Vista preliminar da

Vista preliminar da programación na que poderá consultar todos os apartados da programación.

1. Introdución (Elaborado)


A presente programación didáctica, elaborada para a materia de Bioloxía e Xeoloxía do 1º curso da ESO, ten como referencia o currículo que establece o Decreto 156/2022, do 15 de setembro do 2022, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

A materia de Bioloxía e Xeoloxía de 1º da ESO, busca fomentar a curiosidade que o alumnado presenta sobre o medio que o rodea, afondar no coñecemento científico da realidade na sociedade na que vive e propiciar unha análise crítica das actitudes que levan a un consumo responsable, un coidado medioambiental e un respecto cara o resto dos seres vivos.

Outro aspecto que foi tido en conta á hora de deseñar a presente programación foi o centro no que se levará a cabo: as características do mesmo, as do seu alumnado e o seu entorno. Esta programación didáctica está pensada para ser levada á práctica no IES do Milladoiro, no concello de Ames, a escasos quilómetros de Santiago de Compostela. O instituto inicia o seu undécimo curso académico con 530 alumnos/as entre os/as que se inclúen vinte nacionalidades diferentes e unha gran diversidade cultural, socioeconómica e socioeducativa.

No contexto de gran diversidade cultural que presenta o alumnado do noso centro preténdese tamén, a través desta materia, fomentar o respecto, a solidariedade, o traballo en equipo e as vocacións científicas. Esta materia pretende tamén achegarse ao coñecemento de como funciona a ciencia a través do método científico, traballar o uso responsable e crítico das tecnoloxías da información e comunicación na busca de fontes fiables de información e fomentar o espírito creativo e emprendedor. Desta forma, a materia de Bioloxía e Xeoloxía contribúe ao desenvolvemento de todas as competencias clave desta etapa educativa.

Temos 4 grupos de 1º da ESO cunha media de 20  alumnos/as por aula. Hai 7 alumnos/as que repiten curso. O alumnado con NEAE ronda os 20 alumnos/as.

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)


Currículo CCL CP STEM CD CPSAA CC CE CCEC
OBX1 Interpretar e transmitir información e datos científicos argumentando sobre eles e utilizando diferentes formatos para analizar conceptos e procesos das ciencias biolóxicas e xeolóxicas.
OBX2 Identificar, localizar e seleccionar información, contrastando a súa veracidade, organizándoa e avaliándoa criticamente para resolver preguntas relacionadas coas ciencias biolóxicas e xeolóxicas.
OBX3 Planificar e desenvolver proxectos de investigación, seguindo os pasos das metodoloxías científicas e cooperando cando sexa necesario para indagar en aspectos relacionados coas ciencias xeolóxicas e biolóxicas.
OBX4 Utilizar o razoamento e o pensamento computacional, analizando criticamente as respostas e solucións e reformulando o procedemento, de ser necesario, para resolver problemas ou dar explicación a procesos da vida cotiá relacionados coa bioloxía e coa xeoloxía.
OBX5 Analizar os efectos de determinadas accións sobre o medio ambiente e a saúde baseándose nos fundamentos das ciencias biolóxicas e da Terra para promover e adoptar hábitos que eviten ou minimicen os impactos ambientais negativos, que sexan compatibles cun desenvolvemento sostible e que permitan manter e mellorar a saúde individual e colectiva.
OBX6 Analizar os elementos dunha paisaxe concreta valorándoo como patrimonio natural e utilizando coñecementos sobre xeoloxía e ciencias da Terra para explicar a súa historia xeolóxica, propoñer accións encamiñadas á súa protección e identificar posibles riscos naturais.
Non se rexistrou texto

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)


Secuencia * Título da UD Descrición *% Peso na materia


*Nº de sesións
1º trim. 2º trim. 3º trim.
1 Proxecto científico. O traballo en ciencia. O método científico. A experimentación. 30 12
2 A xeosfera. Principais características das capas nas que se divide a xeosfera: codia, manto e núcleo. Concepto de mineral. Identificación de minerais polas súas principais propiedades. Utilidades dos minerais. Concepto de rocha. Clasificación das rochas en magmáticas, sedimentarias e metamórficas en base aos principais mecanismos de formación. Utilidade das rochas. 8 10
3 A atmosfera. A estrutura e composición da atmosfera do noso planeta e as importantes funcións de protección e regulación da temperatura fan da atmosfera unha estrutura decisiva para o desenvolvemento da vida no planeta. Principais impactos ambientais na atmosfera. 10 14
4 A hidrosfera. A auga no noso planeta pode estar nos tres estados físicos e en forma de auga doce ou salgada, distribuíndose en diferentes proporcións na atmosfera, océanos ou en forma de augas continentais. O ciclo da auga describe o movemento desta no noso planeta cambiando de estado e distribución. A auga é imprescindible para a vida debido ás súas especiais propiedades por iso debesmos facer un bo uso e xestión da auga. 6 8
5 A célula como base da vida. Os seres vivos presentan caracterísitcas que os distinguen da materia inerte, como a súa composición química, a súa estrutura en células e a capacidade de realizar as tres funcións vitais: nutrición, relación e reprodución. Hai dous tipos celulares básicos, a célula procariota e a eucariota. 8 9
6 Clasificación dos seres vivos. Os virus. Principais características de Moneras, Protoctistas, Fungos, Plantas e Animais. Os seres vivos clasifícanse en tres dominios: Arquea, Bacteria e Eucaria. Os organismos do dominio Eucaria clasifícanse habitualmente en Protoctistas (algas e protozoos), Fungos, Plantas e Animais. Os virus son formas acelulares parasitas que non son considerados células e non entrarían en ningún dos grupos anteriores. Estúdanse as caracterísitcas xerais dos diferentes grupos: Moneras, Protoctistas, Fungos, Plantas e Animais. 8 12
7 Animais invertebrados. Principais características de poríferos, cnidarios, platelmintos, nematodos, anélidos, moluscos (bivalvos, gasterópodos e cefalópodos), equinodermos e artrópodos (arácnidos, crustáceos, miriápodos e insectos). 8 10
8 Animais vertebrados. Principais características de peixes (óseos e cartilaxinosos), anfibios (anuros e urodelos), réptiles (crocodilianos, quelonios, saurios e ofidios), aves e mamíferos (monotremas, marsupiais e placentarios). 8 10
9 As plantas. Funcións de nutrición, relación e reprodución nas plantas. Clasificación das plantas en briófitas, pteridófitas e espermatófitas (ximnospermas e anxiospermas). 8 10
10 Os ecosistemas. Concepto de ecosistema, factores abióticos e bióticos. Relacións intraespecíficas e interespecíficas entre os seres vivos nos ecosistemas. O solo como exemplo de ecosistema terrestre. Adaptacións dos seres vivos ao medio terrestre. Os ecosistemas acuáticos. Adaptacións dos seres vivos aos ecosistemas acuáticos. Concepto de biodiversidade. Causas e consecuencias da perda de biodiversidade. 6 10

