1. Introdución (Elaborado)

Descrición

A materia de Filosofía de cuarto curso de ESO ten como unha das súas finalidades contribuír a dotar o alumnado dunha capacidade básica de comprensión. Esta capacidade, arrancando da pro-pia experiencia humana, das vivencias, das inquedanzas e dos interrogantes que ela mesma sus-cita, debe catapultar o alumnado ao limiar dunha disposición crítica, de argumentación e síntese que, ademais da súa exemplificación filosófica, poida servirlle para desenvolverse como persoa e como cidadán, entendendo a radicalidade do saber filosófico como ferramenta de transformación e cambio.

A comprensión da persoa en si mesma e do mundo en que se vive, sen esquecer a súa vertente histórica, responde á dimensión teórica da filosofía como "preguntar radical" mediante a procura e tratamento dos grandes interrogantes filosóficos. Xunto a iso, a materia debe proxectar unha dimen-sión práctica, incidindo basicamente no fomento dunha actitude reflexiva e crítica que non acepte nada preconcibido, e dunha capacidade de pensar que, a través da mediación dialóxica, sexa capaz de argumentar de forma coherente e lóxica. O alumnado, deste xeito, deberá integrar coherente-mente as súas ideas e as súas crenzas, someténdoas á crítica e o contraste doutras persoas para ser quen de alcanzar un pensamento autónomo que integre os seus coñecementos e os seus valo-res, comprendendo a particularidade da filosofía como saber radical e global.

Con este tratamento, que permite integrar nunha visión de conxunto a gran diversidade de sabe-res, capacidades e valores, a filosofía eríxese nunha ferramenta moi interesante para contribuír ao logro das máis importantes expectativas descritas nas competencias clave. É patente que as com-petencias clave deben estar perfectamente integradas nas propostas curriculares das áreas e ma-terias, para desenvolver, de forma coherente e precisa, os resultados da aprendizaxe que o alum-nado debe conseguir. Neste sentido, esta materia, dentro da implicación das competencias clave no sistema educativo, pode contribuír a desenvolver especialmente as seguintes competencias: a competencia en comunicación lingu¿ística, a competencia persoal, social e de aprender a aprender, a competencia cidadá e a competencia en conciencia e expresión culturais. Cómpre valorar que, dun xeito nomeadamente salientable, a materia no seu conxunto debe motivar o alumnado para aprender a aprender, competencia basal para a adquisición do amor ao saber, o que constitúe un eixe paradigmático para afrontar a vida e o mundo, dotando o alumnado de valiosos apeiros para, desde a iniciativa individual, formalo como persoa.

A materia estrutúrase en seis bloques: "A filosofía", "A persoa", "Socialización", "Pensamento", "Realidade e metafísica" e "Liberdade e creatividade". Pode entenderse, dun xeito escolar, que es-tes bloques representan globalmente un equilibrio, xa que tres deles responden a unha dimensión marcadamente teórica (filosofía, pensamento, realidade e metafísica), mentres os outros tres acen-túan máis a vertente práctica da reflexión filosófica (identidade persoal, socialización e transforma-ción). Co desenvolvemento destes bloques o alumnado debe ser quen de adquirir unhas destrezas teórico-prácticas basais para o avance e a mellora no eido persoal e na interacción social, adquirindo, ao tempo, unha visión filosófica e cultural en xeral, todo iso a través da internalización, a asimilación e a consecución das competencias clave.

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)

