Vista preliminar da

Vista preliminar da programación na que poderá consultar todos os apartados da programación.

1. Introdución (Elaborado)


Esta programación foi elaborada en coherencia co seguinte marco legal:

Lei Orgánica 2/2006, do 3 de maio, de Educación (LOE), modificada pola Lei Orgánica 3/2020, do 29 de decembro, pola que se modifica a Lei Orgánica de Educación (LOMLOE).

Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

Orde do 15 de xuño de 2016, pola que se desenvolve o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 105/2022, do 23 de xuño, polo que se establece a ordenación e o currículo da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia segundo a LOMLOE.

Orde do 24 de xuño de 2022, pola que se desenvolve o currículo da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Lei Orgánica 8/1985, do 3 de xullo, de Dereitos e Liberdades dos Traballadores na Educación.

Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación na comunidade educativa de Galicia.

Resolución do 22 de xuño de 2023, pola que se ditan instrucións para a organización e funcionamento dos centros de educación secundaria obrigatoria en Galicia durante o curso académico 2023-2024.

Orde do 7 de xullo de 2023, pola que se regula a atención á diversidade nos centros educativos en Galicia.

Lei 3/2023, do 2 de marzo, de mellora da calidade educativa en Galicia.

Desenvolverase no IES do Milladoiro, situado na localidade do mesmo nome, no municipio de Ames, cerca de Santiago de Compostela. En constante crecemento cunha poboación diversa, sendo unha das áreas periurbanas mais dinámicas de Galicia. A poboación escolar de Milladoiro caracterízase polo seu rápido crecemento, con familias novas maioritariamente de clase media, e unha notable diversidade sociocultural e lingüística debido á presenza de alumnado inmigrante. Esta diversidade enriquece o ambiente escolar e presenta retos, como a necesidade de maior atención á diversidade e de recursos educativos para satisfacer a elevada demanda.

Coa incorporación da materia de Relixión ao currículo de Bacharelato, a lexislación educativa en España é coherente coa Declaración Universal dos Dereitos Humanos de 1948, que recoñece o dereito de todos a un tempo educación integral e o dereito preferente das familias para elixir o tipo de educación que haberá de darse aos seus fillos e fillas. Estes dereitos e liberdades fundamentais están así recoñecidos no Pacto Internacional de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais de 1966 e a Carta de Dereitos Fundamentais da Unión Europea do 2000.  A LOMLOE, ademais, no primeiro apartado do seu primeiro artigo, asegurou o cumprimento efectivo dos dereitos da infancia segundo o establecido na Convención sobre os Dereitos do Neno. Son referencias básicas do dereito internacional ratificadas polo Estado español. Cúmprese así o establecido na Constitución española de 1978 no seu Título primeiro sobre dereitos e liberdades fundamentais, no referido á liberdade relixiosa e o dereito á educación. 

Neste marco, o ensino da Relixión Católica proponse como materia curricular de oferta obrigatoria para os centros escolares e de libre elección para as familias. Forma parte da proposta educativa necesaria para o pleno desenvolvemento da personalidade do alumnado. O currículo da materia de Relixión Católica é resultado dun fecundo diálogo da Teoloxía, fonte epistemolóxica que proporciona os saberes básicos esenciais para unha formación integral na escola inspirada na visión cristiá da vida, con outras fontes curriculares, especialmente a psicopedagóxica, que orientan o necesario proceso educativo no Bacharelato. O deseño curricular da materia de Relixión Católica tivo en conta o contexto global que está a vivir a educación nas primeiras décadas do século XXI: dialogou co marco europeo de educación nas súas competencias clave de 2018 e quere integrarse no seu horizonte de 2025, deixouse interpelar pola sensibilidade dos obxectivos de desenvolvemento sostible e a cidadanía global e intercultural, e tivo en conta a oportunidade de reimaxinar os futuros da educación priorizando o aprender a ser e a vivir con outros. Á vez, deixouse afectar polos compromisos do Pacto Educativo Global, promovido pola Igrexa católica, que subliña a centralidade da persoa nos procesos educativos, a escoita das novas xeracións, a acollida de todas as realidades persoais e culturais, a promoción da muller, a responsabilidade da familia, a educación para unha nova política e economía e o coidado da casa común. Especialmente, o currículo de Relixión Católica ábrese ás iniciativas eclesiais da Misión 4.7, sobre a ecoloxía integral, e do Alto Comisionado para a Fraternidade Humana conformado por diversas relixións para construír a casa común e a paz mundial. Desta maneira, o ensino da relixión católica, mantendo a súa peculiaridade e a esencia do diálogo fe-cultura e fe-razón que a caracterizou na democracia, acolle os signos dos tempos e responde os desafíos da educación neste século XXI. 

A finalidade do Bacharelato consiste en lograr que os alumnos e alumnas adquiran os elementos básicos da cultura, especialmente nos seus aspectos humanístico, artístico, científico-tecnolóxico e motor; desenvolver e consolidar os hábitos de estudo e de traballo, así como hábitos de vida saudables, preparándoos para a súa incorporación a estudos posteriores e para a súa inserción laboral; e formalos para o exercicio dos seus dereitos e obrigacións da vida como cidadáns e cidadás. Coa súa identidade e natureza, a materia de Relixión Católica, en liña cos fins propios do Bacharelato, favorece o proceso educativo do alumnado, contribuíndo á súa formación integral e ao pleno desenvolvemento da súa personalidade. Propón, especificamente, contribuír á maduración do proxecto persoal e profesional, con liberdade e responsabilidade, en diálogo coa antropoloxía cristiá e os seus principios e valores sociais. Responde á necesidade de comprender criticamente e mellorar creativamente nosa tradición cultural, as súas expresións e significado, en contextos plurais e diversos. E complementa a necesaria educación en valores humanos e cristiáns que orienta o despregamento do proxecto vital que aspira á súa realización persoal e á súa inserción social nos ámbitos propios da vida adulta. 

A materia de Relixión Católica na escola caracterízase polas súas contribucións educativas expostas en liña cos obxectivos, fins e principios xerais e pedagóxicos do conxunto da etapa, tamén coas competencias clave. Coas aprendizaxes do currículo, inspirados na antropoloxía cristiá, enriquécese o proceso formativo do alumnado, se así o elixiron as súas familias: accédese a aprendizaxes culturais propios da tradición relixiosa e da contorna familiar que contribúen a madurar a identidade persoal; a aprendizaxes de hábitos e valores, necesarios para a vida individual e social; e a aprendizaxes vitais que dan sentido humano e cristián á vida e forman parte do necesario crecemento interior. Estas achegas do currículo de Relixión Católica, á luz da mensaxe cristiá, responden a un compromiso de promoción humana coa inclusión de todos, fortalecen o poder transformador da escola e supoñen unha contribución propia ao perfil de saída do alumnado ao rematar Bacharelato. 

A estrutura do currículo de Relixión Católica intégrase no marco curricular da LOMLOE e é análoga ás das outras áreas e materias escolares, contribuíndo como estas a o desenvolvemento das competencias clave a través dunha achega específica. É un currículo aberto e flexible para facilitar a súa programación nas diferentes contornas e centros educativos.

A presente programación  adáptase ao ritmo e necesidades do momento evolutivo no que se atopa o alumnado, mantendo a coherencia na secuenciación dos contidos, a metodoloxía e as claves pedagóxicas para a etapa. De acordo co modelo competencial establecido pola LOMLOE, esta programación céntrase no desenvolvemento práctico de habilidades e competencias fundamentais tanto para o progreso persoal do alumnado como para a súa participación activa na sociedade. Todos os elementos que constitúen o proceso de Aprendizaxe competencial intégranse en situacións de aprendizaxe. Estas situacións contextualizadas implican a posta en práctica, de forma integrada, de competencias e saberes, a través dun problema motivador, relevante e significativo. 