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)


Bloque B1. Proxecto científico
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA1.1 - Analizar e explicar conceptos e procesos biolóxicos e xeolóxicos interpretando a información obtida en diferentes formatos cunha actitude crítica e chegando a conclusións fundamentadas.
CA1.2 - Resolver cuestións sobre bioloxía e xeoloxía localizando, seleccionando e organizando información de distintas fontes e citándoas correctamente.
CA1.3 - Expor preguntas e hipóteses e intentar realizar predicións sobre fenómenos biolóxicos ou xeolóxicos que poidan ser respondidas ou contrastadas utilizando métodos científicos.
CA1.4 - Recoñecer a información sobre temas biolóxicos e xeolóxicos con base científica distinguíndoa de pseudociencias, boatos, teorías conspiradoras e crenzas infundadas... e mantendo unha actitude escéptica ante estes.
CA1.5 - Deseñar e realizar a experimentación, a toma de datos e a análise de fenómenos biolóxicos e xeolóxicos de modo que permitan responder preguntas concretas e contrastar unha hipótese exposta.
CA1.6 - Presentar as conclusións do proxecto de investigación mediante o formato e as ferramentas dixitais adecuadas, interpretando os resultados e a información obtida a través da experimentación e da observación de campo.
CA1.7 - Cooperar dentro dun proxecto científico asumindo responsablemente unha función concreta, respectando a diversidade e a igualdade de xénero e favorecendo a inclusión.
CA1.8 - Valorar a contribución da ciencia á sociedade e o labor de persoas dedicadas a ela con independencia da súa etnia, sexo ou cultura, destacando e recoñecendo o papel das mulleres científicas e entendendo a investigación como un labor colectivo e interdisciplinar en constante evolución.
Contidos
C1.1 - Estratexias para a elaboración do proxecto científico:
C1.1.1 - Formulación de preguntas, hipóteses e conxecturas científicas.
C1.1.2 - Estratexias de utilización de ferramentas dixitais para a procura de información, a colaboración e a comunicación de procesos, resultados ou ideas científicas: ferramentas dixitais e formatos de uso frecuente en ciencia (presentación, gráfica, vídeo, póster, informe...).
C1.1.3 - Recoñecemento e utilización de fontes fidedignas de información científica.
C1.1.4 - Métodos de observación e de toma de datos de fenómenos naturais.
C1.1.5 - Deseño de controis experimentais (positivos e negativos) e argumentación sobre a súa esencialidade para obter resultados obxectivos e fiables nun experimento.
C1.1.6 - A resposta a cuestións científicas mediante a experimentación e o traballo de campo: utilización dos instrumentos e espazos necesarios (laboratorio, aulas, contorna...) de forma adecuada
C1.1.7 - Métodos de análise de resultados. Diferenciación entre correlación e causalidade.
C1.1.8 - Modelado como método de representación e comprensión de procesos ou elementos da natureza.
C1.2 - O labor científico e as persoas dedicadas á ciencia: contribución ás ciencias biolóxicas e xeolóxicas e importancia social. O papel da muller na ciencia.
Bloque B2. A célula
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA2.1 - Facilitar a comprensión e a análise de información sobre procesos biolóxicos ou traballos científicos transmitíndoa de forma clara e utilizando a terminoloxía e os formatos adecuados.
CA2.2 - Recoñecer que os seres vivos están constituídos por células indicando as características que os diferencian da materia inerte.
CA2.3 - Describir a célula como unidade estrutural e funcional dos seres vivos identificando as súas estruturas básicas e recoñecendo as súas funcións vitais.
CA2.4 - Identificar as estruturas básicas dos diferentes tipos de células empregando distintas estratexias de observación e comparación.
CA2.5 - Identificar os virus como entidades biolóxicas acelulares.
Contidos
C2.1 - Concepto de ser vivo.
C2.2 - A célula, unidade estrutural e funcional dos seres vivos.
C2.3 - Estrutura básica da célula. Tipos de células: procariotas e eucariotas.
C2.4 - Funcións vitais:
C2.4.1 - Nutrición: autotrofa e heterotrofa. A fotosíntese.
C2.4.2 - Relación.
C2.4.3 - Reprodución: sexual e asexual.
C2.5 - Observación e comparación de tipos de células ao microscopio e outros medios (vídeos, fotografías...) mediante distintas estratexias e destrezas.
C2.6 - Formas acelulares: os virus.
Bloque B3. Os seres vivos
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA3.1 - Explicar as características que fan que a Terra sexa un planeta habitable.
CA3.2 - Recoñecer os criterios que serven para clasificar os seres vivos identificando as principais categorías taxonómicas ás que pertencen os animais e as plantas máis comúns.
CA3.3 - Describir as características xerais dos grandes grupos de seres vivos utilizando as claves para a identificación e a clasificación de seres vivos.
CA3.4 - Comprender o proceso evolutivo localizando e analizando algúns exemplos de adaptacións dos seres vivos.
Contidos
C3.1 - A biosfera. Características que fan da Terra un planeta habitable.
C3.2 - Diferenciación e clasificación dos reinos monera, protoctista, fungi, vexetal e animal.
C3.3 - Os principais grupos taxonómicos: observación de especies da contorna e clasificación a partir das súas características distintivas
C3.4 - As especies da contorna: estratexias de identificación (guías, claves dicotómicas, ferramentas dixitais, visu...).
