3º ESO A,B,C,D BIOLOXÍA E XEOLOXÍA 2021-22

Idea clave 2.-Desmontando mitos de amor romántico?

Actividades 3, 4, 5

Contidos.

• Amor romántico e os mitos que del se desprenden.

• Consecuencias dos mitos do amor romántico.

• Indicadores de violencia de xénero no inicio das relacións de parella.

• Características das relacións de parella saudables.

Que pretendemos?

Desmontar crenzas e falsos mitos sobre o amor romántico que sustentan situacións de desigualdade e discriminación cara ás mulleres, facéndolles entender que poden deixar de ser receptores pasivos para pasar a converterse en suxeitos activos e críticos acerca das mensaxes que os diversos axentes sociais fannos chegar a cotio para tentar reelaboralos en función das súas crenzas e valores.

Información de apoio.

Convén reflexionar sobre como se concibe o amor de parella, pois unha concepción equivocada do mesmo pode favorecer unha relación na que teña cabida a violencia.

O amor romántico está mitificado polos e as novas e isto provoca, a miúdo, situacións bastante graves. O ideal romántico da nosa cultura ofrece un modelo de conduta amorosa que estipula o que "de verdade" significa namorarse e que sentimentos han de sentirse, como, cando, e con quen si e con quen non. É este compoñente cultural, descritivo e normativo, o causante de que se desenvolvan crenzas e imaxes idealizadas en torno ao amor que, en numerosas ocasións, dificulta o establecemento de relacións sas e provoca a aceptación, normalización, xustificación ou tolerancia de comportamentos claramente abusivos e ofensivos.

O amor romántico caracterízase por unha entrega máxima, por facer todo pola outra persoa, o amor non ten límites, o xustifica todo, ése capaz de deixar todo por amor, quérese tanto que o demais non importa.

Cando crecemos, este tipo de amor chega a dominar as nosas emocións e inflúe moi negativamente nas relacións de parella.

"O amor ideal de parella sempre foi entendido en termo de diferenciación dos roles de xénero e se terxiversan facilmente coa idea de posesión do outro. A través de dous estudos de campo achéganse datos empíricos que mostran que os estereotipos de xénero e as crenzas nos procesos de socialización poden desembocar, mesmo na adolescencia, nunhas representacións mentais que conteñen o xerme das desigualdades sexistas e a tolerancia cara á violencia contra as mulleres. Se conseguimos que os e as mozas detecten estes estereotipos de xénero e constrúan novas crenzas baseadas no respecto á outra persoa, podemos cambiar a súa forma de conducir as súas relacións, previr a violencia sexista e lograr que as relacións sentimentais da mocidade constrúanse en termos de igualdade" Fonte: Un amor á túa medida. Estereotipos e violencia nas relacións amorosas. Coral Caro Blanco.

Que son os mitos?

Un mito é unha crenza formulada de tal maneira que aparece como unha verdade e é expresada de forma absoluta e pouco flexible. Este tipo de crenzas adoitan posuír gran carga emotiva, concentran moitos sentimentos, e adoitan contribuír a crear e manter a ideoloxía de grupo, e por iso adoitan ser resistentes ao cambio e ao razoamento.

"En relación ao amor, podemos considerar que os mitos románticos son o conxunto de crenzas socialmente compartidas sobre a "suposta verdadeira natureza do amor" e, do mesmo xeito que sucede noutros ámbitos, adoitan ser ficticios, absurdos, enganosos, irracionais e imposibles de cumprir", (Bosch Fiol, 2007).

"O mito do amor romántico", que é un concepto fundamental no imaxinario occidental, moi a miúdo móstrase como transfondo da violencia de xénero. A súa representación está diseminada en diferentes discursos, crenzas, producións culturais e audiovisuais que marcan as formas, os rituais, as actitudes que o caracterizan e fano recoñecible.

Vexamos algúns destes mitos ou falsas crenzas:

• Mito da "media laranxa" ou crenza de que eliximos á parella que tiñamos predestinada dalgún modo e que foi a única elección posible. A idea de que todas as persoas temos unha media laranxa, outra metade que nos complementa é unha idea moi estendida, pero lévanos a expornos ao amor de forma errónea. Esta idea adóitana asumir sobre todo as mulleres, e para conseguir esa desexada unidade enfróntanse en ocasións a situacións pouco saudables. Para lograr que funcione o mito da media laranxa é moi frecuente que, sobre todo as mozas, sométanse aos desexos do outro para manter esa suposta unidade. Iso significa ser TODO para min, e TODO para el, e así a relación convértese nun vínculo asfixiante. A aceptación deste mito pode levar a un nivel de esixencia excesivamente elevado na relación de parella, co consecuente risco de decepción (Clara Coria, 2011).

