Bibliotecas escolares

Bibliotecas LÍA.2, entrega 2: CEIP Condesa de Fenosa (O Barco, Ourense)

 
 
O CEIP Condesa de Fenosa, de O Barco (Ourense) é un dos catro centros integrados no proxecto LÍA.2, a finais de 2016. Durante o ano 2017 e comezos do 2018 a biblioteca deste centro experimentou melloras na súa infraestrutura, distribución espacial, equipamento, mobiliario, recursos bibliográficos e outros. A traxectoria desta biblioteca é xa longa e moi importante en materia de fomento da lectura, uso dos recursos dixitais,  formación de persoas usuarias, implicación das familias, inclusión e, tamén, emprego de metodoloxías activas a través de diferentes proxectos de carácter interdisciplinario. Neste vídeo vemos a biblioteca tal e como está agora e o uso cotían que alumnos e alumnas fan dela, guiados en todo momento por dúas nenas do grupo de voluntariado da biblioteca. Asistimos tamén, inda que brevemente, a unha sesión de contacontos da man de nais da comunidade educativa. 

Bibliotecas LÍA.2, entrega 1: EEI Barrionovo (Arteixo)

 
 
A finais de 2016 a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, dentro do seu Plan LÍA de bibliotecas escolares, puxo en marcha un novo proxecto denominado LÍA.2, polo que se ofreceu a catro centros integrados no Plan de mellora de bibliotecas escolares, con excelente traxectoria, espazo axeitado, experiencia no traballo por proxectos, compromiso do equipo directivo e do equipo docente e localización en zonas rurais, a posibilidade de realizar melloras na súa biblioteca nunha dinámica de exploración das posibilidades de evolución do modelo de biblioteca escolar cara un "centro creativo das aprendizaxes". Os primeiros catro centros que aceptaron o reto están xa a pleno rendemento e co fin de dar a coñecer a súa experiencia iniciamos a difusión dunha serie de vídeos gravados no último trimestre do curso 2017/2018 e todos e cada un destes primeiros catro centros integrados no proxecto. 
Comezamos a serie visitando a EEI Barrionovo, de Arteixo (A Coruña), un centro de educación infantil que puxo en marcha, ademais doutras melloras na súa biblioteca, unha sección á que denominan "espazo fedelleiro": un espazo creativo, sección vinculada á biblioteca inicial, configurado e deseñado para a experimentación e a creación. Coñecemos a súa realidade nas voces das profesoras e de outras integrantes da comunidade educativa: 

Plan de mellora de bibliotecas escolares (públicos) 18/19. Resolución provisional

 
 logo Bibliotecas Escolares de Galicia
O Portal Educativo vén de publicar a Resolución provisional de Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos de niveis non universitarios e de titularidade da CCEOU, coa relación dos 25 centros que se integran, inicialmente, neste programa para o curso 2018/2019. Segundo as baixas ou renuncias ocasionadas entre os centros que xa forman parte do Plambe, este número poderá incrementarse na resolución definitiva da convocatoria, que se publicará no DOG, previsiblemente, en setembro de 2018. Así mesmo, nesa resolución definitiva recollerase a relación dos centros que continúan no programa, con detalle das asignacións para o curso 2018/2019. 

CDU Ilustrada para bibliotecas escolares

Na liña de traballo de elaboración de materiais para o profesorado, en apoio do seu labor na dinamización das bibliotecas escolares, a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria vén de publicar un material que chegará aos centros na primeira quincena de setembro. Trátase dunha versión ILUSTRADA da adaptación da Clasificación Decimal Universal para bibliotecas escoalares que se realizara a comezos deste programa, no ano 2004

Óscar Villán, debuxante que xa elaborara outros materiais para a sinalización das bibliotecas escolares, foi o encargado da realización desta CDU ILUSTRADA, que agardamos poida servir de motivación nas actividades de formación de persoas usuarias das bibliotecas escolares. 

A Clasificación Decimal Universal (CDU) é un sistema estandarizado polo que se distribúen todos os documentos relacionados co coñecemento humano en 10 categorías que, á súa vez, se van subdividindo noutras 10 categorías (e así sucesivamente), na medida en que se precisa maior concreción. Para os centros de infantil e primaria non se recomenda pasar dos dous díxitos, aínda que algunhas categorías, das que pode haber moito material na biblioteca, podería chegar aos tres díxitos. + información AQUÍ

Xa a comezos de curso este cartel completarase con outro material divulgativo sobre esta CDU Ilustrada. 

 

 

Materiais dos Encontros do Plan de mellora de bibliotecas escolares 2017/2018 en RedeBe

Están dispoñibles en RedeBE os materiais audiovisuais das diferentes intervencións nos pasados Encontros do Plan de mellora de bibliotecas escolares 2017/2018, ampliando o conxunto de informacións, recursos, presentacións e ligazóns de interese que xa se podían ver nesta aula virtual desde o día seguinte aos encontros, celebrados en Compostela os días 12 e 13 de abril de 2018. Recursos de interese para a formación dos equipos de biblioteca e para todo o profesorado interesado nestas temáticas. 

