Inicio

Educación documental

Maio, mes das Letras: Xosé María Díaz Castro - I

 

Un ano máis, o alumnado do CPI dos Dices (Rois, A Coruña), baixo a dirección de Luís Aldegunde, achéganos o seu telexornal dedicado á figura que concita todas as miradas no mes das Letras Galegas, neste 2014 o poeta Xosé María Díaz Castro. Estes "informativos"son un bo exemplo de "proxecto" parara a educación informacional e mediática do alumnado: ten como obxectivo a realización dun "produto audiovisual" e o proceso esixe un importante esforzo de planificación, documentación e posta en práctica de habilidades e competencias clave, entre outras, de comunicación lingüística e de competencia dixital e de uso e tratamento da información. 

 


Xosé Mª Díaz Castro foi motivo xa de estudo por parte do alumnado do IES Poeta Díaz Castro, de Guitiriz, neste documental que contribuíu, sen dúbida, á proclamación deste poeta como referente para a conmemoración do Día das Letras Galegas do ano 2014.

A biblioteca debuxada

 

Desde o CPI Dr. López Suárez, de Friol (Lugo) chéganos este plano-debuxo da biblioteca do centro, con moita información sobre os recursos e as posibilidades que esta ofrece á comunidade educativa. Parabéns!

Pódese ver con máis detalle AQUÍ 

 

 

 

 

 

Os ecosistemas da Terra. Un traballo documental en 5º de Primaria


 

Desde a biblioteca do CEIP Milladoiro (Malpica de Bergantiños, A Coruña), chéganos información sobre o traballo que estiveron realizando as alumnas e os alumnos de 5º curso de Primaria, dentro do proxecto "Os Ecosistemas da Terra". "Trátase dun traballo documental que puideron escoller presentar en papel ou presentación electrónica. Tiveron catro semanas para elaboralo. O deseño incluía descriptores da competencia de CM, linguística (texto expositivo e exposición oral, diversos tipos de lectura...), tratamento da información e autonomía persoal. O traballo, unha vez finalizado, tivo que ser exposto oralmente ao resto do grupo así como recibir a avaliación deles."

No blogue do alumnado de 3º ciclo, insertado no blogue da biblioteca, podemos ver as distintas presentacións elaboradas no contexto deste traballo: unha labor seria de educación para a competencia informacional e para unha aprendizaxe significativa.

A biblioteca, un espazo para a ciencia



O profesorado das áreas de ciencias ten na biblioteca escolar un aliado esencial para motivar ao seu alumnado, e para ofrecer fontes alternativas ao libro de texto: recursos variados, actualizados, motivadores, imprescindibles para contrastar a información; recursos electrónicos seleccionados, acceso a fontes diversas e plurais. Pero a biblioteca é tamén unha plataforma para a difusión dos traballos de investigación do alumnado.

Nesta ocasión, a biblioteca do IES Alexandre Bóveda (Vigo) é escenario para a presentación dun "concurso" de maquetas realizadas polo alumnado de ESO na materia de Bioloxía. E velaquí o vídeo que documenta este importante momento para o alumnado: o de explicar o "produto" dun proxecto. Detrás da maqueta hai horas de investigación, explicacións, estudo, deseño, colaboración e aprendizaxe. Saber expoñer o traballo, neste caso unha maqueta, ao resto dos compañeiros, é tamén unha práctica necesaria porque en tempos da sociedade da información as habilidades orais, lonxe de quedar superadas, constitúen unha das ferramentas máis poderosas para moverse no ámbito persoal, académico, laboral, social e cidadán. 

Recursos electrónicos na biblioteca escolar

 

Unha das funcións máis importantes da biblioteca escolar é a de seleccionar recursos electrónicos en función das necesidades do centro, sempre ao servizo do desenvolvemento do currículo e a formación de lectores competentes. Estes recursos deben estar clasificados cun estandar, como a CDU, e dispoñibles para toda a comunidade educativa (por exemplo, a través do blogue da biblioteca escolar, integrado así mesmo na páxina web do centro). 

