De entre os titulos de literatura infantil e xuvenil editados no 2007 e 2008, profesorado con ampla experiencia no trato con libros e pequen@s lectores,  fixo unha selección (a petición da Asesoría de bibliotecas escolares) dos que poderían considerarse imprescindibles.  Velaquí esta Selección de libros imprescindibles para infantil e primaria (fición)

E para manter actualizada a sección de materiais informativos (ou de consulta, coñecemento...) estoutra selección de títulos axeitados ao alumnado destas idades: Imprescindibles-Informativos para ensino infantil e primario. (Neste caso, o campo "idade" debe entenderse como "a partir de", é dicir, textos que xa poderían ser consultados, sequera parcialmente ou con axuda,  por lectores a partir de "3-6 anos", por exemplo.)

Achégase un novo 8 de marzo necesario. Os centros educativos están xa a traballar na temática propia desta data: presencia da muller na sociedade, valores de igualdade, coeducación, xustiza social... Os equipos das bibliotecas escolares galegas, contextualizando, ofertan actividades de educación documental/ALFIN de gran interese. Obxectos de aprendizaxe que aúnan a formación de alumnas e alumnos en tanto que seres sociais, e a súa educación en habilidades de acceso, uso e produción de información.

• CEIP Milladoiro, de Malpilca (A Coruña)
• CEIP de Andrade, Pontedeume (A Coruña)

Seguen os centros a ofertar actividades de educación  no uso da información asociadas á figura de Charles Darwin, quen pola súa biografía e pola súa obra "dá moito xogo". Desde o IES Ribeira do Louro, de Porriño, remítennos este "xogo" de busca documental. Agradecemos esta información e a xenerosidade de poñer estes materiais a disposición de toda a comunidade "bibliotequera".

E no IES de Sanxenxo, no contexto do Plan anual de lectura 08/09, o Departamento de Ciencias da Natureza elaborou este boletín especial Darwin.

Unha das fórmulas para integrar ao alumnado na xestión e dinamización da biblioteca escolar, avanzando así  na súa formación en tanto que usuarios da biblioteca, e favorecendo a súa participación, é a de  formar equipos de colaboradores. Cómpre que este alumnado reciba unha formación básica e, despois, actuará baixo a dirección do profesorado da biblioteca escolar. Pero a súa colaboración non se debe desdeñar e os resultados respecto da implicación deste alumnado nas actividades de busca de información ou de animación á lectura son o suficientemente interesantes como para telos en conta. Velaquí exemplos de guías para axudantes da biblioteca, que poden resultar de interese para fomentar esta participación e garantir enha eficacia mínima.

• CEIP Humberto Juanes, de Nigrán: Axudante de biblioteca. Guía 2008/2009
• CEIP  Milladoiro, de Malpica: Guía para axudantes da biblioteca escolar.

Xa está iniciado o ciclo do Entroido e xa as bibliotecas escolares, en colaboración cos equipos de normalización lingüística andan a programar actividades relacionadas coa tradición destas datas. É tempo tamén para investigar e aprender a usar a información. Con esa finalidade, desde o CEIP Mestres Goldar, de Vigo, achégannos esta "caza do tesouro" para saber algo máis sobre o entroido. Esta actividade está pensada para 3º ciclo de Primaria e 1º ciclo de ESO. Incorporan ademais un exercicio de "autoavaliación"

E desde o CEIP de VIDE, en As Neves (Pontevedra), unha escola unitaria integrada no Plan de mellora de bibliotecas escolares, dan a coñecer esta guía de recursos sobre o entroido, especialmente destinado ao alumnado de educación infantil e ás súas familias. 

Neste ano 2009 vaise falar moito de Charles Darwin nas bibliotecas escolares galegas. Xa son moitas as que están desenvolvendo actividades arredor da súa obra. A modo de exemplo, o IES As Mariñas de Betanzos, xa ten varias entradas no seu blogue animando a coñecer a vida e a obra de Darwin, a través de libros e outros materiais presentes na biblioteca e na Rede. Tamén invitan a xogar nun "pasapalabra evolucionista" ben interesante.

O IES Vilalonga, de Sanxenxo, pola súa parte, elaborou unha guía de lecturas recomendadas  .

A Biblioteca Escolar Digital, da Fundación Germán Sánchez Ruipérez en colaboración con outras institucións, proponnos unha viaxe a través da obra deste naturalista, con actividades para Primaria, ESO e Bacharelato, nunha das súas "maletas del conocimiento"

Una ano máis, as bibliotecas escolares constitúense en espazos de sensibilización, de aprendizaxe cidadá, de convivencia e de traballo colaborativo. Nestes últimos días dun xaneiro atroz (Gaza xa está a desaparecer das páxinas dos xornais....sen que nada mude nin mellore), os centros educativos son fervedoiros de actividade arredor dos temas da Paz, a convivencia, a solidaridade, a xustiza... os valores que lle son propios á educación que mereza tal nome.