 

Materiais para unha Biblioteca Inclusiva da xornada formativa do 20.02.2018 en RedeBE

 

 

O pasado 20 de febreiro reuníronse en Compostela profesorado procedente de 53 centros integrados incialmente no programa "Bibliotecas Escolares Inclusivas" (centros públicos de educación especial e centros ordinarios que contan con unidades creadas ou habilitadas de educación especial). Foi unha xornada intensa, baixo o lomea BIBLIOTECA INCLUSIVA. LECTURA E DIVERSIDADE, no que se traballou sobre a lectura en contextos de diversidade e, así mesmo, se coñeceron experiencias ben interesantes de centros galegos, de centros ordinarios, e de centros de educación especial, no tratamento da diversidade desde a biblioteca escolar. 

TODOS os materiais (presentacións) desta xornada están xa dispoñibles desde ese  día 20 de febreiro a disposición de todo o profesorado interesado no espazo virtual RedeBE, pero agora xa se pode acceder a TODO O MATERIAL AUDIOVISUAL xenerado nesa xornada. Tamén os recursos seleccionados desde a Asesoría de biblotecas escolares, con diferentes colaboracións.

Día das Letras 2018 nas bibliotecas escolares galegas

María Victoria Moreno é unha das figuras da literatura galega homenaxeada no Día das Letras que máis posibilidades de tratamento, de xogo, de achegamento á literatura e de vínculo coa lingua proporciona no contexto de lectores máis novos. Foi así que este ano, unha vez máis, as bibliotecas escolares galegas aproveitaron estas datas para organizar actividades relacionadas con esta autora e destinadas a valorar a lingua. Algúns exemplos podémolos atopar nas seguintes ligazóns: 

Biblioteca inclusiva

Biblioteca Inclusiva é o nome dun novo programa da CCEOU, no contexto do Plan LÍA 2016-2020 de Bibliotecas Escolares, que desenvolve algunhas das liñas contempladas no desafío número tres deste Plan. Este programa pretende sensibilizar sobre a necesidade de avanzar cara unha biblioteca que responda, realmente, ás necesidades de todo o alumnado do centro e que enfronte os retos, dunha forma decidida, que presenta a diversidade. Ademáis das axudas que xa recibiron un total de 53 centros (CEE e centros ordinarios con unidades creadas ou habilitadas de educación especial), e logo da xornada formativa especialmente deseñada para o profesorado responsable das bibliotecas destes centros, celebrada o pasado 20 de febreiro, cómpre dar difusión a outras iniciativas destinadas ao conxunto dos centros do sistema educativo galego. 

Así, vén de distribuírse aos centros unha mostra dun folleto denominado así, "Biblioteca Inclusiva" e que pretende ampliar a mirada sobre o modelo de biblioteca escolar, potenciando todas as súas posibilidades como un espazo máis de inclusión dentro do centro educativo. Ofrécese tamén a posibilidade de descargar este material informativo nun tamaño DIN A3, que se pode pregar en 4 e obter así un pequeno folleto dispoñible para as actividades que o equipo de biblioteca considere oportunas.

Cecais, de todos os ámbitos nos que se pode traballar para que a biblioteca avance como biblioteca inclusiva, un dos máis difíciles é o das actitudes; máis aló dos recursos (imprescindibles), unha actitude inclusiva, non paternalista, igualitaria, normalizadora, rexpectuosa e visibilizadora da diversidade pode ser, acaso, un dos grandes activos da biblioteca escolar como espazo educativo e de encontro da comunidade na que está inmersa. 

Cómpre agradecer a  Charo Pita a súa xenerosidade ao responder de forma altruísta ao reto de escribir un conto para este material: "O Palacio das Sete Xanelas". 


Plan de mellora de bibliotecas escolares para o curso 2018/2019 - Centros públicos

O DOG Publica hoxe a Orde de 23 de abril de 2018 pola que se convoca o Plan de mellora de bibliotecas escolares para centros de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, para o curso 2018/2019. 

Ao igual que en anos anteriores,  seleccionaranse un mínimo de 25 centros novos para a súa incorporación ao PLAMBE, podendo ampliarse este número no caso de baixas ou renuncias dos centros xa integrados neste programa en convocatorias anteriores. Os centros que se incorporaron nas convocatorias de 2008, 2009 e 2010 poderán recibir, ademais da asignación para fondos, unha asignación complementaria para a renovación de mobiliario e outros equipamentos imprescindibles para o funcionamento da biblioteca escolar. A continuidade no PLAMBE esixe a solicitude correspondente a través desta convocatoria, coa entrega da documentación que se solicita en cada caso, así como acadar unha valoración positiva na memoria de actividades do presente curso 2017/2018. 

O prazo de presentación de SOLICITUDES remata o 9 de xuño (o que por ser sábado día inhábil, pasa  a ser o luns 11 de xuño). 