Currículo	CCL	CP	STEM	CD	CPSAA	CC	CE	CCEC
OBX1 Buscar, interpretar, producir e transmitir correctamente información relativa a cuestións filosóficas, a partir do emprego contrastado e seguro de fontes, o uso e análise rigorosa delas, e o emprego de procedementos elementais de investigación e comunicación, para xerar e transmitir xuízos e teses persoais, e desenvolver unha actitude indagadora, autónoma, rigorosa e creativa no ámbito da reflexión filosófica.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.4 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais. CA1.5 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros. CA2.6 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais. CA2.7 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros. CA3.4 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais. CA3.5 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros. CA4.4 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais. CA4.5 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros. CA5.4 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais. CA5.5 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros. CA6.6 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais. CA6.7 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.
OBX2 Practicar o exercicio do diálogo filosófico de maneira rigorosa, crítica, tolerante e empática, interiorizando as pautas éticas e formais que este require, mediante a participación en actividades grupais e a través da formulación dialóxica das cuestións filosóficas, para promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.6 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes. CA2.8 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes. CA3.6 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes. CA4.6 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes. CA5.6 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes. CA6.8 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.
OBX3 Entender o carácter plural das diferentes concepcións, ideas e argumentos en relación cos problemas fundamentais da filosofía, mediante a análise crítica das diversas teses relevantes e dos problemas fundamentais aos que estas responden para comprender as principais e fundamentais teorías filosóficas das máis importantes pensadoras e pensadores.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.1 - Comprender a radicalidade e transcendencia dos problemas filosóficos e recoñecer as funcións da filosofía en canto a saber crítico que aspira a fundamentar, analizar e argumentar sobre os problemas últimos da realidade, desde unha vertente tanto teórica como práctica. CA1.2 - Coñecer a orixe da filosofía occidental distinguíndoa doutros saberes, e comparándoa con distintas formas de pensamento noutras culturas. CA1.3 - Adquirir un coñecemento significativo das máis importantes propostas filosóficas que se sucederon ao longo da historia, a través da indagación sobre elas e a identificación das cuestións a que responden.
OBX4 Comprender e analizar a personalidade humana, establecendo unha aproximación aos estudos da mente e da neurociencia, e vendo as implicacións da motivación, da afectividade e das emocións na súa conformación, a través da investigación e do diálogo entre a filosofía e a ciencia, para comprender e construír discursos sobre a reflexión filosófica acerca do ser humano ao longo da historia do pensamento.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA2.1 - Achegar unha definición do que é a personalidade, incidindo naquilo que a herdanza xenética e o adquirido teñen que ver na formación desta, recoñecendo os diferentes tipos, e explicando as teses centrais dalgunhas das teorías que a estudaron. CA2.2 - Diferenciar e explicar, desde un punto de vista científico, en que consiste a filosofía da mente, a neurociencia e a neurofilosofía, sobre todo producindo traballos de investigación nos que se preste importancia ás TIC. CA2.3 - Identificar e recoñecer a importancia da motivación como factor enerxético e direccional da vida humana, facendo que o alumnado poida diferenciar entre teorías cognitivas da motivación e teorías humanistas. CA2.4 - Reflexionar sobre a importancia da motivación, das emocións e da afectividade, comprendendo, ao mesmo tempo, a relación entre estes aspectos do ser humano e a súa incidencia na conformación da personalidade e na nosa conduta. CA2.5 - Expoñer a reflexión filosófica sobre o ser humano, analizando as posturas máis representativas da dita reflexión ao longo das diferentes épocas e momentos da historia do pensamento.
OBX5 Coñecer e comprender os conceptos e estruturas básicos da cultura, a sociedade e a socialización reflexionando, en común, sobre a natureza cultural e social do ser humano, oralmente e por escrito, cunha actitude crítica, sendo empáticos, equitativos, mantendo un espírito construtivo e valorando o enriquecemento cultural que supón coñecer as achegas culturais diversas.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA3.1 - Comprender e apreciar dous elementos esenciais que constitúen o ser humano, a natureza e a cultura, identificando o papel do biolóxico e do concepto de «cultura» e os seus compoñentes, así como da diversidade cultural. CA3.2 - Coñecer e analizar o ser humano como ser social resultado do proceso de socialización, mediante a diferenciación dos elementos e axentes que o levan a cabo, analizando a importancia de cada un deles na formación da nosa personalidade social e moral, e desenvolvendo unhas actitudes positivas e non estereotipadas respecto ao xénero. CA3.3 - Tomar conciencia das distintas explicacións dadas sobre a aparición da sociedade e a formación do Estado, e tamén dos problemas da nosa sociedade actual mediante a discusión e a posta en común das diferentes solucións a eles.
OBX6 Adquirir unha visión global da racionalidade humana como característica que nos distingue e nos permite situarnos e orientarnos no mundo, comprendendo e analizando as principais teses filosóficas sobre a capacidade que ten a racionalidade de fornecernos dun coñecemento axeitado do mundo, e valorando o ideal de verdade que perseguen as investigacións teóricas, e sérvelles de guía aos nosos afáns prácticos, para fortalecer no alumnado o espírito crítico e rigoroso á hora de analizar informacións, practicar o diálogo argumentado e adoptar criterios ben fundados á hora de tomar decisións individuais e colectivas.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA4.1 - Reflexionar sobre a racionalidade humana, analizando de xeito crítico a súa natureza e a súa relación coas compoñentes afectivas do noso psiquismo, e distinguindo o seu uso no coñecemento teórico do que ten como orientador das nosas accións. CA4.2 - Abordar o problema filosófico do coñecemento, identificando de xeito crítico as ideas e teses máis importantes das distintas escolas filosóficas que reflexionaron sobre a súa natureza, os seus límites e posibilidades, a súa validez e o papel das distintas facultades humanas na súa consecución. CA4.3 - Tomar conciencia da importancia de manter e reforzar o valor da verdade como principio que debe orientar o pensamento e a acción individual e as interaccións sociais, analizando as principais teorías filosóficas que se ocuparon dela, valorando o erro como momento necesario na súa busca e rexeitando a asimilación acrítica de informacións.
OBX7 Tomar conciencia da centralidade das preguntas metafísicas, ao apuntar directamente á cuestión radical do sentido último da realidade e do papel do ser humano dentro dela, reflexionando de maneira dialóxica e crítica sobre o carácter perenne das preguntas sobre o universo e a natureza, sobre a vida e a morte, sobre o individuo e a historia, e o carácter histórico con que foron e seguen a ser contestadas, para que o alumnado aprecie, valore e se sinta partícipe do esforzo humano por tentar dar un sentido racional á totalidade que o rodea e á súa mesma existencia	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA5.1 - Coñecer o significado do termo «metafísica», comprendendo que é a principal disciplina das que compoñen a filosofía, identificando o seu obxectivo fundamental, consistente en realizar preguntas radicais sobre a realidade, e entendendo en que consiste o «preguntar radical». CA5.2 - Comprender e coñecer algunhas das grandes preguntas metafísicas acerca da natureza: a orixe e a finalidade do Universo, a orde que rexe a natureza ou a oposición entre as visións determinista e indeterminista da natureza e as consecuencias que derivan de cada unha delas, a través da comparación, análise e contraposición de distintas respostas que se lle deron a estas cuestións ao longo da historia. CA5.3 - Reflexionar sobre a interrogación polo sentido da existencia, explicando as teses centrais dalgunhas teorías filosóficas sobre a vida, por medio de disertacións razoadas sobre a vida e a morte, o devir histórico e o lugar do individuo na realidade, entre outras cuestións metafísicas.
OBX8 Reflexionar e entender a liberdade humana e a súa relación coa vontade, incluíndo o seu tratamento ao longo da historia do pensamento e recoñecendo que está determinada desde varios niveis, para comprender que é condición da creatividade, tamén colaborativa, e para desenvolver desde esta última unha aproximación ao estudo sobre o que é a arte e a beleza.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA6.1 - Comprender, dentro do marco xeral da liberdade, que é o libre albedrío, ou a liberdade interior, en relación coa facultade da vontade, coa autonomía e coa responsabilidade persoais, reflexionando ao mesmo tempo sobre a existencia do determinismo e analizando a posibilidade que ten o ser humano de ser libre. CA6.2 - Recoñecer e ser quen de expoñer e de explicar diferentes posturas filosóficas sobre a liberdade da acción ao longo das diferentes épocas e momentos da historia do pensamento. CA6.3 - Coñecer a estética como a parte da filosofía que estuda a beleza, o proceso creativo e a produción artística. CA6.4 - Valorar a liberdade como condición básica para a creatividade humana. CA6.5 - Entender a capacidade humana da creatividade como un proceso de innovación e de asunción de riscos, en relación coa imaxinación, estudando as fases do proceso creativo e as técnicas de desenvolvemento da creatividade, e apreciando a importancia da colaboración creativa.