Nno blogue da biblioteca do CPI Luís Díaz Moreno (Barralla, Lugo) atopamos unha sección titulada Recursos CD, na que aparecen recollidos unha importante cantidade de espazos web e materiais, seleccionados e clasificados segundo os distintos apartados da CDU, e tamén, dispoñibles para tod@s. Un bo exemplo, sen dúbida. 

Cómprenos agora establecer un sistema para integrar nun só espazo os recursos seleccionados por distintas bibliotecas, co fin de rendabilizar esforzos e aproveitar todos a enerxía posta nestas actividades. Niso andamos. 

Formación de usuarios básica (pero esencial)


Vídeo sobre a CDU realizado pola biblioteca do IES A Xunqueira II, de Pontevedra, e empregado nas primeiras sesións de formación de usuarios.

30 de xaneiro: Día escolar pola Paz e a Non Violencia nas bibliotecas escolares

Chega xaneiro ao seu fin pero antes unha data no calendario civil cunha gran potencialidade educadora: O Día Escolar da Non Violencia e a Paz, que se celebra en España desde 1964, e á que se foron sumando múltiples asociacións e colectivos que traballan pola Cultura de Paz, entre eles o Seminario Galego de Educación para a Paz.  As bibliotecas escolaresacollen esta data nas súas programacións, programan actividades e recompilan recursos que poñen ao servizo das súas comunidades educativas e, a través de internet, dispoñibles para toda a cidadanía:

10 de decembro, Día dos Dereitos Humanos

Desde a biblioteca do CEIP A Maía, de Ames (A coruña) chéganos esta presentación sobre Nelson Mandela, unha boa forma de homenaxear á figura deste home que hoxe despide o mundo entre declaracións diplomáticas, alardes informativos e sentimento desbordado, mentres os dereitos humanos polos que el sempre traballou seguen pendentes para moitos miles de persoas en todos os recunchos da terra. É unha boa maneira tamén de lembrar, neste 10 de decembro, que se pode construír aínda unha sociedade xusta coa urdimbre que ofrece a Declaración Universal dos Dereitos Humanos.
As bibliotecas escolares galegas estanse sumando a esta homenaxe a Nelson Mandela, con entradas nos seus blogues e actividades diversas nos centros. Velaquí algúns exemplos:

Axudantes da biblioteca, unha forma de adquirir competencias ALFIN

APRENDENDO A TRABALLAR CO "MEIGA" by Slidely Slideshow

Formar un grupo de colaboradores da biblioteca escolar é unha das fórmulas máis axeitadas para conseguir vincular o alumnado á biblioteca, aos beneficios e ás posibilidades da biblioteca escolar. Pero, ademais, cando ese grupo de colaboradores se forma a comezo de curso, e se responsabiliza de tarefas complexas como o préstamo de libros a través do programa informático, están adquirindo destrezas dixitais e de uso da información de gran interese. Velaquí o exemplo dunha sesión de formación "para aprender a usar o Meiga" na que participaron nenas e nenos de 3º ciclo de Primaria do CEIP Santiago Apóstolo, de Franza (Mugardos). Despois, estas nenas e estes nenos serán quen de realizar o préstamo aos seus compañeiros e compañeiras, pero sobre todo están aprendendo minimamente a manexarse cunha base de datos, a seguir un proceso, a identificar categorías, etc., etc.
Na meirande parte dos casos, o profesorado da biblioteca complementa estas sesións de formación cunha guía de colaborades ou axudantes. Podemos ver algúns exemplos

A lectura na axenda. Un exemplo desde o IES Antón Losada Diéguez (A Estrada)

Grazas ao traballo de colaboración entre a Biblioteca, o Club de lectura do centro "Os retelladores do galiñeiro" e o Departamento de Orientación, as mozas e mozos do IES Antón Losada Diéguez de A Estrada poden contar cunha estupenda axenda escolar e de lecturas. Esta axenda leva unhas recomendacións de libros e unhas citas para facer boca, todas elas arredor do tema "Africa diversa", un excelente traballo que aborda o centro este curso e que conta cun blogue específico: http://africanolosada.blogspot.com.es/
Este blogue, que leva por título "Africa diversa", pode convertirse nunha referencia para todos os centros que queiran abordar algún tipo de traballo sobre este continente, toda vez que no mesmo se vai recompilando unha boa selección de recursos de todo tipo (vídeos, textos, artigos, outros blogues...), todos destinados a amosar unha visión desprexuizada das xentes e da realidade africanas.