Encontros Plan de mellora de bibliotecas escolares 2017/2018

Cartel encontros PLAMBE 17/18

Os días 12 e 13 de abril de 2018 celebraranse no Palacio de Congresos de Santiago de Compostela os ENCONTROS DO PLAN DE MELLORA DE BIBLIOTECAS ESCOLARES 2017/208, a cita anual do profesorado responsable das bibliotecas de centros non universitarios integradas neste programa da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria.

Estes encontros, configurados como espazo de traballo, aprendizaxe e intercambio de experiencias e propostas, reunirá a 646 docentes, ademais de persoas expertas en distintos ámbitos: bibliotecas públicas e escolares, lectura, didáctica da lingua e da literatura, competencias informacionais e mediáticas, narración oral, gamificación, radio, lectura en contextos de diversidade, literatura infantil e xuvenil, educación audiovisual, poesía, robótica ou impresión 3D e literatura de tradición oral. Así, acompañarán ao profesorado Rosa Piquín, Villar Arellano, Carme Fenoll, Pep Bruno, Charo Pita, Guadalupe Jover, Antonio García Teijeiro, Pilar Sampedro, Montse Pena, Pedro Iturburúa,  Luís Aldegunde, Miguel Horta, Ana Ordás, Ricardo Feijoo, Xerardo Feijoo (Ponte nas Ondas) e Antonio Reigosa.

Un apartado esencial dos encontros o constitúen as 21 experiencias concretas de centros arredor de diversas temáticas: funcionamento dunha biblioteca escolar actualizada, voluntariado de lectura, traballo por proxectos e prácticas de investigación, promoción da lectura e da escritura, biblioteca inclusiva...(dúas destas experiencias proceden de fóra da nosa comunidade). Haberá ocasión para coñecer os avances no modelo de biblioteca como "centro creativo das aprendizaxes" no que xa están traballando varios centros dentro do Proxecto CENTROS LÍA.2, así como a evolución que supón nas prácticas da biblioteca escolar a incorporación dos robots, a impresión 3D e outros materiais e recursos dos novos espazos creativos e manipulativos, que vinculan as nosas bibliotecas á cultura maker. Os responsables das bibliotecas dos centros incluídos no programa Radio na biblio terán tamén ocasión para reunirse, no contexto destes encontros, e intercambiar experiencias. Está prevista a presentación de posters sobre actividades concretas daqueles centros que aceptaron o reto, o  que completará a panorámica actual das bibliotecas escolares galegas. 

En definitiva, un programa extenso para unha actividade formativa que responde á colaboración entre o Servizo de Formación do Profesorado e a D.X. de Centros e Recursos Humanos, da que depende o programa de bibliotecas escolares da CCEOU e que ano tras ano contribúe á formación específica do colectivo docente vinculado ás bibliotecas escolares da nosa comunidade. 

"Radio na biblio" en marcha

 

O programa Rlogo do programa Radio na biblioADIO NA BIBLIO está dando xa os primeiros pasos nos 20 centros seleccionados nesta primeira convocatoria. Chéganos noticia de inauguración de espazos xa preparados, de emisoras xa en marcha e de obradoiros nos propios centros (tal e como estaba previsto) para formarse alumnado e profesorado nos rudimentos para botar a andar cadanseu laboratorio de radio vinculado á biblioteca escolar.

Así, na páxina web do CEIP P. de Carballedo (Cotobade, Pontevedra) podemos ver a preparación dun recuncho do centro como emisora de radio, cun resultado fantástico. Imaxinamos á rapazada desexosa de traballar nese laboratorio de radio.

Tamén neste centro celebraron xa un obradoiro formativo con membros do colectivo PONTE NAS ONDAS, destinado ao alumnado e que podemos ver en detalle na información que subiron ao seu blogue de biblioteca.

Outro centro que está preparando xa o seu laboratorio de radio é o CRA de Meis (Meis, Pontevedra), tal e como anuncian no seu blogue. 

Realizaron tamén un primeiro obradoiro de formación foi o CEIP Agolada (Agolada, Pontevedra), desta vez co grupo Laboratorio de Radio, do que se poden ver imaxes nesta ligazón do seu blogue: Agolaín Radio. Pódese escoitar xa unha primeira emisión elaborada polo alumnado. 

Outros centros comezaron tamén a formación, desta vez con membros do colectivo Rede Espora, foron o CEIP Virxe do Carme, de Sober (Lugo), o CEIP Víctor Sáenz, de Mazaricos (A Coruña), o IES de Porto do Son, o CEIP Milladoiro, de Malpica (A Coruña)ou o CPI Manuel Suárez Marquier, de O Rosal (Pontevedra).

Este último  centro vén de convocar un concurso de ideas entre o seu alumnado para a elección dun nome e un logo específico para o seu laboratorio de radio. Pola súa parte, nenas e nenos do CEIP da Pobra de Brollón (A Pobra de Brollón, Lugo), visitaron como iniciación ao mundo da radio a emisora local da cadena Ser en Monforte, como podemos ver no seu blogue. E tamén irán de visita a unha radio local, neste caso a emisora Cope de Pontevedra, alumnos e alumnas de 5º curso do CEIP Valle-Inclán, de O Grove (Pontevedra), que xa teñen tamén os materiais para montar o seu laboratorio de radio, segundo informan no seu blogue. 

