TEMA 6: RESTAURACIÓN

1. O RÉXIMA DA RESTAURACIÓN: réxime liberal-conservador, non democrático.
• FUNDAMENTOS
o Constitución conservadora 1876
o Coroa como poder moderador “monarquía constitucional doutrinaria”
o Quenda pacífica: liberais vs. Conservadores.
o Transaccionismo
• CARACTERÍSTICAS:
o Monarquía constitucional doutrinaria
o Rexime oligárquico e clerical
o Rexime non democrático
o Réxime pseudoparlamentario
o Estado invertebrado e débil
o Poder nas clases privilexiadas
o caciquismo
o marxinación da oposición (carlistas, republicanos, socialistas, nacionalistas, obreiristas
• VANTAXES
o Acceso o poder de todos os grupos burgueses
o Exclusión grupos populares
o Estabilidade
o Xiro conservador vs democracia.

2. ALFONSO XII 1875-1885
o Constitución de 1876: Serrano, conservadora, consensuada, ata 1923.
o Establecemento dun estado unitario:
• Abolición privilexios forais vascos 1876
• Control dos concellos pola Lei Municipal de 1877
o Inicio da quenda: alternancia pacífica e manipulación electoral.
• Conservadores e Cánovas 1875-1881
• Liberais e Sagasta 1881-1884
o Pacificación do reino
• Terceira Guerra Carlista 1872-1876
• Guerra de Cuba 1868-1878 “Paz de Zanjón”
o Oposición: Republicanos:
• Federais: Pi y Margall
• Unitarios: Ruiz Zorrilla



3. REXENCIA DE MARIA CRISTINA “Pacto do Pardo” 1885-1902
o Reformas de Sagasta: Lei de Asociacións 1887, lei De Xuízos 1888, sufraxio universal 1890.
o Caciquismo:
o Problemas: folgas, xornaleiros, anarquistas, nacionalismos.
o Desastre do 98:
o Paz de París: Perda de Cuba, Filipinas, Guam e Porto Rico
o Consecuencias: incapacidade clases dirixentes.
o Rexeneracionismo: necesidade de renovar a vida política e social do país
o Xeración do 98: visión pesimista de España
o Oposición: republicanos: República, reformas, racionalismo. A Coruña “Uni´n Republicana”

4. ALFONSO XIII 1902-1931
o CARACTERÍSTICAS:
• Intervencionismo monárquico
• Descomposición partidos
• Papel do Exército
• Mantenemento fraude electoral e caciquismo
• Crecente contestación política
• Aumento conflictividade social
• Atentados anarquistas
• Correntes anticlericais
• Enfrontamentos con Marrocos
4.1 REFORMAS DENDE ARRIBA
o MAURA 1907-1910
• Lei de reforma electoral e artigo 29
• Fallida lei de Administración local “mancomuniaddes provinciais”
o SEMANA TRÁXICA 1909
• Cuestión colonial: derrota Barranco do Lobo
• Movilización reservistas
• Folga xeral de Barcelona 1909
• Represión: fusilamentos de Montjuic, Francisco Ferrer.
• Maura NON
o CANALEJAS 1910-1912
• Lei do cadeado 1910: vs. Novas ordes relixiosas
• Lei de mancomunidades 1911: mancomuniade Catalá de 1914-1923
• Lei de recrutamento 1913: servicio militar obrigatorio

4.2 QUEBRA DO SISTEMA: CRISE 1917
o CRISE MILITAR: XUNTAS DE DEFENSA MILITAR= DEBILIDADE PODER CIVIL VS. MILITAR
o CRISE POLÍTICA: Asemblea extraordinaria de cataluña 1917
o CRISE SOCIAL: folga xeral de 1917

4.3 QUEBRA DA QUENDA E DA MONARQUÍA CONSTITUCIONAL
o DEBILIDADE DOS GOBERNOS: inestabilidade, “gabinetes de concentración”, suspensión garantías constitucionais.
o CONFLICTIVIDADE SOCIAL: maior afiliación sindicatos, fame de terras andaluza e pistolerismo.
o ACTIVIDADES REPUBLICANAS: Pablo Iglesias parlamentario 1910, republicanismo galego.
o MOVEMENTOSNACIONALISTAS E REXIONALISTAS: PNV, Lliga Rexionalista, Irmandades de Fala.
o O DESASTRE DE ANNUAL: Abd el Krim e Expediente Picasso.
o SOLUCIÓNS:
o DEMOCRACIA non
o DITADURA= Primo de Rivera