C3.5 - Estratexias de recoñecemento das especies máis comúns dos ecosistemas da contorna (guías, claves dicotómicas, ferramentas dixitais, visu¿).
C3.6 - O proceso evolutivo. Introdución aos conceptos da selección natural e as adaptacións ao medio.
Bloque B4. A xeosfera
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA4.1 - Identificar e clasificar distintos minerais mediante a observación das súas características e propiedades.
CA4.2 - Recoñecer diferentes rochas a través da súa clasificación en función da orixe e/ou dos minerais que as forman.
CA4.3 - Localizar rochas e minerais da contorna seleccionando información mediante o uso correcto de diferentes fontes.
CA4.4 - Describir a importancia dos minerais e das rochas na sociedade relacionándoos coas súas aplicacións na vida cotiá.
CA4.5 - Valorar unha explotación sostible dos recursos xeolóxicos identificando os principais impactos que causa.
CA4.6 - Explicar a estrutura e a composición básica da xeosfera diferenciando as características xerais das capas que a forman.
CA4.7 - Relacionar a litosfera e o movemento das placas coas estruturas xeolóxicas que se orixinan nos bordos integrándoas na teoría da tectónica de placas.
Contidos
C4.1 - Os minerais: características, propiedades e clasificación.
C4.2 - As rochas e a súa clasificación: sedimentarias, metamórficas e ígneas. O ciclo das rochas.
C4.3 - Identificación de rochas e minerais relevantes da contorna.
C4.4 - Aplicacións dos minerais e das rochas na vida cotiá.
C4.5 - Explotación sostible dos recursos xeolóxicos. Os recursos xeolóxicos en Galicia.
C4.6 - Estrutura e composición básica da xeosfera: codia, manto e núcleo.
C4.7 - Introdución á teoría da tectónica de placas.
C4.7.1 - A litosfera e o movemento das placas.
C4.7.2 - Estruturas xeolóxicas nos bordos das placas.
Bloque B5. A atmosfera e a hidrosfera. Interaccións coa biosfera e coa xeosfera
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA5.1 - Explicar procesos biolóxicos ou xeolóxicos utilizando coñecementos, datos e información achegados, o razoamento lóxico ou recursos dixitais.
CA5.2 - Interpretar a paisaxe analizando os seus elementos e reflexionando sobre o impacto ambiental derivados de determinadas accións humanas.
CA5.3 - Analizar as funcións da atmosfera e o seu papel esencial para a vida na Terra reflexionando sobre a importancia do efecto invernadoiro.
CA5.4 - Analizar as funcións da hidrosfera e o seu papel esencial para a vida na Terra reflexionando sobre a importancia do ciclo da auga.
CA5.5 - Recoñecer os impactos ambientais sobre a hidrosfera e a atmosfera debidos á acción humana relacionándoos coas súas causas e consecuencias no medio.
CA5.6 - Comprender o papel determinante da atmosfera, hidrosfera, biosfera e xeosfera na edafoxénese, así como a súa influencia no modelado terrestre, identificando as funcións do solo.
Contidos
C5.1 - A atmosfera. Composición e estrutura.
C5.1.1 - Importancia da atmosfera para a existencia da vida na Terra.
C5.1.2 - Impactos ambientais sobre a atmosfera. O incremento do efecto invernadoiro e a contaminación atmosférica.
C5.1.3 - O cambio climático.
C5.2 - A hidrosfera. Distribución da auga na Terra. Propiedades e ciclo da auga.
C5.2.1 - Importancia da auga para os seres vivos.
C5.2.2 - Impactos ambientais sobre a hidrosfera. Contaminación e xestión sostible da auga.
C5.3 - Interaccións entre a atmosfera, a hidrosfera, a xeosfera e a biosfera. O seu papel na edafoxénese e no modelado do relevo e a súa importancia para a vida. As funcións do solo.
Bloque B6. Ecoloxía e sostibilidade
Criterios de avaliación		 UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
CA6.1 - Coñecer os compoñentes dun ecosistema establecendo as relacións existentes entre eles.
CA6.2 - Explicar as características xerais dos principais ecosistemas terrestres e acuáticos facendo unha especial referencia aos ecosistema galegos.
CA6.3 - Identificar nun ecosistema os factores desencadeantes de desequilibrios indicando estratexias para restablecelos e difundindo accións que favorezan a conservación medioambiental.
CA6.4 - Analizar criticamente a solución a un problema ambiental relacionándoo con fenómenos biolóxicos e xeolóxicos.
CA6.5 - Recoñecer a información con base científica distinguíndoa de pseudociencias, boatos, teorías conspiradoras e crenzas infundadas etc. e mantendo unha actitude escéptica ante estes.
CA6.6 - Relacionar con fundamentos científicos a preservación da biodiversidade, a conservación do medio ambiente, a protección dos seres vivos da contorna, o desenvolvemento sostible e a calidade de vida.
CA6.7 - Propoñer e adoptar hábitos sostibles analizando dunha maneira crítica as actividades propias e alleas a partir dos propios razoamentos, dos coñecementos adquiridos e da información dispoñible.
Contidos
C6.1 - Os ecosistemas:
C6.1.1 - Elementos bióticos e abióticos. Relacións intraespecíficas e interespecíficas.
C6.1.2 - Importancia da conservación dos ecosistemas, a biodiversidade e a implantación dun modelo de desenvolvemento sostible.
C6.1.3 - Exemplos da contorna.
C6.2 - Impactos sobre os ecosistemas ocasionados por actividades humanas.
C6.3 - Importancia da adquisición dos hábitos sostibles (consumo responsable, prevención e xestión de residuos, respecto ao medio ambiente).