Relación de centros inscritos en "Voluntariado na biblioteca escolar" e "Voluntariado de lectura-A"

 

O Portal Educativo publica as listaxes de centros inscritos en dúas accións integradas no programa "Bibliotecas Escolares Solidarias" para o curso 2017/2018:

  • Voluntariado de lectura-A (alumnado de 5º e 6º de primaria)
  • Voluntariado na biblioteca escolar (secundaria)

Este programa foi convocado segundo Resolución da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos do pasado 27 de novembro de 2017, froito da colaboración entre a CCEOU e a Consellería de Política Social, a través da Dirección Xeral de Xuventude, Participación e Voluntariado.

Aumenta o número de centros adheridos a estes programas que xa acolleron un bo número de participantes no curso anterior. En Voluntariado de lectura-A (primaria) participaron no curso 2016/2017 un total de 1.919 alumnos e alumnas; no mesmo curso, realizaron actividades de voluntariado na súa biblioteca escolar un total de 803 alumnnos e alumnas de centros de ensino secundario. 

 

Traballos seleccionados no IV Concurso de Traballos por Proxectos

CEIP Meaño-As Covas

 

O Portal Educativo publicou onte a Resolución do 4 de decembro de 2017 pola que se dan a coñecer os traballos seleccionados no IV Concurso de Traballos por Proxectos, convocado pola Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos para o pasado curso 2016/2017. A este concurso candidatáronse un total de 102 traballos e foron seleccionados un total de 21 proxectos.

O IV Concurso de Traballos por Proxectos, coordinados ou realizados co apoio da biblioteca escolar, é unha iniciativa integrada no Plan LÍA 2016/2020 de bibliotecas escolares. No desafío nº 11 deste Plan, denominado"Aprendizaxes por proxectos e outras metodoloxías activas" recollese o interese por "propiciar o emprego dos recursos e servizos da biblioteca escolar no desenvolvemento das prácticas cotiás, con apoio preferentes ás metodoloxías activas e colaborativas". Este certame é unha das iniciativas contempladas para traballar neste ámbito. Búscase estimular, mediante o recoñecemento de boas experiencias de traballos por proxectos, o deseño e desenvolvemento de proxectos de carácter interdisciplinario ou de proxectos de investigación, baixo a coordinación do equipo de biblioteca escolar ou co apoio desta, na liña da metodoloxía de aprendizaxe baseada en proxectos (ABP), realizados en centros públicos non universitarios.

No seguinte cadro pódese acceder ás memorias presentadas polos centros que finalmente foron galardoados neste certame:

Modalidade

Temática

Centros Premiados

Concello

Provincia

Título

1. Proxectos Documentais integrados, coordinados
desde a biblioteca escolar

Xenérica

EEI Barrionovo

Arteixo

A Coruña

Non somos robots

CEIP Nicolás del Río

Cedeira

A Coruña

Mares de Cedeira

CEIP Milladoiro

Malpica de B.

A Coruña

Pintamos moito!

CEIP P. de Meaño-As Covas

Meaño

Pontevedra

Encende Tele Coviña

IES Faro das Lúas

Vilanova de Arousa

Pontevedra

Buscando a Valle

CEIP P. Sobreira Valadares

Vigo

Pontevedra

Con Vigo na maleta

Ciencias

CEIP Virxe do Corpiño

Begonte

Lugo

Faiuco é astronauta

CEIP de Leirado

Salvaterra de Miño

Pontevedra

Quen sementa, recolle

IES Castro Alobre

Vilagarcía de Arousa

Pontevedra

Descubrimentos e inventos

2.a. Proxectos de
investigación de grupo/nivel

Xenérica

CEIP Enrique Barreiro Piñeiro

Cambados

Pontevedra

Proxecto comedor

EEI Concepción Crespo Rivas

Pontevedra

Pontevedra

Pequenos artistas, grandes obras

Ciencias

IES Celanova Celso Emilio Ferreiro

Celanova

Ourense

3D: do cicel á impresora

CEIP Nosa Señora dos Remedios

Ponteareas

Pontevedra

Pitiños: un proxecto do ovo á galiña

2.b. Proxectos de
investigación de ciclo/departamento

Ciencias

CIFP Coroso

Ribeira

A Coruña

Colleitadores

2.c Proxectos realizados na
materia de 1º /2º de ESO “Investigación e tratamento da información” ou
noutras materiais equivalentes en ESO ou primaria

