TEMA 9: ESPAÑA NO FRANQUISMO

1. BASES E APOIOS DA DITADURA FRANQUISTA.


2. Ditadura fascista vs. Ditadura militar

3. Movemento Nacional: Falanxistas, carlistas e monárquicos.

4. Sindicalismo vertical

5. Sección Feminina e OJE


a. LEIS FUNDAMENTAIS

· Foro do Traballo 1938

· Lei de Cortes 1942

· Foro dos Españois 1945

· Lei de Referendum 1945

· Lei de Sucesión 1947

· Lei de Principios do Movemento 1958

· Lei Orgánica do Estado (democracia orgánica) 1967

b. FRANCO, CAUDILLO DE ESPAÑA

· Concentración de tódolos poderes do Estado

· Limitación teórica pola Leir Orgánica do Estado 1967

· O exército, columna vertebral do réxime.

c. UNHA MONARQUÍA SEN REI

· Deifnición como reino na Lei de Sucesión

· Consello de Rexencia e Consello do Reino

· Xoan de Borbón e o manifestó de Lausanne

· Proclamación Xoan Carlos como príncipe herdeiro (1969)

d. O MOVEMENTO NACIONAL

· Falanxe Española Tradicionalista e das JONS.

· Movemento Nacional, partido único que engloba os anteriores

· Nacionalcatolicismo e participación orgánica.

e. UNIDADE DA PATRIA E CENTRALISMO

· España, unidade de destino non universal

· Centralismo administrativo

· Persecución de calquera tipo de nacionalismo

· Reducción das diferentes rexionais ó folclore

· Sometemento do poder local ó gobernó central

· Imposición da lingua castelá

f. NACIONALCATOLICISMO

· Catolicismo de Estado

· Sometemento da sociedade ás directrices da igrexa

· Concordato de 1953

· Presentación de bispos

· Capacidade de posuir bens

· Restitución de bens desamortizados (mosteiros)

· Ensino de relixión católica

· Competencias referidas o matrimonio

· Control da moral pública

· Cambios a partir do Concilio Vaticano II

g. SINDICALISMO VERTICAL

· Foro do Traballo (1938)

· Regulación das condicións de traballo

· Modelo sindical de inspiración fascista

· Sindicatos que incluían a patróns e obreiros

· Organización social do Movemento

· Intento de superar a lota de clases

· Actuación paternalista e corporativa

h. LIMITACIÓNS DOS DEREITOS INDIVIDUAIS

· Limitación dos dereitos e lealtade a Franco e ó Movemento

· Foro dos Españois (1945)

· Férrea censura

· Formación do Espírito Nacional

i. SUBORDINACIÓN DA MULLER

· A familia como núcleo fundamental da sociedade

· Sección Feminina: Pilar Primo de Rivera

· Instauración do Servizo Social

· Papel tradicional da muller: casa e fillos

· Tardía incorporación ó traballo e a universidade.

j. A DEMOCRACIA ORGÁNICA

· Rexeitamento dos partidos políticos tradicionais.

· Representación orgánica: familia,municipios e sindicato.

· Lei de Cortes (1942): cortes consultivas formadas por procuradores

· Lei Orgánica do Estado (1967)

· Separación da Xefatura do Estado e do Goberno

· Elección directa do tercio familiar

· Elección municipal por tercios

· Referéndum: complemento ó sistema orgánico: Lei de Referendum (1945)


2. UNHA LONGA POSGUERRA. 1939-1959

a. DO ILLAMENTO EXTERIOR Ó RECOÑECEMENTO INTERNACIONAL

1. OS ANOS DA SEGUNDA GUERRA MUNDIAL 1939-1945

· Aproximación ás potencias do Eixe

· Declaración de neutralidade

· Situación de non belixerancia: entrevista de Hendaia (Hitler) e Bordiguera (Mussolini)

· División Azul (Muñoz Grandes)

· Retirada da División Azul e formación da Lexión Española

2. ILLAMENTO INTERNACIONAL 1945-1953

· Imposibilidade de integración na ONU

· Expulsión de organismos internacionais

· Apoio de Portugal e Arxentina

· Cambio de situación ó comezar a Guerra Fría

1. Axuda económica norteamericana

2. Reanudación das relación diplomáticas

3. Reingreso nos organismo internacionais

3. RECOÑECEMENTO INTERNACIONAL 1953-1959

· Concordato co Vaticano

· Pactos cos EEUU: bases militares a cambio de axuda económica

· Readmisión na ONU

· Recoñecemento da independencia de Marrocos.