Os días 22 e 23 de xaneiro celebrouse en Vilanova i la Geltrú (Barcelona) o II Seminario: Biblioteca, aprendizaje y ciudadanía. Prácticas y experiencias de alfabetización informacional, tres anos despois do I Seminario ALFIN, celebrado en Toledo, e que dera lugar á Declaración de Toledo sobre Alfabetización Informacional. Nesta ocasión, ademáis do Ministerio de Cultura, organizaba o Col-legi oficial de Bibliotecaris-Documentalistes de Catalunya e o Departament de Cultura i Mitjans de Comunicació de la Generalitat de Catalunya. Alí estiveron tamén as bibliotecas escolares galegas.

Nas conclusións do seminario podemos ler un apartado dedicado á articulación de ALFIN (alfabetización informacional) no contexto escolar:

Desde a Biblioteca Escolar do CEIP Mestre Martínez Alonso (Mos, Pontevedra) achégannos unha proposta excelente para avanzar na educación documental  do alumnado. Esta webquest: xaneiro, mes da paz, está pensada, segundo o equipo da biblioteca, para 2º/3º ciclo de primaria, pero nalgúns centros tamén a van empregar para 1º ciclo de ESO. Agradecemos a xenerosidade do profesorado que comparte este recurso co resto das bibliotecas escolares, nunha dinámica de traballo absolutamente contextualizada no tempo e na realidade máis brutal.

O 30 de decembro de 2008 foi publicada no Portal Educativo a orde de resolución da convocatoria de CLUBS DE LECTURA en centros de ensino secundario públicos galegos, para o curso 2008/2009. En total, reciben asignación 148 clubs de lectura.

Pódese acceder aos blogues dalgúns destes clubs, así como ao "banco" de libros, ou espazo para o intercambio de lotes entre os diferentes centros, nos seguintes enderezos:

• LER EN MANCOMÚN
• LIBROS A EITO

Se onte, día 15 de decembro, catro bibliotecas escolares galegas - o CEIP A Ponte, de Lugo, CEIP San Martiño, de Pontevedra, CEIP Milladoiro, de Malpica e o IES Marqués de Suanzes, de Ferrol - recibían de mans da ministra de Educación os premios nacionais de boas prácticas para a dinamización e innovacións das bibliotecas escolares, correspondentes ao ano 2007, hoxe publícase no BOE a orde pola que se resolve o concurso nacional correspondente a este ano 2008 que remata. Nesta ocasión son tres as bibliotecas escolares de centros galegos recoñecidas polo seu traballo:

• IES CARLOS CASARES, de Viana do Bolo (Ourense) (2º premio, 9.000€)
• IES Afonso X o Sabio, de Cambre (3º premio, 6.000€)
• Colexio La Salle, de Santiago de Compostela (3º premio, 6000€, modalidade centros concertados)

Parabéns a todas as comunidades educativas galardoadas, e moi especialmente, ao profesorado que está a facer eficaces uns recursos educativos de primeira liña para unha maior calidade do ensino.

Chega decembro e nas bibliotecas escolares continúan a ser fonte na que beber para quen ten gana de ler e sede de coñecemento. Estannos a chegar as novas recomendacións de lectura para este tempo de inverno, guías para unha lectura de calidade. Agradecemos o traballo dos equipos das bibliotecas que poñen as súas estudadas seleccións ao servizo de tod@s, e felicitamos por este traballo que favorece a formación do alumnado como lectores e lectoras e, ao tempo,  facilita a implicación das familias no labor de difusión do hábito da lectura. Velaquí algúns exemplos:

Seica o fenómeno dos clubs de lectura nos institutos galegos está a chamar a atención en Madrid. O luns 8 de outubro, no telediario da primeira, falouse de libros, de rapaces  que len, de clubs de lectura,  de bibliotecas escolares... púxoselle imaxe e voz a un feito incontestable: a existencia de mozas e mozos que disfrutan lendo, de profesionais que non escatiman esforzos porque cren no que fan, de pais e nais que se reunen para falar de libros na biblioteca escolar na que tamén disfrutan os seus fillos e fillas.

O club de lectura Balbordo representaba, nesta ocasión, a todos os clubs de lectura que nestes momentos están a funcionar nos institutos galegos. Parabéns a todos e todas!!