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)



1 Proxecto científico.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA1.1 Analizar e explicar conceptos e procesos biolóxicos e xeolóxicos interpretando a información obtida en diferentes formatos cunha actitude crítica e chegando a conclusións fundamentadas.
Táboa de indicadores
Ser capaz de explicar e analizar procesos biolóxicos e xeolóxicos con argumentos fundamentados utilizando diferentes fontes de información dadas. 20
CA1.2 Resolver cuestións sobre bioloxía e xeoloxía localizando, seleccionando e organizando información de distintas fontes e citándoas correctamente.
Táboa de indicadores
Ser capaz de resolver cuestións relativas á bioloxía e á xeoloxía buscando información de diferentes fontes. 10
CA1.3 Expor preguntas e hipóteses e intentar realizar predicións sobre fenómenos biolóxicos ou xeolóxicos que poidan ser respondidas ou contrastadas utilizando métodos científicos.
Táboa de indicadores
Ser capaz de emitir hipóteses que expliquen fenómenos biolóxicos ou xeolóxicos que poidan ser respondidas utilizando o método científico. 10
CA1.4 Recoñecer a información sobre temas biolóxicos e xeolóxicos con base científica distinguíndoa de pseudociencias, boatos, teorías conspiradoras e crenzas infundadas... e mantendo unha actitude escéptica ante estes.
Táboa de indicadores
Ser capaz de diferenciar información científica de crenzas ou pseudociencias. 10
CA1.5 Deseñar e realizar a experimentación, a toma de datos e a análise de fenómenos biolóxicos e xeolóxicos de modo que permitan responder preguntas concretas e contrastar unha hipótese exposta.
Táboa de indicadores
Ser capaz de deseñar un experimento realizando unha toma de datos e unha análise de resultados que permita responder unha pregunta ou contrastar unha hipótese inicial. 10
CA1.6 Presentar as conclusións do proxecto de investigación mediante o formato e as ferramentas dixitais adecuadas, interpretando os resultados e a información obtida a través da experimentación e da observación de campo.
Táboa de indicadores
Ser capaz de presentar as conclusións dun proxecto de investigación ou experimento interpretando os resultados e utilizando ferramentas dixitais. 10
CA1.7 Cooperar dentro dun proxecto científico asumindo responsablemente unha función concreta, respectando a diversidade e a igualdade de xénero e favorecendo a inclusión.
Táboa de indicadores
Ser capaz de cooperar dentro dun proxecto científico respectando a diversidade e a igualdade de xénero. 10
CA1.8 Valorar a contribución da ciencia á sociedade e o labor de persoas dedicadas a ela con independencia da súa etnia, sexo ou cultura, destacando e recoñecendo o papel das mulleres científicas e entendendo a investigación como un labor colectivo e interdisciplinar en constante evolución.
Táboa de indicadores
Ser capaz de valorar a contribución da ciencia á sociedade con independencia da etnia, sexo ou cultura, destacando o papel das mulleres científicas na investigación. 10
CA5.1 Explicar procesos biolóxicos ou xeolóxicos utilizando coñecementos, datos e información achegados, o razoamento lóxico ou recursos dixitais.
Táboa de indicadores
Ser capaz de explicar e analizar procesos biolóxicos e xeolóxicos con argumentos fundamentados utilizando diferentes fontes de información dadas. 10