a. DA AUTARQUÍA ECONÓMICA ÓS INDICIOS DA LIBERALIZACIÓN

1. O PERIODO AUTÁRQUICO

1. Economía autárquica e de intervención estatal (modelo fascista)


a. AGRICULTURA:

· Descenso de producción e escaso rendemento

· Contrarreforma agraria

· Instituto Nacional de Colonización

· Lei de concentración parcelaria

b. INDUSTRIA:

· Intervencionismo e forte protección da industria nacional

· Creación do INI: control das industrias estratéxicas e inversión estatal

c. TRANSPORTE

· Nacionalización dos ferrocarrís (de vía ancha)

· Creación de RENFE

· Escasez de combustible e vehículos

d. POLÍTICA FISCAL:

· Contribución directa

· Beneficios extraordinarios, indirectos e de consumo

e. COMERCIO:

· Fortemente intervido polo estado

· Comercio exterior: acordos bilaterais e control de cambio

· Comercio interior:

i. Comisaría de Abastecementos e transportes.

ii. Fiscalía de taxas

iii. Xunta superior de Prezos

· Mercado Negro

· Cartillas de racionamento


2. INICIOS DA LIBERALIZACIÓN ECONÓMICA 1950-1959

· Recuperación económica grazas as boas colleitas

· Supresión das cartillas de racionamento

· Axuda USA: divisas, materias primas, fontes de enerxía e bens de equipo.

· Instalación de SEAT

· Entrada no gobernó dos tecnócratas

· Aumento da poboación activa en industria e servizos

· Éxodo rural

· Aumento do crecemento vexetativo da poboación

· Protestas obreiras: Tranvías de Barcelona (1951)

a. A REPRESIÓN DOS VENCIDOS

· Resistencia: exiliados e resistencia guerrilleira

· Gran cantidade de prisioneiros: traballos forzados

· Fusilamentos por desafección ó réxime

· Purgado do profesorado


1. EXILIADOS

· Gran cantidade: intelectuais

· Francia: campos de refuxiados

· Nazis: campos de concentración e deportacións a España

· Incorporación ó exército francés

· México: fundamentalmente intelectuais e políticos

· Unión Soviética:

1. Afiliados ó PC

2. Os nenos da guerra

· Goberno republicano no exilio

· Partidos da oposición no exterior: comunistas, anarquistas, monárquicos e socialistas.

2. GUERRILLEIROS

1. Loita armada na oposición do interior

2. Maquis- fuxidos- os do monte

3. Asturias, León, Andalucía e Galicia

4. Invasión do Val de Arán

5. Galicia: extraordinaria actividade

a. Exército guerrilleiro de Galicia e Leóns

b. Pancho, O Gafas, Foucellas, O Piloto…

c. Execucións e sabotaxes


3. DESENVOVLEMENTO ECONÓMICO E INMOBILISMO POLÍTICO. 1959-1963

a. OS PLANOS ECONÓMICOS

1. PLANO DE ESTABILIZACIÓN DE 1959

1. OBXECTIVOS

· Liberalización do sistema feito polos tecnócratas

· Política monetaria

· Liberalizacíon do comercio e dos investimentos estranxeiros

· Limitación do gasto e do déficit público

· Reducción da inflación

· Reformas do sistema fiscal

2. CONSECUENCIAS

· Abandono do modelo autárquico

· Base para o crecemento posterior (milagre español)

· Aumento do desemprego

· Forte emigración (especialmente a Europa)

2. PLANOS DE DESENVOLVEMENTO ACONÓMICO E SOCIAL


1. OBXECTIVOS:

· Aumentar o producto nacional

· Acadar o pleno emprego

· Integrar a economía española na economía mundial

· Facer máis flexible o sistema económico

· Lograr unha distribución máis equitativa da renda

2. DESENVOLVEMENTO:

· Tres planos: 1º (64-66), 2º (69-72) e 3º (72-75)

· Centrados fundamentalmente no sector industrial

· Polos de desenvolvemento e Promoción Industrial.

· Grandes áreas de promoción industrial

3. SECTOR INDUSTRIAL

· Potenciación das industrias de bases: siderometalurxia

· Crecemento das industrias de bens de consumo

· Automóviles: SEAT, RENAULT..