Ciencias

CEIP Quintela

Moaña

Pontevedra

Día da Ciencia en Galego en 4º de Primaria

3. Proxectos de investigación intercentros

Xenérica
ou científica

CEIP Francisco Vales Villamarín

Betanzos

A Coruña

Descubrindo as cores do mundo. Unha viaxe en globo

EEI de Fontelo

Coirós

A Coruña

Descubrindo as cores do mundo. Unha viaxe en globo

EEI de Coirós de Arriba

Coirós

A Coruña

Descubrindo as cores do mundo. Unha viaxe en globo

IES P. Fontexería

Muros

A Coruña

Atrevéndonos a valorar o valioso

CEIP Felipe de Castro

Noia

A Coruña

Atrevéndonos a valorar o valioso

CEIP P. Pepe de Xan Baña

Santa Comba

A Coruña

Atrevéndonos a valorar o valioso

Convocatoria do programa BIBLIOTECAS ESCOLARES SOLIDARIAS para o curso 2017/2018

O Portal Educativo publica hoxe a Resolución de 27 de novembro de 2017, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos pola que se convocan as distintas iniciativas integradas no programa BIBLIOTECAS ESCOLARES SOLIDARIAS, correspondentes ao curso 2017/2018, e que aparecen recollidas no seguinte cadro:

"Bibliotecas escolares solidarias" é froito da colaboración coa Dirección Xeral de Xuventude, Participación e Voluntariado (Consellería de Política Social) e contempla o recoñecemento dos labores realizados por grupos de nenas e nenos como voluntarios e voluntarias de lectura na bibliotecas escolar nos centros de primaria, así como os labores que levan a cabo mozos e mozas como voluntarios nas bibliotecas de institutos e outros centros de ensino postobrigatorio, mediante a emisión dos correspondentes diplomas acreditativos e o rexistro de horas de voluntariado, para o caso do alumnado de secundaria. A iniciativa denominada "Voluntariado de lectura-A" supón a posibilidade de optar a unha formación no propio centro en materia de lectura expresiva, narración oral, escrita, elaboración de audiovisuais, radio ou outras aínda por definir, destinados ao grupo de voluntarios e voluntarias,  unha formación que facilitaría ao alumnado dos centros que resultasen seleccionados o seu labor  nos anos seguintes.

 

Iniciativa

Finalidade

Características

1

Concesión do Selo “Biblioteca Escolar Solidaria”

Recoñecer a
bibliotecas que traballan de forma salientable a compensación de
desigualdades e fomentan o voluntariado cultural entre os integrantes da comunidade escolar. 

  •  Convocatoria anual.
  •  Presentación de memorias por parte dos centros interesados: 10 de maio de 2018.
  •  Os centros con selo concedido en convocatorias de 2014 ou 2015 deben renovar a súa candidatura.
  • Concesión dos selos (un máximo de 15 selos por curso escolar)

2

Voluntariado na biblioteca escolar (Secundaria)

  • Recoñecemento de horas de voluntariado na biblioteca escolar, para o alumnado colaborador, mediante a emisión de diplomas de acción voluntaria correspondentes.
  • Destinado a alumnado de ESO, BAC, FP ou ensinanzas de réxime especial.
  • As bibliotecas escolares deberán adherirse ao programa no momento que se estipule e levar rexistro das actividades do alumnado (data límite: 21/12/2017)
  •  Remitir datos alumnado  (data límite: 31/05/2018)

3

Voluntariado de lectura – A

(Primaria)

Estimular o voluntariado cultural relacionado coa biblioteca e a lectura entre o alumnado
de 5º e 6º de primaria.

  • Inscrición con data límite 21/12/2017
  • Os centros inscritos presentarán memoria de actividades (data límite 25/04/2018).
  • Seleccionaranse  un mínimo de 8 experiencias. Concreción en convocatoria complementaria (febreiro-marzo de 2018).

VIII Xornadas de Bibliotecas Escolares de Galicia

Achéganse as datas para a celebración das VIII Xornadas de bibliotecas escolares de Galicia, os vindeiros 1 e 2 de decembro, en Santiago de Compostela (Palacio de Congresos). Están inscritas máis dun milleiro de persoas e toda a maquinaria en funcionamento para que esta cita anual do colectivo de profesores e profesoras vinculados a este importante recurso educativo sexa unha experiencia grata de encontro, de participación e de aprendizaxe.

Bibliotecas escolares, filosofía, lectura, bibliotecas, pensamento crítico, comunicación, escritura, imaxe, literatura, aprendizaxe, proxectos, robótica, alfabetizacións múltiples, igualdade, voluntariado cultural, competencias informacionais e mediáticas, audiovisuais, medios de comunicación, ALFIN, AMI, aprendizaxes participativas, información, metodoloxías activas, realidade aumentada, ficción, narrativas transmedia, investigación, compensación das desigualdades, comunicación, intervención no medio, impresión 3D, laboratorio de radio, "centro creativo das aprendizaxes", traballo colaborativo, atención á diversidade, inclusión, mantemento da colección, lingua, proxecto lector de centro, competencias clave, sociedade, ética, emoción, curiosidade, coñecemento, lectura, "aprender a pensar", exploracións, humanidades, ciencia, lectura, comunicación... EDUCACIÓN!. 

"Radio na biblio" - 2017/2018. Centros seleccionados.

 

O Portal Educativo publica hoxe a Resolución do 17 de novembro de 2017, da D.X. de Centros e Recursos Humanos, pola que se fai pública a relación de centros que se integran nesta primeira convocatoria do Proxecto "Radio na biblio", durante o curso 2017/2018, unha iniciativa destinada a introducir un laboratorio de radio vinculado á biblioteca escolar en centros que forman parte do Plan de mellora de bibliotecas escolares. 