O kamishibai como instrumento para presentar os traballos de investigación

Desde o CEIP Condesa de Fenosa, de O Barco, chégannos estes dous vídeos que serven para amosar as posibilidades do teatriño xaponés á hora de que os nenos e nenas poidan presentar os seus traballos a outros compañeiros do centro.

 



Ler ciencia na biblioteca escolar do IES Eduardo Blanco Amor (Ourense)

LER CIENCIA NA BIBLIOTECA ESCOLAR on PhotoPeach


A biblioteca do IES Blanco Amor, de Ourense, aproveitou a data do 24 de outubro, Día da Biblioteca, e o cartel editado este curso pola consellería, para estimular a lectura científica entre o seu alumnado e para dar a coñecer á comunidade educativa os recursos informativos que ten á súa disposición. Esta exposición aproveitaba para difundir as posibilidades da biblitoeca escolar, da biblioteca municipal máis próxima así como da biblioteca nodal de Ourense. 

 

Tamén no IES Torrente Ballester, de Pontevedra organizaron unha exposición de materiais relacionados coas ciencias. Ver AQUÍ

A biblioteca escolar ofrece e ofrécese: "Atopa o teu libro"


As bibliotecas escolares, ademais de coidar a selección de materiais e recursos postos a disposición do alumnado, deben difundir estes materiais, facelos visibles, "chamar" a usalos. Velaquí un exemplo, en formato electrónico, desde o CEIP Víctor Sáenz, de Mazaricos (A Coruña), que aúna formación de usuarios e chamada reclamo para o uso da biblioteca escolar e das súas fontes informativas e de lecer. 

Educación dixita e astronomía: "Con brillo de cometa". Alfabetización informacional, desde o IES de Porto do Son.

 

Un recurso para a alfabetización informacional, ALFIN, para a formación do alumnado na adquisición da competencia denominada "tratamento da información e competencia dixital" nos actuais currículos. Trátase dunha ferramenta elaborada polo equipo de biblioteca do IES Porto do Son (Porto do Son, A coruña), como resultado dun Seminario Permanente no curso 2012/2013. 

Baixo o título: "Con brillo de cometa". Educación dixital e astronomía, ofrécennos un material que serve para iniciar ao alumnado de ensino secundario no mundo das fontes informativas, dos traballos de investigación, e aprenderlles a obter o máximo de rendemento dos recursos informativos existentes na biblioteca ou en internet. Contén múltiples recursos e informacións e pode accederse a través deste enlace (entrar como convidado na aula virtual).  Agradecemos a xenerosidade dos seus autores por poñelo a disposición da comunidade educativa.

Día da Arte Galega na Escola - A Mariña

 

A iniciativa do CEIP DE CERVO (Cervo, Lugo) varios centros da Mariña luguesa embarcáronse neste curso na celebración dun Día da Arte Galega na Escola, arredor do 1 de xuño, data na que se conmemora o nacemento de Luís Seoane. A intención última é a de coñecer pouco a pouco aos grandes artistas plásticos galegos e abrir a escola aos artistas locais, creando vínculos de colaboración coa cultura do medio máis próximo. 

Coma este ano, o 1 era sábado, pasaron a celebración para a primeira semana de xuño. Comezan a chegar as noticias sobre as actividades que están levando a cabo, que difundimos polo seu interese e por ser un exemplo de colaboración intercentros; amosan tamén as posibilidades que o medio ofrece para traballar contidos curriculares, pero tamén para a adquisición de habilidades e competencias básicas, como é a competencia cultural e artística. 