2 A xeosfera.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA4.1 Identificar e clasificar distintos minerais mediante a observación das súas características e propiedades.
Táboa de indicadores
Ser capaz de identificar distintos minerais mediante a análise das súas propiedades utilizando claves de identificación e material de laboratorio. 10
CA4.2 Recoñecer diferentes rochas a través da súa clasificación en función da orixe e/ou dos minerais que as forman.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer diferentes rochas en función da súa orixe ou mecanismo de formación. 20
CA4.3 Localizar rochas e minerais da contorna seleccionando información mediante o uso correcto de diferentes fontes.
Táboa de indicadores
Ser capaz de nomear rochas e minerais presentes na contorna buscando información en diferentes fontes. 5
CA4.4 Describir a importancia dos minerais e das rochas na sociedade relacionándoos coas súas aplicacións na vida cotiá.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer a importancia dos minerais e rochas na sociedade e nomear algunhas aplicacións destes na vida cotiá. 10
CA4.5 Valorar unha explotación sostible dos recursos xeolóxicos identificando os principais impactos que causa.
Proba escrita
Ser capaz de identificar os principais impactos da minería e a importancia dunha explotación sostible dos recursos xeolóxicos. 5
CA4.6 Explicar a estrutura e a composición básica da xeosfera diferenciando as características xerais das capas que a forman.
Proba escrita
Ser capaz de explicar a composición e estrutura en capas da xeosfera. 30
CA4.7 Relacionar a litosfera e o movemento das placas coas estruturas xeolóxicas que se orixinan nos bordos integrándoas na teoría da tectónica de placas.
Proba escrita
Ser capaz de relacionar as principais estruturas xeolóxicas co concepto de litosfera e a teoría da tectónica de placas. 20

3 A atmosfera.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA3.1 Explicar as características que fan que a Terra sexa un planeta habitable.
Proba escrita
Ser capaz de explicar as principais características da atmosfera que permiten a vida no noso planeta. 20
CA5.3 Analizar as funcións da atmosfera e o seu papel esencial para a vida na Terra reflexionando sobre a importancia do efecto invernadoiro.
Proba escrita
Ser capaz de describir os fenómenos que teñen lugar nas diferentes capas da atmosfera e a súa composición química para permitir a vida non noso planeta, resaltando a importancia do efecto invernadoiro. 70
CA5.5 Recoñecer os impactos ambientais sobre a hidrosfera e a atmosfera debidos á acción humana relacionándoos coas súas causas e consecuencias no medio.
Táboa de indicadores
Ser capaz de recoñecer e describir os principais impactos ambientais sobre a atmosfera por acción humana. 10

4 A hidrosfera.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA5.4 Analizar as funcións da hidrosfera e o seu papel esencial para a vida na Terra reflexionando sobre a importancia do ciclo da auga.
Proba escrita
Ser capaz de analizar a importancia da hidrosfera para a vida no planeta explicando as especiais propiedades da auga, a importancia do ciclo da auga e as funcións da hidrosfera no planeta. 90
CA5.5 Recoñecer os impactos ambientais sobre a hidrosfera e a atmosfera debidos á acción humana relacionándoos coas súas causas e consecuencias no medio.
Táboa de indicadores
Ser capaz de recoñecer e describir os principais impactos ambientais sobre a hidrosfera por acción humana. 10

5 A célula como base da vida.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA2.1 Facilitar a comprensión e a análise de información sobre procesos biolóxicos ou traballos científicos transmitíndoa de forma clara e utilizando a terminoloxía e os formatos adecuados.
Proba escrita
Ser capaz de analizar e comprender información biolóxica sobre a célula utilizando a terminoloxía adecuada. 10
CA2.2 Recoñecer que os seres vivos están constituídos por células indicando as características que os diferencian da materia inerte.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer as diferenzas entre a materia viva e a inerte e que os seres vivos están formados por células. 10
CA2.3 Describir a célula como unidade estrutural e funcional dos seres vivos identificando as súas estruturas básicas e recoñecendo as súas funcións vitais.
Proba escrita
Ser capaz de describir a estrutura e partes básicas da célula así como as súas funcións vitais. 40
CA2.4 Identificar as estruturas básicas dos diferentes tipos de células empregando distintas estratexias de observación e comparación.
Proba escrita
Ser capaz de diferenciar as estruturas básicas da célula procariota e eucariota utilizando diferentes imaxes. 40

6 Clasificación dos seres vivos. Os virus. Principais características de Moneras, Protoctistas, Fungos, Plantas e Animais.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA2.5 Identificar os virus como entidades biolóxicas acelulares.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer aos virus como formas acelulares e as súas principais características. 10
CA3.2 Recoñecer os criterios que serven para clasificar os seres vivos identificando as principais categorías taxonómicas ás que pertencen os animais e as plantas máis comúns.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer os criterios que utilizamos na clasificación dos seres vivos e as principais categorías nanas que os clasificamos. 40
CA3.3 Describir as características xerais dos grandes grupos de seres vivos utilizando as claves para a identificación e a clasificación de seres vivos.
Proba escrita
Ser capaz de describir as características dos seres vivos segundo o grupo no que os clasificamos puidendo identificalos utilizando claves taxonómicas. 40
CA3.4 Comprender o proceso evolutivo localizando e analizando algúns exemplos de adaptacións dos seres vivos.
Proba escrita
Ser capaz de comprender o proceso evolutivo aportando exemplos de adaptacións dos seres vivos. 10

7 Animais invertebrados.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA3.2 Recoñecer os criterios que serven para clasificar os seres vivos identificando as principais categorías taxonómicas ás que pertencen os animais e as plantas máis comúns.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer os criterios para a clasificación dos invertebrados en diferentes categorías. 30
CA3.3 Describir as características xerais dos grandes grupos de seres vivos utilizando as claves para a identificación e a clasificación de seres vivos.
Proba escrita
Ser capaz de explicar as características xerais das invertebrados, e as particulares de cada grupo, en canto ás súas funcións de nutrición, relación e reprodución. 70

