Non creo na vida eterna, pero tampouco podo evitar pensar de cando en vez na inmortalidade. Máis aínda cando se considera un dos temas máis relevantes a nivel científico do século XXI. Un equipo do Centro Nacional de Investigacións Oncolóxicas xa conseguiu retrasar en ratos o envellecemento e as enfermidades asociadas a el. Sabendo que o material xenético está protexido polos telómeros, estruturas que, por acortarse ao longo da vida, provocan o envellecemento, xeraron un rato transxénico cunha encima, a telomerasa, que rexenera os telómeros, facendo que ese rato vivise o corenta por cento máis de tempo. É un experimento que non pode facerse con humanos xa que o envellecemento non é considerado unha enfermidade, pero, case con toda seguridade (somos unha especie que sempre acaba facendo o que pode facer), algún día se levará a cabo. Cantos anos máis poderiamos vivir? Polo que teño lido, a opinión dos científicos é moi variada. Hai quen pensa en 120, quen pensa en 500 e quen non pon límites.
Non sei que escollería (mortal ou inmortal) se tivese a oportunidade, pero agoníame pensar que, pola miña idade (estou a 2 anos dese punto de inflexión que marcan os 60), despois de case catro mil millóns de anos de vida mortal obrigada, sexa precisamente a miña xeración a última que non poida escoller. Para consolarme, gústame recordar o que lle pasou a Kant. Nunca tivo boa saúde, pero gabábase de saber os secretos da lonxevidade, e chegou a vivir 80 anos nun século, o XVIII, en que as expectativas de vida non chegaban aos corenta. Porén, confesou con tristeza que fora un logro inútil xa que todos os seus amigos morreran antes e, sen eles, a vida carecía de sentido. Pero esa anécdota é, para o meu ánimo, un consolo momentáneo. A ciencia permitirá que tamén vivan eternamente (se teñen cartos, claro) os nosos amigos.
A proba máis evidente de que non hai que tomar o tema da inmortalidade como pura fantasía é que os fundadores de Google crearon Calico, unha empresa que pretende descubrir os secretos do envellecemento e lograr que vivamos 500 anos neste planeta ou nunha colonia extraterrestre. Curioso como as novas tecnoloxías debuxan un círculo e volven ás preocupacións dos primeiros humanos. Adoita sinalarse que a nosa especie soñou ao longo da historia catro formas diferentes de inmortalidade: o elixir da eterna mocidade, a resurrección do corpo, a inmortalidade da alma e o legado (ese eco que deixas no mundo coa túa obra ou os teus actos). A primeira forma búscana hoxe a biotecnoloxía, a nanotecnoloxía e a enxeñería xenética; a segunda, a crioxenia; a terceira, ese transhumanismo que aspira a subir a mente ao ciberespazo, e a cuarta, a obsesión pola fama que internet e as redes sociais acercan a calquera humano. Cal escollería eu? Non o teño claro. Cando opto por ser mortal, xa que penso que ser eterno debe ser moi aburrido, de inmediato penso que máis aburrida é a alternativa: criar malvas. Cando opto por ser inmortal, xa que penso que estar morto debe ser desesperante, de inmediato penso que é a mesma situación en que estaba antes de nacer, e non recordo estar desesperado para nada. Por iso me gustaría ter a oportunidade de escoller. Aínda que agora non sei que escollería, estou máis que seguro, segurísimo, de que nese momento crucial non dubidaría.
X. Ricardo Losada
