Neste curso desde o Club de lectura “Moita letra” queremos centrar a atención na figura de Ricardo Carvalho Calero, autor do Día das Letras Galegas 2020, e creamos o Proxecto Caminhando com Carvalho en colaboración co equipo de Normalización.
O día 20 de novembro recibimos a dous convidados. Xosé Ramón Freixeiro Mato, catedrático de Filoloxía Galega e Portuguesa na UDC, autor da Gramática da lingua galega. Falou da evolución da estandarización da lingua escrita, das diferentes opcións normativas e da postura de Carvalho. Alberte Ansede, na actualidade secretario da Fundación Manuel María, era presidente da Asociación Socio Pedagóxica Galega (ASPG) durante os anos do chamado “conflito normativo”, e actuou de intermediario nas sesións de negociación que conseguiron o acordo ortográfico entre a “normativa Ilg” a denominada “normativa de mínimos” no ano 2003, e falounos da consecución deste acordo.
Ambos os convidados foron profesores de ensino medio, e nesta reunión reencontráronse con compañeiras coas que coincidiran en diferentes centros de ensino.
Era unha charla demandada porque nos primeiros anos que se impartía lingua galega no ensino, asistimos como alumnas a clases impartidas nas diferentes normativas e despois como profesoras vivimos ese desacordo que continuou nos centros do ensino durante anos, e que podemos dicir rematou no 2003 co acordo. Durante anos a diversidade de normas foi usado como argumento para non implicarse na normalización: “non o vou aprender a escribir porque non se poñen de acordo”
Sabiamos tamén que Carvalho era o máximo representante da corrente chamada Reintegracionismo, motivo polo cal a RAG non lle dedicaba o Día das Letras Galegas. Desde o ano 2000, cando se cumpriron os 10 anos do seu falecemento, moitas asociacións realizaron homenaxes e reclamaban o Día das Letras para Carvalho. Por fin saíu elixido este ano, cando se cumpren xa 30 do seu falecemento. É unha celebración especial para os primeiros profesoras e profesores de lingua galega que foran alumnos e alumnas de Carvalho na USC, para o profesorado de lingua galega que tivo a oportunidade de asistir ás súas conferencias e que viviu na década nos 80 o proceso de imposición da normativa aprobada polo parlamento no ano 82.
Carvalho foi unha figura central no proceso de estandarización, é dicir, na fixación do código escrito da lingua galega. Buscamos respostas a estas preguntas: Por que houbo un conflito? Que ocorreu? Codificar unha lingua ten que ver con rexenerala. Por que? É tan difícil chegar a un consenso? Os nosos convidados resolvéronas sobradamente.