8 Animais vertebrados.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA3.2 Recoñecer os criterios que serven para clasificar os seres vivos identificando as principais categorías taxonómicas ás que pertencen os animais e as plantas máis comúns.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer os criterios para a clasificación dos vertebrados en diferentes categorías. 30
CA3.3 Describir as características xerais dos grandes grupos de seres vivos utilizando as claves para a identificación e a clasificación de seres vivos.
Proba escrita
Ser capaz de explicar as características xerais dos vertebrados, e as particulares de cada grupo, en canto ás súas funcións de nutrición, relación e reprodución. 70

9 As plantas.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA3.2 Recoñecer os criterios que serven para clasificar os seres vivos identificando as principais categorías taxonómicas ás que pertencen os animais e as plantas máis comúns.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer os criterios para a clasificación das plantas en diferentes categorías. 30
CA3.3 Describir as características xerais dos grandes grupos de seres vivos utilizando as claves para a identificación e a clasificación de seres vivos.
Proba escrita
Ser capaz de explicar as características xerais das plantas en canto ás súas funcións de nutrición, relación e reprodución. 70

10 Os ecosistemas.
Criterios de avaliación * Tipo de instrumento * Grao mínimo de consecución * % peso
CA3.4 Comprender o proceso evolutivo localizando e analizando algúns exemplos de adaptacións dos seres vivos.
Proba escrita
Ser capaz de comprender o proceso evolutivo aportando algún exemplo de adaptación dos seres vivos. 10
CA5.2 Interpretar a paisaxe analizando os seus elementos e reflexionando sobre o impacto ambiental derivados de determinadas accións humanas.
Proba escrita
Ser capaz de interpretar os diferentes elementos da paisaxe e identificar os impactos ambientais asociados a determinadas accións humanas. 5
CA5.6 Comprender o papel determinante da atmosfera, hidrosfera, biosfera e xeosfera na edafoxénese, así como a súa influencia no modelado terrestre, identificando as funcións do solo.
Proba escrita
Ser capaz de comprender a importancia do solo como recurso e o papel da atmosfera, hidrosfera, biosfera e xeosfera na súa formación. 10
CA6.1 Coñecer os compoñentes dun ecosistema establecendo as relacións existentes entre eles.
Proba escrita
Ser capaz de recoñecer os compoñentes bióticos e abióticos dun ecosistema e as relacións entre eles (entre organismos vivos e destes co medio). 40
CA6.2 Explicar as características xerais dos principais ecosistemas terrestres e acuáticos facendo unha especial referencia aos ecosistema galegos.
Proba escrita
Ser capaz de explicar as características xerais dos ecosistemas terrestres e acuáticos galegos. 10
CA6.3 Identificar nun ecosistema os factores desencadeantes de desequilibrios indicando estratexias para restablecelos e difundindo accións que favorezan a conservación medioambiental.
Proba escrita
Ser capaz de identificar os factores que desencadean desequilibrios nos ecosistemas así como as accións que favorezan a conservación medioambiental. 10
CA6.4 Analizar criticamente a solución a un problema ambiental relacionándoo con fenómenos biolóxicos e xeolóxicos.
Proba escrita
Ser capaz de analizar solucións a problemas ambientais relacionándoas con fenómenos biolóxicos e xeolóxicos. 5
CA6.5 Recoñecer a información con base científica distinguíndoa de pseudociencias, boatos, teorías conspiradoras e crenzas infundadas etc. e mantendo unha actitude escéptica ante estes.
Táboa de indicadores
Ser capaz de diferenciar a información científica das crenzas ou pseudociencias. 2
CA6.6 Relacionar con fundamentos científicos a preservación da biodiversidade, a conservación do medio ambiente, a protección dos seres vivos da contorna, o desenvolvemento sostible e a calidade de vida.
Táboa de indicadores
Ser capaz de relacionar a preservación da biodiversidade e o desenvolvemento sostible coa calidade de vida. 4
CA6.7 Propoñer e adoptar hábitos sostibles analizando dunha maneira crítica as actividades propias e alleas a partir dos propios razoamentos, dos coñecementos adquiridos e da información dispoñible.
Táboa de indicadores
Ser capaz de propoñer hábitos sostibles a partir dos coñecementos adquiridos. 4

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)


A metodoloxía será activa e participativa favorecendo o traballo individual e cooperativo do alumnado e perseguindo o logro das competencias correspondentes. Tendo en conta isto, empregaranse varias estratexias metodolóxicas como as seguintes:

-Exposición dos contidos por parte do profesorado, utilizando diversos soportes visuais e previo coñecemento das ideas previas e dificultades de aprendizaxe do alumnado. A exposición realizarase de forma estruturada, do máis simple ao máis complexo, para facilitar a comprensión e a resolución de problemas.

-Distribución das sesións de aula con tempos para a introdución do tema (valorando os coñecementos previos) ou o repaso se é continuación dunha sesión previa, a explicación e afianzamento de contidos utilizando varias metodoloxía e a resolución de problemas ou exercicios para poñer en práctica ou aplicar de forma significativa os coñecementos adquiridos.

-Exercicios de reforzo e afianzamento de conceptos clave.

-Proxectos ou actividades de investigación (en forma de traballos individuais ou en grupo), nos que o alumnado abordará unha tarefa pasando polas fases planificación, deseño e investigación aplicando as aprendizaxes adquiridas e o uso efectivo dos recursos. Nos traballos en grupo teranse en conta as diferentes dificultades e as aportacións de cada persoa ao grupo, así como as afinidades, para a determinación dos grupos de traballo

-Actividades de autoavaliación para comprobar o grao de aprendizaxe logrado polo alumnado, detectar erros nos coñecementos adquiridos e reforzar a aprendizaxe.