Descrición Non se rexistrou texto

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)

Secuencia	* Título da UD	*% Peso na materia	*Nº de sesións
1	De que trata a filosofía?	12	12
2	Quen son eu?	12	12
3	O ser humano	12	12
4	Buscando a verdade	12	12
5	Perdidos no universo	12	12
6	Individuo, socialización e cultura	12	12
7	Sociedade e Estado	12	12
8	Somos libres?	10	11
9	A aventura da creatividade	6	10

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)

Bloque B1. A filosofía Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA1.1 - Comprender a radicalidade e transcendencia dos problemas filosóficos e recoñecer as funcións da filosofía en canto a saber crítico que aspira a fundamentar, analizar e argumentar sobre os problemas últimos da realidade, desde unha vertente tanto teórica como práctica.
CA1.2 - Coñecer a orixe da filosofía occidental distinguíndoa doutros saberes, e comparándoa con distintas formas de pensamento noutras culturas.
CA1.3 - Adquirir un coñecemento significativo das máis importantes propostas filosóficas que se sucederon ao longo da historia, a través da indagación sobre elas e a identificación das cuestións a que responden.
CA1.4 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.
CA1.5 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.
CA1.6 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.

Contidos
C1.1 - Introdución: radicalidade, problematicidade e universalidade da filosofía.
C1.1.1 - A filosofía como saber crítico.
C1.1.2 - Características da filosofía e os seus usos teórico e práctico.
C1.2 - A función da filosofía no conxunto da cultura occidental e o pensamento noutras tradicións culturais.
C1.3 - O contexto do xurdimento da filosofía occidental en Grecia: o paso do mito ao logos e o pensamento sobre a polis.
C1.4 - Breve síntese das grandes épocas da filosofía.
C1.5 - O papel das mulleres na cultura e na filosofía.
C1.6 - O pensamento galego.

