Bibliotecas escolares

Un curso máis, seguimos necesitando accións para denunciar a violencia sistémica contra  as mulleres e as violencias cotiás exercidas contra nenas, mozas e mulleres de toda idade e condición en distintos espazos e ámbitos, tanto privados como públicos. Desde a ONU, un ano máis, lanzan a campaña de 16 días de activismo contra a violencia de xénero baixo o lema "Pinta o mundo de laranxa: Xeración Igualdade condena a violación", centrada na existencia dunha impunidade xeralizada na violencia sexual e na violación.

Os centros educativos e as bibliotecas escolares súmanse á conmemoración do 25 de Novembro con múltiples actividades destinadas a educar en igualdade e contribuir a unha maior consciencia do problema por parte dos distintos sectores da comunidade educativa. O #25N non é unha celebración, é unha data a borrar do noso calendario e imaxinario, pero até entón queda moito por facer, moitos muros por derrubar, non podemos, nin debemos, permitir una paso atrás.

Recollemos aquí algunhas das accións levadas a cabo arredor desta data nas bibliotecas escolares galegas:

• CEIP P. A Cristina (Carballo-A Coruña): Recomendacións, Investigación, 25N
• CEIP A Paz (Vigo-Pontevedra): Estamos na semana da igualdade!!!
• CEIP A Picota (Mazaricos-A Coruña): 25 de novembro
  
• CEIP P. Albino Núñez (Ourense): I Semana da Diversidade e a Igualdade
  
•  CEIP Alfonso Daniel Rodríguez Castelao (Vigo-Pontevedra): Partimos da actualidade futbolística...
• CEIP P. de Carballedo (Cerdido-Cotobade): 25N
  
• CEIP de Celeiro (Viveiro-Lugo): Programa de Radio
• CEIP de Foz Nº1 (Foz-Lugo): Contra a violencia de xénero, Educar en igualdade, Talía Teatro
  
• CEIP Graxal (Cambre-A Coruña): Día contra a violencia de xénero
• CEIP O Coto (Negreria-A Coruña): O xogo do tócame
  
• CEIP Pena de Francia (Mos-Pontevedra): Pequenos xestos para eliminar a violencia
• CEIP da Pobra de Brollón (A Pobra de Brollón-Lugo): Rexeitamos a violencia, abrazamos a igualdade
• CEIP Saco e Arce (Toén-Ourense): Entrevista a Celtia Figueiras, Micromachismos nas cancións, Trécola teatro
  
• CEIP Santiago Apostolo (Santiago de Compostela-A Coruña): Cine de novembro, 25N-Contra a violencia machista
  
• CEIP Vistahermosa (Ourense): Actividades escornabóticas para derrubar roles e estereotipos, Día internacional contra a violencia de xénero
  
• CEIP Xesús San Luís Romero (Carballo-A Coruña): 25 de Novembro
• CPI Virxe da Saleta (Cea-Ourense): Conmemorando o 25N
• EEI Barrionovo (Arteixo-A Coruña): Música e linguaxe de signos, Guía de lectura, Croma
• IES Agra do Orzán (A Coruña): 25N. non é posible sen vós
  
• IES Concepción Arenal (Ferrol-A Coruña): Contra a violencia de xénero
  
• IES Lamas de Castelo (Carnota-A Coruña): Lecturas na biblioteca contra a violencia de xénero
• IES Pazo da Mercé (As Neves-Pontevedra): Día Internacional contra a Violencia de Xénero
  
• IES de Quiroga (Quiroga-Lugo): 25 de Novembro, Obradoiro Creativo contra a violencia de xénero
  
• IES Rafael Dieste (A Coruña): Mural 25N
  
• IES Universidade Laboral (Culleredo-A Coruña): Preparando o 25N, Instalación para o 25N
• CPI A. Cotarelo Valledor (Boimorto-A Coruña), CEIP de Melide Nº1 (Melide-A Coruña) e CEIP Rosalía de Castro (Lugo): Manifesto contra a violencia de xénero
  

Na Xornada Biblioteca Inclusiva. Cidadanía na Diversidade, celebrada o pasado 15 de novembro na EGAP,  presentouse un tríptico que achega o valor inclusivo do programa Radio na Biblio. Este documento recolle as opinións de profesorado, alumnado e familias que reflicten o valor da radio como unha ferramenta de inclusión. A radio proporciona múltiples oportunidades para o desenvolvemneto de competencias clave a través de tarefas complexas que involucran diversas habilidades e destrezas, un espazo que permite ao alumnado desenvolver os seus talentos e capacidades.