· Electrodomésticos

· Instalación de refinerías

· Mantenmento da minería trdicional

4. AGRICULTURA

· Potenciación da produción hidroeléctrica

· Subvención dos productos de primeira necesidade

· Modernización da cabana bovina

· Mecanización e melloras técnicas

5. OUTROS SECTORES

· Extraordinario crecemento da construcción

· Importante mellora das infraestructuras viarias

6. BALANZA COMERCIAL NEGATIVA

7. AUMENTO DO PIB E DA RPC

8. MANTENMENTO DUNHA FORTE INMIGRACIÓN EXTERIOR E INTERIOR

9. ESCANDALOS E CORRUPCIÓN: matesa, aceite de Redondela….


b. CAMBIOS SOCIAIS E FORZAS DA OPOSICIÓN

1. CAMBIOS SOCIAIS

· Intento de homologación coa sociedade de Europa Occidental

· Desenvolvemento do Concilio Vaticano II: comunidades de base e curas obreiros.

· Cambios na moda, gustos musicais e de lecer.

· Aumento considerable das clases medias

· Incorporación da muller ó mundo laboral

· Alteración da familia tradicional

2. FORZAS DE OPOSICIÓN

· Demanda da restauración dun sistema democrático

· Unha parte da intelectualidade vencellada á Universidade

· O movemento obreiro:

1. CCOO

2. Sucesos do 10 de marzo de 1972 en Ferrol

· Oposición dunha parte da Igrexa

· Oposición política:

a. Fundación de ETA

b. Actuación do PCE (Radio Pirenaica, Juan Grimau)

c. División do PSOE (históricos e renovados)

d. Contubernio de Munich

c. AS RELACIÓNS CO EXTERIOR

1. COMUNIDADES EUROPEAS

· Imposibilidade de entrada polo réxime político

· Tratado comercial preferente (1970)

2. PROBLEMA CON MARROCOS

· Independencia do Marrocos español (norte) 1956

· Independencia de Sidi Ifni e Cabo Xubi (occidente) 1969

3. GUINEA ECUATORIAL

1. Independencia de Guinea Ecuatorial, Annobón e Fernando Po (1958)

4. XIBRALTAR

1. Intento de recuperación ante a ONU

2. Peche da fronteira

3. Rexeitamento dos xibraltareños en referéndum (1967)

5. EEUU

· Renovación dos acordos de 1953

· Accidente de Palomares

· Novo acordo de 1970

4. A AGONÍA NO FRANQUISMO. 1963-1975

a. A CRISE ECONÓMICA E POLÍTICA

1. CRISE ECONÓMICA

· Crise do petróleo de 1973

· Dependencia tecnolóxica do estranxeiro

· Débeda pública

· Necesidade de reconversión industrial

2. A MORTE DE CARRERO BLANCO

· Representante do búnker: presidente de goberno dende 1973

· Operación Ogro de ETA

· Aumento da represión: Proceso 1001 contra CCOO.

3. O GOBERNO DE ARIAS NAVARRO

· Espirito do 12 de febrero- intento fracasado de reforma dende dentro.

· Dimisión de Pio Cabanillas e altos cargos.

b. O INCREMENTO DAS FORZAS DE OPOSICIÓN

1. A OPOSICIÓN NO INTERIOR

· Disidencias políticas- Políticos reformistas- Grupo Tácito

· División da Igrexa: aperturistas vs. Integristas: caso Añoveros

· Oposición no exército: UMD (Unión Militar Democrática)- Represiíon

· Oposición do mundo universitario e obreiro

· Actividade terrorista: ETA, FRAP E GRAPO.

· Execución de Salvador Puig Antich.

2. A OPOSICIÓN NO EXTERIOR

· Xunta Democrática- Santiago Carrillo PCE

· Plataforma de Converxencia Democrática- PSOE

· Plataxunta

· Congreso de Suresnes- PSOE- Renovados (F. González) fronte a Históricos

c. OS PROBLEMAS EXTERIORES: A MARCHA VERDE

· Proxecto de referéndum de autodeterminación do Sahara

· Fronte polisaria

· Marcha pacífica sobre o Sahara: Marcha Verde

· Apetencia de Marrocos e Mauritania

· Viaxe í sahara do Príncipe

· Reparto do Sahara entre Marrocos e Mauritania

d. ENFERMIDADE E MORTE DE FRANCO

· Último dictador de Europa (Portugal e Grecia)

· Longa e terrible agonía

· Morte o 20 de novembro de 1975

· Enterramento no Val dos Caídos ó lado de Xosé Antonio Primo de Rivera.

Última modificación: martes, 13 de setembro de 2016, 11:39 AM