Bloque B2. A persoa Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA2.1 - Achegar unha definición do que é a personalidade, incidindo naquilo que a herdanza xenética e o adquirido teñen que ver na formación desta, recoñecendo os diferentes tipos, e explicando as teses centrais dalgunhas das teorías que a estudaron.
CA2.2 - Diferenciar e explicar, desde un punto de vista científico, en que consiste a filosofía da mente, a neurociencia e a neurofilosofía, sobre todo producindo traballos de investigación nos que se preste importancia ás TIC.
CA2.3 - Identificar e recoñecer a importancia da motivación como factor enerxético e direccional da vida humana, facendo que o alumnado poida diferenciar entre teorías cognitivas da motivación e teorías humanistas.
CA2.4 - Reflexionar sobre a importancia da motivación, das emocións e da afectividade, comprendendo, ao mesmo tempo, a relación entre estes aspectos do ser humano e a súa incidencia na conformación da personalidade e na nosa conduta.
CA2.5 - Expoñer a reflexión filosófica sobre o ser humano, analizando as posturas máis representativas da dita reflexión ao longo das diferentes épocas e momentos da historia do pensamento.
CA2.6 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.
CA2.7 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.
CA2.8 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.

Contidos
C2.1 - A reflexión sobre o ser humano: a tradición filosófica e a perspectiva científica.
C2.2 - A personalidade.
C2.2.1 - Teorías e tipos de personalidade.
C2.2.2 - O biolóxico e o adquirido na formación da personalidade.
C2.3 - Teorías da motivación: o cognitivismo fronte á teoría humanista.
C2.4 - As emocións e a afectividade.

Bloque B3. Socialización Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA3.1 - Comprender e apreciar dous elementos esenciais que constitúen o ser humano, a natureza e a cultura, identificando o papel do biolóxico e do concepto de «cultura» e os seus compoñentes, así como da diversidade cultural.
CA3.2 - Coñecer e analizar o ser humano como ser social resultado do proceso de socialización, mediante a diferenciación dos elementos e axentes que o levan a cabo, analizando a importancia de cada un deles na formación da nosa personalidade social e moral, e desenvolvendo unhas actitudes positivas e non estereotipadas respecto ao xénero.
CA3.3 - Tomar conciencia das distintas explicacións dadas sobre a aparición da sociedade e a formación do Estado, e tamén dos problemas da nosa sociedade actual mediante a discusión e a posta en común das diferentes solucións a eles.
CA3.4 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.
CA3.5 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.
CA3.6 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.

Contidos
C3.1 - Natureza e cultura no ser humano.
C3.2 - O ser humano como ser social.
C3.2.1 - Elementos e axentes da socialización.
C3.2.2 - O proceso de socialización de xénero.
C3.3 - Sociedade e estado.
C3.3.1 - Teorías sobre a orixe da sociedade.
C3.3.2 - Teorías sobre a formación do Estado.
C3.4 - Problemas da sociedade actual e os retos do século XXI.

Bloque B4. Pensamento Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA4.1 - Reflexionar sobre a racionalidade humana, analizando de xeito crítico a súa natureza e a súa relación coas compoñentes afectivas do noso psiquismo, e distinguindo o seu uso no coñecemento teórico do que ten como orientador das nosas accións.
CA4.2 - Abordar o problema filosófico do coñecemento, identificando de xeito crítico as ideas e teses máis importantes das distintas escolas filosóficas que reflexionaron sobre a súa natureza, os seus límites e posibilidades, a súa validez e o papel das distintas facultades humanas na súa consecución.
CA4.3 - Tomar conciencia da importancia de manter e reforzar o valor da verdade como principio que debe orientar o pensamento e a acción individual e as interaccións sociais, analizando as principais teorías filosóficas que se ocuparon dela, valorando o erro como momento necesario na súa busca e rexeitando a asimilación acrítica de informacións.
CA4.4 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.
CA4.5 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.
CA4.6 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.

Contidos
C4.1 - A racionalidade humana. Coñecemento e acción.
C4.2 - Teorías do coñecemento.
C4.2.1 - A posibilidade do coñecemento e as críticas escépticas e relativistas.
C4.2.2 - O papel das facultades cognoscitivas: racionalismo, empirismo e criticismo.
C4.3 - A verdade. Características e valor da verdade.
C4.4 - Teorías da verdade.

Bloque B5. Realidade e metafísica Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA5.1 - Coñecer o significado do termo «metafísica», comprendendo que é a principal disciplina das que compoñen a filosofía, identificando o seu obxectivo fundamental, consistente en realizar preguntas radicais sobre a realidade, e entendendo en que consiste o «preguntar radical».
CA5.2 - Comprender e coñecer algunhas das grandes preguntas metafísicas acerca da natureza: a orixe e a finalidade do Universo, a orde que rexe a natureza ou a oposición entre as visións determinista e indeterminista da natureza e as consecuencias que derivan de cada unha delas, a través da comparación, análise e contraposición de distintas respostas que se lle deron a estas cuestións ao longo da historia.
CA5.3 - Reflexionar sobre a interrogación polo sentido da existencia, explicando as teses centrais dalgunhas teorías filosóficas sobre a vida, por medio de disertacións razoadas sobre a vida e a morte, o devir histórico e o lugar do individuo na realidade, entre outras cuestións metafísicas.
CA5.4 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.
CA5.5 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.
CA5.6 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.