Os docentes da materia de Relixión Católica propoñemos situacións de aprendizaxe estimulantes, significativas e integradoras, contextualizadas e respectuosas co proceso de desenvolvemento integral do alumnado en todas as súas dimensións. Estas situacións de aprendizaxe terán unha formulación precisa das aprendizaxes esenciais da materia de Relixión Católica que se esperan conseguir. Estas situacións presentarán retos ou problemas cunha complexidade coherente co desenvolvemento do alumnado, cuxa resolución implique a realización de distintas actividades e a mobilización das aprendizaxes que se buscan para a creación dun produto ou a resolución dunha acción; favorecerán a transferencia das aprendizaxes adquiridas na materia de Relixión a contextos da realidade cotiá do alumnado, en función do seu progreso madurativo. Búscase contribuír ao diálogo, ao pensamento creativo e crítico, así como á inclusión, a sustentabilidade e a cidadanía global. As situacións de aprendizaxe na materia de Relixión Católica teñen en conta os centros de interese do alumnado e posibilitan a mobilización coherente e eficaz dos distintos coñecementos, destrezas, actitudes e valores propios desta materia.

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)


Currículo CCL CP STEM CD CPSAA CC CE CCEC
OBX1 Comprender e asumir o proxecto vital persoal, recoñecendo as propias ideas e crenzas, contrastándoas coa antropoloxía cristiá e outras cosmovisións, para inserirse na vida adulta e no mundo profesional.
OBX2 Recoñecer e despregar o carácter relacional do ser humano, como fundamento dos deberes e liberdades, desenvolvendo actitudes cívicas e democráticas, contrastando o Evanxeo con outros humanismos e ideoloxías contemporáneas, para aprender a vivir con outros e contribuír á construción dunha sociedade inclusiva.
OBX3 Interpretar os desafíos democráticos, socioeconómicos e ecolóxicos, analizando as súas causas e consecuencias desde a moral social da Iglesia, discernindo as propostas sociopolíticas das relixións e os movementos sociais, para asumir a ecoloxía integral e a responsabilidade persoal e social no coidado da vida e do planeta.
OBX4 Comprender e admirar o patrimonio cultural, interpretando o seu significado e expresións cos métodos de análises propias de cada disciplina, valorando criticamente as achegas do cristianismo no desenvolvemento dos pobos, para intervir con criterio propio no diálogo intercultural, a creación artística e na construción social do pensamento.
OBX5 Valorar a dimensión espiritual como fonte de sentido e aprendizaxes vitais, a través da análise das experiencias persoais, do coñecemento das tradicións espirituais, e do diálogo interdisciplinar con outras visións da vida e do mundo, para descubrir as oportunidades persoais, sociais e culturais da experiencia espiritual como proposta de plenitude da vida persoal e comunitaria.
OBX6 Coñecer o método propio da Teoloxía e as súas distintas especialidades analizando o seu lugar entre os saberes e disciplinas, establecendo un diálogo transdisciplinar coas outras ciencias, para afrontar criticamente os desafíos éticos e a transformación social.
Non se rexistrou texto

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)


Secuencia * Título da UD Descrición *% Peso na materia


*Nº de sesións
1º trim. 2º trim. 3º trim.
1 Eu por dentro. Todos os seres humanos experimentamos unha realidade interior que transcende os límites dos sentidos. Queremos analizar que é esa realidade interior. Esa realidade comunícanos co noso desexo de vivir en plenitude e móvenos cara a unha procura común que se expresa de moitas maneiras. 15 5
2 Son un fenómeno. A relixión é un fenómeno universal na historia da humanidade. Queremos saber en que consiste, cales son os seus elementos máis importantes e cales son as dinámicas que se espertan nos crentes. O que nos permitirá analizar cal é a nosa posición ante esta realidade. 20 5
3 Son libre. Parece que todos os seres humanos teñen a tendencia de valorar as condutas súas propias e dos demais como boas ou como malas. Queremos analizar cómo funciona este elemento da vida humana, qué nos ocorre cando decidimos, por qué consideramos que hai accións bondadosas e outras que cualificamos como malas, e cómo podemos asumir esta dimensión propia do ser humano na nosa vida. 20 5
4 Os meus afectos. Analízar e estudar a dimensión afectiva do ser humano, unha das experiencias máis intensas da vida persoal pero quizá una das dimensións sobre as que menos comprensión temos, tanto de como funciona como de cal é o modo de educala e de asumila no proxecto de vida persoal. 15 5
5 Os meus proxectos. Deterémonos na procura de sentido da vida que todo ser humano experimenta, analizaremos as respostas a esta procura para comprender a importancia dun proxecto de vida enmarcado nuns valores. E como o proxecto de vida se enriquece desde os valores cristiáns. 15 5
6 A paz. As situacións de violencia que nos afectan persoal e mundialmente, qué podemos facer, qué se fai desde as instancias políticas e relixiosas, e qué actitudes podemos adoptar para camiñar cara á paz. 15 4

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)


Bloque B1. Relixión Católica
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6
CA1.1 - Identificar e interpretar as ideas e crenzas que conforman a identidade persoal, contrastándoas con categorías fundamentais da antropoloxía cristiá (creación, imaxe de Deus, liberdade, pecado, finitud, etc.) e doutras cosmovisións.
CA1.2 - Recoñecer os elementos esenciais dun proxecto vital en clave vocacional e profesional desde a autonomía, a liberdade e a responsabilidade social, cunha actitude sincera de procura da verdade, tendo en conta a proposta cristiá e os valores sociais.
CA1.3 - Valorar, no desenvolvemento da identidade persoal, a pertenza a múltiples esferas sociais, promovendo compromisos de respecto á diversidade e inclusión en sociedades democráticas.
CA1.4 - Distinguir os principios fundamentais da mensaxe social cristián, contrastándoos con outros humanismos e ideoloxías contemporáneas, aplicándoos a diferentes situacións sociais.
CA1.5 - Describir os retos políticos e económicos en contornas locais e globais, analizando as súas causas e propoñendo posibles solucións á luz da proposta moral do Reino de Deus e doutras cosmovisións.
CA1.6 - Deseñar proxectos persoais e comunitarios que promovan a plenitude humana e a transformación social, cultivando a responsabilidade individual, a xustiza social e a ecoloxía integral.
CA1.7 - Valorar e admirar as diversas expresións históricas do patrimonio común da humanidade, analizando como o cristianismo se ha integrado na historia, con luces e sombras, impregnando a cultura.
CA1.8 - Participar activamente na creación cultural con sentido crítico, desenvolvendo sentimentos de pertenza á propia tradición e construíndo a diversidade cultural desde criterios humanizadores propios do Evanxeo.
CA1.9 - Identificar a dimensión espiritual da persoa e a diversidade do feito relixioso, valorándoas como unha realidade presente nas culturas que se expresan de diferentes formas nas sociedades plurais.
CA1.10 - Valorar a experiencia cristiá manifestada en Xesucristo e en tantas testemuñas ao longo da historia, como resposta plena ás cuestións vitais e de sentido, en diálogo interdisciplinar con propostas filosóficas diversas.
CA1.11 - Recoñecer as características propias do saber teolóxico, en canto ao seu método, fontes e contido, identificando as semellanzas e diferenzas con outros saberes, en especial coa ciencia, e valorando as súas achegas éticas.
CA1.12 - Discernir os desafíos da civilización actual, establecendo as contribucións que tanto a ciencia como a teoloxía poden realizar transformación social, desde unha mutua colaboración.
Contidos
C1.1 - A vida como vocación persoal e profesional en diálogo co humanismo cristián.
C1.1.1 - Obxectivos vitais, desenvolvemento da vocación persoal e proxecto profesional.
C1.1.2 - A experiencia do encontro con Deus ao longo da historia como fonte de desenvolvemento pleno do humano.
C1.1.3 - Habilidades e destrezas para descubrir, analizar e valorar criticamente as diferentes pertenzas como medio de enriquecemento persoal.
C1.1.4 - A visión integral da persoa na súa dignidade e na súa liberdade segundo a antropoloxía cristiá.
C1.1.5 - A concepción do ser humano noutras cosmovisións filosóficas e relixiosas, en diálogo coa teoloxía cristiá das relixións.
C1.1.6 - Proxectos persoais e profesionais, na vida eclesial e social, desenvoltos en clave vocacional.
C1.1.7 - A vida en sociedade, condición necesaria do desenvolvemento vital da persoa.
C1.1.8 - Sentido artístico e creatividade no diálogo fe-cultura
C1.1.9 - Achegas da experiencia relixiosa cristiá para unha vida con sentido en diálogo con outros paradigmas.
C1.1.10 - Estratexias para o diálogo transdisciplinar e síntese persoal como aprendizaxe ao longo da vida
C1.2 - Diálogo fe-razón e fe-cultura.
C1.2.1 - Fenomenoloxía da experiencia relixiosa: elementos propios e diferenzas do cristianismo con outras tradicións filosóficas e relixiosas.
C1.2.2 - Síntese da Historia da Salvación en clave relacional e trinitaria.
C1.2.3 - O anuncio do Reino de Deus e as súas implicacións persoais, sociopolíticas e escatolóxicas.
C1.2.4 - Humanismo cristián: Xesucristo, salvación e modelo de humanidade plena.
C1.2.5 - As manifestacións sociais e culturais como expresión dos valores e crenzas da identidade dos pobos.
C1.2.6 - O cristianismo e a súa expresión artística na música, a literatura e as artes.
C1.2.7 - Habilidades para a análise e a contemplación de obras de arte sobre relatos bíblicos, historia da salvación e vida de Xesucristo.
C1.2.8 - Experiencia espiritual e relixiosa en figuras históricas de distintas tradicións relixiosas e culturais.
C1.2.9 - Recoñecemento crítico na contorna social e cultural de manifestacións da dimensión espiritual da persoa.
C1.2.10 - Método teolóxico e método científico: contidos e enfoques propios de cada disciplina.
C1.2.11 - Relaciones ciencia e fe ao longo da historia e na actualidade.
C1.2.12 - Diálogo fe-razón na historia da ciencia, a filosofía e a teoloxía.
C1.3 - Inserirse criticamente na sociedade.
C1.3.1 - Valores sociais, pensamento crítico e proxecto persoal e profesional.
C1.3.2 - Principios fundamentais da doutrina social da Iglesia ( DSI).
C1.3.3 - Estratexias para a análise dos principais problemas sociais, políticos, económicos e ecolóxicos do mundo actual, á luz da doutrina social da Igrexa e doutros humanismos.
C1.3.4 - As relacións da Igrexa coa organización política e democrática, nos niveis locais, estatais e globais, na súa dimensión histórica e actual.
C1.3.5 - Coñecemento e valoración das diferentes iniciativas mundiais que buscan lanzar proxectos de futuro sostible, en especial os obxectivos de desenvolvemento sostible ( ODS).
C1.3.6 - Proxectos sociais e de promoción humana da Iglesia, na historia e no presente, e a súa achega á inclusión social e ao ben común.
C1.3.7 - Actitudes de diálogo e colaboración con outras relixións e culturas que posibiliten unha convivencia pacífica e tolerante entre as distintas tradicións.
C1.3.8 - Principais desafíos da humanidade e as súas implicacións éticas: valor da vida, xustiza, ecoloxía, transhumanismo e intelixencia artificial, etc.