Investigando no máis próximo co apoio da biblioteca escolar


A comunidade educativa do CEIP A Sangriña (A Guarda, Pontevedra) están inmersa nun proxecto documental impulsado desde a biblioteca e baixo o título COÑECE O TEU POBO. A través do blogue da biblioteca podemos acceder ás crónicas sobre os traballos que andan a facer e tamén ver algúns dos materiais que entre todos, e como resultado das súas investigacións, van elaborando. Un traballo que aproxima ás nenas e aos nenos ao seu medio máis próximo e lles aprende a mirar e a sentir o pobo no que viven. O que debera ser, na nosa opinión, un proxecto obrigatorio para todos os centros, e que debera acometerse de forma periódica, polas súas posibilidades e pola urxencia de procurar a comprensión das claves de cada colectividade. Xogos antigos, lavadoiros, patrimonio relixioso, praza de abastos,peixe seco, casas indianas, redeiras... eses son os aspectos que escolleron desta vez para investigar e que, como se desprende das imaxes, ofrecen oportunidades de aprendizaxe e práctica de habilidades e competencias imprescindibles.

Roberto Vidal Bolaño: o teatro protagoniza as Letras Galegas 2013

A Real Academia Galega acordou dedicar o Día das Letras Galegas 2013 a Roberto Vidal Bolaño, autor, director, actor e escenógrafo, entre outras mil actividades que levou a cabo; home de referencia para o teatro, o audiovisual e a cultura galega en xeral. El mesmo defíníase como "un señor maior con sombreiro e bigote, que de xeito absolutamente irresponsable, persiste na estúpida teima de vivir por e para unha das profesións, hoxe en día, máis absurdas do mundo e sen embargo por iso máis grandiosas."

As bibliotecas escolares galegas iniciaron xa o seu labor de sensibilización, información e apoio ao profesorado dos seus respectivos centros, co fin de que o alumnado coñeza e goce da obra deste autor e procurando, tamén, que aprendan a amar a través das actividades, un xénero literario e unha expresión cultural esencial para unha sociedade democrática e unha poboación culta. Seleccóns de recursos, propostas de actividades, materiais para a busca documental, iniciativas para espertar o gusto polo teatro, comezan a difundirse. Velaquí algúns exemplos:

Outros recursos dispoñibles:

- Seminario Galán (Seminario Permanente do CEIP Galan, Oseiro-Arteixo): Roberto Vidal Bolaño

Telexornal Vidal Bolaño, desde o CPI dos Dices Rois


Os mozos e mozas do CPI dos Dice-Rois (Rois, A Coruña) remítennos o seu telexornal sobre a figura de Roberto Vidal Bolaño, adiantando xa o que serán os labores do Día das Letras Galegas. Trátase dunha actividade de documentación que se expresa finalmente en forma de "telexornal", unha iniciativa que se encadra perfectamente na formación para a competencia mediática e informacional, impulsada polos currículos actuais e recoñecida polas institucións educativas internacionais  como o gran reto para o sistema educativo dos próximos anos. Luís Aldegunde, o profesor que guía estes traballos no centro, realizou tamén un documental sobre Vidal Bolaño, que apoia as actividades para coñecer a este autor que poidan levarse a cabo nas bibliotecas escolares. Parabéns a todos e todas, e o noso agradecemento pola xenerosidade de poñer estes materiais a disposición de todos os centros. 

Mulleres galegas. IES Frei Martín Sarmiento (Pontevedra)

Desde a biblioteca do IES Frei Martín Sarmiento, de Pontevedra, chéganos esta presentación sobre MULLERES GALEGAS, froito dos traballos de investigación do alumnado de PDC de 4º Curso de ESO. A biblioteca como espazo de investigación e de apoio aos proxectos de aula.

Mulleres galegas from ies frei martin sarmiento on Vimeo.

8 de marzo: Día Internacional da Muller

O calendario civil continúa o seu andar e xa está chamando á porta o 8 de marzo, Día Internacional da Muller, unha das datas claves para avanzar na educación para igualdade, na formación de cidadáns e cidadás na procura dunha sociedade máis xusta.  As bibliotecas escolares achegan recursos e fan propostas de actividades, lideran iniciativas que permitan aos nenos e ás nenas, a mozas e mozos coñecer o mundo no que viven, coñecer a presenza da muller nos distintos ámbitos do saber e nos distintos momentos da historia. E sobre todo, re-coñecer a importancia e a influencia do traballo da muller nos diferentes ámbitos sociais do mundo no que eles viven e medran.