Segundo o tipo de tarefas ou traballos, ou os contidos tratados, poden realizarse agrupamentos de gran grupo (toda a aula), grupos de traballo pequenos ou traballo individual.

O espazo será a aula de referencia do grupo ou espazos concretos para actividades que se realicen fóra do centro.

 

 

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)


Denominación
Libro de texto. Bioloxía e Xeoloxía McGrawHill.
Recursos audiovisuais (páxina web e videos de Xeoclip, videos do canal de youtube BioXeoExpress, páxina web 13grados...)
Tarefas autoavaliables de repaso e/ou ampliación na aula virtual.
Prácticas de laboratorio (microscopios, claves dicotómicas, coleccións de minerais e rochas, material variado de vidro e funxible...)

Debido ao tamaño dos grupos e as dimensións do laboratorio, é posible que, por cuestións organizativas, non se poidan facer prácticas no laboratorio pois non dispoñemos de posibilidade de facer desdobres. Por esta razón, algunhas das prácticas nas que sexa posible levar o material á aula realizaranse na aula de referencia. Outras prácticas que non precisen de material específico propoñeranse para facer individualmente ou por grupos na casa.


5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)


A avaliación inicial pretende detectar as ideas previas e as competencias acadadas en etapas anteriores, así como posibles dificultades ou necesidades educativas especiais non detectadas previamente, para construír as novas apredizaxes e atender á diversidade do alumnado.

 

Esta avaliación inicial realizarase nas primeiras semanas do curso mediante unha serie de actividades, xogos ou pequenas tarefas nas que poder observar ao alumnado e tomar nota dos coñecementos previos e dificultades do alumnado. Exemplos de probas de avaliación inicial son kahoots sobre os seres vivos ou cuestións sobre o noso planeta, videos ou textos con preguntas para valorar o comprendido, redaccións breves relativas a temas medioambientais, exercicios simples que impliquen cálculos matemáticos ou vocabulario científico...

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)


Pesos na materia 
Instrumentos de avaliación UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10 Total programación
Pesos das unidades didácticas (%) 30.0 8.0 10.0 6.0 8.0 8.0 8.0 8.0 8.0 6.0 100.0
Proba escrita 0.0 85.0 90.0 90.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 90.0 66.6
Táboa de indicadores 100.0 15.0 10.0 10.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 10.0 33.400000000000006

A nota de cada avaliación calcularase dacordo coas notas acadadas nas probas escritas (un mínimo de dúas probas por avaliación) e nas tarefas cualificadas mediante táboas de indicadores.

Os criterios de cualificación avaliados a través das probas escritas suporán en cada avaliación aproximadamente un 70% de peso na nota final, e os criterios de cualificación avaliados a través de táboas de indicadores (que se relacionan con tarefas, proxectos de investigación, informes de prácticas de laboratorio...) suporán aproximadamente un 30% da nota final. Feitas estas ponderacións, considerarase aprobado o alumnado que acade de media unha nota de 5 ou superior.

En cada avaliación, se a nota acadada é inferior a 5, o alumnado poderá realizar unha proba escrita de recuperación. A avaliación estará recuperada cando se acade nesta proba unha nota de 5 ou superior.

A nota final calcularase como a media aritmética das notas acadadas nas tres avaliacións, considerándose aprobados os alumnos/as que acaden unha nota de 5 ou superior.

Se a nota final de media das tres avaliacións é inferior a 5, realizaranse unha proba de recuperación final. Se nesta proba o alumnado acada unha nota de 5 ou superior, considérase aprobada a materia.

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)


Os alumnos e alumnas coa materia de Bioloxía e Xeoloxía de 1º curso pendente serán informados a principio de curso das medidas de recuperación e os procedementos e instrumentos de avaliación por entrevista persoal e a través da aula virtual correspondente. Ao longo de todo o curso serán orientados no seu proceso de aprendizaxe sempre que o requiran. As familias serán informadas a través da mensaxería de abalar.

A imposibilidade de facer un seguimento diario de case todo o alumnado, pois en 2º da ESO non se cursa Bioloxía e Xeoloxía, obríganos a traballar na recuperación da materia da seguinte forma:

Traballaranse os contidos a través duns boletíns ou cuestionarios para cada unha das unidades didácticas. Para a resolución destas tarefas o alumnado contará cun libro de texto en préstamos e apuntes, material audiovisual e test de autoavaliación na aula virtual.

Na 1ª avaliación entregaranse os boletíns relativos ás unidades didácticas desta avaliación que se valorarán cunha nota de 0 a 10.

Na 2ª avaliación entregaranse os boletíns relativos ás unidades didácticas da segunda e terceira avaliación que se valorarán cunha nota de 0 a 10.

Na 3ª avaliación e tras realizar a proba escrita, calcularase a nota final da seguinte forma: a nota dos boletíns ponderará como un 30% do peso da nota final, e a proba escrita suporá un 70 % de peso da nota final. Unha vez realizada esta ponderación consideraranse aprobados aqueles alumnos e alumnas que acaden unha nota de 5 ou superior.

O alumnado que non acade unha nota de 5 terá oportunidade de entregar os boletíns de exercicios nun novo prazo de entrega e realizará unha nova proba escrita a finais de xuño. A ponderación será tamén dun 30% para os boletíns e un 70% para a proba escrita. Se a media é de 5 un superior a materia considerarase aprobada.