"Radio na biblio" pretende contribuír ao desenvolvemento do modelo de biblioteca cara a "centros creativos de aprendizaxes" e promover a creación de emisoras/laboratorios de radio no contexto destas bibliotecas. Pode axudar, así mesmo, a ampliar as linguaxes presentes na biblioteca, promover a expresión oral, a alfabetización múltipel e o traballo colaborativo de profesorado e alumnado. Cando a biblioteca incorpora un laboratorio de radio pode impulsar novos proxectos de carácter interdisciplinario, vinculados á educación para as competencias en información e medios. O laboratorio de radio, na biblioteca escolar, poderá estár asociado a un programa de voluntariado na biblioteca.

 

Novembro, mes da ciencia en galego nas bibliotecas

"Construír ciencia é poñer a lupa sobre o que xa se coñece, identificar o aplicable ao noso soño e intentar completar as pezas que faltan do crebacabezas con novas ideas que, como non, deben ser verificadas; trátase dun proceso creativo que require paixón antes o desafíos e moito traballo". Peregrina Quintela Estévez.

Dende o 2014, a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria vén propoñendo a celebración do mes de novembro como Mes da Ciencia en Galego nas Bibliotecas, tamén nas bibliotecas escolares. Cada ano pídese a un científico ou a unha científica do país a redaccióndun "manifesto" que se edita e distribúe a través dos medios web das bibliotecas. A matermática Pregrina Quintela Estévez, Premio "María Joséfa Wonenburger Planells" 2016, foi a encargada de escribir o manifesto deste anon 2017. Paralelamente, edítase un documento coa programación prevista nas bibliotecas públicas dependentes da consellería. En relación coas bibliotecas escolares, este documento recolle as principais liñas de actuación en materia de ciencia impulsadas desde o programa de bibliotecas escolares. 

Son moitas as bibliotecas dos centros educativos que aproveitan este mes de novembro para difundir os seus recursos no ámbito científico, para dar a coñecer figuras galegas importantes no mundo da ciencia, ou para propor actividades de ciencia ao alumnado. Desde aquel LER CIENCIA NA BIBLIOTECA ESCOLAR, de 2013, obsérvase unha maior presenza de actividades de ciencia nas bibliotecas escolares, unha maior integración das ciencias e das humanidades, que é un dos obxectivos principais do programa de bibliotecas escolares. Para apoiar que esas propostas e actividades se realicen en galego, desde a Asesoría de bibliotecas escolares mantense unha páxina en PINTEREST, adicada aos libros informativos de ciencia en galego. Mantense, así mesmo, unha páxina de recursos relacionados coa ciencia en galego. 

As bibliotecas dos centros galegos acostuman celebrar este mes cunha gran variedade de actividades. Iniciamos a difusión dalgúns exemplos: 

Resolución definitiva Plan de mellora de bibliotecas escolares 2017/2018

No DOG do 24 de outubro aparece publicada a Orde de 13 de outubro de 2017 pola que se resolve a convocatoria do Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros non universitarios sostidos con fondos públicos, para o curso 2017/2018. Seleccionáronse trinta novos centros  públicos e seis centros concertados, polo que o número total de centros integrados neste programa é de 646 (630 públicos e 16 concertados). Todos os centros reciben asignacións para a renovación e actualización dos fondos da colección (en formato impreso, audiovisual, informático e outros). Segundo o tempo que leven os centros no programa poden ter asignacións tamén para renovar mobiliario e outros equipamentos imprescindibles para que a biblioteca ofreza os servizos propios dunha biblioteca do século XXI, entendida como un "centro creativo das aprendizaxes" onde a lectura, a escrita, a información, a investigación, os multialfabetismos e as expresións culturais máis diversas teñen oportunidades de desenvolvemento.

Os centros que se integran neste programa reciben, ademais dos recursos económicos, formación, asesoramento continuado e acompañamento por parte da D.X. de Centros e Recursos Humanos, responsable do programa, a través da Asesoría de bibliotecas escolares; por outra parte, o profesorado responsable e coordinador dos equipos de biblioteca destes centros participa dun foro profesional no que se comparten informacións, experiencias e propostas de traballo ao longo do curso escolar. Na primavera, en datas aínda por decidir, serán convocados aos "encontros do Plan de mellora", unha actividade formativa específica para este colectivo de profesores e profesoras. 

Nos seguintes gráficos pode verse a composición actual do Plan de mellora de bibliotecas escolares, así como a procentaxe do alumnado da rede pública de centros beneficiada por este programa

 

 

VIII Xornadas de Bibliotecas Escolares de Galicia

 

Os vindeiros 1 e 2 de decembro celebraranse en Compostela (Palacio de Congresos) as VIII Xornadas de bibliotecas escolares de Galicia, a cita anual do grande colectivo de profesorado que pon en pé as bibliotecas nos centros educativos, vinculado a temas de lectura e de educación para as competencias en medios e información, atento á complexidade social na que medra o alumnado, sensible á necesidade de acadar maiores cotas de igualdade... preocupado e ocupado, en definitiva, nalgúns dos grandes retos do mundo educativo actual.