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)



1 Eu por dentro.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.7 Valorar e admirar as diversas expresións históricas do patrimonio común da humanidade, analizando como o cristianismo se ha integrado na historia, con luces e sombras, impregnando a cultura.
Táboa de indicadores
Comprende as formas nas que as ideas e crenzas se expresan nas distintas culturas. Comprende as manifestacións artísticas. Valora cómo se xeran identidades culturais e sentidos de pertenza social e política a través da expresión das ideas e crenzas. Aprecia as civilizacións e o patrimonio cultural. 25
CA1.8 Participar activamente na creación cultural con sentido crítico, desenvolvendo sentimentos de pertenza á propia tradición e construíndo a diversidade cultural desde criterios humanizadores propios do Evanxeo.
Táboa de indicadores
Coñece o legado cultural. Analiza as achegas do cristianismo no desenvolvemento dos pobos. Comprende o patrimonio a través do diálogo entre a fe cristiá e a cultura, a historia, a arte e a literatura. Participa no diálogo intercultural con iniciativa persoal. 25
CA1.9 Identificar a dimensión espiritual da persoa e a diversidade do feito relixioso, valorándoas como unha realidade presente nas culturas que se expresan de diferentes formas nas sociedades plurais.
Táboa de indicadores
Recoñece a dimensión espiritual como fonte de sentido Recoñece a experiencia relixiosa como unha das capacidades propias da natureza humana. Coñece a propia tradición relixiosa e as tradicións e relixións da historia. Valora as oportunidades do relixioso como proposta de plenitude. 25
CA1.10 Valorar a experiencia cristiá manifestada en Xesucristo e en tantas testemuñas ao longo da historia, como resposta plena ás cuestións vitais e de sentido, en diálogo interdisciplinar con propostas filosóficas diversas.
Táboa de indicadores
Coñece a experiencia relixiosa cristiá polos relatos bíblicos Coñece as diversas relixións e os seus personaxes destacados. Comprende o diálogo do cristianismo coa filosofía e a ciencia Diferencia as oportunidades da experiencia relixiosa como proposta de plenitude 25

2 Son un fenómeno.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.3 Valorar, no desenvolvemento da identidade persoal, a pertenza a múltiples esferas sociais, promovendo compromisos de respecto á diversidade e inclusión en sociedades democráticas.
Táboa de indicadores
Coñece a natureza relixiosa e social do ser humano e a súa dignidade. Mostra actitudes cívicas e de cooperación na construción social da democracia. Recoñece a dimensión social da dignidade e os dereitos humanos. Valora a vida social coas súas necesidades económicas e políticas. 20
CA1.4 Distinguir os principios fundamentais da mensaxe social cristián, contrastándoos con outros humanismos e ideoloxías contemporáneas, aplicándoos a diferentes situacións sociais.
Táboa de indicadores
Distingue e contrasta os principios da mensaxe social cristián Valora a xestión da liberdade persoal e as relacións coas pertenzas nas que estamos integrados. Analiza as propostas morais do pensamento cristián Participa na resolución pacífica e positiva de conflitos 20
CA1.7 Valorar e admirar as diversas expresións históricas do patrimonio común da humanidade, analizando como o cristianismo se ha integrado na historia, con luces e sombras, impregnando a cultura.
Táboa de indicadores
Comprende as formas nas que as ideas e crenzas se expresan nas distintas culturas. Comprende as manifestacións artísticas. Valora como se xeran identidades culturais e sentidos de pertenza social e política a través da expresión das ideas e crenzas. Aprecia as civilizacións e o patrimonio cultural. 20
CA1.9 Identificar a dimensión espiritual da persoa e a diversidade do feito relixioso, valorándoas como unha realidade presente nas culturas que se expresan de diferentes formas nas sociedades plurais.
Táboa de indicadores
Recoñece a dimensión espiritual como fonte de sentido Recoñece a experiencia relixiosa como unha das capacidades propias da natureza humana. Coñece a propia tradición relixiosa e as tradicións e relixións da historia. Valora as oportunidades do relixioso como proposta de plenitude. 20
CA1.10 Valorar a experiencia cristiá manifestada en Xesucristo e en tantas testemuñas ao longo da historia, como resposta plena ás cuestións vitais e de sentido, en diálogo interdisciplinar con propostas filosóficas diversas.
Táboa de indicadores
Coñece a experiencia relixiosa cristiá polos relatos bíblicos Coñece as diversas relixións e os seus personaxes destacados. Comprende o diálogo do cristianismo coa filosofía e a ciencia Diferencia as oportunidades da experiencia relixiosa como proposta de plenitude 20

