5. Consecuencias da II Guerra Mundial

Pirámide de poboación rusa (1965)

Un conflito das enormes dimensións da Segunda Guerra Mundial tivo, como é lóxico, consecuencias moi importantes para a historia contemporánea.

  • Desde o punto de vista demográfico, a guerra causou máis de 50 millóns de mortes, sendo as áreas máis afectadas Europa oriental (destacando países como a URSS, Alemaña e Polonia) e China. Boa parte das vítimas corresponden á poboación civil, que se viu  moi afectada pola xeneralización de tácticas militares como os bombardeos masivos ou a persecución de xudeus e minorías étnicas por parte do nazismo. Como se pode ver na imaxe da dereita, as consecuencias demográficas deixaron a súa pegada durante décadas nos países máis afectados.

  • Desde o punto de vista económico, a guerra supuxo a orientación de toda a economía dos contendentes a atender as demandas bélicas. Ao remate da contenda, arredor do 50% da capacidade produtiva de Europa e Xapón desaparecera como consecuencia directa da guerra, xa que as infraestruturas industriais máis importantes e cidades coma Hiroshima, Nagasaki, Stalingrado, Dresde, Varsovia, Rotterdam (na imaxe inferior), Berlín, etc. foran completamente arrasadas. A agricultura tamén se viu negativamente afectada, o que causou desabastamento, fame e enfermidades. Porén, a economía de países que non experimentaran directamente a contenda no seu territorio, como Estados Unidos, Canadá ou Australia asistiu a un crecemento debido as exportacións a unha Europa devastada. A hexemonía económica estadounidense consolídase na posguerra mundial.

  • Desde o punto de vista científico e tecnolóxico, a guerra acelerou innovacións no sector armamentístico, pero tamén no conxunto da ciencia e da tecnoloxía, desenvolvendo avances como o radar, mecanismos informáticos, produción masiva de medicamentos, xeneralización de novas fibras téxtiles...  O símbolo do avance científico é a bomba atómica, que marca o comezo dunha nova era na que a capacidade destrutiva acadada polo ser humano pode poñer en perigo a súa propia supervivencia como especie. O uso das innovacións científicas e tecnolóxicas cunha orientación bélica ou xenocida provocou unha crise filosófica e moral polos seus devastadores efectos.

Rotterdam tralos bombardeos de 1940

  • Desde o punto de vista político, a Segunda Guerra Mundial vai poñer de manifesto a debilidade das potencias imperialistas europeas (Gran Bretaña e Francia), o que fomentará os movementos de independencia das súas colonias ao longo da segunda metade do século XX.  A debilidade política de Europa contrasta co xurdimento de dúas superpotencias: Estados Unidos e a Unión Soviética. Tras vencer na guerra, comezarán progresivamente un enfrontamento ideolóxico a gran escala encabezando, respectivamente, o bloque occidental/capitalista e o bloque oriental/comunista na denominada Guerra Fría. Este conflito, que debe o seu adxectivo a que non chegaron a unha confrontación directa, condicionará totalmente as relacións internacionais na segunda metade de século.

Coa finalidade de artellar un espazo para a diplomacia, a Sociedade de Nacións substituirase pola Organización das Nacións Unidas (ONU)