Contidos
C5.1 - A metafísica e a pregunta polo ser das cousas.
C5.2 - Cosmoloxía e filosofía da natureza.
C5.2.1 - A natureza e o cosmos. Respostas ás preguntas pola orixe e a finalidade do cosmos.
C5.2.2 - Determinismo e indeterminismo físicos.
C5.3 - O sentido da existencia humana.
C5.3.1 - A vida e a morte como problemas metafísicos.
C5.3.1 - O lugar do ser humano no mundo.
C5.4 - O sentido da historia.

Bloque B6. Liberdade e creatividade Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA6.1 - Comprender, dentro do marco xeral da liberdade, que é o libre albedrío, ou a liberdade interior, en relación coa facultade da vontade, coa autonomía e coa responsabilidade persoais, reflexionando ao mesmo tempo sobre a existencia do determinismo e analizando a posibilidade que ten o ser humano de ser libre.
CA6.2 - Recoñecer e ser quen de expoñer e de explicar diferentes posturas filosóficas sobre a liberdade da acción ao longo das diferentes épocas e momentos da historia do pensamento.
CA6.3 - Coñecer a estética como a parte da filosofía que estuda a beleza, o proceso creativo e a produción artística.
CA6.4 - Valorar a liberdade como condición básica para a creatividade humana.
CA6.5 - Entender a capacidade humana da creatividade como un proceso de innovación e de asunción de riscos, en relación coa imaxinación, estudando as fases do proceso creativo e as técnicas de desenvolvemento da creatividade, e apreciando a importancia da colaboración creativa.
CA6.6 - Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.
CA6.7 - Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.
CA6.8 - Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.

Contidos
C6.1 - A liberdade e o libre arbitrio: vontade, autonomía e responsabilidade. Posturas filosóficas sobre a liberdade de acción.
C6.2 - Determinismo e liberdade.
C6.3 - Liberdade e creatividade: a liberdade como condición da creatividade.
C6.4 - A arte e a procura da beleza.
C6.5 - A creatividade humana: imaxinación, innovación e asunción de riscos.
C6.5.1 - Técnicas e fases do proceso creativo.
C6.5.1 - Creación colaborativa.

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)

Unidade didáctica 1 De que trata a filosofía?

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
CA1.1 Comprender a radicalidade e transcendencia dos problemas filosóficos e recoñecer as funcións da filosofía en canto a saber crítico que aspira a fundamentar, analizar e argumentar sobre os problemas últimos da realidade, desde unha vertente tanto teórica como práctica.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	20
CA1.2 Coñecer a orixe da filosofía occidental distinguíndoa doutros saberes, e comparándoa con distintas formas de pensamento noutras culturas.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA1.3 Adquirir un coñecemento significativo das máis importantes propostas filosóficas que se sucederon ao longo da historia, a través da indagación sobre elas e a identificación das cuestións a que responden.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA1.4 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA1.5 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA1.6 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16

Unidade didáctica 2 Quen son eu?

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso






CA2.1 Achegar unha definición do que é a personalidade, incidindo naquilo que a herdanza xenética e o adquirido teñen que ver na formación desta, recoñecendo os diferentes tipos, e explicando as teses centrais dalgunhas das teorías que a estudaron.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA2.2 Diferenciar e explicar, desde un punto de vista científico, en que consiste a filosofía da mente, a neurociencia e a neurofilosofía, sobre todo producindo traballos de investigación nos que se preste importancia ás TIC.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA2.3 Identificar e recoñecer a importancia da motivación como factor enerxético e direccional da vida humana, facendo que o alumnado poida diferenciar entre teorías cognitivas da motivación e teorías humanistas.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA2.4 Reflexionar sobre a importancia da motivación, das emocións e da afectividade, comprendendo, ao mesmo tempo, a relación entre estes aspectos do ser humano e a súa incidencia na conformación da personalidade e na nosa conduta.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA2.5 Expoñer a reflexión filosófica sobre o ser humano, analizando as posturas máis representativas da dita reflexión ao longo das diferentes épocas e momentos da historia do pensamento.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA2.6 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA2.7 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA2.8 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13

Unidade didáctica 3 O ser humano

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso














CA4.1 Reflexionar sobre a racionalidade humana, analizando de xeito crítico a súa natureza e a súa relación coas compoñentes afectivas do noso psiquismo, e distinguindo o seu uso no coñecemento teórico do que ten como orientador das nosas accións.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	20
CA4.2 Abordar o problema filosófico do coñecemento, identificando de xeito crítico as ideas e teses máis importantes das distintas escolas filosóficas que reflexionaron sobre a súa natureza, os seus límites e posibilidades, a súa validez e o papel das distintas facultades humanas na súa consecución.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA4.3 Tomar conciencia da importancia de manter e reforzar o valor da verdade como principio que debe orientar o pensamento e a acción individual e as interaccións sociais, analizando as principais teorías filosóficas que se ocuparon dela, valorando o erro como momento necesario na súa busca e rexeitando a asimilación acrítica de informacións.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA4.4 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA4.5 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA4.6 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16