3 Son libre.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.1 Identificar e interpretar as ideas e crenzas que conforman a identidade persoal, contrastándoas con categorías fundamentais da antropoloxía cristiá (creación, imaxe de Deus, liberdade, pecado, finitud, etc.) e doutras cosmovisións.
Táboa de indicadores
Identifica os elementos crave do proxecto vital. Contrasta as ideas e crenzas coas categorías fundamentais da antropoloxía cristiá. Valora a riqueza e diversidade da vida humana. Identifica as propias ideas e crenzas en diálogo con outras cosmovisións en contextos de pluralidade 20
CA1.2 Recoñecer os elementos esenciais dun proxecto vital en clave vocacional e profesional desde a autonomía, a liberdade e a responsabilidade social, cunha actitude sincera de procura da verdade, tendo en conta a proposta cristiá e os valores sociais.
Táboa de indicadores
Recoñece os elementos dun proxecto persoal. Realiza un proxecto vital para unha cidadanía democrática, con liberdade e responsabilidade. Coñece as propostas da antropoloxía cristiá e o seu ensino social para un proxecto de vida persoal. Participa na construción dunha sociedade xusta e equitativa. 20
CA1.9 Identificar a dimensión espiritual da persoa e a diversidade do feito relixioso, valorándoas como unha realidade presente nas culturas que se expresan de diferentes formas nas sociedades plurais.
Táboa de indicadores
Recoñece a dimensión espiritual como fonte de sentido. Recoñece a experiencia relixiosa como unha das capacidades propias da natureza humana. Coñece a propia tradición relixiosa e as tradicións e relixións da historia. Valora as oportunidades do relixioso como proposta de plenitude. 20
CA1.10 Valorar a experiencia cristiá manifestada en Xesucristo e en tantas testemuñas ao longo da historia, como resposta plena ás cuestións vitais e de sentido, en diálogo interdisciplinar con propostas filosóficas diversas.
Táboa de indicadores
Coñece a experiencia relixiosa cristiá polos relatos bíblicos. Coñece as diversas relixións e os seus personaxes destacados. Comprende o diálogo do cristianismo coa filosofía e a ciencia. Diferencia as oportunidades da experiencia relixiosa como proposta de plenitude 20
CA1.11 Recoñecer as características propias do saber teolóxico, en canto ao seu método, fontes e contido, identificando as semellanzas e diferenzas con outros saberes, en especial coa ciencia, e valorando as súas achegas éticas.
Táboa de indicadores
Comprende os contidos esenciais da mensaxe cristiá. Promove o diálogo intercultural e interrelixioso. Busca solucións para a transición ecolóxica, dixital e a transformación social. Coñece a proposta do Evanxeo para a construción da casa común e o coidado do planeta, a diversidade e a inclusión. 20

4 Os meus afectos.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.1 Identificar e interpretar as ideas e crenzas que conforman a identidade persoal, contrastándoas con categorías fundamentais da antropoloxía cristiá (creación, imaxe de Deus, liberdade, pecado, finitud, etc.) e doutras cosmovisións.
Táboa de indicadores
Identifica os elementos crave do proxecto vital. Contrasta as ideas e crenzas coas categorías fundamentais da antropoloxía cristiá. Valora a riqueza e diversidade da vida humana. Identifica as propias ideas e crenzas en diálogo con outras cosmovisións en contextos de pluralidade 20
CA1.2 Recoñecer os elementos esenciais dun proxecto vital en clave vocacional e profesional desde a autonomía, a liberdade e a responsabilidade social, cunha actitude sincera de procura da verdade, tendo en conta a proposta cristiá e os valores sociais.
Táboa de indicadores
Recoñece os elementos dun proxecto persoal. Realiza un proxecto vital para unha cidadanía democrática, con liberdade e responsabilidade. Coñece as propostas da antropoloxía cristiá e o seu ensino social para un proxecto de vida persoal. Participa na construción dunha sociedade xusta e equitativa. 20
CA1.4 Distinguir os principios fundamentais da mensaxe social cristián, contrastándoos con outros humanismos e ideoloxías contemporáneas, aplicándoos a diferentes situacións sociais.
Táboa de indicadores
Distingue e contrasta os principios da mensaxe social cristián. Valora a xestión da liberdade persoal e as relacións coas pertenzas nas que estamos integrados. Analiza as propostas morais do pensamento cristián. Participa na resolución pacífica e positiva de conflitos. 10
CA1.5 Describir os retos políticos e económicos en contornas locais e globais, analizando as súas causas e propoñendo posibles solucións á luz da proposta moral do Reino de Deus e doutras cosmovisións.
Táboa de indicadores
Describe os retos políticos e económicos. Comprende a superación da inxustiza e a violencia. Identifica a proposta do Evanxeo para a construción da casa común, a cultura do encontro, o coidado do planeta, a diversidade e a inclusión de todos. Analiza os desafíos democráticos e socioeconómicos. 10
CA1.9 Identificar a dimensión espiritual da persoa e a diversidade do feito relixioso, valorándoas como unha realidade presente nas culturas que se expresan de diferentes formas nas sociedades plurais.
Táboa de indicadores
Recoñece a dimensión espiritual como fonte de sentido Recoñece a experiencia relixiosa como unha das capacidades propias da natureza humana. Coñece a propia tradición relixiosa e as tradicións e relixións da historia. Valora as oportunidades do relixioso como proposta de plenitude. 20
CA1.10 Valorar a experiencia cristiá manifestada en Xesucristo e en tantas testemuñas ao longo da historia, como resposta plena ás cuestións vitais e de sentido, en diálogo interdisciplinar con propostas filosóficas diversas.
Táboa de indicadores
Coñece a experiencia relixiosa cristiá polos relatos bíblicos Coñece as diversas relixións e os seus personaxes destacados. Comprende o diálogo do cristianismo coa filosofía e a ciencia. Diferencia as oportunidades da experiencia relixiosa como proposta de plenitude. 20

5 Os meus proxectos.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.1 Identificar e interpretar as ideas e crenzas que conforman a identidade persoal, contrastándoas con categorías fundamentais da antropoloxía cristiá (creación, imaxe de Deus, liberdade, pecado, finitud, etc.) e doutras cosmovisións.
Táboa de indicadores
Identifica os elementos crave do proxecto vital. Contrasta as ideas e crenzas coas categorías fundamentais da antropoloxía cristiá. Valora a riqueza e diversidade da vida humana. Identifica as propias ideas e crenzas en diálogo con outras cosmovisións en contextos de pluralidade 20
CA1.2 Recoñecer os elementos esenciais dun proxecto vital en clave vocacional e profesional desde a autonomía, a liberdade e a responsabilidade social, cunha actitude sincera de procura da verdade, tendo en conta a proposta cristiá e os valores sociais.
Táboa de indicadores
Recoñece os elementos dun proxecto persoal. Realiza un proxecto vital para unha cidadanía democrática, con liberdade e responsabilidade. Coñece as propostas da antropoloxía cristiá e o seu ensino social para un proxecto de vida persoal. Participa na construción dunha sociedade xusta e equitativa. 20
CA1.4 Distinguir os principios fundamentais da mensaxe social cristián, contrastándoos con outros humanismos e ideoloxías contemporáneas, aplicándoos a diferentes situacións sociais.
Táboa de indicadores
Distingue e contrasta os principios da mensaxe social cristián. Valora a xestión da liberdade persoal e as relacións coas pertenzas nas que estamos integrados. Analiza as propostas morais do pensamento cristián. Participa na resolución pacífica e positiva de conflitos. 10
CA1.6 Deseñar proxectos persoais e comunitarios que promovan a plenitude humana e a transformación social, cultivando a responsabilidade individual, a xustiza social e a ecoloxía integral.
Táboa de indicadores
Asume os valores da cidadanía democrática e da ecoloxía integral. Desenvolve un compromiso persoal e social de denuncia pobreza e inxustiza. Elabora propostas sociopolíticas para incluír na casa común aos máis desfavorecidos. Contempla a experiencia relixiosa como motivación dos proxectos vitais. 20
CA1.8 Participar activamente na creación cultural con sentido crítico, desenvolvendo sentimentos de pertenza á propia tradición e construíndo a diversidade cultural desde criterios humanizadores propios do Evanxeo.
Táboa de indicadores
Coñece o legado cultural. Analiza as achegas do cristianismo no desenvolvemento dos pobos. Comprende o patrimonio a través do diálogo entre a fe cristiá e a cultura, a historia, a arte e a literatura. Participa no diálogo intercultural con iniciativa persoal. 10
CA1.12 Discernir os desafíos da civilización actual, establecendo as contribucións que tanto a ciencia como a teoloxía poden realizar transformación social, desde unha mutua colaboración.
Táboa de indicadores
Realiza un achegamento ás crenzas e valores propios da fe cristiá. Establece un diálogo entre a fe e a razón, as ciencias e as culturas. Promove o diálogo intercultural e interrelixioso para a superación de fundamentalismos Reflexiona sobre a vida plena en contextos plurais. 20

