribe en un marco de actitudes y valores que el individuo pone en funcionamiento: el respeto a las normas de convivencia; el ejercicio activo de la ciudadanía; el desarrollo de un espíritu crítico; el respeto a los derechos humanos y el pluralismo; la concepción del diálogo como herramienta primordial para la convivencia, la resolución de conflictos y el desarrollo de las capacidades afectivas en todos los ámbitos; una actitud de curiosidad, interés y creatividad hacia el aprendizaje y el reconocimiento de las destrezas inherentes a esta competencia (lectura, 

conversación, escritura, etcétera) como fuentes de placer relacionada con el disfrute personal. En resumen, para el adecuado desarrollo de esta competencia resulta necesario abordar el análisis y la consideración de los distintos aspectos que intervienen en ella, debido a su complejidad. Para ello, se debe atender a los cinco componentes que la constituyen y a las dimensiones en las que se concretan: 

¿El componente lingüístico comprende diversas dimensiones: la léxica, la gramatical, la semántica, la fonológica, la ortográfica y la ortoépica, entendida esta como la articulación correcta del sonido a partir de la representación gráfica de la lengua. 

-El componente pragmático-discursivo contempla tres dimensiones: la sociolingüística (vinculada con la adecuada producción y recepción de mensajes en diferentes contextos sociales); la pragmática (que incluye las microfunciones comunicativas y los esquemas de interacción); y la discursiva (que incluye las macrofunciones textuales y las cuestiones relacionadas con los géneros discursivos). 

-El componente sociocultural incluye dos dimensiones: la que se refiere al conocimiento del mundo y la dimensión intercultural. 

-El componente estratégico permite al individuo superar las dificultades y resolver los problemas que surgen en el acto comunicativo. Incluye tanto destrezas y estrategias comunicativas para la lectura, la escritura, el habla, la escucha y la conversación, como destrezas vinculadas con el tratamiento de la información, la lectura multimodal y la producción de textos electrónicos en diferentes formatos. 

-Por último, la competencia en comunicación lingüística incluye un componente personal que interviene en la interacción comunicativa en tres dimensiones: la actitud, la motivación y los rasgos de personalidad.

 

 


2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)


Currículo CCL CP STEM CD CPSAA CC CE CCEC
OBX1 Describir e apreciar a diversidade lingüística do mundo a partir do recoñecemento das linguas do alumnado e da realidade plurilingüe e pluricultural de España, analizando a orixe e o desenvolvemento sociohistórico das súas linguas e as características das principais variedades dialectais do español, para favorecer a reflexión interlingüística, combater os estereotipos e prexuízos lingüísticos e valorar esta diversidade como fonte de riqueza cultural.
OBX2 Comprender e interpretar textos orais e multimodais recollendo o sentido xeral e a información máis relevante, identificando o punto de vista e a intención do emisor e valorando a súa fiabilidade, a súa forma e o seu contido, para construír coñecemento, formarse unha opinión e ampliar as posibilidades de gozo e de lecer.
OBX3 Producir textos orais e multimodais con coherencia e fluidez e co rexistro adecuado atendendo ás convencións propias dos diferentes xéneros discursivos e participar en interaccións orais cunha actitude cooperativa e respectuosa, tanto para construír coñecemento e establecer vínculos persoais como para intervir de maneira activa e informada en diferentes contextos sociais.
OBX4 Comprender, interpretar e valorar textos escritos, con sentido crítico e diferentes propósitos de lectura, recoñecendo o sentido global e as ideas principais e secundarias, identificando a intención do emisor, reflexionando sobre o contido e a forma e avaliando a súa calidade e fiabilidade para dar resposta a necesidades e intereses comunicativos diversos e para construír coñecemento.
OBX5 Producir textos escritos e multimodais coherentes, cohesionados, adecuados e correctos atendendo ás convencións propias do xénero discursivo elixido, para construír coñecemento e para dar resposta de maneira informada, eficaz e creativa a demandas comunicativas concretas.
OBX6 Seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes de maneira progresivamente autónoma, avaliando a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura e evitando os riscos de manipulación e desinformación, e integrala e transformala en coñecemento para comunicala desde un punto de vista crítico e persoal e, ao mesmo tempo, respectuoso coa propiedade intelectual.
OBX7 Seleccionar e ler de maneira autónoma obras diversas como fonte de pracer e coñecemento, configurando un itinerario lector que evolucione en canto á diversidade, complexidade e calidade das obras e compartir experiencias de lectura para construír a propia identidade lectora e gozar da dimensión social da lectura.
OBX8 Ler, interpretar e valorar obras ou fragmentos literarios do patrimonio nacional e universal, utilizando unha metalinguaxe específica e mobilizando a experiencia biográfica e os coñecementos literarios e culturais que permiten establecer vínculos entre textos diversos e con outras manifestacións artísticas, para conformar un mapa cultural, ampliar as posibilidades de gozo da literatura e crear textos de intención literaria.
OBX9 Mobilizar o coñecemento sobre a estrutura da lingua e os seus usos e reflexionar de maneira progresivamente autónoma sobre as eleccións lingüísticas e discursivas, coa terminoloxía adecuada, para desenvolver a conciencia lingüística, aumentar o repertorio comunicativo e mellorar as destrezas tanto de produción oral e escrita como de recepción crítica.
OBX10 Pór as propias prácticas comunicativas ao servizo da convivencia democrática, da resolución dialogada dos conflitos e da igualdade de dereitos de todas as persoas, utilizando unha linguaxe non discriminatoria e desterrando os abusos de poder a través da palabra para favorecer un uso non só eficaz, senón tamén ético e democrático, da linguaxe.
Non se rexistrou texto

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)


Secuencia * Título da UD Descrición *% Peso na materia


*Nº de sesións
1º trim. 2º trim. 3º trim.
1 La comunicación -Elementos de la comunicación. -Funciones del lenguaje. -Propiedades de los textos: adecuación, coherencia y cohesión. 10 10
2 Norma ortográfica ACENTUACIÓN 1-Clasificación de palabras agudas, llanas y esdrújulas. 2-Acentuación de palabras con diptongos. 3-Acentuación de palabras con hiatos. 4-Acentuación de palabras con triptongos. 5-La tilde diacrítica. 6- Acentuación de palabras monosílabas. ORTOGRAFÍA - La letra H - Homófonos con H o sin H. - Homófonos con B o sin B. - La LL y la Y. - La letra X. - Signos de puntuación. En suma, conocimiento, utilización y evaluación de las reglas ortográficas y gramaticales, así como la correcta presentación de los textos escritos, cuidando las normas tipográficas: márgenes, sangría..., además de estructurar los textos en párrafos. 20 20
3 Reflexión lingüística: -La palabra: su estructura. -Clases de palabras -Conocimiento e identificación de los constituyentes de la palabra (lexemas y morfemas flexivos y derivativos) -Palabras simples, derivadas, compuestas y parasintéticas. -Reconocimiento, uso y explicación de las categorías gramaticales: sustantivo, adjetivo, determinante, pronombre, verbo (los tiempos simples y los compuestos. Los tres modos verbales -indicativo, subjuntivo e imperativo-. El imperativo y la negación. Las tres conjugaciones -infinitivo, gerundio y participio-.El verbo en activa y pasiva. Verbos irregulares y verbos defectivos), adverbio, preposición conjunción y la interjección. 20 15
4 Sintaxis -Reconocimiento de los distintos sintagmas (S.nominal, S. adjetivo, S. verbal, S. adverbial, S. preposicional) y análisis de los elementos constitutivos de los diferentes sintagmas. Análisis de las posibles funciones sintácticas que pueden desempeñar los sintagmas dentro de la oración. -Conocimiento y análisis de la oración simple. Distinción de sujeto y predicado. -Reconocimiento e identificación de las distintas funciones sintácticas dentro de la oración simple. -Reconocimiento de la oración desde el punto de vista de la actitud del hablante y desde el punto de vista de la naturaleza del predicado. 10 15
5 Semántica. Léxico -Denotación y connotación. -Relaciones semánticas: sinonimia, antonimia, polisemia , paronimia y homonimia. -Hiperonimia e hiponimia. -Cambios que afectan al significado de las palabras. Metáfora, metonimia, tabú y eufemismo. -Reconocimiento, uso y explicación de los conectores textuales y de los principales mecanismos de referencia gramaticales y léxicos. -Objetividad y subjetividad. -Familia de palabras o familia léxica -Campo léxico -Campo semántico -Palabras usadas en sentido literal -Palabras usadas en sentido figurado -El léxico del castellano (latinismos, cultismos y palabras patrimoniales) -Préstamos y extranjerismos. 15 20
6 Clases de textos TIPOS DE TEXTOS: A-Clases de textos según la forma del discurso: narrativos, descriptivos, dialogados, expositivos y argumentativos. B-Clases de textos según la intención del emisor: informativos, persuasivos, prescriptivos y literarios. 10 15
7 Literatura -Redacción de textos intención literaria a partir de la lectura de textos, utilizando las convenciones formales del género y con intención lúdica y creativa. -Reconocimiento de los tres grandes géneros literarios (narrativo, lírico y teatral), así como de los subgéneros literarios más importantes. - Reconocimiento de los tópicos literarios más utilizados en la historia de la literatura. -Identificación, reconocimiento y uso progresivo de las distintas figuras literarias (plano fónico, gramatical y semántico) en determinados textos. -Reconocimiento de los distintos versos, estrofas, poemas¿ así como su análisis métrico (cómputo silábico, fonemas rimantes, tipo de rima...) . 15 10