Algúns exemplos poden servir para ver a intensa actividade das bibliotecas escolares galegas nestes días previos ao 8 de marzo:

Un exemplo de programación moi sintetizada desde o CPI Vicente Otero Valcárce, de Carral: Para celebrar o 8 de marzo a nosa biblio propón un traballo de investigación ( e así poder practicar como utilizar efectivamente os buscadores). Fixemos unha recopilación de mulleres que destacaron, ou destacan, por diferentes motivos. adxudicamos unha a cada grupo. O alumnado fará un traballo de investigación e redactará unha biografía, incluíndo, de ser posible, unha fotografía. Unha selección dos traballos presentados servirá para que fagamos un libro que levará por título "Mulleres públicas" (traballando tamén a linguaxe sexista), e que pasará a formar parte dos fondos de producción propia. Ademáis Recibiremos  a visita de đúas mulleres, empresaria e cociñeira, que nos contarán a súa experiencia.

Outros recursos:

Aprender a buscar na rede. Un recurso para a autoformación e para a formación do alumnado. Un recurso ALFIN


Froito da xenerosidade e da colaboración de dúas profesoras, responsables das bibliotecas escolares dos seus centros, Olga Rodríguez, do CEIP Milladoiro, de Malpica, e Charo Sánchez-Gabriel, do IES Sánchez Cantón, de Pontevedra, podemos contar con este recurso de gran interese, e de gran calidade, para a formación ALFIN do alumnado: "Aprende a buscar na rede con eficiencia". Constitúe, así mesmo, unha ferramenta para a autoformación do profesorado como usuario da rede, e unha oportunidade para compartir coñecemento entre os distintos sectores da comunidade educativa. Agradecemos a estas dúas profesoras a difusión do seu traballo, en beneficio de todas as persoas interesadas na multialfabetización e, en particular, do colectivo das bibliotecas escolares galegas.

ALFIN: Móbiles? Unha reflexión sobre a comunicación e o acceso á información.

Desde a biblioteca do IES Marqués de Sargadelos, de Cervo (Lugo) achégannos unha presentación sobre unha temática ben interesante. Nela vemos o resultado dun traballo dos grupos de PDC de 4º de ESO arredor do uso que facemos dos móbiles. Unha interesante reflexión que, ademais, ten como escenario e como plataforma de difusión deste traballo, a biblioteca, como ben vemos na presentación.

 

Un exemplo máis do papel da biblioteca como apoio ás intervencións na aula, como oportunidade para a formación do alumnado no uso consciente das tecnoloxías da información e da comunicación. Un contido ALFIN   de carácter urxente, tratado con recursos accesibles en calquera centro.

Día Escolar da Paz e a Non Violencia - 2013.

Iníciase o ano cos traballos preparatorios para a conmemoración dunha data significativa no calendario anual, o Día Escolar da Paz e a Non Violencia, que se celebra o 30 de xaneiro, data da morte de Gandhi (fai agora 65 anos). As bibliotecas escolares comezan a difundir as súas propostas, poñendo a disposición das súas comunidades educativas recursos variados e apoiando as iniciativas do centro para a educación en valores, que vén sendo o motivo de toda esta actividade.

Recursos para traballar a multiculturalidade

A biblioteca escolar apoia os proxectos de centro. Baixo esta premisa acóllense moitas das accións do profesorado que integra os equipos de biblioteca. Un exemplo é a recompilación de recursos para o tratamento de distintas temáticas de contido curricular.

A temática da multiculturalidade (nas súas diferentes expresións e con diferente alcance) é tratada periodicamente na maioría dos centros. Incluímos aquí algúns recursos elaborados por distintas bibliotecas, con esta finalidade:

Un PDI (Proxecto Documental Integrado) arredor do Pan de Nadal


As nenas e nenos do CEIP de Frián-Teis (Vigo, Pontevedra) investigaron profundamente o tema dos pans doces de inverno, a súa procedencia e as súas diferentes versións por Europa e outros lugares do mundo (a través do PDI A lingua sabe a pan) e prepararon este "informativo" para nos dar a coñecer os seus descubrimentos, un exemplo de xornalismo de investigación. Unha actividade de álfabetización mediática e informacional, unha oportunidade de aprendizaxe global... e unha ocasión para larpeiros, lambóns e lambereteiros!

« primeira‹ anterior12345seguinte ›última »