En datas recentes déronse a coñecer na Rede dous novos recursos electrónicos de grande interese para as bibliotecas escolares:

•  A Biblioteca Escolar Digital, posta en marcha pola Fundación Germán Sánchez Ruiperez
• Europeana, a biblioteca multimedia en liña da Unión Europea.

Por outra parte, as bibliotecas escolares que estean integradas no Proxecto Meiga teñen ao seu alcance, grazas aos acordos entre as Consellerías de Educación e Cultura da Xunta de Galicia,  diversos recursos electrónicos de acceso restrinxido. Para acceder a eles, só é necesario ingresar a través da páxina da Rede de Bibliotecas de Galicia, co número de lector da biblioteca escolar correspondente e nome ou apelidos do lector ou lectora como contraseña.

Neste mesmo portal do sistema bibliotecario galego existe un apartado de recursos electrónicos dispoñibles na Rede seleccionados, en función do seu interese informativo e pedagóxico, por un grupo formado por bibliotecari@s  da rede de bibliotecas públicas e da rede de bibliotecas escolares de Galicia. 

Desde o IES As Mariñas, de Betanzos (A Coruña), achégannos este material destinado á educación documental do alumnado, en JCLIC.

Agradecemos a difusión deste traballo que, sen dúbida, pode ser útil para o resto das bibliotecas escolares galegas.

Esta mañá de novembro a biblioteca do CEIP Bispo Guerra Campos recibiu a visita da Conselleira de Educación do goberno galego e da responsable do Ministerio de Educación, nun acto académico destinado a poñer en valor as bibliotecas escolares, tomando como escusa a sinatura da addenda 2008 ao convenio para a mellora das bibliotecas escolares polo que, desde o ano 2006, veñen colaborando ámbalas dúas administracións.

A TVG fíxose eco deste acto, ao que acudiron numerosas autoridades educativas e civís, que tiveron ocasión de escoitar (acaso por vez primeira algunhas delas, de forma tan específica) discursos centrados na importancia das bibliotecas escolares para unha educación de calidade e na educación lectora do alumnado. Estiveron presentes, ademáis do profesorado do centro anfitrión,  profesorado dalgunhas bibliotecas do "Plan de mellora de bibliotecas escolares" e, tamén, as asesoras  de bibliotecas escolares, tanto dos servizos centrais da consellería como da rede de centros de formación do profesorado. Os momentos finais do acto serviron para un encontro informal con todos estes profesionais que veñen traballando a prol da renovación e a visibilidade das bibliotecas escolares galegas, así como a dignificación do profesorado que as xestiona e dinamiza.

Un ano máis as bibliotecas escolares galegas demostran que son espazos educativos, espazos para a aprendizaxe, conectados á vida e, neste caso, á máis cruel realidade. Porque aínda é necesario lembrar cunha data no calendario civil que hai inxustiza e desigualdade e unha violencia soterrada e claramente manifesta contra as mulleres (en números contantes en sonantes) da que todos e todas somos responsables, é polo que nestes días son moitas as bibliotecas que programan actividades destinadas a mellorar o coñecemento deste problema  de saúde social entre a comunidade educativa; moitas as bibliotecas que achegan informacións e documentos para a súa análise; moitas as bibliotecas que amosan os traballos do alumnado arredor destes temas de "educación en valores". Os blogues das bibliotecas escolares galegas amosan informacións e traballos diversos que chaman a un compromiso necesario. Velaquí algúns exemplos:

No mes de outubro de 2008 tiveron lugar en Santiago de Compostela os II Encontros de bibliotecas escolares de Galicia, baixo o lema BIBLIOTECAS PARA LER E APRENDER. O groso do programa estaba adicado á presentación de experiencias de centros educativos arredor de tres temas fundamentais: os proxectos lectores de centro, a educación documental e a integración dos recursos da biblioteca  no desenvolvemento do currículo. Nos seguintes enderezos pódese ter acceso aos materiais presentados nas diversas comunicacións, así como outras informacións de interese relacionadas co contido dos encontros.

O venres 31 de outubro vén de ser publicada no Portal Educativo a convocatoria pola que se incentiva o funcionamento de clubs de lectura en centros que matriculan alumnado de ensino secundario, formación profesional ou ensinanzas de réxiime especial, para o curso 2008/2009.

O prazo de presentación de proxectos remata o 18 de novembro.

O sábado á noitiña, cunha interpretación das conclusións en clave de clown, remataban os II Encontros de bibliotecas escolares de Galicia, que reuniron ao longo da tarde do venres e todo o sábado a uns 970 profesores e profesoras de toda Galicia integrantes, maioritariamente, dos equipos de biblioteca dos centros non universitarios, ademais doutro profesorado interesado neste ámbito.