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)


Bloque B1. As linguas e os seus falantes
Criterios de avaliación
UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7
CA1.1 - Recoñecer as linguas oficiais de España e as variedades dialectais do español, con atención especial ao galego e ao castelán, identificando as nocións básicas das linguas, tanto de España como das que forman os repertorios lingüísticos do alumnado, e contrastando algúns dos seus trazos en manifestacións orais, escritas e multimodais.
CA1.2 - Identificar prexuízos e estereotipos lingüísticos adoptando unha actitude de respecto e valoración da riqueza cultural, lingüística e dialectal partindo da análise da diversidade lingüística da contorna.
CA1.3 - Identificar e evitar os usos discriminatorios da lingua, así como a manipulación a través da palabra, partindo da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Contidos
C1.1 - Aproximación ás linguas de signos.
C1.2 - Comparación de trazos das principais variedades dialectais do castelán, con especial atención á do propio territorio.
C1.3 - Iniciación á reflexión interlingüística.
C1.4 - Estratexias de identificación de prexuízos e estereotipos lingüísticos e exploración de formas de evitalos.
Bloque B2. Comunicación: comprensión oral e escrita
Criterios de avaliación
UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7
CA2.1 - Comprender o sentido global, a estrutura, a información máis relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais sinxelos de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos.
CA2.2 - Valorar a forma e o contido de textos orais e multimodais sinxelos, avaliando a súa calidade, a súa fiabilidade e a idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
CA2.3 - Comprender e interpretar o sentido global, a estrutura, a información máis relevante e a intención do emisor en textos escritos e multimodais sinxelos de diferentes ámbitos que respondan a diferentes propósitos de lectura, realizando as inferencias necesarias.
CA2.4 - Valorar a forma e o contido de textos sinxelos, avaliando a súa calidade, a súa fiabilidade, a súa eficacia e a idoneidade da canle utilizada.
CA2.5 - Localizar, seleccionar e contrastar información de maneira guiada procedente de diferentes fontes calibrando a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura.
CA2.6 - Adoptar hábitos de uso crítico, seguro, sostible e saudable das tecnoloxías dixitais en relación coa busca e coa comunicación da información.
CA2.7 - Identificar e solucionar algúns problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
CA2.8 - Identificar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Contidos
C2.1 - Xéneros discursivos desde o punto de vista da comprensión e da análise crítica de textos orais, escritos e multimodais de diferentes ámbitos.
C2.1.1 -      Comprensión e análise crítica de secuencias textuais básicas, con especial atención ás dialogadas e expositivas.
C2.1.2 -      Análise das propiedades textuais en textos sinxelos: coherencia, cohesión e adecuación.
C2.1.3 -      Xéneros discursivos propios do ámbito educativo: a exposición.
C2.1.4 - Interpretación de xéneros discursivos propios do ámbito social. Riscos de desinformación, manipulación e vulneración da privacidade na rede. Análise da imaxe e dos elementos paratextuais dos textos icónico-verbais e multimodais.
C2.2 - Procesos de comprensión e análise crítica de textos orais, escritos e multimodais.
C2.2.1 -      Comprensión oral: sentido global do texto e relación entre as súas partes, selección e retención da información relevante. Detección de usos discriminatorios da linguaxe verbal e non verbal.
C2.2.2 -      Comprensión lectora: sentido global do texto e relación entre as súas partes. A intención do emisor. Detección de usos discriminatorios da linguaxe verbal e icónica.
C2.2.3 -      Alfabetización informacional: procura e selección da información con criterios de fiabilidade, calidade e pertinencia; análise, valoración, reorganización e síntese da información en esquemas propios e transformación en coñecemento.
C2.3 - Recoñecemento dos elementos lingüísticos en textos orais, escritos e multimodais.
C2.3.1 -      Detección dos recursos lingüísticos para mostrar a implicación do emisor nos textos: formas de deíxe (persoal, temporal e espacial) e procedementos de modalización.
C2.3.2 -      Identificación dos recursos lingüísticos para adecuar o rexistro á situación de comunicación.
C2.3.3 -      Análise dos mecanismos de cohesión. Conectores textuais temporais, explicativos, de orde e de contraste. Mecanismos de referencia interna gramaticais (substitucións pronominais e adverbiais) e léxicos (repeticións, sinónimos, campos semánticos, hiperónimos e elipses).
C2.3.4 -      Uso de dicionarios, de manuais de consulta e de correctores ortográficos en soporte analóxico ou dixital.
Bloque B3. Comunicación: expresión oral e escrita
Criterios de avaliación
UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7
CA3.1 - Realizar exposicións orais sinxelas con diferente grao de planificación sobre temas de interese persoal, social e educativo axustándose ás convencións propias do xénero discursivo, con fluidez, coherencia, cohesión e co rexistro adecuado en diferentes soportes, utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.
CA3.2 - Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais informais, no traballo en equipo e en situacións orais formais de carácter dialogado, adoptando actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e de cortesía lingüística.
CA3.3 - Planificar a redacción de textos escritos e multimodais sinxelos, atendendo á situación comunicativa, ao destinatario, ao propósito e á canle; redactar borradores e revisalos coa axuda do diálogo entre iguais e dos instrumentos de consulta e presentar un texto final coherente, cohesionado e co rexistro adecuado.
CA3.4 - Incorporar procedementos básicos para enriquecer os textos atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, mostrando precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
CA3.5 - Organizar a información e integrala en esquemas propios e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico que respecte os principios de propiedade intelectual.
CA3.6 - Elaborar traballos de investigación de maneira guiada en diferentes soportes sobre diversos temas de interese académico, persoal ou social partindo da información seleccionada.
CA3.7 - Revisar os textos propios de maneira guiada e facer propostas de mellora, argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e cunha metalinguaxe específica, consultando de forma progresivamente autónoma dicionarios, manuais e gramáticas.
CA3.8 - Utilizar estratexias para a resolución dialogada dos conflitos e a procura de consensos, abarcando o ámbito persoal, educativo e social.
Contidos
C3.1 - Xéneros discursivos desde o punto de vista da produción de textos orais, escritos e multimodais de diferentes ámbitos.
C3.1.1 -      Creación de secuencias textuais, con especial atención ás dialogadas e expositivas.
C3.1.2 -      Respecto polas propiedades textuais nos escritos propios: coherencia, cohesión e adecuación.
C3.1.3 -      Xéneros discursivos do ámbito educativo: elaboración de exposicións orais e escritas.
C3.1.4 -      Xéneros discursivos propios do ámbito social. Produción de textos propios das redes sociais e medios de comunicación. Etiqueta dixital.
C3.2 - Procesos de produción de textos orais, escritos e multimodais.
C3.2.1 -      Interacción oral e escrita de carácter informal e formal: tomar e deixar a palabra. Cooperación conversacional e cortesía lingüística. Escoita activa, asertividade e resolución dialogada dos conflitos.
C3.2.2 -      Produción oral formal: planificación e procura de información, creación e revisión. Adecuación á audiencia e ao tempo de exposición. Elementos non verbais. Trazos discursivos e lingüísticos da oralidade formal.
C3.2.3 -      Produción escrita: planificación, redacción, revisión e edición en diferentes soportes. Corrección gramatical e ortográfica. Propiedade léxica. Usos da escritura para a organización do pensamento: toma de notas, esquemas, mapas conceptuais, definicións, resumos etc.
C3.2.4 - Alfabetización mediática e informacional: reorganización e síntese da información en esquemas propios e transformación en coñecemento, comunicación e difusión creativa e respectuosa coa propiedade intelectual. Utilización de plataformas virtuais e de recursos na rede para a realización de proxectos escolares.
C3.3 - Uso discursivo dos elementos lingüísticos en textos orais, escritos e multimodais.
C3.3.1 -      Utilización de recursos lingüísticos para amosar a implicación do emisor nos textos: formas de deíxe (persoal, temporal e espacial) e procedementos de modalización.
C3.3.2 -      Emprego de recursos lingüísticos para adecuar o rexistro á situación de comunicación.
C3.3.3 -      Mecanismos de cohesión. Emprego de conectores textuais temporais, explicativos, de orde e de contraste. Mecanismos de referencia interna gramaticais (substitucións pronominais e adverbiais) e léxicos (repeticións, sinónimos, campos semánticos, hiperónimos e elipses).
C3.3.4 -      Corrección lingüística e revisión ortográfica e gramatical dos textos. Uso de dicionarios, de manuais de consulta e de correctores ortográficos en soporte analóxico ou dixital.
C3.3.5 -      Utilización dos signos de puntuación como mecanismo organizador do texto escrito. A súa relación co significado.
Bloque B4. Educación literaria
Criterios de avaliación
UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7
CA4.1 - Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais informais acerca de obras literarias, no traballo en equipo e en situacións orais formais de carácter dialogado (como actos culturais vinculados co circuíto literario e lector), mantendo actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e de cortesía lingüística.
CA4.2 - Comprender e interpretar o sentido global, a estrutura, a información máis relevante e a intención do emisor en textos literarios escritos e multimodais sinxelos que respondan a diferentes propósitos de lectura, realizando as inferencias necesarias.
CA4.3 - Valorar a forma e o contido de textos literarios sinxelos avaliando a súa calidade e a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
CA4.4 - Elixir e ler textos a partir de preseleccións guiándose polos propios gustos, intereses e necesidades, deixando constancia do propio itinerario lector e da experiencia da lectura.
CA4.5 - Compartir a experiencia da lectura en soportes diversos relacionando o sentido da obra coa propia experiencia biográfica e lectora.
CA4.6 - Explicar e argumentar, coa axuda de pautas e modelos, a interpretación das obras lidas a partir da análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra, atendendo á configuración e á evolución dos xéneros e subxéneros literarios.
CA4.7 - Establecer de maneira guiada vínculos argumentados entre os textos lidos e outros textos escritos, orais ou multimodais, así como con outras manifestacións artísticas e culturais en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe e valores éticos e estéticos, mostrando a implicación e a resposta persoal do alumnado na lectura.
CA4.8 - Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, partindo da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.
Contidos
C4.1 - Lectura autónoma. Implicación na lectura de obras de xeito progresivamente autónomo a partir dunha preselección de textos variados que inclúan obras de autoras e autores e reflexión sobre os textos lidos e sobre a propia práctica da lectura.
C4.1.1 -      Criterios e estratexias para a selección de obras variadas de forma orientada, a partir da exploración guiada da biblioteca escolar e pública dispoñible.
C4.1.2 -      Toma de conciencia progresiva dos propios gustos e identidade lectora.
C4.1.3 -      Participación activa en actos culturais vinculados co circuíto literario e lector.
C4.1.4 -      Estratexias de toma de conciencia dos propios gustos e identidade lectora.
C4.1.5 -      Expresión da experiencia lectora co apoio de exemplos e utilizando progresivamente unha metalinguaxe específica. Apropiación dos textos lidos a través de distintas formas de recreación.
C4.1.6 -      Mobilización da experiencia persoal e lectora como forma de establecer vínculos entre a obra lida e aspectos da actualidade, así como con outros textos e manifestacións artísticas e culturais.
C4.1.7 -      Estratexias para a recomendación das lecturas, en soportes variados, ou ben oralmente entre iguais.
C4.2 - Lectura guiada. Lectura de obras e fragmentos relevantes da literatura xuvenil contemporánea e do patrimonio literario universal, inscritas en itinerarios temáticos ou de xénero que atravesan épocas, contextos culturais e movementos artísticos.
C4.2.1 -      Estratexias para a construción compartida da interpretación das obras a través das conversas literarias, coa incorporación progresiva da metalinguaxe específica.
C4.2.2 -      Relación entre os elementos constitutivos do xénero literario e a construción do sentido da obra. Análise básica do valor dos recursos expresivos e dos seus efectos na recepción.
C4.2.3 -      Relación e comparación dos textos lidos con outros textos e con outras manifestacións artísticas e culturais en función de temas, tópicos, estruturas e linguaxes.
C4.2.4 -      Expresión pautada, a través de procesos e soportes diversificados e da interpretación e valoración persoal de obras e fragmentos literarios.
C4.2.5 -      Lectura con perspectiva de xénero. Visibilización do universo literario feminino.
C4.2.6 -      Lectura expresiva, dramatización e recitación dos textos conforme aos procesos de comprensión, apropiación e oralidade implicados.
C4.2.7 -      Creación de textos partindo da apropiación das convencións da linguaxe literaria e en referencia a modelos dados (imitación, transformación, continuación etc.).
Bloque B5. Reflexión sobre a lingua
Criterios de avaliación
UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7
CA5.1 - Incorporar procedementos básicos para enriquecer os textos atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
CA5.2 - Localizar, seleccionar e contrastar información de maneira guiada procedente de diferentes fontes calibrando a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura e adoptando un punto de vista crítico e de respecto aos principios de propiedade intelectual.
CA5.3 - Revisar os textos propios de maneira guiada e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e cunha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar algúns problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
CA5.4 - Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.
CA5.5 - Formular xeneralizacións sobre aspectos básicos do funcionamento da lingua a partir da observación, comparación e transformación de enunciados, así como da formulación de hipóteses e da procura de contraexemplos, utilizando unha metalinguaxe específica e consultando de maneira guiada dicionarios, manuais e gramáticas.
Contidos
C5.1 - Elaboración de conclusións propias sobre o funcionamento do sistema lingüístico cunha linguaxe específica a partir da observación, comparación e clasificación de unidades comunicativas e do contraste entre linguas.
C5.1.1 -      Distinción entre a forma (categoría gramatical) e a función das palabras (funcións sintácticas) e coñecemento dos procedementos léxicos (afixos) e sintácticos para a mudanza de categoría. Orde das palabras e concordancia.
C5.1.2 -      Relación entre os esquemas semántico e sintáctico da oración simple. Observación e transformación de enunciados de acordo con estes esquemas e uso da terminoloxía sintáctica necesaria.
C5.1.3 -      Procedementos de adquisición e formación de palabras. Reflexión sobre os cambios no seu significado, as relacións semánticas entre palabras e os seus valores denotativos e connotativos en función do contexto e do propósito comunicativo.
C5.1.4 -      Estratexias de uso progresivamente autónomo de dicionarios e manuais de gramática para obter información gramatical básica.