Fiadas co lema das bibliotecas escolares para este curso 2017/2018, Aprender a pensar coa biblioteca escolar, as xornadas ofrecen oportunidade para o encontro entre profesionais de distintos niveis educativos, de distintas disciplinas, con experiencia variada pero co interés sempre vivo. Serán ocasión para coñecer en profundidade programas relacionados co tratamento da filosofía cos máis pequenos, analizar os cambios que se están a producir no amplo mundo das bibliotecas, coñecer os rudimentos do pensamento crítico, as posibilidades da educación mediática ou analizar as potencialidades da literatura infantil e xuvenil (da literatura en xeral), para espertar o gusto polo coñecemento e manter viva a capacidade de asombro. As xornadas serán plataforma para difundir experiencias de interese que se están a dar no contexto das bibliotecas escolares galegas relacionadas coa lectura, o voluntariado na biblioteca, o desenvolvemento do Proxecto Lector de Centro, a introdución da robótica, as alfabetizacións múltiples, a evolución do modelo de biblioteca ou o desenvolvemento de proxectos a través de metodoloxías activas, con moi distintas temáticas.

O prazo de inscrición remata o 31 de outubro e deberá facerse a través da aplicación FPROFE buscando a actividade co código G1702011

24 de outubro, Día da Biblioteca

O Día 24 de outubro celébrase o Día da Biblioteca. Van xa máis de dúas décadas desde que a Asociación Amigos del Libro Infantil y Juvenil propuxera esta data para facer fincapé nos beneficios destas institucións ao servizo da lectura, da cultura e da cidadanía. Posteriormente, o Ministerio de Cultura apoiou esta celebración e todos os anos edítase un cartel cun texto conmemorativo e realízase un acto de celebración oficial. O cartel e"pregón" deste ano 2017 pódese consultar AQUÍ

O departamento de Educación da Consellería de Cultura, Educación e O.U, pola súa parte, vén publicando desde 2008 uns carteis que pretenden facer visibles as distintas oportunidades e posibilidades da biblioteca escolar, porque o Día 24 de outubro é tamén o DÍA DA BIBLIOTECA ESCOLAR, por ser esta unha biblioteca esencial xa que por ela pasa toda a poboación escolar dun país. Cada ano proponse un lema e encárgase a súa interpretación a un creador ou a unha creadora do fértil mundo da ilustración en Galicia. Xosé Tomás é o ilustrador que este ano achega a súa creación a todas as bibliotecas escolares do territorio galego. Aprender a pensar coa biblioteca escolar, o lema elixido nesta ocasión, convida ao aproveitamento dos recursos, dos espazos, dos tempos e das actividades que a biblioteca facilita a toda a comunidade educativa. 

As bibliotecas dos centros galegos acostuman celebrar este día cunha variedade de actividades. Iniciamos así a difusión dalgúns exemplos: 

 

Iranse subindo algúns exemplos máis, porén, unha visita aos blogues de PRIMARIA ou SECUNDARIA permitirá coñecer a actividade que se desenvolve en moitas bibliotecas escolares neste comezo de curso. Convidámos á facer esta exploración nestes días finais de outubro, mes da Biblioteca Escolar segundo propón a IASL

 

"Radio na biblio"

 

O Portal Educativo publica a convocatoria da Dirección Xeral de Centros e RRHH, de 17 de outubro de 2017, pola que se elixirán 20 centros integrados que teñan interese en introducir a radio na súa biblioteca escolar. Poden participar centros que acollen alumnado de infantil, primaria, secundaria, bacharelato ou formación profesional e que estean integrados no Plan de mellora de bibliotecas escolares no presente curso 2017/2018. 

Es proxecto piloto "RADIO NA BIBLIO" pretende estimular o desenvolvemento do modelo de biblioteca cara a "centros creativos de aprendizaxes" e promover a creación de emisoras/laboratorios de radio nas bibliotecas escolares, co fin de favorecer e apoiar proxectos de educación das competencias informacionais e mediáticas do alumnado. Búscase, así mesmo, ampliar as linguaxes presentes na biblioteca, promover a expresión oral, a alfabetización múltiple e o traballo colaborativo de profesorado e alumnado. O laboratorio de radio na biblioteca escolar poderá estar asociado a un programa de voluntariado na biblioteca. 

Para a selección dos centros terase en conta a actividade da biblioteca escolar no curso precedente, así como a prioridade dos centros localizados en concellos de ámbito rural, procurando unha distribución equilibrada polo territorio galego. Estes centros recibirán contías destinadas á posta en marcha do proxecto e das actuacións que supoña, incluída a realización dun obradoiro de formación para o alumnado que se considere. O prazo de presentación de solicitudes remata o 31 de outubro. 

Imaxe que ilustra esta entrada está tomada do blogue do CEIP A Lama (A Lama, Pontevedra), un centro pioneiro na inclusión dun "Laboratorio de comunicación" para a formación do seu alumnado en competencia mediática e informacional.