Unidade didáctica 4 Buscando a verdade

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso




















CA5.1 Coñecer o significado do termo «metafísica», comprendendo que é a principal disciplina das que compoñen a filosofía, identificando o seu obxectivo fundamental, consistente en realizar preguntas radicais sobre a realidade, e entendendo en que consiste o «preguntar radical».	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	20
CA5.2 Comprender e coñecer algunhas das grandes preguntas metafísicas acerca da natureza: a orixe e a finalidade do Universo, a orde que rexe a natureza ou a oposición entre as visións determinista e indeterminista da natureza e as consecuencias que derivan de cada unha delas, a través da comparación, análise e contraposición de distintas respostas que se lle deron a estas cuestións ao longo da historia.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA5.3 Reflexionar sobre a interrogación polo sentido da existencia, explicando as teses centrais dalgunhas teorías filosóficas sobre a vida, por medio de disertacións razoadas sobre a vida e a morte, o devir histórico e o lugar do individuo na realidade, entre outras cuestións metafísicas.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA5.4 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA5.5 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA5.6 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16

Unidade didáctica 5 Perdidos no universo

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso


























CA5.1 Coñecer o significado do termo «metafísica», comprendendo que é a principal disciplina das que compoñen a filosofía, identificando o seu obxectivo fundamental, consistente en realizar preguntas radicais sobre a realidade, e entendendo en que consiste o «preguntar radical».	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	20
CA5.2 Comprender e coñecer algunhas das grandes preguntas metafísicas acerca da natureza: a orixe e a finalidade do Universo, a orde que rexe a natureza ou a oposición entre as visións determinista e indeterminista da natureza e as consecuencias que derivan de cada unha delas, a través da comparación, análise e contraposición de distintas respostas que se lle deron a estas cuestións ao longo da historia.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA5.3 Reflexionar sobre a interrogación polo sentido da existencia, explicando as teses centrais dalgunhas teorías filosóficas sobre a vida, por medio de disertacións razoadas sobre a vida e a morte, o devir histórico e o lugar do individuo na realidade, entre outras cuestións metafísicas.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA5.4 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA5.5 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA5.6 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16

Unidade didáctica 6 Individuo, socialización e cultura

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
































CA3.1 Comprender e apreciar dous elementos esenciais que constitúen o ser humano, a natureza e a cultura, identificando o papel do biolóxico e do concepto de «cultura» e os seus compoñentes, así como da diversidade cultural.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	20
CA3.2 Coñecer e analizar o ser humano como ser social resultado do proceso de socialización, mediante a diferenciación dos elementos e axentes que o levan a cabo, analizando a importancia de cada un deles na formación da nosa personalidade social e moral, e desenvolvendo unhas actitudes positivas e non estereotipadas respecto ao xénero.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA3.3 Tomar conciencia das distintas explicacións dadas sobre a aparición da sociedade e a formación do Estado, e tamén dos problemas da nosa sociedade actual mediante a discusión e a posta en común das diferentes solucións a eles.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA3.4 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA3.5 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA3.6 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16

Unidade didáctica 7 Sociedade e Estado

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso






































CA3.1 Comprender e apreciar dous elementos esenciais que constitúen o ser humano, a natureza e a cultura, identificando o papel do biolóxico e do concepto de «cultura» e os seus compoñentes, así como da diversidade cultural.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	20
CA3.2 Coñecer e analizar o ser humano como ser social resultado do proceso de socialización, mediante a diferenciación dos elementos e axentes que o levan a cabo, analizando a importancia de cada un deles na formación da nosa personalidade social e moral, e desenvolvendo unhas actitudes positivas e non estereotipadas respecto ao xénero.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA3.3 Tomar conciencia das distintas explicacións dadas sobre a aparición da sociedade e a formación do Estado, e tamén dos problemas da nosa sociedade actual mediante a discusión e a posta en común das diferentes solucións a eles.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA3.4 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA3.5 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16
CA3.6 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	16

Unidade didáctica 8 Somos libres?