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)



1 La comunicación
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.1 Recoñecer as linguas oficiais de España e as variedades dialectais do español, con atención especial ao galego e ao castelán, identificando as nocións básicas das linguas, tanto de España como das que forman os repertorios lingüísticos do alumnado, e contrastando algúns dos seus trazos en manifestacións orais, escritas e multimodais.
Proba escrita
Proba práctica na que o alumnado deberá, como mínimo, diferenciar as variedades dialectais do castelán. 10
CA1.2 Identificar prexuízos e estereotipos lingüísticos adoptando unha actitude de respecto e valoración da riqueza cultural, lingüística e dialectal partindo da análise da diversidade lingüística da contorna.
Táboa de indicadores
O alumnado deberá valorar a riqueza cultural que supón a diversidade lingüística e ser respectuoso coas diferentes linguas e dialectos. Iniciará unha aproximación ás linguas de signos. 5
CA1.3 Identificar e evitar os usos discriminatorios da lingua, así como a manipulación a través da palabra, partindo da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Táboa de indicadores
O alumnado evitará os prexuízos e estereotipos lingüísticos e terá que identificar os elementos verbais e non verbais que resulten discriminatorios. 10
CA2.1 Comprender o sentido global, a estrutura, a información máis relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais sinxelos de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos.
Proba escrita
El alumno deberá comprender el sentido global de un texto. 10
CA2.4 Valorar a forma e o contido de textos sinxelos, avaliando a súa calidade, a súa fiabilidade, a súa eficacia e a idoneidade da canle utilizada.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que relacionar el contenido de los textos con el canal utilizado. 5
CA2.6 Adoptar hábitos de uso crítico, seguro, sostible e saudable das tecnoloxías dixitais en relación coa busca e coa comunicación da información.
Táboa de indicadores
Se valorará la adecuación y precisión de la búsqueda de información a través de rúbricas. Se evaluará también su capacidad para sintetizarla. 5
CA2.8 Identificar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Táboa de indicadores
El alumnado deberá evitar los usos discriminatorios de la lengua. 5
CA3.1 Realizar exposicións orais sinxelas con diferente grao de planificación sobre temas de interese persoal, social e educativo axustándose ás convencións propias do xénero discursivo, con fluidez, coherencia, cohesión e co rexistro adecuado en diferentes soportes, utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.
Proba escrita
El alumno deberá elaborar exposiciones orales simples, atendiendo a su coherencia, cohesión y adecuación. 15
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais informais, no traballo en equipo e en situacións orais formais de carácter dialogado, adoptando actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e de cortesía lingüística.
Táboa de indicadores
El alumno tiene que participar de forma adecuada en las presentaciones de tipo oral dialogadas. 5
CA3.3 Planificar a redacción de textos escritos e multimodais sinxelos, atendendo á situación comunicativa, ao destinatario, ao propósito e á canle; redactar borradores e revisalos coa axuda do diálogo entre iguais e dos instrumentos de consulta e presentar un texto final coherente, cohesionado e co rexistro adecuado.
Proba escrita
Los alumnos deberán planificar textos escritos que sean adecuados a la situación comunicativa, coherentes y que estén cohesionados. 10
CA4.1 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais informais acerca de obras literarias, no traballo en equipo e en situacións orais formais de carácter dialogado (como actos culturais vinculados co circuíto literario e lector), mantendo actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e de cortesía lingüística.
Táboa de indicadores
El alumno deberá participar de forma activa oralmente. 5
CA4.2 Comprender e interpretar o sentido global, a estrutura, a información máis relevante e a intención do emisor en textos literarios escritos e multimodais sinxelos que respondan a diferentes propósitos de lectura, realizando as inferencias necesarias.
Proba escrita
El alumno deberá comprender e interpretar el sentido global de diferentes textos. 5
CA5.3 Revisar os textos propios de maneira guiada e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e cunha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar algúns problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
Táboa de indicadores
El alumno deberá revisar sus propios textos y mejorarlos haciendo uso de sus conocimientos lingüísticos. 5
CA5.5 Formular xeneralizacións sobre aspectos básicos do funcionamento da lingua a partir da observación, comparación e transformación de enunciados, así como da formulación de hipóteses e da procura de contraexemplos, utilizando unha metalinguaxe específica e consultando de maneira guiada dicionarios, manuais e gramáticas.
Táboa de indicadores
El alumnado utilizará con soltura diccionarios, manuales ... 5