Aprender a pensar coa biblioteca escolar

"Aprender a pensar coa biblioteca escolar" é o lema escollido para os materiais que a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria edita a comezos do curso 2017/2018 con destino ás bibliotecas escolares dos centros educativos galegos. O ilustrador Xosé Tomás foi o encargado, nesta ocasión, de realizar a  interpretación gráfica do lema anual. 

A experiencia de Xosé Tomás como profesor de inglés no CPI Manuel Suárez Marquier (O Rosal), centro que conta cunha biblioteca moi activa, sen dúbida está detrás da amplitude de posibilidades que imaxina na súa recreación  gráfica.

Atender a biblioteca escolar do centro supón, para comezar, o reto de deseñar un espazo no que poidan pasar cousas. Un espazo que acolla a todos e todas e que mesmo (como na ilustración de Xosé Tomás), teña a capacidade de "abducir" as persoas usuarias, de trasladalas a situacións gratas de aprendizaxe. Seleccionar os materiais, organizar os recursos, facilitar o seu uso e organizar as actividades para a biblioteca escolar son tamén actuacións que, segundo o enfoque e o criterio co que se realice, poden facilitar ou dificultar esas aprendizaxes posibles.

Unha biblioteca  escolar actualizada no seu modelo, nos seus recursos e equipamentos, nas súas propostas; atendida con profesionalidade e integrada no día a día do centro educativo, supón unha oportunidade única para axudar a nenas e nenos a desenvolver o seu pensamento crítico, a "aprender a pensar".

Aprender a pensar a través dos contos, da tradición oral, das lecturas de ficción, da poesía, do teatro; a través das lecturas de materiais de divulgación científica, a través das investigacións. Aprender a pensar co cine e coa música. Aprender a pensar a través do diálogo, nos clubs de lectura, nas actividades compartidas. Aprender a pensar baixo a guía e orientación dun profesorado consciente da importancia da curiosidade como motor vital e, tamén, da importancia de activar no alumnado os mecanismos  para desenvolver o pensamento complexo. Aprender a pensar nas clases de filosofía, pero tamén fóra das aulas regladas, onde a vida flúe en todo o seu misterio. A biblioteca escolar é un espazo privilexiado para que o alumnado non perda a súa capacidade de asombro; para que aprenda a formularse preguntas diante dos distintos fenómenos naturais ou sociais e, tamén, a procurar algunhas respostas á complexidade que lle toca vivir. 

 

"Espazo fedelleiro", ou cando a biblioteca avanza cara un "centro creativo das aprendizaxes".

 
Comeza o curso e comeza a materializarse un pequeno proxecto piloto no que participan 4 centros educativos [EEI Barrionovo (Arteixo), CEIP Condesa de Fenosa (O Barco), CPI Cruz do Sar (Bergondo) e CEIP Canosa Rus (Coristanco)] integrados no Plan de mellora de bibliotecas escolares, con longa e experimentada traxectoria de atención á biblioteca e de traballo a prol da innovación metodolóxica e situados, ademais, en zonas rurais. Con eses vimbios, a colaboración dos equipos docentes (e o compromiso dos equipos directivos correspondentes), estes centros van axudar a explorar novos avances na configuración da biblioteca escolar como "centro creativo das aprendizaxes".  Durante o curso 2016/2017 recibiron axudas extra para equipamento así como orientación da Asesoría de bibliotecas escolares. A pilotaxe deste Proxecto LIA.2 (unha iniciativa contemplada no Plan LÍA 2016/2020 ca CCEOU), esténdese ao longo do presente curso 2017/2018 coa utilización plena das bibliotecas renovadas e a posta en marcha de proxectos que implican o uso extensivo de todos os recursos e posibilidades da biblioteca escolar. O seguimento desta pilotaxe e as valoracións obtidas, permitirá novos avances na Rede de bibliotecas escolares de Galicia. 
Unha das liñas de traballo marcadas é a inclusión dun espazo maker na biblioteca, que ten comezado en moitos casos coa presenza dos "escornabots", pero que garda moitas outras posibilidades. Vemos un excelente exemplo nesta Inauguración do ESPAZO FEDELLEIRO, da EEI de Barrionovo (Arteixo), un dos centros participantes desta pilotaxe.

Instrucións sobre a organización e funcionamento da biblioteca escolar para o curso 2017/2018

O Portal Educativo publica as INSTRUCCIÓNS de 1 de setembro de 2017, da Dirección Xeral de Centros e ecursos Humanos en relación coa organización e o funcionamento das bibliotecas escolares, durante o curso 2017/2018, e que serán de apliación en todos os centros públicos de titularidade da consellería de Cultura, Educación e O.U. que imparten ensinanzas de nivel non universitario, coa adaptación pertinente ás diferentes tipoloxías de centros. Acompañan ás Instrucións propiamente ditas, un Anexo I de Anotacións, e un Anexo XI de Orientacións (este último correspondente á última convocatoria PLAMBE).