Aida Dourado Gantes, mestra especialista en Audición e Linguaxe
Integrante do equipo de biblioteca e coordinadora TIC. EEI Barrionovo (Arteixo-A Coruña)
aidadourado@edu.xunta.es

A EEI Barrionovo é unha escola de tres unidades de educación infantil situada en Pastoriza, Arteixo (A Coruña).

No curso actual contamos con 38 alumnas e alumnos distribuídos en cuarto, quinto e sexto de infantil e con sete mestras (cinco mestras de educación infantil, unha especialista en Lingua Inglesa e unha especialista en Audición e Linguaxe), tamén contamos cunha coidadora compartida dous días á semana. 

Levamos sete cursos traballando cun proxecto anual de centro, coordinado desde a biblioteca escolar. A biblioteca tamén está integrada no PLAMBE desde hai sete cursos. A liña do PLAMBE é a biblioteca como xeradora dos proxectos de traballo e centro de recursos para a aprendizaxe. Formamos parte do proxecto Escornabots na biblioteca escolar desde a primeira convocatoria e desde este curso denominado Biblioteca creativa. Tamén é o segundo curso que estamos incluídos no proxecto LÍA.2

As familias son informadas na reunión do inicio do curso da programación de cada un destes programas de bibliotecas e na do final do curso reciben tamén a información do traballo realizado ao longo do ano. Estas programacións son avaliadas trimestralmente, igual ca o resto de programacións e coordinacións, e a finalidade é comprobar o cumprimento dos obxectivos e a posible desviación destes.

Con todo este longo percorrido de traballo na biblioteca escolar e adaptándonos aos novos programas impulsados desde a Dirección Xeral de Centros e Recurso Humanos de traballo coa robótica, impresión 3D, cultura maker e colaborativa… decatámonos de que o noso espazo de biblioteca, a biblioBN, quedaba pequeno en espazos e materiais. Precisabamos dun espazo máis amplo e accesible para poder situar os fondos bibliográficos, as ferramentas TIC e o material manipulativo.

O primeiro espazo maker na biblioBN

As tecnoloxías sempre tiveron un gran peso no noso centro debido a que cremos que esta linguaxe forma xa parte da nosa vida educativa e, como tal, procuramos desenvolvela na busca, tratamento e exposición da información, no fomento da creatividade, no traballo lectoescritor, no fomento da lectura, na competencia matemática e na diversidade e autonomía do alumnado. Todo este traballo é difundido á comunidade educativa para adquirir conciencia da importancia desta linguaxe para o futuro dos seus fillos e fillas.

Durante o curso 2016/17 recibimos axudas extra para equipamento, así como orientación da Asesoría de Bibliotecas Escolares, tamén contamos coa axuda do Concello, así que decidimos habilitar unha aula da planta baixa, antes destinada a usos múltiples, como extensión da biblioBN e bautizámola como espazo fedelleiro. Este nome xurdiu da concepción deste espazo como un lugar de acción, experimentación, manipulación, creación e xogo. Foron trasladados aquí os fondos pertencentes ao medio, arte e números, xunto con todas as ferramentas TIC coas que contaba o centro.

Creación do espazo fedelleiro na aula da planta baixa

Grazas ás dotacións económicas dos programas de Bibliotecas Escolares, xunto coa dotación do Concello do proxecto Arteixo Innovación, puidemos mercar recursos para este novo espazo. Adquirimos así máis ferramentas TIC: impresora 3D, dúas mesas multitáctiles, mesa de luz, un monitor táctil… e materiais de manipulación de xogo non estruturado, xunto con materiais sensoriais. Recompilamos todo o material de manipulación espallado polas aulas (teas, tapóns, botellas, botóns…) e organizámolo en cubetas transparentes que foron rotuladas co seu contido (con imaxes e palabras) para facilitar así a súa identificación. Transformamos a porta nun encerado cun vinilo branco e nunha parede construímos un muro Lego. No curso actual estamos a traballar na elaboración dun muro Scrabble para a composición de palabras imprimindo as pezas na impresora 3D e tamén adquirimos un tipi para a creación dun espazo de acougo. E non podemos esquecer o lugar destacado que ocupan os escornabots, os seus modelos, recambios de pezas plásticas, caixa de ferramentas e de electrónica.

Panorámica do espazo fedelleiro

A creación deste espazo supuxo brindarlles un ambiente aberto e creativo a alumnado, profesorado e familias, onde se levan a cabo actividades de manipulación, artísticas, lúdicas, multimedia… que fomentan e promoven o acceso a unha alfabetización múltiple e a unha aprendizaxe colaborativa.

A presenza de materiais sensoriais e de xogo non estruturado favorece a súa utilización por parte da totalidade do alumnado. Para que o espazo fedelleiro se converta nunha biblioteca inclusiva, intentamos eliminar as barreiras materiais e actitudinais. Creamos un espazo amplo cos materiais presentados dunha forma visual e accesible, onde todos os nenos e todas as nenas interactúan dunha forma igualitaria e normalizadora.

Para a utilización do espazo fedelleiro existe un horario onde cada aula e especialidade conta con sesións asignadas para actividades sistemáticas. Os luns son para o alumnado de Audición e Linguaxe, durante ese día as sesións de estimulación da linguaxe e reforzo educativo realízanse alí, empregando os escornabots, as mesas multitáctiles, a mesa de luz, os materias sensoriais e de manipulación…

Alumnado de AL construíndo circuítos para o escornabot

Cada aula coa súa titora realiza alí un taller de Mates onde o alumnado traballa con figuras xeométricas, tangrams de cores, de píxeles, regretas de madeira, xogos de equilibrio, bloques lóxicos, xogos de memoria, material magnético para construír figuras e obxectos en 3D…

Taller de Mates no espazo fedelleiro

Outra actividade sistemática realizada no espazo fedelleiro son as actividades internivel, onde grupos heteroxéneos de cada aula interactúan entre si colaborativamente para a realización de actividades de creación artística empregando troncos, pezas e rochas de madeira, bobinas, las, xeocortizas, pedras, cunchas, casetes…

Alumnado de internivel interactuando nunha creación artística

As sesións do taller TIC, co que pretendemos lograr o uso autónomo por parte do alumnado das ferramentas e programas cos que conta o noso centro, lévanse a cabo tamén no espazo fedelleiro. Todo o traballo deste taller e as producións do alumnado difúndense á comunidade educativa mediante o blog de TicsBn que está aloxado dentro do blog da biblioBN.

Sesión do taller TIC no espazo fedelleiro

Ademais de todas as actividades co alumnado, este espazo está aberto ás familias os martes en horario de 16:00 a 18:00, para que poidan gozar xunto cos seus fillos e fillas de todos os recursos e materiais que alberga.

Tardes en familia no espazo fedelleiro

Xunto coas anteriores actividades sistemáticas, o espazo fedelleiro é utilizado tamén para a realización de encontros, encontXos, poesías express, obradoiros de cociña ou de horto e concertos.

Grazas ao seu uso, materiais e dinamización, o espazo fedelleiro representa para a nosa comunidade educativa un lugar vivo, sempre en proceso de cambio e rexeneración, un moi frecuentado punto de encontro para o traballo e momentos de lecer e, por riba de todo, conforma o centro creativo das nosas aprendizaxes do que presumimos con moito orgullo.