2 Norma ortográfica
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA2.1 Comprender o sentido global, a estrutura, a información máis relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais sinxelos de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos.
Proba escrita
El alumnado deberá comprender los textos escritos, teniendo en cuenta su adecuación, cohesión y coherencia. 10
CA2.4 Valorar a forma e o contido de textos sinxelos, avaliando a súa calidade, a súa fiabilidade, a súa eficacia e a idoneidade da canle utilizada.
Táboa de indicadores
El alumnado tendrá que identificar la adecuación al receptor, al contexto y la intención comunicativa de cada texto. 10
CA2.7 Identificar e solucionar algúns problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
Proba escrita
El alumnado tendrá que responder preguntas de respuesta corta para demostrar su habilidad de comprensión lectora. 10
CA3.4 Incorporar procedementos básicos para enriquecer os textos atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, mostrando precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
Proba escrita
El alumnado demostrará su capacidad de expresión escrita utilizando conectores variados y léxico enriquecido. Siguiendo las normas ortográficas y gramaticales. 10
CA3.6 Elaborar traballos de investigación de maneira guiada en diferentes soportes sobre diversos temas de interese académico, persoal ou social partindo da información seleccionada.
Táboa de indicadores
Se valorará formato, redacción y presentación. 10
CA5.1 Incorporar procedementos básicos para enriquecer os textos atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
Proba escrita
O alumnado deberá prestar especial atención ás relacións semánticas entre palabras e os seus valores denotativos e connotativos en función do contexto e do propósito comunicativo. 10
CA5.2 Localizar, seleccionar e contrastar información de maneira guiada procedente de diferentes fontes calibrando a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura e adoptando un punto de vista crítico e de respecto aos principios de propiedade intelectual.
Táboa de indicadores
O alumnado deberá facer un uso progresivamente autónomo de dicionarios e manuais de gramática para obter información gramatical básica. 10
CA5.3 Revisar os textos propios de maneira guiada e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e cunha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar algúns problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
Táboa de indicadores
Mediante a transformación de enunciados, o alumnado incluirá propostas de mellora atendendo á relación entre os esquemas semántico e sintáctico da oración simple. 10
CA5.4 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.
Proba escrita
O alumnado deberá ser capaz de identificar as categorías gramaticais predominantes nas diferentes tipoloxías textuais en función do propósito comunicativo. 10
CA5.5 Formular xeneralizacións sobre aspectos básicos do funcionamento da lingua a partir da observación, comparación e transformación de enunciados, así como da formulación de hipóteses e da procura de contraexemplos, utilizando unha metalinguaxe específica e consultando de maneira guiada dicionarios, manuais e gramáticas.
Proba escrita
O alumnado identificará as clases de palabras e explicará, como mínimo, a mudanza de categoría gramatical mediante a utilización de afixos. Deberá recoñecer tamén as funcións sintácticas. 10

3 Reflexión lingüística: -La palabra: su estructura. -Clases de palabras
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.2 Identificar prexuízos e estereotipos lingüísticos adoptando unha actitude de respecto e valoración da riqueza cultural, lingüística e dialectal partindo da análise da diversidade lingüística da contorna.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que respetar y valorar la riqueza y la variedad lingüística de su zona. 5
CA2.7 Identificar e solucionar algúns problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
Táboa de indicadores
El alumno deberá solucionar problemas de comprensión lectora, aplicando sus conocimientos lingüísticos. 5
CA2.8 Identificar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Táboa de indicadores
El alumno será capaz de identificar los usos discriminatorios de la lengua. 5
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais informais, no traballo en equipo e en situacións orais formais de carácter dialogado, adoptando actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e de cortesía lingüística.
Táboa de indicadores
El alumno se interesará por participar en las situaciones orales que se le planteen. 5
CA3.3 Planificar a redacción de textos escritos e multimodais sinxelos, atendendo á situación comunicativa, ao destinatario, ao propósito e á canle; redactar borradores e revisalos coa axuda do diálogo entre iguais e dos instrumentos de consulta e presentar un texto final coherente, cohesionado e co rexistro adecuado.
Proba escrita
El alumno tiene que lograr un texto coherente, adecuado y bien cohesionado. 10
CA4.1 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais informais acerca de obras literarias, no traballo en equipo e en situacións orais formais de carácter dialogado (como actos culturais vinculados co circuíto literario e lector), mantendo actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e de cortesía lingüística.
Táboa de indicadores
O alumnado realizará unha escoita activa, respectará as opinións alleas e exporá con claridade expositiva e solidez argumentativa as súas achegas arredor dos relatos audiovisuais creados na aula. 5
CA4.2 Comprender e interpretar o sentido global, a estrutura, a información máis relevante e a intención do emisor en textos literarios escritos e multimodais sinxelos que respondan a diferentes propósitos de lectura, realizando as inferencias necesarias.
Proba escrita
O alumnado será capaz de comprender e analizar as ideas fundamentais dos textos literarios, interpretando correctamente a intencionalidade do emisor e a situación comunicativa descrita na obra. 5
CA4.3 Valorar a forma e o contido de textos literarios sinxelos avaliando a súa calidade e a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
Proba escrita
En contos literarios sinxelos, o alumnado deberá localizar os principais recursos expresivos e características formais e temáticas presentes neles, valorando o seu efecto sobre o receptor. 5
CA4.4 Elixir e ler textos a partir de preseleccións guiándose polos propios gustos, intereses e necesidades, deixando constancia do propio itinerario lector e da experiencia da lectura.
Táboa de indicadores
O alumnado escollerá un dos textos da narrativa universal actual que integran a escolma proporcionada en clase e expresará de forma argumentada os motivos da súa elección e a súa experiencia lectora. 10
CA4.5 Compartir a experiencia da lectura en soportes diversos relacionando o sentido da obra coa propia experiencia biográfica e lectora.
Táboa de indicadores
O alumnado será quen de realizar e compartir coa clase a análise dunha obra procedente da narrativa universal actual, empregando unha guía de lectura para expresar as súas conclusións interpretativas. 5
CA4.6 Explicar e argumentar, coa axuda de pautas e modelos, a interpretación das obras lidas a partir da análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra, atendendo á configuración e á evolución dos xéneros e subxéneros literarios.
Proba escrita
O alumnado será capaz de interpretar coa axuda dunha guía de lectura os textos lidos, vinculándoos ao contexto da obra, á corrente literaria á e ás características dos xéneros e subxéneros estudados. 10
CA4.7 Establecer de maneira guiada vínculos argumentados entre os textos lidos e outros textos escritos, orais ou multimodais, así como con outras manifestacións artísticas e culturais en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe e valores éticos e estéticos, mostrando a implicación e a resposta persoal do alumnado na lectura.
Táboa de indicadores
O alumnado será quen de establecer vínculos entre os contos lidos, agrupalos en parentescos literarios e relacionalos con outras expresións artísticas como os anuncios publicitarios revisados na aula. 15
CA4.8 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, partindo da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.
Proba escrita
O alumnado será quen de producir textos de intención literaria respectando as convencións dos xéneros e empregando con eficacia os principais recursos expresivos a través dun formato audiovisual. 10
CA5.1 Incorporar procedementos básicos para enriquecer os textos atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que enriquecer sus textos teniendo en cuenta el léxico y la corrección ortográfica y gramatical. 5

4 Sintaxis
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.2 Identificar prexuízos e estereotipos lingüísticos adoptando unha actitude de respecto e valoración da riqueza cultural, lingüística e dialectal partindo da análise da diversidade lingüística da contorna.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que respetar la riqueza y la diversidad lingüística de su zona. 5
CA1.3 Identificar e evitar os usos discriminatorios da lingua, así como a manipulación a través da palabra, partindo da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que evitar los usos discriminatorios de la lengua. 5
CA2.3 Comprender e interpretar o sentido global, a estrutura, a información máis relevante e a intención do emisor en textos escritos e multimodais sinxelos de diferentes ámbitos que respondan a diferentes propósitos de lectura, realizando as inferencias necesarias.
Proba escrita
O alumnado terá que responder a preguntas precisas sobre o sentido global, a intención do emisor, a estrutura do texto expositivo e a información máis importante. 10
CA2.4 Valorar a forma e o contido de textos sinxelos, avaliando a súa calidade, a súa fiabilidade, a súa eficacia e a idoneidade da canle utilizada.
Proba escrita
O alumnado deberá recoñecer os procedementos expositivos máis habituais: definicións, enumeración de propiedades, exemplificacións e analoxías. 20
CA2.5 Localizar, seleccionar e contrastar información de maneira guiada procedente de diferentes fontes calibrando a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura.
Táboa de indicadores
Os alumnos e as alumnas teñen que discriminar a información en función da súa fiabilidade e pertinencia á hora de documentarse para elaborar textos expositivos. 5
CA3.3 Planificar a redacción de textos escritos e multimodais sinxelos, atendendo á situación comunicativa, ao destinatario, ao propósito e á canle; redactar borradores e revisalos coa axuda do diálogo entre iguais e dos instrumentos de consulta e presentar un texto final coherente, cohesionado e co rexistro adecuado.
Proba escrita
As alumnas e os alumnos terán que elaborar borradores e presentar textos expositivos escritos ben estruturados nos que expliquen a cuestión tratada de forma clara e ordenada. 20
CA3.4 Incorporar procedementos básicos para enriquecer os textos atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, mostrando precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
Proba escrita
O alumnado deberá incorporar aos seus textos expositivos vocabulario rigorosamente denotativo, tecnicismos, conectores textuais para organizar a información e oracións de modalidade enunciativa. 20
CA3.7 Revisar os textos propios de maneira guiada e facer propostas de mellora, argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e cunha metalinguaxe específica, consultando de forma progresivamente autónoma dicionarios, manuais e gramáticas.
Táboa de indicadores
O alumnado deberá verificar o uso da terceira persoa, o predominio do presente de indicativo, o uso habitual das oracións impersonais e atributivas, así como o emprego recorrente da coordinación. 10
CA5.1 Incorporar procedementos básicos para enriquecer os textos atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que enriquecer sus textos y cuidar el léxico, la ortografía y la gramática. 5