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)


Non resulta de aplicación nesta etapa

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)


Para os alumnos con Necesidades Específicas de Apoio Educativo, como medida ordinaria, serán deseñadas de xeito específico actividades en cada unha das unidades didácticas (enunciados curtos, unir, completar, ordenar, sinalar...), así como probas escritas adaptadas ás súas características específicas. Estas probas, se ben presentarán os mesmos contidos en concordancia cos criterios de avaliación, estarán formuladas de xeito máis directo e compostas por cuestións análogas ás anteriormente comentadas. Todo isto sen prexuízo de que a medida que avance o curso poida detectarse a necesidade deste tipo de actividades individualizadas noutros alumnos/as establecéndose, de ser o caso, os necesarios reforzos educativos. 

Por outra banda, tamén están previstas actividades de ampliación para aquel alumnado que presente un maior ritmo de aprendizaxe ou alumnado de altas capacidades. Tratarase de actividades motivadoras, que en todo caso vaian máis aló dos xa afianzados mínimos da materia e que supoñan un maior desafío na busca de información, así como a interrelación dos diferentes contidos.

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)


Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso 
Secuencia Elementos transversais UD 1 UD 2 UD 3 UD 4 UD 5 UD 6 UD 7 UD 8 UD 9 UD 10
1 Fomento do espírito crítico e científico
2 Educación emocional e en valores.
3 Educación para a igualdade entre homes e mulleres.
4 Educación para a sustentabilidade e o consumo responsable.
5 Comprensión e expresión oral e escrita.
6 Competencia dixital

No deseño de actividades e á hora de traballar na aula fomentaranse unha serie de actitudes que busquen a igualdade entre homes e mulleres, a educación para a sustentabilidade e o consumo responsable, o respecto mutuo e a cooperación entre iguais.

 

Promoverase tamén a aprendizaxe da prevención e da resolución pacífica de conflictos en todos os ámbitos así como dos valores que sustentan a liberdade, a xustiza, a igualdade, o pluralismo cultural, o respecto polos dereitos humanos e o rexeitamento da violencia.

 

Evitaranse en todo caso os comportamentos, os estereotipos e os contidos sexistas, así como os que supoñen discriminación por razón da orientación sexual ou a identidade de xénero.

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)


Actividade Descrición 1º trim. 2º trim. 3º trim.
Actividades do Mes da Ciencia en Galego. Participaremos das actividades realizadas polo Club de Ciencias e o departamento de Dinamización Lingüística no mes de novembro celebrando o mes da ciencia en galego.
Obradoiro de recoñecemento de minerais co xeólogo Francisco Canosa. O xeólogo Francisco Canosa impartirá un obradoiro de recoñecemento de minerais galegos mediante o estudo das súas propiedades.
Charla cunha muller científica con motivo do 11F. Con motivo do Día da Muller e a nena na ciencia realizarase unha charla/encontro cunha muller cientítica.
Estudo de ecosistema costeiro. Saída a unha zona de praia para o estudo da zonación de especies nun interamreal.

Algunhas das actividades complementarias como o estudo de un ecosistema costeiro dependerán da disponibilidade de horario e profesorado.

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)


Categoría indicador de logro Indicadores de logro
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico Estruturo e organizo os contidos partindo dos coñecementos previos e en orden crecente de dificultade para que o alumnado adquira as competencias propostas.
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico Estruturo as sesións de aula para ofrecer metodoloxías variadas e tempos para alternar exposicións e tarefas.
Metodoloxía empregada Emprego diferentes estratexias metodolóxicas para responder a diferentes ritmos de aprendizaxe.
Metodoloxía empregada Realizo un seguimento das tarefas realizadas polo alumnado correxíndoas e aorientándoo na súa aprendizaxe.
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos Ofrezo material de reforzo e ampliación en diferentes formatos (audiovisual, esquemas...)
Medidas de atención á diversidade Tomo medidas de atención á diversidade para atender ao alumnado con NEAE durante as clases e na oferta de actividades e material de estudo e de repaso.
Medidas de atención á diversidade Tomo medidas de atención á diversidade para atender ao alumnado con NEAE nas probas escritas.
Clima de traballo na aula Fomento a participación activa do alumnado na aula e na proposta de actividades e traballos.
Metodoloxía empregada Utilizo distintos instrumentos de avaliación.
Coordinación co resto do equipo docente e coas familias ou as persoas titoras legais Informo ao alumnado e ás familias dos progresos e dificultades.
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos Incorporo as TIC ao proceso de ensino-aprendizaxe.

Cada profesora cubrirá unha táboa na que indicará o grao de consecución destos indicadores de logro. Con esta información avaliaremos se o recollido na programación se adecúa ás necesidades do grupo, se son eficaces as metodoloxías empregadas e suficientes os materiais de reforzo para alumnado con necesidades educativas especiais.

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)


O seguimento de cada unidade da programación realizarase en PROENS. De xeito periódico, analizarase o grao de avance da materia, en relación coa programación, así como diversos cambios propostos para adaptarse ás necesidades educativas da aula. Cada avaliación revisarase o seguimento adecuado da programación didáctica, sobre todo analizando os resultados obtidos polo alumnado na avaliación.

Por outra banda, na memoria fin de curso, reflectiranse os contidos impartidos, cambios propostos para sucesivos cursos ou problemas o poñer en práctica o acordado nela.

9. Outros apartados (Elaborado)


Outros apartados
Non se atoparon elementos.

Volver