• Mito dos celos ou crenza de que os celos son un signo de amor, e mesmo o requisito indispensable dun verdadeiro amor. Este mito adoita usarse habitualmente para xustificar comportamentos egoístas, inxustos, represivos e, en ocasións, violentos.

• Mito da equivalencia ou confusión ou crenza en que o "amor" (sentimento) e o "namoramento" (paixón romántica) son equivalentes e, por tanto, se unha persoa deixa de estar apaixonadamente namorada é que xa non ama á súa parella e, por iso, o mellor é abandonar a relación. A paixón non dura eternamente, pero nunha relación saudable perdurará o agarimo, o respecto e a complicidade.

• Mito da omnipotencia ou crenza de que o amor o pode todo e, por tanto, se hai verdadeiro amor non deben influír os obstáculos externos ou internos sobre a parella e é suficiente co amor para solucionar todos os seus problemas. A aceptación deste mito pode xerar dificultades, xa que pode ser usado como unha escusa para non modificar determinados comportamentos ou actitudes e pode levar a unha valoración negativa dos conflitos de parella, dificultando o seu afrontamento.O amor non é algo máxico capaz de transformalo todo. Unha relación só funcionará se ambas as partes constrúena e cóidana.

• Mito da paixón eterna ou da perdurabilidade, isto é, a crenza de que o amor romántico e pasional dos primeiros meses dunha relación pode e debe perdurar tras anos de convivencia. Os estudos realizados sobre o tema coinciden en que a "paixón amorosa" ten data de caducidade, co que esta crenza é falsa e antes ou despois quedará de manifesto en calquera relación de parella, polo que a aceptación deste mito ten consecuencias negativas tanto sobre a estabilidade emocional da persoa como sobre a estabilidade emocional da parella.

• Mito do libre albedrío ou crenza de que namorarse non depende da vontade da persoa, que o amor chega de fóra, sen buscalo e non se pode facer nada para evitalo, que unha vez enredada nas redes do amor xa non se pode escapar del. Aceptar este mito supón non recoñecer as presións biolóxicas, sociais e culturais ás que as persoas estamos sometidas, o cal pode levar a consecuencias negativas.

• Mito de a abnegación/sacrificio. Segundo este mito, as "boas" mulleres deben sacrificarse constantemente para manter o vínculo amoroso e a unidade familiar. Esta crenza pode chegar a xustificar condutas agresivas da parella.

Beatriz Gimeno sinala á cultura como unha das grandes reprodutoras destes mitos. Actualmente, a pesar dos avances conseguidos nas últimas décadas, a idea, a concepción do amor segue sendo a mesma: as mulleres seguen sendo para outros, poñen a outros por encima das súas aspiracións e desexos. O amor acaba tendo unha importancia desmesurada e moitas mulleres se non conseguen ese amor frústranse, non se concibe unha vida sen parella. Gimeno sinala que, a liberdade sexual das xeracións novas esconde no fondo os mesmos tópicos de sempre e mesturase coa idea de buscar ao 'home ideal': "Agora os mozos teñen vida sexual e hai máis opcións que antes, as mozas viven diferentes relacións e experimentan pero o obxectivo final segue sendo atopar o amor perfecto”.

Características das relacións de parella saudables.

 "O mellor é un amor que non sexa "morro por ti e sen ti non son nada" senón "estou ben contigo e contigo son algo, pero sen ti, tamén", conclúe.

É fundamental reinterpretar a realidade de forma crítica e creativa para educar ás novas xeracións nesta análise do actual modelo amoroso. Suxerimos algunhas ideas crave a ter en conta:

• Entender que os afectos son múltiples, de diferente índole e complexidade e que o amor non pode basearse en renuncias e sacrificios e nunca debe supor o abandono da nosa individualidade e espazo propio.

• Facer formulacións máis realistas sobre a arbitrariedade das eleccións amorosas.

• Evidenciar os estilos de amor altamente relacionados co xénero, coa vixencia, en xeral e particularmente entre as mulleres (novas ou non), dos mitos sobre o amor romántico e aceptación de determinados micromachismos ou micro violencias.

• Resaltar que é a cultura e a nosa sociedade a que nos vendeu ese modelo de amor "idealizado", un amor que "todo o pode", baseado no sacrificio e a entrega case absoluta cara ao outro, facéndonos crer que o amor auténtico é aquel que "é cego", que non se cuestiona nada, que "por amor todo vale".

• Relacionar a asunción dese modelo "ideal" de amor con relacións de parella insás e, moitas veces, violentas.

• Orientar e animar á mocidade a que centre as súas enerxías en relacións afectivas construídas desde a igualdade, onde non teñan cabida os celos, a dependencia emocional ou a falta de respecto nin moito menos a violencia

• Presentar, como boas premisas para gozar de este tipo de relacións, a comunicación de inquietudes na parella, a capacidade de resolver problemas xuntos, de negociar acordos, así como a idea de que as persoas somos persoas e non príncipes ou princesas saídos dos contos.