6 A paz.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.2 Recoñecer os elementos esenciais dun proxecto vital en clave vocacional e profesional desde a autonomía, a liberdade e a responsabilidade social, cunha actitude sincera de procura da verdade, tendo en conta a proposta cristiá e os valores sociais.
Táboa de indicadores
Recoñece os elementos dun proxecto persoal. Realiza un proxecto vital para unha cidadanía democrática, con liberdade e responsabilidade. Coñece as propostas da antropoloxía cristiá e o seu ensino social para un proxecto de vida persoal. Participa na construción dunha sociedade xusta e equitativa. 25
CA1.3 Valorar, no desenvolvemento da identidade persoal, a pertenza a múltiples esferas sociais, promovendo compromisos de respecto á diversidade e inclusión en sociedades democráticas.
Táboa de indicadores
Coñece a natureza relixiosa e social do ser humano e a súa dignidade. Mostra actitudes cívicas e de cooperación na construción social da democracia. Recoñece a dimensión social da dignidade e os dereitos humanos. 25
CA1.5 Describir os retos políticos e económicos en contornas locais e globais, analizando as súas causas e propoñendo posibles solucións á luz da proposta moral do Reino de Deus e doutras cosmovisións.
Táboa de indicadores
Describe os retos políticos e económicos. Comprende a superación da inxustiza e a violencia. Identifica a proposta do Evanxeo para a construción da casa común, a cultura do encontro, o coidado do planeta, a diversidade e a inclusión de todos. Analiza os desafíos democráticos e socioeconómicos. 25
CA1.10 Valorar a experiencia cristiá manifestada en Xesucristo e en tantas testemuñas ao longo da historia, como resposta plena ás cuestións vitais e de sentido, en diálogo interdisciplinar con propostas filosóficas diversas.
Táboa de indicadores
Coñece a experiencia relixiosa cristiá polos relatos bíblicos. Coñece as diversas relixións e os seus personaxes destacados. Comprende o diálogo do cristianismo coa filosofía e a ciencia. Diferencia as oportunidades da experiencia relixiosa como proposta de plenitude. 25

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)


A adquisición e o desenvolvemento das competencias crave do Perfil de saída do alumnado ao termo do ensino básico, que se concretan nas competencias específicas de cada materia ou ámbito da etapa, veranse favorecidos por metodoloxías didácticas que recoñezan ao alumnado como axente da súa propia aprendizaxe. Paira iso é imprescindible a implementación de propostas pedagóxicas que, partindo dos centros de interese do alumnado, lle permíta construír o coñecemento con autonomía e creatividade desde as súas propias aprendizaxes e experiencias. As situacións de aprendizaxe representan una ferramenta eficaz para integrar os elementos curriculares das distintas materias ou ámbitos mediante tarefas e actividades significativas e relevantes para resolver problemas de maneira creativa e cooperativa, reforzando a autoestima, a autonomía, a reflexión crítica e a responsabilidade.

Para que a adquisición das competencias sexa efectiva, ditas situacións deben estar ben contextualizadas e ser respectuosas coas experiencias do alumnado e as súas diferentes formas de comprender a realidade. Así mesmo, deben estar compostas por tarefas complexas cuxa resolución leve a construción de novas aprendizaxes. Con estas situacións búscase ofrecer ao alumnado a oportunidade de conectar e aplicar o aprendido en contextos próximos á vida real. Así expostas, as situacións constitúen un compoñente que, aliñado cos principios do Deseño universal para a aprendizaxe, permite aprender a aprender e sentar as bases para a aprendizaxe ao longo da vida, fomentando procesos pedagóxicos flexibles e accesibles que se axusten ás necesidades, as características e os diferentes ritmos de aprendizaxe do alumnado.

O deseño destas situacións debe supor a transferencia das aprendizaxes adquiridas por parte do alumnado, posibilitando a articulación coherente e eficaz dos distintos coñecementos, destrezas e actitudes propios desta etapa. As situacións deben partir da formulación duns obxectivos claros e precisos que integren diversos saberes básicos. Ademais, deben propor tarefas ou actividades que favorezan diferentes tipos de agrupamentos, desde o traballo individual ao traballo en grupos, permitindo que o alumnado asuma responsabilidades persoais e actúe de forma cooperativa na resolución creativa do reto exposto. A súa posta en práctica debe implicar a produción e a interacción verbal e incluír o uso de recursos auténticos en distintos soportes e formatos, tanto analóxicos como dixitais. As situacións de aprendizaxe deben fomentar aspectos relacionados co interese común, a sustentabilidade ou a convivencia democrática, esenciais para que o alumnado sexa capaz de responder con eficacia aos retos do século XXI.

As formulacións metodolóxicas desta materia fundaméntanse, globalmente, na atención personalizada ao alumnado, na diversidade de actividades, estratexias, recursos e outros métodos didácticos; no coidado do desenvolvemento emocional e cognitivo do alumnado respectando o seu ritmo evolutivo; na aprendizaxe individualizada e cooperativa; na relación das aprendizaxes coa contorna, nun enfoque competencial orientado á acción, o emprendemento e a aplicación dos saberes.

Será necesario ter en conta as condicións persoais, sociais e culturais de todo o alumnado para detectar necesidades específicas e propor accións de reforzo ou ampliación, flexibilizando os procesos e garantindo a inclusión de todo o alumnado. A avaliación compréndese como parte deste proceso de ensino e aprendizaxe. A materia de Relixión Católica confire una insubstituíble responsabilidade á figura do docente cuxa intervención é esencial na xestión do proceso de ensino, tanto na súa programación como no seu desenvolvemento e avaliación.

A didáctica da materia de Relixión Católica exposta en termos dun currículo competencial haberá de promover o protagonismo do alumnado no seu propio proceso de aprendizaxe. Algúns dos pasos a seguir nas secuencias de aprendizaxe son:

-  Partir da experiencia concreta do alumnado, e da súa realidade persoal, familiar, social e cultural;

-  Identificar e formular con pensamento crítico os interrogantes e cuestións que suscitan estas situacións;

-  Buscar, analizar e contrastar as experiencias e interrogantes, con fontes bíblicas, o Maxisterio eclesial, o patrimonio artístico, e outras referencias do diálogo fe-cultura;

-   Elaborar respostas persoais e sociais desde a liberdade individual con pleno respecto ás ideas dos demais, contrastadas cos principios do ensino social da Igrexa;

-   Dialogar con outras cosmovisións e relixións, para a construción da vida en sociedades plurais e democráticas baseadas no ben común;

-  Comunicar con asertividade e empatía as ideas e crenzas propias utilizando con creatividade diversas linguaxes;

-   Aplicar este proceso formativo na construción da identidade persoal e do proxecto vital como preparación para a aprendizaxe para toda a vida, e na ransformación social.

A diversidade de metodoloxías activas que se poden aplicar haberán de ter en conta os pasos deste itinerario pedagóxico e as competencias específicas, os criterios de avaliación e os saberes básicos, é dicir, as aprendizaxes esenciais desta materia.

As orientacións metodológicas de cara ás avaliación programadas, harmonizarán de forma coherente estas aprendizaxes que se propoñen na materia de Relixión Católica, as necesidades propias do alumnado, e os obxectivos de etapa e o perfil de saída.

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)


Denominación
Recursos persoais
Recursos materiais
Recursos tecnolóxicos
Recursos dixitais
Recursos espaciais

Recursos persoais: todos os profesionais do centro educativo, dende o profesorado da materia ata o profesorado titor, persoal especialista en AL e PT, departamento de orientación, mestres especialistas etc. Ademais, hai que destacar os recursos persoais externos nos cales nos podemos apoiar, como son as familias e todas aquelas organizacións institucionais que nos axuden no noso labor como docentes.

Recursos materiais:  todo o material dixital interactivo amais de recursos TIC didácticos e complementarios. Traballaremos coa pizarra tradicional, coa dixital, a aula virtual, documentos dixitalizados e online. Contamos cun libro de texto como ferramenta para facilitar a aprendizaxe dos estudantes proporciona un recurso estruturado e completo que brinda a posibilidade de estudar de xeito autónomo que non será obrigatorio mercar. Entregaranse fotocopias, mapas e mapas conceptuais cando sexa preciso.  Manexaremos con asiduidade a Biblia, así como fotocopias, textos, mapas ou outros que poderán ser proporcionados pola profesora e outros de reforzo, afondamento ou consulta segundo corresponda a criterio da docente en atención á diversidade e ás necesidades educativas do grupo. Contaremos con material de apoio e bibliografía de consulta na biblioteca.