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso












































CA6.1 Comprender, dentro do marco xeral da liberdade, que é o libre albedrío, ou a liberdade interior, en relación coa facultade da vontade, coa autonomía e coa responsabilidade persoais, reflexionando ao mesmo tempo sobre a existencia do determinismo e analizando a posibilidade que ten o ser humano de ser libre.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA6.2 Recoñecer e ser quen de expoñer e de explicar diferentes posturas filosóficas sobre a liberdade da acción ao longo das diferentes épocas e momentos da historia do pensamento.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA6.3 Coñecer a estética como a parte da filosofía que estuda a beleza, o proceso creativo e a produción artística.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA6.4 Valorar a liberdade como condición básica para a creatividade humana.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA6.5 Entender a capacidade humana da creatividade como un proceso de innovación e de asunción de riscos, en relación coa imaxinación, estudando as fases do proceso creativo e as técnicas de desenvolvemento da creatividade, e apreciando a importancia da colaboración creativa.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA6.6 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA6.7 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA6.8 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12

Unidade didáctica 9 A aventura da creatividade

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso




















































CA6.1 Comprender, dentro do marco xeral da liberdade, que é o libre albedrío, ou a liberdade interior, en relación coa facultade da vontade, coa autonomía e coa responsabilidade persoais, reflexionando ao mesmo tempo sobre a existencia do determinismo e analizando a posibilidade que ten o ser humano de ser libre.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA6.2 Recoñecer e ser quen de expoñer e de explicar diferentes posturas filosóficas sobre a liberdade da acción ao longo das diferentes épocas e momentos da historia do pensamento.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA6.3 Coñecer a estética como a parte da filosofía que estuda a beleza, o proceso creativo e a produción artística.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA6.4 Valorar a liberdade como condición básica para a creatividade humana.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	13
CA6.5 Entender a capacidade humana da creatividade como un proceso de innovación e de asunción de riscos, en relación coa imaxinación, estudando as fases do proceso creativo e as técnicas de desenvolvemento da creatividade, e apreciando a importancia da colaboración creativa.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA6.6 Demostrar un coñecemento práctico dos procedementos elementais da investigación filosófica a través de tarefas como a identificación de fontes fiables, a procura eficiente e segura de información, e a correcta organización, análise, interpretación, avaliación, produción e comunicación desta, tanto dixitalmente como a través de medios máis tradicionais.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA6.7 Desenvolver unha actitude indagadora, autónoma e activa no ámbito da reflexión filosófica, mediante o deseño, elaboración e comunicación pública de produtos orixinais, tales como traballos de investigación, disertacións, comentarios de texto ou outros.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12
CA6.8 Promover o contraste e intercambio de ideas e o exercicio dunha cidadanía activa e democrática a través do exercicio da participación en actividades grupais e do diálogo racional, respectuoso, aberto, construtivo e comprometido coa verdade, acerca de cuestións e problemas filosoficamente relevantes.	Proba escrita	- Identifica a problematica exposta no texto e sabe analizala coas ferramentas impartidas na aula. - Manexa con rigor o marco conceptual exposto nas sesions.	12

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)

Descrición

A metodoloxía a seguir buscará a participación activa do alumnado, procurando que este elabore os seus propios esquemas conceptuais de forma autónoma seguindo así as teses sostidas polos defensores da aprendizaxe significativa. Deste xeito buscaremos conectar os contidos da materia co contexto e entorno dos alumnos e alumnas. Para isto servirémonos da realización na aula de comentarios de texto filosóficos, cadros conceptuais e, sobre todo, debates, partindo do uso das TICs (webs, vídeos, artigos dixitais, etc.). A finalidade propedéutica e orientadora da etapa esixe que o traballo se realice con metodoloxías específicas e que estas comporten un importante grao de rigor científico e de desenvolvemento de capacidades intelectuais de certo nivel (analíticas e explicativas).

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)

Denominación
Materiais didácticos:

Descrición

Empregaremos recursos clásicos como o encerado, presentacións en Power Point e notas deseñadas polo profesor subidas ao AV para a disposición do alumnado. Tamén utilizaremos fragmentos de texto para actividades de análise e fragmentos de vídeo aplicados a UD correspondente (películas, series, cortos, etc.).

5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)

Descrición

A proba constará de seis cuestións de desarrollo breve sobre os contidos da materia e unha cuestión de carácter definicional sobre catro conceptos clave. Os resultados obtidos a partir desta avaliación permitiranos adaptar a metodoloxía, materiais e actividades ás necesidades dos alumnos, tendo en conta cales son os seus puntos febles tanto individual como colectivamente con respecto á capacidade de expresión, redacción, uso dun vocabulario específico, razoamento, relación entre contidos, etc.

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)

Pesos na materia

Instrumentos de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	Total programación
Pesos das unidades didácticas (%)	12.0	12.0	12.0	12.0	12.0	12.0	12.0	10.0	6.0	100.0
Proba escrita	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.00000000000004
Táboa de indicadores	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0

* Criterios de cualificación

Haberá dous instrumentos de avaliación por trimestre:

- Actividades escritas e orais, libreta-diario e Comentarios de Texto 100%

A media de cada avaliación será a media da notas dos traballos, libretas e presentacións presentadas, correspondentes as unidades 1, 2, e 3 na 1ª avaliación; 4, 5, e 6 na 2ª avaliación, e 7, 8 e 9 na 3ª avaliación.