5 Semántica. Léxico
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA2.1 Comprender o sentido global, a estrutura, a información máis relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais sinxelos de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos.
Proba escrita
O alumnado deberá ser capaz, como mínimo, de captar a idea principal e a información máis relevante dos textos dialogados. 20
CA2.2 Valorar a forma e o contido de textos orais e multimodais sinxelos, avaliando a súa calidade, a súa fiabilidade e a idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
Táboa de indicadores
Os alumnos e as alumnas terán que valorar a axilidade e a naturalidade propias dos textos dialogados e identificar o uso de vocativos, retrousos, interxeccións e exclamacións. 15
CA2.8 Identificar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Táboa de indicadores
O alumnado será quen de identificar e evitar a expresións sexistas ou discriminatorias. 15
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais informais, no traballo en equipo e en situacións orais formais de carácter dialogado, adoptando actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e de cortesía lingüística.
Táboa de indicadores
Ademais de participar activamente e respectar a quenda de palabra, o alumnado deberá ser claro e cortés: ofrecerá opcións sen impoñer o seu criterio, cooperará e recorrerá a usos verbais mitigadores. 15
CA3.5 Organizar a información e integrala en esquemas propios e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico que respecte os principios de propiedade intelectual.
Proba escrita
Na confrontación de opinións propia dos debates, o alumnado deberá participar con intervencións curtas e dinámicas nas que, tras unha escoita activa, persuada expoñendo as ideas de forma creativa. 20
CA3.8 Utilizar estratexias para a resolución dialogada dos conflitos e a procura de consensos, abarcando o ámbito persoal, educativo e social.
Táboa de indicadores
O alumnado deberá coñecer e respectar as normas de interacción e de cortesía lingüística. 15

6 Clases de textos
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.3 Identificar e evitar os usos discriminatorios da lingua, así como a manipulación a través da palabra, partindo da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que identificar los usos discriminatorios de la lengua. 5
CA2.3 Comprender e interpretar o sentido global, a estrutura, a información máis relevante e a intención do emisor en textos escritos e multimodais sinxelos de diferentes ámbitos que respondan a diferentes propósitos de lectura, realizando as inferencias necesarias.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que comprender e interpretar el sentido global de un texto escrito. 15
CA2.4 Valorar a forma e o contido de textos sinxelos, avaliando a súa calidade, a súa fiabilidade, a súa eficacia e a idoneidade da canle utilizada.
Táboa de indicadores
El alumno valorará la forma y el contenido de textos sencillos. 5
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais informais, no traballo en equipo e en situacións orais formais de carácter dialogado, adoptando actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e de cortesía lingüística.
Táboa de indicadores
El alumno tendrá que participar de forma activa en interacciones orales. 15
CA3.3 Planificar a redacción de textos escritos e multimodais sinxelos, atendendo á situación comunicativa, ao destinatario, ao propósito e á canle; redactar borradores e revisalos coa axuda do diálogo entre iguais e dos instrumentos de consulta e presentar un texto final coherente, cohesionado e co rexistro adecuado.
Proba escrita
El alumno sabrá redactar textos sencillos que sean adecuados, coherentes y que estén cohesionados. 20
CA4.2 Comprender e interpretar o sentido global, a estrutura, a información máis relevante e a intención do emisor en textos literarios escritos e multimodais sinxelos que respondan a diferentes propósitos de lectura, realizando as inferencias necesarias.
Proba escrita
El alumno tendrá que comprender y analizar las ideas fundamentales de un texto, así como la intención del emisor. 20
CA4.3 Valorar a forma e o contido de textos literarios sinxelos avaliando a súa calidade e a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
Proba escrita
O alumnado deberá localizar os principais recursos expresivos e características formais e temáticas presentes en Persépole e na súa adaptación teatral, valorando o seu efecto sobre o receptor. 20

7 Literatura
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA2.3 Comprender e interpretar o sentido global, a estrutura, a información máis relevante e a intención do emisor en textos escritos e multimodais sinxelos de diferentes ámbitos que respondan a diferentes propósitos de lectura, realizando as inferencias necesarias.
Proba escrita
O alumnado terá que responder adecuadamente a preguntas precisas sobre o sentido global, a intención do emisor, a estrutura de textos multimodais propios da Rede e a súa información máis importante. 20
CA2.4 Valorar a forma e o contido de textos sinxelos, avaliando a súa calidade, a súa fiabilidade, a súa eficacia e a idoneidade da canle utilizada.
Táboa de indicadores
En textos escritos sinxelos, o alumnado será quen de valorar a calidade, a fiabilidade e os principais procedementos comunicativos empregados para enriquecelos. 15
CA2.5 Localizar, seleccionar e contrastar información de maneira guiada procedente de diferentes fontes calibrando a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura.
Táboa de indicadores
Os alumnos e as alumnas teñen que discriminar a información útil e percibir as diferenzas entre a información e as opinións. 15
CA2.8 Identificar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e da análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
Táboa de indicadores
O alumnado terá que detectar, como mínimo, os usos sexistas e discriminatorios na linguaxe verbal e icónica. 15
CA3.3 Planificar a redacción de textos escritos e multimodais sinxelos, atendendo á situación comunicativa, ao destinatario, ao propósito e á canle; redactar borradores e revisalos coa axuda do diálogo entre iguais e dos instrumentos de consulta e presentar un texto final coherente, cohesionado e co rexistro adecuado.
Proba escrita
O alumnado será quen de producir textos propios das redes sociais utilizando o rexistro adecuado e presentando as ideas de maneira coherente e cohesionada. 20
CA3.7 Revisar os textos propios de maneira guiada e facer propostas de mellora, argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e cunha metalinguaxe específica, consultando de forma progresivamente autónoma dicionarios, manuais e gramáticas.
Táboa de indicadores
O alumnado utilizará correctamente o dicionario, os manuais de consulta e os correctores ortográficos para a revisión lingüística, ortográfica e gramatical dos textos (signos de puntuación incluídos). 15

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)


El proceso de enseñanza-aprendizaje en todos los cursos debe cumplir los siguientes requisitos: 

Partir del nivel de desarrollo del alumnado y de sus aprendizajes previos. 

En todo momento se partirá del principio genérico, enseñanza comprensiva y diversificada, lo que, desde el punto de vista metodológico, exigirá prestar atención a los distintos tipos de contenidos, comunes para todos los alumnos, y, además, establecer estrategias de atención a la diversidad. 

Asegurar la construcción de aprendizajes significativos a través de la base de sus conocimientos previos y de la memorización comprensiva. Posibilitar que los alumnos y las alumnas realicen aprendizajes significativos por sí solos. Proporcionar situaciones de aprendizaje que tengan sentido para los alumnos y alumnas, con el fin de que resulten motivadoras. 

En relación con la concepción constructivista del aprendizaje, se tendrá presente la planificación de actividades que desarrollen la práctica comunicativa, la reflexión sobre los elementos lingüísticos, la interpretación y la producción de textos, así como el trabajo autónomo, la cooperación de los alumnos y las actitudes críticas y solidarias. En este sentido, se planificarán dos tipos de estrategias: 

Expositivas: Se basan en capacidades de expresión y comprensión (síntesis, esquemas, guiones...) y son adecuadas para introducciones, planteamientos generales, resúmenes y puestas en común. 

De indagación: Requieren la selección y la estructuración de la investigación y de la información obtenida previamente. Son indicadas para el aprendizaje de contenidos teórico-prácticos: realización de comentarios de textos, debates, análisis lingüísticos y producción de textos orales y escritos. 

Partiendo de los principios expuestos, la metodología que se aplicará al estudio de los distintos bloques en que se secuencia la materia de Lengua y Literatura será, en términos generales, la siguiente: 

El BLOQUE DE LA COMUNICACIÓN: tendrá como objeto, por una parte, el estudio y la reflexión sobre el funcionamiento de la lengua en sus distintos niveles y, por otra, aunque en íntima relación con lo expuesto, la lectura y el análisis de textos enfocados a la adquisición de las siguientes destrezas: 

  • Comprensión global. 
  • Interpretación del texto. 
  • Reflexión sobre la forma. 
  • Reflexión sobre el contenido. 