5. PRIMO DE RIVERA: réxime autoritario, populista e paternalista.
a. Contexto internacional de crise do sistema liberal e da democracia, xurden os autoritarismos, crise de posguerra ata 1924 e despois crecemento mundial xeralizado.
b. O 13 de setembro de 1923 ten lugar o Golpe de Estado aceptado por Alfonso XIII
c. Oposición: nacionalistas, republicanos, movemento obreiro, intelectuais…
5.1. DIRECTORIO MILITAR 1923-1925: solución de problemas
 REXENERACIÓN DA VIDA POLÍTICA
- Acabar co caciquismo
- Suspensión da constitución
- Se crea a Unión Patriótica
 ESTABLECEMENTO DA ORDE PÚBLICA
- Controlar o movemento obreiro
- Restricción das liberdades e persecución das organización obreiras
- Extensión do SOMATEN
 DEFENSA DA UNIDADE DA PATRIA
- Defender a unidade de España
- Exaltación dos simbolos nacionais
- Represión e prohibición dos nacionalismo e dos seus simbolos
 FIN DA GUERRA DE MARROCOS
- Conseguir o dominio do protectorado marroquí
- Victoria sobre Abd el Krim tras o desembarco de Alhucemas 1925
5.2. DIRECTORIO CIVIL 1925-1930
 POLÍTICA: reforzo do executivo
- Unión Patriótica
- Asamblea Nacional Consultiva: proxecto de Constitución de 1927
 ECONOMÍA: nacionalismo económico
- Intervencionismo do Estado
- Nacionalismo económico (corporativismo autoritario): obxectivo mellorar e modernizar España
- Desenvilvemento das industrias nacionais
- Política de infraestruturas
 SOCIEDADE: política social corporativa
- Ilegalización do obreirismo sindical
- Creación da Organización Corporativa do Traballo 1926
- Lexislaxión laboral: Código do traballo 1926
- Medidas sociais: distribución de comida, roupa, construcción de casas baratas…
BALANCE: CRECEMENTO PERO SEN SOLUCIONAR OS PROBLEMAS DE FONDO (PROTECCIONISMO, AGRICULTURA…). Beneficiarios: burguesía terratenente, financeira e industrial.

5.3. OPOSICION E CAÍDA DO RÉXIME:
 OPOSICIÓN: partidos políticos, nacionalismo, movemento onreiro, militares, estudantes, intelectuais….
 CAÍDA: falta de apoyos e dimisión de Primo de Rivera o 30 de xaneiro de 1930
5.4. FIN DA MONARQUÍA 1930-1931
 DÁMASO BERENGUER “a dictablanda”:
- Intentará volver o sistema de 1876
- Lentitude nas actuación e aumento da oposición a monarquía
 XOÁN BAUTISTA AZNAR
- Convocará eleccións municipais para o 12 de abril de 1931
- Triunfan os republicanos e o 14 de abril proclámase a II República.
 PACTO DE SAN SEBASTIÁN
- Agosto 1930: reunión da oposición en San Sebastián co obxectivo de derrocar a monarquía, garantir a liberdade política e relixioza, convocar eleccións…
- Fracaso dos intentos militares (Xaca e Madrid) e vitoria nas elección de 1931.



6. NACIÓN E NACIONALISMO
a. NACIÓN: a idea de nación española xurde con Napoleón
b. NACIONALISMO:
i. NACIONALISMO ESPAÑOL:
- CONSERVADOR: a nación española e froito da Historia (Cánovas), defenden a Coroa, o catolicismo, a unidade e centralización de España…
- LIBERAL-DEMOCRÁTICO: a nación e froito da vontade dos individuos (Pi i Margall), defenden a democracia, os dereitos e liberdades, o laicismo, a descentralización …
ii. NACIONALISMOS PERIFÉRICOS:
- Contrarios ao centralismo do liberalismo español
- Defenden a particularidade propia e o dereito de autonomía
- Xorden como mocementos culturais de recuperación da lingua e das tradicións
- Afianzan o seu carácter político e a súa influencia tras a crise do 98
c. REXIONALISMOS E NACIONALISMOS
i. CATALÁN
- Comeza coa Reinaxença cultural
- Adquirir carácter político con Valentín Almirall e a Lliga Regionalista.
- O seu triunfo será a aprobación do Estatuto Catalán de 1932
ii. VASCO:
- É una reacción á supresión do sistema foral
- A figura máis importante é Sabino Arana, fundador do PNV
- Será un nacionalismo independentista que defenda as tradicións.
iii. GALEGO
- Vinculado a denuncia da pobreza da rexión e ó movemento cultural do Rexurdimento.
- Non adquire carácter político ara o século XX.
- Tendrá gran importancia na II República con o Partido Galeguista e a ORGA, conseguíndose a aprobación do Estatuto Galego (ainda que non a súa aplicación).


Última modificación: martes, 13 de setembro de 2016, 11:39