Recursos tecnolóxicos: Pcs e otros dispositivos móbiles e audiovisuais, foros de discusión, tests, vídeos, infografías, ebooks, Plantillas, webinars, lives, redes sociais, blogs, podcasts, audiolibros videografías ou screeencast, etc...

Recursos dixitais:  plataformas.  Aula virtual, enciclopedias online, app para xerar mapas mentais, vídeos educativos, libros dixitais, actividades con realidade aumentada, Youtube, padlets, taboleiros virtuais, Kahoots, Socrative, plickers para realizar actividades de repaso e avaliación, entre outros. Estes recursos poden ser de utilidade para facilitar a adquisición de contidos e reforzar a aprendizaxe. Todo o alumnado está matriculado na aula virtual. A entrega das actividades realizadas polo alumnado efectuarase, con carácter xeral, na aula virtual a través dos apartados habilitados pola profesora en cada unha das unidades.

Recursos espaciais:  a propia aula ordinaria, a biblioteca do centro, o patio de recreo,  laboratorios, aula de convivencia (para resolver aqueles conflitos que poidan xurdir),  parte traseira do edificio, contorna e zona perimetral externa do IES para o desenvolvemento de actividades e dinámicas que requiran doutros espazos.


5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)


Ao tratarse dunha materia de oferta obrigatoria para o centro educativo pero de libre elección para o alumnado, este pode acceder á materia mesmo sen tela cursado con anterioridade polo que non é preciso que acredite coñecementos previos. 

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)


Pesos na materia 
Instrumentos de avaliación UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 Total programación
Pesos das unidades didácticas (%) 15.0 20.0 20.0 15.0 15.0 15.0 100.0
Proba escrita 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Táboa de indicadores 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

A nota de cada avaliación calcularase do seguinte xeito:

30% corresponderá a unha avaliación con táboas de indicadores sobre os coñecementos tal como se reflicte no punto 3.3 desta programación.

50% corresponderá ao traballo, tanto individual como en grupos, realizado polo alumnado e será medido a través de rúbricas e rexistros de control.

20% corresponderá a actitude ante a aprendizaxe que valorará a participación na aula e a implicación na materia.

No boletín a nota reflíctese cun número enteiro polo tanto se a nota supera as 5 décimas, redondearase ao número enteiro superior e no caso de que non chegue ás 5 décimas,o redondeo será ao enteiro inferior.

A avaliación será aprobada cun 5 despois do redondeo.

A nota da avaliación ordinaria calcularase facendo a media das notas reais (sen redondeo) das tres avaliacións que suporá o 90%.. O 10% restante corresponderá ás actividades que faga o alumnado no periodo de recuperaciónampliación entre a terceira avaliación e a avaliación ordinaria. O redondeo farase igual que nas avaliacións trimestrais.

Hai que engadir 1 punto á cualificación final da avaliación se o alumno/a demostra a lectura dun dos libros propostos para lectura voluntaria, podendo chegar a engadir 0.5 puntos adicionais por cada novo libro que acredite ter lido.

Dado que o proceso de avaliación do alumnado é continuo, as dificultades serán detectadas con rapidez e se facilitará que o alumnado se poña ao día co traballo non realizado ou cos saberes non adquiridos. 

A avaliación será continua, cada avaliación parcial suspensa quedará superada se aproba a seguinte. No caso de chegar á  terceira avaliación coa materia suspensa, a docente poderá levar a cabo una proba que verse sobre toda a materia ou esixir a entrega de tarefas específicas.

As actividades de todo o alumnado serán deseñadas pola docente respectando os contidos e estándares de aprendizaxe e facendo uso dos materiais e recursos didácticos indicados no apartado 4.2 da programación. Deberá partir dos intereses do alumnado e das necesidades observadas, respectando a diversidade e individualidade.

Darase preferencia a actividades onde o alumnado adopte una actitude activa e participativa que fomente o uso das TICs, da aprendizaxe cooperativa mediante metodoloxías que potencien a aprendizaxe baseada no pensamento visual ou de problemas, na clase invertida, gamificación, kahoots ou tarefas interactivas.

No periodo entre a terceira avaliación e a avaliación ordinaria o traballo do alumnado será individualizado de xeito que os alumnado que necesite reforzo reciba axuda nas dificultades que teña e poida superalas e os alumnado que teña superadas as tres avaliacións realice actividades de ampliación de forma máis lúdica.

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)


Non resulta de aplicación neste curso

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)


Non resulta de aplicación nesta materia

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)


A metodoloxía da materia de Relixión Católica terá en conta os principios do Deseño Universal para a Aprendizaxe para programar propostas didácticas compostas por prácticas de aprendizaxe, ensino e avaliación que contribúan a enriquecer o proceso de desenvolvemento integral do alumnado, promovendo o seu progreso no recoñecemento da tradición relixiosa e cultural da contorna familiar e social, na adquisición de actitudes, valores e crenzas necesarios paira a súa vida persoal e en sociedade, no crecemento interior e proxecto vital, así como na expresión das súas propias emocións e experiencias de forma respectuosa e empática xerando contornas inclusivas e interculturais. Foméntanse así procesos pedagóxicos accesibles para todos pola diversidade de estratexias e recursos, de espazos e tempos, que se utilizan na aula e pola adaptación do currículo ás necesidades dos diferentes ritmos de aprendizaxe. No deseño das actividades desta materia terase en conta a flexibilidade do currículo, os contextos de ensino inclusivos, e a utilización de recursos accesibles. A adecuada resposta educativa a todo o alumnado concíbese a partir do principio de inclusión, entendendo que unicamente dese modo garántese o desenvolvemento de todos,favorécese a equidade e contribúese a unha maior cohesión social. A atención á diversidade é una necesidade que abarca a todas as etapas educativas e a todo o alumnado. É dicir, trátase de contemplar a diversidade do alumnado como principio e non como una medida que corresponde ás necesidades duns poucos. Nos materiais do curso inclúese propostas de atención á diversidade para todos os contidos. En cumprimento do artigo 52 da orde 8 de setembro 2021 de atención á diversidade, elaborarase un plan espécifico personalizado para os alumnos que deban permanecer un ano máis no mesmo curso que incida nas dificultades detectadas no curso anterior. Debemos ter en conta á hora de levar a cabo esta programación por un lado as medida ordinarias, así como as medidas extraordinarias, as cales se poñerán en funcionamento unha vez esgotadas as ordinarias. Así, entre as medidas ordinarias hai que ter en conta á adecuación desta programación ás características do centro e do alumnado. Por outro lado, levaranse a cabo reforzos educativos con aquel profesorado con dispoñibilidade horaria, ademais de programas de habilidades sociais para traballar a autoestima ou a empatía, o que facilitará o traballo en equipo. Por último, en canto as medidas ordinarias hai que destacar o programa de enriquecemento curricular para aquel alumnado con altas capacidades. Por outra banda, entre as medidas extraordinarias podemos atopar: adaptacións curriculares, agrupamentos flexibles, apoio do profesorado especialista en pedagoxía terapéutica ou audición e linguaxe, a flexibilización no período de escolarización, así como alumnado que no poida acudir ao centro educativo por circunstancias diversas ou unha atención educativa domiciliaria ou hospitalaria. Tendo en conta esta información sobre as medidas de atención á diversidade, levaranse a cabo aquelas que se correspondan coa diversidade da aula, como poden ser as seguintes:

- Mellorar os hábitos de estudio e as técnicas de aprendizaxe do alumnado, potenciando a adquisición das competencias a través da realización de esquemas, mapas conceptuais, resumos etc.

- Desenvolver as capacidades do alumnado tendo en conta as súas características e circunstancias familiares, como poden ser: a adaptación de medios, o uso da axenda escolar, adaptación dos tempos na realización de probas ou tarefas, uso de imaxes, aplicacións dixitais.

- Realizar actividades de reforzo para aquel alumnado que non conseguiu adquirir os contidos traballados, como poden ser o uso de imaxes ou apoios visuais.

- Deseñar actividades de ampliación para aquel alumnado que xa adquiriu os contidos, a través da relación de tarefas de aprendizaxe integradas que aborden contidos de outras materias, afondando nos coñecementos adquiridos.

- Levar a cabo actividades complementarias, as cales amplían os aspectos curriculares, como poden ser as saídas a centros de culto, visitas a museos, exposicións, charlas formativas, etc.

