ANM 2. Os instrumentos

Que é? Idiófonos

Percutidos

 

Charrasco: cun mastro longo e un bastidor de madeira cheo de ferreñas, amais dun cable. Tócase golpeando co instrumento no chan, e o serrón (pau dentado)  golpea ou roza no cable.
É propio da terra da Ulla, entre Pontevedra e A Coruña, onde se asociaba coa música do Nadal e o Entroido.

 Lata de pemento: empregáronse tanto latas de pementón coma de carburo, gas que se usaba para que funcionase o candil. Propio da Limia Baixa e noroeste de Ourense (Cea, Beariz, Avión...). Era común que as tocasen as mulleres. Acompaña co seu ritmo o canto e o baile.

 Tixola: tamén denominada cazola ou co seu castelanismo, sartén. Tocábase no sur da provincia ourensá. Acompaña o canto batendo no mango _que se coloca cara ao ombreiro_ e na cunca da tixola cunha chave, culler ou garfo metálicos.

Ademais, téñense empregado máis utensilios da cociña, coma os testos das potas, morteiros e pratos.

Sacho: tamén chamado sacha, aixada, ligoña ou legón.

Os apeiros de labranza usábanse nos descansos dos traballos do agro ou para celebrar que se acababa a faena do día.
Tócase o ritmo cunha pedra. No surleste pontevedrés, no Condado e a Paradanta conservaron o seu uso con este costume. Ao acabar un rego, a persoa ou grupo botaba a aña , é dicir, cantaba marcando a fin do seu traballo. No remate, un home levando un ramo de loureiro adornado ía bailando con cada sachadora.

Nas terras de Viana e en Trives (Ourense) as partes metálicas dos sachos e das gadañas tócanse canda aos tambores nos folións de Entroido.

Ademais, empregábase a fouce (moitas veces batendo co testo das potas) e a gadaña

Ferriños: triángulo de ferro que se pendura dunha man mentres coa outra se toca cunha pequena baqueta metálica. Tamén chamados ferros.