* Criterios de recuperación

Haberá un exame de recuperación ao final de cada un dos trimestres, onde se avaliará o alumnado dos contidos suspensos.

En caso de non superar as recuperacións o alumnado terá dereito a unha avaliación extraordinaria. Na avaliación extraordinaria se lle preguntará o alumnado por todos os contidos impartidos o longo do curso, seguindo o mesmo modelo de exame empleado nos criterios anteriores. A nota obtida terá un peso do 100%.

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)

Non resulta de aplicación neste curso

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)

Non resulta de aplicación nesta etapa

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)

Descrición

Os procedementos de atención á diversidade desta programación respetan o recollido no Artigo 7 do DECRETO 86/2015 sobre o alumnado que requira unha atención educativa diferente á ordinaria, por presentar necesidades educativas especiais, por dificultades específicas de aprendizaxe, trastorno por déficit de atención e hiperactividade (TDAH), polas súas altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por condicións persoais ou de historia escolar, estableceranse as medidas curriculares e organizativas necesarias de forma individualizada, co fin de que poida alcanzar o máximo desenvolvemento das súas capacidades persoais e os obxectivos e competencias establecidas en cada etapa para todo o alumnado.

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)

Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso

Secuencia	Elementos transversais	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
Non se atoparon elementos.

Observacións Non se rexistraron observacións

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)

Actividade	Descrición	1º trim.	2º trim.	3º trim.
Club de debate	Debate, oratoria e reflexión

Observacións

Club de debate

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)

Categoría indicador de logro	Indicadores de logro
	1. Como norma xeral, fanse explicacións xerais para todo o alumnado.
	2. Ofrécense a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa.
	3. Elabórense actividades atendendo á diversidade.
	4. Elabóranse probas de avaliación adaptadas ás necesidade do alumnado con NEAE
	5. Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar.
	6. Combínanse o traballo individual e en equipo
	7. Poténcianse estratexias de animación á lectura
	8. Poténcianse estratexias tanto de expresión como de comprensión oral e escrita
	9. Incorpóranse as TIC aos procesos de ensino-aprendizaxe
	10. Ofrécense ao alumnado de forma rápida os resultados das probas / traballos etc
	11. Analízanse e coméntanse co alumnado os aspectos máis significativos da corrección das probas.
	12. Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus acertos e erros.

* Descrición

A avaliación da práctica docente conta con 12 indicadores de logro, a revisar o final de cada unha das avaliaciones, tendo cada unha delas un grao de consecución entre 1 (mínimo) e 5 (máximo).

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)

Descrición

A continuación presentanse os indicadores que se terán en conta para o seguimento, avaliación e mellora da PD o finalizar o curso. Todos eles teñen un grao de consecución entre 1 (mínimo) e 5 (máximo):

1. Adecuación do deseño das unidades didácticas a partir dos elementos do currículo

2. Adecuación da secuenciación e da temporalización das unidades didácticas

3. O desenvolvemento da programación respondeu á secuenciación e a temporalización previstas

4. Adecuación da secuenciación dos estándares para cada unha das unidades

5. Adecuación do grao mínimo de consecución fixado para cada estándar

6. Asignación a cada estándar do peso do peso correspondente na cualificación

7. Vinculación de cada estándar a un ou varios instrumentos para a súa avaliación

8. Asociación de cada estándar cos elementos transversais a desenvolver

9. Fixación dunha estratexia metodolóxica común para todo o departamento

10. Adecuación da secuencia de traballo na aula

11. Adecuación dos materiais didácticos utilizados

12. Adecuación do libro de texto

13. Adecuación do plan de avaliación inicial deseñado, incluídas as consecuencias da proba

14. Adecuación da proba de avaliación inicial, elaborada a partir dos estándares

15. Adecuación do procedemento de acreditación de coñecementos previos

16. Adecuación das pautas xerais establecidas para a avaliación continua: probas, traballos de investigación e actividades

17. Adecuación dos criterios establecidos para a recuperación dun exame e dunha avaliación

18. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación final

19. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación extraordinaria

20. Adecuación dos criterios establecidos para o seguimento de materias pendentes

21. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación desas materias pendentes

22. Adecuación dos exames, tendo en conta o valor de cada estándar

23. Adecuación dos programas de apoio, recuperación etc vinculados aos estándares

24. Adecuación das medidas específicas ao alumnado con NEAE

25. Adecuación dos mecanismos para informar ás familas sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos

26. Adecuación dos mecanismos para informar ás familias sobre os criterios de promoción

27. Adecuación do seguimento e da revisión da programación ao longo do curso

28. Contribución desde a materia ao plan de lectura do centro

29. Grao de integración das TIC no desenvolvemento da materia

30. Observacións:

proens

Vista preliminar da

1. Introdución (Elaborado)

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)

5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)

9. Outros apartados (Elaborado)