- Establecer colaboracións con outras institucións (Igrexa, Concello, Deputación, organizacións sen ánimo de lucro) como poden ser o emprego dos materiais aportados por fundacións como Cáritas, Mans Unidas...

- Participar en plans e programas da Consellería de Educación e outras entidades, algúns exemplos pode ser o Plans Proxecta+, entre outros.

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)


Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso 
Secuencia Elementos transversais UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6
1 Comprensión lectora
2 Expresión oral e escrita
3 Comunicación audiovisual
4 Competencia dixital
5 Emprendemento social e empresarial
6 Fomento do espírito crítico e científico
7 Educación emocional e en valores
8 Igualdade de xénero
9 Creatividade
10 Formación estética
11 Educación para a saúde
12 Educación para a sostibilidade e o consumo responsable
13 Respecto mutuo e cooperación entre iguais

Partimos do convencemento de que os temas transversais deben impregnar a actividade docente e estar presente na aula de xeito permanente, xa que se refiren a problemas e preocupacións fundamentais da sociedade. Apostamos por un enfoque preventivo e transformador, tratando de impulsar un cambio en determinadas actitudes do alumnado e que á súa vez fomenten valores socialmente desexables en consonancia cos valores cristiáns.

Ao traballar os mesmos descritores operativos que as demais materias, a materia de Relixión pode integrarse como una materia nos proxectos de interdisciplinariedade o traballo por ámbitos. Nos propios saberes recóllese a relación con outras disciplinas.

Coidaremos escrupulosamente o uso da linguaxe revisando os textos, vídeos, páxinas web e ilustracións, a fin de evitar calquera elemento que poida atentar contra a igualdade, a tolerancia ou calquera dos dereitos humanos. A área de formación relixiosa préstase especialmente para traballar estes temas en todos e cada un dos cursos.

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)


Actividade Descrición 1º trim. 2º trim. 3º trim.
Saídas culturais Visita a centros de culto, centros de voluntariado, un museo, exposicións...
Saídas á contorna Nas que coñeceremos o patrimonio natural, social e cultural máis próximo.
Charlas formativas Asociacións, profesionais de distintos ámbitos laborais, ou outras institucións.
Obradoiros Relaxación e xestión de emocións, prácticas sostibles.
Conmemoracións Recollidas no calendario escolar, como poden ser: festas do calendario litúrxico católico (especialmente Advento, Nadal, Coresma, Semana Santa e Pascua), festas propias do centro , Día Internacional da Paz, semanas culturais¿
Clases no entorno inmediato e exterior ao centro Obxectivo: Aproveitar o espazo exterior próximo ao centro escolar para a reflexión e o traballo sobre a natureza e a creación como parte do desenvolvemento espiritual e da conexión coa fe cristiá. Competencias: Conciencia medioambiental e desenvolvemento espiritual. Metodoloxía: Clase ao aire libre, traballos en grupo e reflexión sobre o valor da natureza na tradición cristiá.
Capela e/ou igrexa parroquial Obxectivo: Promover a conexión do alumnado co patrimonio relixioso local, fomentando a reflexión sobre a vida comunitaria relixiosa. Competencias: Conciencia espiritual, social e cultural. Metodoloxía: Visita á capela e igrexa parroquial do entorno, análise dos elementos litúrxicos e reflexión sobre a importancia da comunidade parroquial na vida cristiá.
Cruceiros da contorna Obxectivos: explorar a súa importancia no patrimonio relixioso e cultural de Galicia. Comprender o significado histórico e espiritual destes monumentos, así como a súa influencia na vida comunitaria e na devoción popular. Os cruceiros son un testemuño importante da arte e do simbolismo cristián na rexión, e a súa análise proporcionará unha visión máis ampla do impacto do cristianismo na cultura local. Competencias: conciencia cultural e social, conciencia histórica. Metodoloxía: visita guiada aos cruceiros con explicacións sobre a súa historia, simbolismo e función na devoción popular. Actividades de reflexión e debate.
Catedral de Santiago de Compostela Obxectivo: Achegar ao alumnado á historia da peregrinación e o simbolismo relixioso do Camiño de Santiago. Competencias: Conciencia cultural e social, desenvolvemento espiritual. Metodoloxía: Explicacións guiadas e actividades de reflexión persoal.
Mosteiro de San Martiño Pinario Obxectivo: Comprender o papel da vida monástica na historia de Galicia e a súa influencia na espiritualidade cristiá. Competencias: Conciencia histórica e cultural. Metodoloxía: Visita guiada e debate en grupo sobre a vida monástica.
CSIC Padre Sarmiento Obxectivos: explorar o papel do CSIC na preservación e estudo do patrimonio histórico e cultural de Galicia, especialmente en relación co cristianismo. Comprender a importancia da investigación e a documentación na conservación da historia relixiosa e cultural da rexión. Competencias: Conciencia cultural e histórica. Desenvolvemento crítico e investigador. Metodoloxía: visita guiada ás instalacións do CSIC con explicacións sobre os proxectos de investigación e as contribucións á preservación do patrimonio. Sesión de documentación e reflexión.
Xulgados de Santiago de Compostela Obxectivo: Reflexionar sobre a ética e a xustiza desde unha perspectiva cristiá, conectando a fe co concepto de xustiza social. Competencias: Competencia cívica e ética, pensamento crítico. Metodoloxía: Observación e análise de casos prácticos no contexto xudicial.
Ruta polo Camiño de Santiago. Treito curto Obxectivo: Fomentar o valor do esforzo e a reflexión espiritual a través da experiencia do Camiño de Santiago. Competencias: Autonomía e iniciativa persoal, desenvolvemento espiritual. Metodoloxía: roteiro guiado con actividades de reflexión e traballo en equipo.
Peregrinación a Santiago ou Fátima Obxectivo: Fomentar a espiritualidade e o valor do encontro persoal coa fe en santuarios recoñecidos internacionalmente. Competencias: Conciencia espiritual, competencia social e cívica. Metodoloxía: Peregrinación, actividades de reflexión e convivencia.

O departamento de Relixión ten intención de organizar, participar e colaborar, en coordinación con outros departamentos, nas actividades complementarias e extraescolares que sexan viables. Esta colaboración e participación abrangue as celebracións da zona, do propio IES, as sinaladas no calendario escolar así coma outras de especial interese xa que potencian o desenvolvemento académico e cultural do alumnado, amplían os seus coñecementos, fomentan actitudes de convivencia e relación entre compañeiros, e promoven novos vínculos, valores e actitudes específicos da educación e da súa formación como persoas amais de potenciar a súa autonomía persoal.

Este curso concretamos a proposta de visitas e saídas didácticas vinculadas cos obxectivos da materia e aliñadas cos principios da LOMLOE. Estas actividades están orientadas a traballar competencias clave como a conciencia cultural e artística, a competencia social e cívica, e o desenvolvemento espiritual, ofrecendo experiencias que complementan os contidos teóricos. As propostas poden variar a duración, segundo a planificación específica e as necesidades educativas. Dado o carácter unipersoal deste departamento levarase a cabo unha selección de actividades para a súa realización conforme criterios obxectivos en coordinación coa Vicedirección e con outros departamentos, de ser o caso. As actividades de varios días axustaranse conforme á planificación do curso e ás circunstancias organizativas e orzamentarias. No caso de modificación dos destinos ou duración, manteranse os obxectivos pedagóxicos, sempre notificando ás familias coa antelación adecuada. Cabe a posibilidade de agrupar varios niveis para a realización da actividade, aínda que o tratamento da mesma será o do nivel correspondente en liña cos obxectivos da materia e cos principios da LOMLOE. Estas visitas serán coordinadas, na medida do posible, con outros departamentos didácticos para garantir a integración interdisciplinar das actividades e fomentar unha aprendizaxe máis global. A colaboración con áreas como Historia, Arte, Linguas ou Ciencias Sociais permitirá traballar de maneira transversal as competencias clave, reforzando os vínculos entre os contidos curriculares e o desenvolvemento integral do alumnado. sen perder de vista o cumprimento dos obxectivos educativos e o desenvolvemento das competencias clave conforme á LOMLOE.

Obxectivos:

-Ampliar o horizonte cultural do alumnado.