A conferencia de peche, a cargo de Antonio Basanta Reyes, baixo o título "A primeira biblioteca", emocionou, divertiu e incitou á reflexión sobre diversos aspectos da lectura e das bibliotecas, a un profesorado que seguiu con interese as 26 experiencias presentadas por centros educativos e as conferencias dos expertos en ámbitos como a investigación sobre os procesos da lectura (Isabel Solé), a biblioteca escolar e a súa contribución ao desenvolvemento do currículo (José García Guerrero) ou os proxectos documentais integrados e a Alfabetización Informacional (Rosa Piquín).

A organización estivo a cargo da Asesoría de Bibliotecas Escolares, en colaboración cos asesores e asesoras deste ámbito dos distintos centros de formación e recursos.

A profesora catalana Glòria Durban comunícanos que vén de actualizar a súa páxina persoal, bibliotecaescolar.info, referencia imprescindible para o traballo na biblioteca escolar e moi especialmente no ámbito da educación documental/ALFIN. Reproducimos a súa explicación:

Baixo o lema BIBLIOTECAS PARA LER E APRENDER vanse celebrar en Santiago de Compostela (Palacio de Congresos, 17-18 de outubro) os II ENCONTROS DE BIBLIOTECAS ESCOLARES DE GALICIA, dirixidos ao profesorado galego interesado e involucrado na xestión e dinamización das bibliotecas escolares.

O prazo para matricularse remata o 30 de setembro e deberá facerse a través da aplicación informática FPROF, do Servizo de Formación do Profesorado.

Nesta ocasión, o groso das intervencións servirán para coñecer experiencias moi concretas de bibliotecas escolares en plena actividade. Intervirán tamén Isabel Solé, José García Guerrero, Rosa Piquín e Antonio Basanta.

Programa

Cadro de experiencias presentadas

Está a chegar aos centros o CARTEL editado neste inicio do curso 2008/2009 pola Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa (Asesoría de Bibliotecas Escolares), coa finalidade de lembrar a importancia da biblioteca escolar como instrumento necesario e imprescindible ao servizo das aprendizaxes no centro.... de todo tipo de aprendizaxes: a lectura comprensiva de textos diversos en soportes tamén diversos, o uso crítico (e máis ético) de fontes informativas diferentes, a produción de información propia, a elaboración de traballos documentais en función das necesidades xeradas desde as distintas áreas e materias, o ser lector... unha biblioteca que dá servizo a profesorado e alumnado, tamén cando se pode,  ao resto da comunidade escolar... unha ferramenta no traballo por competencias que os novos currículos-LOE apoian decididamente.... é dicir, un auténtico servidor central.

O cartel está ilustrado por Manuel Lariño; continúase así unha liña de traballo con debuxantes galegos que se iniciara co programa de fomento da lectura Hora de Ler, no ano 2006, nun intento de potenciar a presenza da ilustración no contexto educativo e procurando a visión destes autores respecto do mundo da lectura e das bibliotecas.

No DOG do 5 de setembro aparece publicada a Orde de 28 de agosto de 2008 pola que se resolve a convocatoria do Plan de mellora de bibliotecas escolares para o curso 2008-2009. Incorpóranse ao PLAMBE 70 novos centros. Trala baixa por propia vontade de tres centros, son xa 224 bibliotecas escolares as que integran a rede.

Publicado no Portal Educativo da Consellería de Educación.

A nova materia de 1º de ESO, Proxecto Interdisciplinar, é unha boa ocasión para que a biblioteca escolar, cos seus recursos e o apoio dos seus responsables, amose toda a súa potencialidade nos centros de ensino secundario. Desde o IES Río Cabe, de Monforte de Lemos, Beatriz González convídanos a coñecer un destes proxectos, apoiado pola biblioteca escolar:

"Mándovos un enlace á entrada do noso blog  onde podedes ver o traballo dos alumnos do Proxecto Interdisciplinar co profesor de Plástica do centro (Manuel Sánchez). Tamén colaboramos dende a Biblioteca posto que no 1º trimestres fixemos con eles (na Biblioteca) a formación de usuarios, no segundo aprenderon a facer un traballo de investigación (proporcionámoslles material). No último trimestre centráronse no Guernica. A montaxe do vídeo é de M. Luz Paramio. Penso que o resultado é magnífico.  Quedamos impresionados cando o venres,espontáneamente, os rapaces empezaron a aplaudir cando viron no blog o resultado do traballo."

http://bibliocabe.blogspot.com/2008/06/proxecto-interdisciplinar.html

E outro excelente exemplo do mesmo centro:

http://bibliocabe.blogspot.com/2008/06/proxecto-interdisciplinar-ii.html