En la escritura se tendrá presente la puesta en práctica de los conocimientos adquiridos y la creación individual de textos y atenderá a las siguientes destrezas básicas de expresión: 

  • Generación de ideas 
  • Planificación 
  • Reflexión sobre los procedimientos específicos de cada tipo de texto 
  • Redacción 
  • Revisión 
  • Presentación 

La lectura de textos y las actividades de escritura se planificarán como sigue: 

Lectura inicial de un texto. Se puede llevar a cabo de manera individual o colectiva, en función de si quiere trabajar la entonación y la pronunciación, o si, por otra parte, se prefiere trabajar la exposición oral del contenido del texto para ver qué ha entendido cada uno de los alumnos de manera individual y poder evaluar la comprensión. 

A continuación, se realizan una serie de actividades de comprensión que permiten profundizar en el análisis de la lectura: vocabulario, resumen del texto, estructura, ideas principales, tema, valores implícitos… 

Respecto a la expresión oral no sólo se enseña al alumno/a a escuchar y a exponer el propio pensamiento de manera clara, ordenada y respetando el turno de palabra, sino que también se le enseñan determinados roles comunicativos socialmente marcados (saludar, despedirse, agradecer, disculparse, felicitar…) en contextos formales y no formales. 

En atención a la tipología textual se partirá de un modelo representativo sobre el que se trabajan las características, la estructura, los rasgos específicos del lenguaje, el contenido, etc., con el fin de llegar a una definición clara de ese género textual. Finalmente se proporcionarán recomendaciones para escribir un texto de esta tipología y se plantean actividades variadas para comprobar si el alumno/a ha asimilado los contenidos. Se intentará, siempre que sea posible, trabajar tanto la competencia escrita como oral, de acuerdo con esta tipología. 

En el BLOQUE DE LENGUA Y SOCIEDAD la metodología que se utilizará será la siguiente: 

Se presentarán diversos recursos para trabajar la diversidad lingüística del mundo, como por ejemplo, mapas, esquemas… Se analizarán textos de los que extraer las características propias de una variante, ya sea geográfica, social o funcional. Finalmente, se propondrán actividades variadas para comprobar que se han entendido todos los contenidos. 

En el ESTUDIO DE LA LENGUA la metodología será como sigue: 

Se proporcionará una explicación de la teoría correspondiente. Definiciones claras y precisas para facilitar la comprensión. A menudo, se inducirá la norma, de manera que sea el alumno/a quien alcance por sí solo estos conocimientos. Las tablas y esquemas ayudarán al alumno/a a clasificar y ordenar toda la información que se le está dando. Las actividades serán diversas en función de los contenidos, de manera que se trabajarán textos para localizar algún elemento o estructura oracional, ejercicios para completar espacios, corrección de errores lingüísticos, completar series de verbos o nombres, clasificar y analizar sintácticamente oraciones, etc. 

Respecto a la ortografía, se tratará en toda su extensión, desde los sonidos vocálicos y consonánticos, a la acentuación, el uso de los signos de puntuación, las abreviaturas y siglas… 

Se partirá de ejemplos para que las normas no se trabajen de manera abstracta, sino en un contexto concreto cercano al alumno/a. Se enunciarán las normas de manera clara y concisa. Las actividades serán variadas: llenar espacios, consultar el diccionario, corregir errores en textos y oraciones, completar crucigramas y sopas de letras… En el apartado de léxico la metodología será tan variada como los contenidos estudiados: Se partirá, también, de situaciones concretas y cercanas a los alumnos, en muchos casos a partir de textos, viñetas, dibujos..., entre otros recursos. Explicación de la teoría correspondiente con definiciones claras y precisas para ayudar a que los alumnos la comprendan. Las actividades incluirán la creación de vocabulario más o menos pautada, la separación de los elementos que forman la palabra, localización de determinados elementos en un texto, la definición de términos, juegos (crucigramas, sopas de letras), frases hechas… 

En cuanto a las Técnicas de trabajo, se procurará promover recursos y habilidades intelectuales que mejoren el aprendizaje en ésta y en las demás áreas: técnicas de búsqueda y tratamiento de la información (consulta de diccionarios y obras especializadas, técnicas de análisis y síntesis), elaboración de trabajos monográficos, aplicación de las nuevas tecnologías (Internet, CD-ROM…). Los esquemas y las tablas favorecerán que el alumno/a sistematice los procesos que se le presentan. 

EL BLOQUE DE LITERATURA, siguiendo los principios de la dimensión comunicativa, se enfocará desde la experiencia y el contacto con los textos. Se tratará de presentar los distintos movimientos en relación con el contexto histórico y cultural y se atenderá al conocimiento de las peculiaridades discursivas y lingüísticas de los textos literarios, que servirán para profundizar en la comprensión lectora, el análisis de textos y la escritura creativa, a la vez que se promueve el hábito lector. 

Se partirá de textos representativos, sobre los cuales se trabajan las características de los distintos géneros. A continuación, se propondrán actividades para identificar las características de un texto o para crear, a partir de unas pautas, un texto literario de un género concreto.

Materiales curriculares 

  • Libros de lectura (En el departamento y en la biblioteca del centro) 
  • Diccionarios de distinto tipo 
  • Apuntes (necesarios para la comprensión de aspectos concretos) 
  • Películas 
  • Fichas, cuadros y tablas de contenidos específicos 
  • Mapas conceptuales… 
  • Fotografías 
  • Cómics 
  • Revistas y periódicos 
  • Medios informáticos; ordenador y pizarra electrónica, y audiovisuales, como se especifica en el plan lector y en el proyecto de fomento de las TIC. 

 

 


4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)


Denominación
Documentos e recursos elaborados ou facilitados polo docente.
Escolma de textos variados orais, escritos e multimodais en diversos formatos e soportes.
Selección de fragmentos e/ou obras de lectura obrigatorias e voluntarias coas súas correspondentes guías de lectura.
Boletíns con actividades de reforzo, ampliación e recuperación.
Actividades interactivas, animacións, vídeos e espazos dixitais para a construción de novas aprendizaxes.
Recursos e aplicacións informáticas e multimedia.
Materiais de investigación e consulta.
Emprego do debate como ferramenta que estimula o seu interese e a súa capacidade para reflexionar, relacionar, consolidar coñecementos, respectar opinións e extraer conclusións.

A selección dos materiais docentes que integran a programación didáctica da materia de Lingua Castelá e Literatura debe adaptarse ao modelo de intervención educativa proposto. Neste sentido, ha de dar resposta á adecuación ao contexto do centro, á correspondencia cos obxectivos trazados, á coherencia cos contidos e temas transversais estudados e o seu grao de adquisición e dificultade e aos criterios de avaliación definidos para cada curso. Ademais, debe abarcar unha grande variedade de actividades individuais e grupais que poñan en práctica os conceptos e procedementos estudados e aborden axeitadamente a atención á diversidade na aula. Finalmente, todos os recursos utilizados han de presentar unha claridade expositiva que favoreza a inmediata comprensión oral e escrita do alumnado.

 

Así pois, a proposta metodolóxica para a materia de Lingua Castelá e Literatura supón, ademais dos materiais teóricos necesarios para o desenvolvemento de cada unidade didáctica, o emprego dunha grande variedade de textos orais, escritos e multimodais procedentes de diversas tipoloxías e situacións comunicativas para a súa análise e comentario.

 

O achegamento do alumnado á realidade na que vive a través da interpretación textual outorga á materia unha dimensión funcional innegable. Por iso, convén traballar tamén con discursos extraídos dos xéneros xornalísticos, que aproximen aos estudantes á comprensión de temas de actualidade e lles permitan ser críticos co contexto que os rodea.

 

A escolma de fragmentos e obras de lectura obrigatorias e voluntarias, como obxecto de observación, reflexión e crítica, pretende favorecer o hábito lector do alumnado, partindo de textos próximos aos seus intereses e expectativas para ir achegándoos progresivamente á literatura clásica.

 

O emprego de fichas de traballo, actividades interactivas, animacións, vídeos e aplicacións multimedia permiten o reforzo, consolidación e afondamento das aprendizaxes adquiridas, a escoita activa, a empatía e o debate a través de tarefas competenciais próximas á realidade do alumnado. Favorece tamén a investigación sobre temas de actualidade e problemas reais e a activación de estratexias e mecanismos de comprensión lectora a partir de textos literarios e non literarios, posto que implica a procura de información, a interpretación e relación dos datos obtidos e a reflexión sobre o contido e a forma.

 

O visionado de material cinematográfico e audiovisual sentará as bases do coloquio posterior e servirá para afondar nos contidos abordados en cada unidade, ademais de propiciar o traballo investigador, grupal e por proxectos proposto nalgunha das unidades didácticas da materia.