-Adquirir uns valores e actitudes que, como a tolerancia e o respecto, son fundamentais na convivencia.

-Fomentar a autonomía.

-Coñecer e familiarizarse con acontecementos culturais que habitualmente non se ofrecen nos medios de comunicación de masas.

-Conseguir mellorar as súas competencias básicas en contextos distintos.

-Complementar o currículo das diferentes áreas.

-Fomentar as inquedanzas culturais no alumnado e contribuír ao seu desenvolvemento mediante actividades lúdicas.

-Favorecer o desenvolvemento de temas transversais.

-Desenvolver no alumnado valores de liberdade, responsabilidade, solidariedade e espírito crítico, fomentando as súas habilidades sociais.

 

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)


Categoría indicador de logro Indicadores de logro
Metodoloxía empregada Idoneidade das actividades propostas para acadar as aprendizaxes
Metodoloxía empregada Adecuación do nivel de dificultade ás características do alumnado
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos Incorporación das novas tecnoloxías ao proceso de ensino-aprendizaxe
Medidas de atención á diversidade Combinación do traballo individual e en equipo de xeito eficiente
Clima de traballo na aula Participación activa de todo o alumnado
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico Eficacia dos procedementos e instrumentos de avaliación
Medidas de atención á diversidade Ofrecemento ao alumnado de forma rápida dos resultados das probas
Medidas de atención á diversidade Facilitación a cada alumna e alumno da axuda individualizada precisa
Medidas de atención á diversidade Atención adecuada á diversidade so alumnado
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico Información do proceso de ensino-aprendizaxe ao alumnado, persoa titora e familia
Coordinación co resto do equipo docente e coas familias ou as persoas titoras legais Implicación do profesorado nas funcións de titoría e orientación
Outros Comunicación apropiada coa familia por parte do profesorado
Medidas de atención á diversidade Facilitación do proceso de visualización, revisión e integración dos erros cometidos

Ademáis dos citados indicadores de logro, poderase incluir: Se a programación se axusta ao marco normativo curricular estatal e autonómico e ao currículo de Relixión, se está adaptada ás características do centro e do grupo, se vincula este curso co perfil de saída, os descriptores operativos e obxectivos de cada etapa, se se tivo en conta a diversidade do alumnado en canto a capacidades, distintos niveis cognitivos, ritmos e estilos de traballo, habilidades, estilos de aprendizaxe... A estrutura da situación de aprendizaxe inclúe todos os elementos formais, planificouse a partir dos criterios de avaliación que establece o currículo utilizando en cada secuencia aqueles saberes que permitían progresar na adquisición da correspondente competencia específica, se tivo en conta os descriptores operativos das competencias crave e buscou o diálogo curricular con outras materias, si é adecuada aos criterios de avaliación, se tivo en conta a diversidade do alumnado en canto a capacidades, distintos niveis cognitivos, ritmos e estilos de traballo, habilidades, estilos de aprendizaxe... Se como profesorado reflexionei e avaliei a miña labor docente durante todo o desenvolvemento da situación de aprendizaxe, realizando modificacións (nas tarefas, nos contidos, na metodoloxía) cando foi necesario, se utilicei variadas ferramentas de avaliación ao longo da tarefa (rúbricas, observación, probas escritas ou orais,), se tiven en conta os criterios de cualificación acordados e difundidos e se estes criterios van referidos non só a resultados de probas senón ao logro de competencias.

Realizarase o seguimento a través da aplicación Proens, completando os datos que aparecen na mesma. Efectuaranse modificacións de consideralas pertinentes en función dos factores que as esixan e da natureza das mesmas. Levarase a cabo o seguimento que será rexistrado mensualmente nas actas do departamento. O resultado permitiranos confirmar ou modificar a programación no vindeiro curso.

 

Para avaliar a programación didáctica e o grao de desenvolvemento e necesidades de modificacións aplicarase unha táboa cos items que se numeran a continuación en escala 1.2.3.4. na que se anotarán os resultados.

 

B- AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación didáctica

Periodicidade coa que se revisará.

Contidos que foi preciso engadir ou eliminar con respecto á programación prevista.

Medidas que se adoptarán como resultado da revisión.

Avaliación da programación didáctica Indicadores

1. Adecuación do deseño das unidades didácticas, temas ou proxectos a partir dos elementos do currículo.

2. Adecuación da secuenciación e da temporalización das unidades didácticas / temas / proxectos.

3. O desenvolvemento da programación respondeu á secuenciación e a temporalización previstas.

4. Adecuación da secuenciación dos obxectivos para cada unha das unidades, temas ou proxectos.

5. Adecuación do grao mínimo de consecución fixado para cada obxectivo.

6. Asignación a cada obxectivo do peso correspondente na cualificación.

7. Vinculación de cada obxectivo a un ou varios instrumentos para a súa avaliación.

8. Asociación de cada obxectivo cos elementos transversais a desenvolver.

9. Fixación dunha estratexia metodolóxica común para todo o departamento.

10. Adecuación da secuencia de traballo na aula.

11. Adecuación dos materiais didácticos utilizados.

12. Adecuación do libro de texto (no caso de que se use).

13. Adecuación do plan de avaliación inicial deseñado, incluídas as consecuencias da proba.

14. Adecuación da proba de avaliación inicial.

16. Adecuación das pautas xerais establecidas para a avaliación continua: probas, traballos, etc.

17. Adecuación dos criterios establecidos para a recuperación dun exame e dunha avaliación.

18. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación final.

19. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación extraordinaria.

20. Adecuación dos criterios establecidos para o seguimento de materias pendentes.

21. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación desas materias pendentes.

22. Adecuación dos exames, tendo en conta o valor de cada estándar.

23. Adecuación dos programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos mínimos.

24. Adecuación das medidas específicas de atención ao alumnado con NEAE.

25. Grao de desenvolvemento das actividades complementarias e extraescolares previstas.

26. Adecuación dos mecanismos para informar ás familias sobre criterios de avaliación, obxectivos e instrumentos.

27. Adecuación dos mecanismos para informar ás familias sobre os criterios de promoción.

28. Adecuación do seguimento e da revisión da programación ao longo do curso.

29. Contribución desde a materia ao plan de lectura do centro.

30. Grao de integración das TIC no desenvolvemento da materia.

31. Observacións

 

INDICADORES DO GRAO DE DESENVOLVEMENTO E DA NECESIDADE DE MODIFICACIÓNS

1. Respectar a secuenciación e temporalización previstas das unidades didácticas

2. Respectar a secuenciación prevista dos contidos para cada unha das unidades.

3. Respectar o grao mínimo de consecución dos saberes básicos fixado.

4. Seguir unha estratexia metodolóxica común en todo o departamento.

5. Utilizar todos os materiais didácticos previstos.

6. Utilizar o libro de texto como material didáctico fundamental.

7. Respectar o plan de avaliación inicial fixado.

8. Respectar as pautas xerais establecidas para o proceso de avaliación continua.

9. Respectar os criterios establecidos para as recuperacións.

10. Respectar os criterios establecidos para a avaliación final.

11. Respectar os criterios establecidos para a avaliación extraordinaria.

12. Respectar os criterios establecidos para o seguimento de materias pendentes.

13. Respectar os criterios establecidos para a avaliación das materias pendentes.

14. Establecer medidas de atención á diversidade cando eran necesarias

15. Informar ao titor ou titora das dificultades na aprendizaxe do alumnado.

16. Adecuar os exames aos obxectivos establecidos.

17. Realizar as actividades complementarias previstas.

18. Informar ás familias sobre criterios de avaliación e contidos mínimos.

19. Informar ás familias sobre os criterios de promoción.

20. Contribuír desde a materia ao plan de lectura do centro.

21. Integrar as TIC no desenvolvemento da materia.

22. Realizar un seguimento continuado do desenvolvemento da programación

1 indica desenvolvemento mínimo ou inexistente; 2,desenvolvemento deficiente; 3, desenvolvemento aceptable; e 4, desenvolvemento esperado e desexado.

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)


Realizarase o seguemento a través da aplicación Proens, completando os datos que aparecen na aplicación. O resultado dese seguimento permitiranos confirmar ou modificar a programación no vindeiro curso.

9. Outros apartados (Elaborado)


Outros apartados
Non se atoparon elementos.

Volver