 

O emprego das TIC constitúe un recurso ineludible, pois actúa como ferramenta fundamental para a obtención de información, a súa transformación en coñecemento propio e a difusión dos resultados de proxectos e traballos de investigación. Neste sentido, recoméndanse, entre outros, os seguintes materiais de consulta:

 

Dicionario da Real Academia Española: www.rae.es

Dicionario Panhispánico de Dúbidas: www.rae.es/dpd

Medios de comunicación: https://www.prensaescrita.com/prensadigital.php

Compilación da obra lírica dos poetas más relevantes en lingua castelá: www.los-poetas.com

Espazo para a creación poética propia, a confección de libros virtuais, a compilación lírica e o comentario de textos de outros autores: www.poemas-del-alma.com

Ampla colección de audio e videopoemas: www.palabravirtual.com

Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes: http://cervantesvirtual.com

Testeando. Xogos de preguntas e respostas de opcións distribuídos por niveis educativos: https://www.testeando.es/

Portal de recursos educativos Leer.es: https://leer.es/

Prácticas de lectura intensiva e comprensión lectora: http://www.xtec.cat/~jgenover/complec.htm

Biblioteca dixital con máis de catro mil títulos de Literatura clásica e contemporánea en castelán: http://eleo.mecd.gob.es/opac/?locale=es#indice

Plataforma educativa para traballar a comprensión lectora: https://www.intralineas.com/

Materiales de Lengua y Literatura: http://www.materialesdelengua.org/

Aula de Letras: http://www.auladeletras.net/Aula_de_Letras/Inicio/Inicio.html

Morderse la lengua: https://cvc.cervantes.es/actcult/morderse_lengua/default.htm

Analizador morfosintáctico do Ministerio de Educación: https://intef.es/?enlace=1&prev=2

Exercicios interactivos para traballar o léxico: http://www.xtec.cat/~jgenover/lexico.htm

Actividades interactivas sobre sintaxe: http://www.xtec.cat/~jgenover/sinta.htm

Actividades interactivas sobre ortografía, lingua e diversidade: http://www.xtec.cat/~jgenover/miscel.html

Páxina web do ITE (Instituto Nacional de Tecnoloxías Educativas: https://intef.es/recursos-educativos/recursos-para-el-aprendizaje-en-linea/


5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)


Na primeira semana de clase, haberá unha proba escrita que recabará datos para a avaliación inicial. A proba constará de dúas partes: comentario de texto e cuestionario tipo test. O comentario de texto avalía especificamente a capacidade de comprensión e expresión escrita, e o test recolle os contidos curriculares básicos da materia a nivel de 1º de ESO.


5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)


Pesos na materia 
Instrumentos de avaliación UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 Total programación
Pesos das unidades didácticas (%) 10.0 20.0 20.0 10.0 15.0 10.0 15.0 100.0
Proba escrita 50.0 60.0 40.0 70.0 40.0 60.0 40.0 50.0
Táboa de indicadores 50.0 40.0 60.0 30.0 60.0 40.0 60.0 50.0

La calificación se expresará con nota numérica y tendrá como referente los objetivos y contenidos mínimos,  competencias ya descritos y estará de acuerdo con las siguientes normas:

1. Además de las actividades y trabajos propuestos, los alumnos realizarán pruebas objetivas de evaluación calificadas de 0 a 10 puntos. Es necesario conseguir un 5 para que la materia sea considerada como superada. (Ver porcentajes en el punto 5).

2. Cualquier prueba de evaluación podrá considerarse suspensa, y en tal caso le corresponderá la calificación de 0 puntos sobre 10, si existe constancia de que el alumno copió. Lo mismo ocurrirá en caso de que el alumno manifieste una conducta indebida o porte material no autorizado (cualquier tipo de dispositivo electrónico o papel)

3. La realización de un examen fuera de la fecha marcada por los alumnos del grupo se considerará excepcional y quedará sometida siempre al criterio de la profesora, que podrá requerir la justificación documental de que la ausencia se debió a una causa de fuerza mayor (enfermedad grave, fallecimiento de un familiar...) De no ser así, la calificación de dicha prueba será 0.

4. La calificación de cada evaluación trimestral dependerá de las obtenidas en las diversas pruebas realizadas. En consideración a una valoración efectiva de las competencias indicadas, se prestará especial atención al comportamiento y a la actitud de los alumnos en el aula y a la realización de tareas tanto en el aula como en su domicilio; en aquellos casos en los que los alumnos/as no mantengan una actitud correcta o muestren total desinterés en la realización de tareas, no se sumará ningún punto a los obtenidos en las pruebas escritas.

5. El valor de las pruebas escritas será el 90% de la calificación de la evaluación y el 10% restante se dedicará a puntuar el resto de los instrumentos que la profesora estime valorables (cuaderno,  participación, controles escritos de dos puntos sobre la materia dada…).

6. A lo largo de cada evaluación se realizarán al menos  una prueba escrita. Se considera aprobado el 5 si se hiciesen varias será la nota media de todas ellas.

 

 

Se considerará aprobada una evaluación cuando, una vez examinadas y ponderadas todas las observaciones realizadas, el alumno obtenga una calificación igual o superior a cinco puntos sobre 10. Dado que la calificación corresponde a una ponderación conjunta de todas las observaciones y exámenes realizados, el suspenso afectará a todo el contenido y en ningún caso a una sola de sus partes.

La nota final se obtendrá de la media de las tres evaluaciones.

 

 

      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

En caso de non ter superada a materia segundo os anteriores supostos, esta poderá recuperarse mediante a realización dun exame final en xuño que versará sobre o contido total da asignatura.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)


Para superar la materia del curso anterior se llevarán a cabo las siguientes medidas de recuperación:

  • Realización de actividades propuestas por la profesora.
  • Realización de, al menos, dos exámenes a lo largo del curso que versarán sobre los contenidos y procedimientos propuestos en esas actividades.
  • En caso de no aprobar esos dos exámenes, en mayo o junio se realizará una prueba final coordinada con Jefatura de Estudios. 

 


5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)


Non resulta de aplicación nesta etapa

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)


En el Departamento de Lengua española y Literatura las medidas de atención a la diversidad se planifican como sigue:

 

ATENCIÓN A LA DIVERSIDAD EN LOS GRUPOS DE REFERENCIA

Como ya se indicó en el apartado de metodología, el proceso de enseñanza-aprendizaje se basará en los principios de enseñanza, constructiva, significativa, individualizada y diversificada en atención a la heterogeneidad del alumnado. En este sentido, además de lo expuesto con anterioridad, si la profesora lo considera necesario, se pondrán en práctica ejercicios, actividades y trabajos con diferentes grados de dificultad o la realización de tareas alternativas, por ejemplo:

  • Ejercicios únicos con tareas diferenciadas para distintos grupos o niveles (pruebas con varios núcleos de cuestiones).
  • Ejercicios que permitan elegir opciones basadas en el factor tiempo, y que por tanto permiten apreciar los distintos ritmos y estilos de aprendizaje (pruebas con preguntas obligatorias y opcionales o combinaciones de unas y otras).
  • Ejercicios de base común (tema o planteamiento único) y diferentes posibilidades de elaboración o contestación: redacciones, comentarios de texto, etc.
  • Secuenciación de contenidos que aseguren el aprendizaje básico para todos los alumnos/as.
  • Utilización de recursos y materiales diferenciados para contemplar los distintos estilos de aprendizaje: textos, tablas, esquemas, mapas conceptuales, presentaciones digitales, entre otros recursos.
  • Planificación de actividades de refuerzo para aquellos alumnos/as que no siguen el ritmo de aprendizaje del grupo.
  • Planificación de actividades de ampliación orientadas a profundizar en los conocimientos adquiridos, haciendo uso de la biblioteca y de Internet.
  • Propuesta de páginas web de consulta y bibliografía específica, adecuada a los diferentes niveles de aprendizaje.

 

Aunque la mayor parte de la actividad didáctica se desarrollará sobre los libros de texto y de lectura, también se utilizarán otros materiales didácticos -fotocopias de textos diversos, diccionarios y enciclopedias, prensa, material de consulta, cintas de audio y vídeo, diapositivas y transparencias, presentaciones digitales...- con el fin de evitar la monotonía y motivar la atención de los alumnos.



 

ATENCIÓN A LA DIVERSIDAD EN GRUPOS ESPECÍFICOS DE REFUERZO

 

AGRUPAMIENTOS ESPECÍFICOS

Si en el centro se planifican grupos específicos para algunos alumnos se tendrá en consideración lo siguiente:

La programación de estos dos Agrupamientos específicos está pensada para aquellos/as alumnos/as que, en opinión del consejo de evaluación, no superarían los objetivos mínimos en el grupo de referencia por tres razones fundamentales:

  • Falta de capacidad para seguir el ritmo de una clase normal.
  • Falta, en muchos casos, de una buena disposición para el trabajo y, consecuencia de la anterior, dificultad de integración en el gran grupo, que provoca su rechazo polo proceso de aprendizaje.

Siguiendo las directrices marcadas para el funcionamiento de los agrupamientos, hay que apuntar que los contenidos programados serán los mismos que los de los grupos de referencia (señalados en las páginas correspondientes la cada curso), con la salvedad del ritmo de aprendizaje que impondremos, en función del nivel de conocimientos previos de los

alumnos y del propio proceso de adquisición y asimilación de nuevos conocimientos.

La metodología ha de ser coherente con las dificultades de aprendizaje detectadas. Por lo tanto, el principio básico debe ser la individualización, como respuesta más eficaz a las características singulares de los alumnos. Este principio puede detallarse en otros de carácter más concreto y operativo:

  • Estimulación de la motivación y la autoestima de los alumnos.
  • Diseño de actividades interesantes, en las que el alumno pueda participar activamente, y utilización de materiales y recursos variados, atractivos en la medida del posible, como estrategia favorecedora de la motivación y de la obtención de actitudes positivas.
  • Adaptación de los ritmos y tiempos habituales a la realidad de los alumnos. Con cierta frecuencia comprobamos que deficiencias académicas proceden no tanto de capacidades insuficientes cuanto de estilos de aprendizaje más lentos o inseguros que los de la mayoría.




 

PLAN DE MEJORA DEL RENDIMIENTO ACADÉMICO

 

Desde su implantación hasta la actualidad es el Departamento de Lengua Española y Literatura quien se encarga de la docencia del Ámbito socio-lingüístico en los cursos de 2º y 3º de ESO

 

OTRAS MEDIDAS

  • Adaptaciones curriculares
  • Programa de adquisición de lengua para alumnos extranjeros, si fuese el caso, y
  • Atención, por parte de los profesores de Pedagogía terapéutica y de Audición y lenguaje, a alumnos con, dislexia o disfasia, u otras dificultades.

 


7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)


Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso 
Secuencia Elementos transversais UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7
1 Prevención e resolución pacífica de conflitos
2 Educación para a sustentabilidade e o consumo responsable
3 Educación cívica e en valores
4 Formación estética
5 Igualdade entre mulleres e homes
6 Respecto mutuo e cooperación entre iguais
7 Liberdade de expresión

No artigo 18 do Anteproxecto do Decreto polo que se establece a ordenación e o currículo da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia establécese que, sen prexuízo do seu tratamento específico nalgunhas das materias da etapa, a comprensión de lectura, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, a competencia dixital, o emprendemento social e empresarial, o fomento do espírito crítico e científico, a educación emocional e en valores, a igualdade de xénero e a creatividade traballaranse en todas as materias.

 

A acción educativa debe fomentar de maneira transversal valores como a igualdade entre homes e mulleres, a non discriminación por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, a resolución pacífica de conflitos, a educación para a saúde, a formación estética, a educación para a sustentabilidade e o consumo responsable, o respecto mutuo e a cooperación entre iguais. Así mesmo, promoveremos a defensa da liberdade, a igualdade, os dereitos humanos e a paz, e o rexeitamento de calquera tipo de violencia, racismo ou xenofobia.

 

Evitaremos os comportamentos e os contidos sexistas e os estereotipos que supoñan discriminación por razón da orientación sexual ou da identidade de xénero.

 

A materia debe contribuír tamén a incorporar elementos relacionados co desenvolvemento sostible e a protección do medio ambiente e coas situacións de risco derivadas do uso das TIC.

 

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)


Actividade Descrición 1º trim. 2º trim. 3º trim.
Celebración de efemérides como o Día do Libro e o Día das Letras Galegas Coa celebración destas datas, o alumnado pode realizar traballos de búsqueda de información de determinados autores e autoras. O profesorado deberá traballar en equipo con compañeiros e compañeiras doutros departamentos, polo tanto é unha actividade ideal para as tarefas cooperativas de xeito interdisciplinar.

Non se rexistraron observacións

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)


Categoría indicador de logro Indicadores de logro
Ao comezo de cada unidade, infórmase ao alumnado sobre os obxectivos propostos, as competencias que se van a desenvolver, as actividades que se realizarán e os instrumentos e criterios de avaliación.
Ao inicio de cada unidade didáctica, realízase unha introdución sobre o tema e actividades de recoñecemento e activación dos coñecementos previos do alumnado ao respecto.
Ao comezo do desenvolvemento de cada unidade, proporciónase ao alumnado un cadro sinóptico ou mapa conceptual do tema para orientalo sobre a evolución do seu proceso de ensino-aprendizaxe.
Os contidos e actividades de cada unidade didáctica parten dos coñecementos previos do alumnado, vinculándose cos seus intereses e necesidades, e favorecen a construción progresivamente autónoma de novas aprendizaxes.
As actividades propostas son variadas en canto á súa tipoloxía e sistema de traballo (individual, por parellas, en pequeno grupo, en gran grupo), favorecendo a adquisición das competencias clave.
A planificación e distribución do tempo asignado a cada tarefa é axeitada.
Empregáronse recursos e materiais didácticos variados (impresos, dixitais, audiovisuais, aplicacións informáticas de carácter educativo...)
Aplicáronse estratexias de aprendizaxe como a lectura comprensiva, a procura de información significativa, a planificación do traballo, o desenvolvemento de técnicas de síntese, análise e redacción...
Aplicouse a metodoloxía didáctica establecida na programación.
Desenvolvéronse as medidas de atención á diversidade necesarias aos alumnos que así o requiren.
Leváronse a cabo medidas de reforzo educativo dirixidas ao alumnado con dificultades de aprendizaxe, propoñendo novas actividades que faciliten a adquisición dos obxectivos non acadados.
Deséñanse e aplícanse actividades de ampliación e afondamento para o alumnado que acade de maneira significativa os obxectivos propostos.
Realízanse as actividades complementarias programadas.
Explicáronse e corrixíronse na aula as actividades levadas a cabo nas distintas unidades didácticas.
Empregáronse os materiais e recursos didácticos programados.
Puxéronse en práctica medidas para estimular o hábito lector.
Aplicáronse os procedementos e criterios de avaliación establecidos na programación didáctica.
Utilizáronse diferentes instrumentos de avaliación (probas, traballos individuais e en grupo, exposicións orais, redaccións, proxectos de investigación...)
Desenvolvéronse procedementos e actividades de recuperación para o alumnado con algunha avaliación suspensa ou coa materia pendente de cursos anteriores.
A través da aplicación Abalar, contacto telefónico ou presencialmente cando sexa necesario.

A avaliación da práctica docente favorece os procedementos de análise, reflexión e debate arredor da realidade educativa do centro sobre os seguintes aspectos:

-A xestión adecuada do tempo para a planificación do proceso de ensino-aprendizaxe na aula.

-A concreción do currículo, a súa adaptación ao contexto e a organización efectiva dos contidos, actividades e obxectivos propostos.

-A avaliación dos resultados obtidos polo alumnado e a adopción das medidas de mellora adaptadas ás súas necesidades de aprendizaxe.

-A inclusión e atención á diversidade como resposta educativa á totalidade do alumnado para promover a consecución do éxito escolar.

-A construción dun clima de empatía, confianza e convivencia harmónica na aula.


8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)


A programación didáctica da materia de Lingua Castelá e Literatura estará á disposición da comunidade educativa do centro e, ademais, a comezos de curso, proporcionarase ao alumnado un extracto da mesma cos seus puntos esenciais: obxectivos, criterios, instrumentos e procedementos de avaliación, materiais didácticos e sistema de recuperación.

 

A programación didáctica será obxecto de seguimento e avaliación a través da aplicación PROENS e poderá sufrir as modificacións precisas para adaptarse ás necesidades educativas do alumnado, en beneficio da correcta evolución do proceso de ensino-aprendizaxe e da consecución dos obxectivos establecidos. Ditas modificacións, debidamente xustificadas, figurarán tamén nas actas das reunións de departamento e na memoria final da materia.

 

A avaliación da programación realizarase a través dos seguintes indicadores de logro:

 

-A programación didáctica elaborouse de maneira coordinada coa colaboración de todos os integrantes do departamento.

-A programación didáctica especifica e completa as decisións adoptadas na concreción curricular fixada no Proxecto Educativo de Centro.

-Os criterios de avaliación establecidos valoran con efectividade a consecución dos obxectivos propostos.

-Os procedementos e instrumentos de avaliación axústanse aos criterios de avaliación indicados.

-As actividades desenvoltas adáptanse á metodoloxía didáctica programada.

-A programación didáctica contempla e manexa con eficacia os recursos e materiais necesarios para favorecer a adquisición dos contidos e obxectivos.

-A programación didáctica organiza axeitadamente os espazos e tempos destinados á realización das actividades previstas.

-A programación didáctica inclúe actividades de reforzo, ampliación e recuperación adecuados ao perfil, características e necesidades do alumnado.

-A programación didáctica é revisada ao longo do curso e inclúense nela as modificacións pactadas e realizadas.

-A programación didáctica adáptase ao contexto escolar do centro educativo.

 

Así mesmo, realizarase o seguimento de cada unidade didáctica a través da aplicación PROENS, estipulando e modificando, de ser o caso, a data de inicio e final da explicación de cada unha delas, o número de sesións dedicadas ao seu desenvolvemento, especificando as previstas ao comezo e as realizadas finalmente, así como o grao de cumprimento dos obxectivos indicados.

 

As propostas de mellora da programación didáctica derivarán da análise da efectividade da mesma e dos resultados académicos obtidos nas distintas avaliacións e examinados nas reunións de departamento celebradas ao longo do curso, cuxo contido quedará reflectido nas actas correspondentes. Ademais, na memoria final, contemplaranse as propostas de mellora, vinculadas especialmente á adaptación da metodoloxía, materiais e recursos empregados para favorecer a consecución dos obxectivos establecidos.


9. Outros apartados (Elaborado)


Outros apartados
Non se atoparon elementos.

Volver