• TRÍPTICO RADIO NA BIBLIO

No mes de outubro de 2019, todas as bibliotecas escolares galegas recibiron o cartel co lema deste curso: BIBLIOTECA ESCOLAR, VIVEIRO DE CIDADANÍA, creado polo ilustrador Óscar Villán. O cartel nos ofrece unha imaxe múltiple e evocadora de diversas situacións que unha biblioteca escolar pode facilitar. Situacións que contribúen a crear ese "viveiro de cidadanía" no que medren en confianza as novas xeracións.

Continuando con esta liña de traballo, dende a Asesoría de Bibliotecas Escolares poñemos a disposición dos centros as viñetas desagregadas do citado cartel, para que cada equipo as poida empregar do xeito que consedere máis oportuno.

Enlace de descarga:

O venres 15 de novembro a EGAP (Escola Galega de Administración Pública)  de Santiago de Compostela acollerá a xornada formativa BIBLIOTECA INCLUSIVA. CIDADANÍA NA DIVERSIDADE, organizada pola D.X. de Centros e Recursos Humanos da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional, dentro do seu programa BIBLIOTECA INCLUSIVA, en colaboración co Servizo de Formación do Profesorado.

Asistirá profesorado vinculado á biblioteca escolar de centros públicos e concertados de educación especial, de centros con unidades específicas de atención a alumnado NEAE, así como  centros de escolarización preferente, especificamente convocados pola dirección xeral organizadora. Ampliouse a posibilidade de asistencia a profesorado dos departamentos de Orientación destes centros. En total unhas 230 persoas compartirán experiencias e participarán das charlas e talleres previstos no programa que prevé a intervención, entre outros, de Susana Peix, bibliotecaria especialista en accesibilidade e inclusión; Rosa Piquín, experta en materia de bibliotecas escolares e atención da diversidade, e Blanca Mata, xornalista e coordinadora da Asociación "Lectura Fácil Euskadi". 

Os talleres correrán a cargo de Paola Guimeráns (Libros pop-up e circuítos), Blanca Mata (Lectura fácil), Felo Couto (Recursos tecnolóxicos e atención da diversidade) e Susana Peix (Unha colección para a biblioteca inclusiva).

Compartirán a súa experiencia no ámbito da atención á diversidade desde a biblioteca escolar os responsables das bibliotecas do CEIP Escultor Acuña, IES Valadares, CEE Manuel López Navalón e CEEPR Juan María. 

- PROGRAMA

- POR UNHA BIBLIOTECA INCLUSIVA  (documento descargable)

O IES Basanta Silva, de Vilalba, é un centro cunha traxectoria moi notoria na dinámica de atención da bibiblioteca escolar. Existía xa unha biblioteca, integrada no PLAN de mellora de biblitotecas escolares desde o curso 2015/2016, cunha importante actividade, con espazos amplos e recursos renovados, pero ao entrar a formar parte do Plan LÍA. 2 modificouse a distribución dos recunchos da biblioteca cara a construír un espazo creativo no que dispoñen, por exemplo dun recuncho maker, retiráronse vellos mobles pouco versátiles e ampliándose o espazo de circulación e de lectura informal, entre outras actuacións. Así acadaron unha biblioteca escolar chea de oportunidades e posibilidades para aprender argallando, cun gran atractivo para a rapazada. Da man de alumnado de distintos niveis, usuario da biblioteca escolar e dos seus servizos,  e de profesorado do centro, podemos achegarnos á realidade desta biblioteca situada nunha vila do interior de Galicia: unha biblioteca viva onde a lectura, a cultura, a comunicación e a exploración son unha realidade cotiá que axuda a tecer complicidades entre os distintos membros da comunidade educativa. 

O CEIP Milladoiro, de Malpica de Bergantiños é un centro con longa traxectoria no coidado e atención á súa biblioteca escolar e ao traballo para a formación lectora, literaria e nas competencias informacionais e mediáticas do seu alumnado. Xa fora un centro tomado como referencia anteriormente, cando se gravaron vídeos en bibliotecas escolares galegas en colaboración co Ministerio de Educación.  Actualmente o CEIP Milladoiro é un dos 20 centros incluídos no proxecto CENTROS LÍA.2, a través do que a consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional explora a evolución do modelo de biblioteca escolar acorde coas necesidades do alumnado actual e coas tendencias en materia bibliotecaria e educativa.

A través desta nova produción audiovisual, coa axuda das alumnas voluntarias, visitamos de novo a biblioteca escolar dun centro da Galicia rural que pon ao servizo do seu alumnado todos os recursos posibles, pero que sobre todo ofrece oportunidades de aprendizaxe variadas, significativas e imprescindibles na actual sociedade da comunicación e da información. 

O Portal Educativo publica hoxe a Resolución de 4 de novembro de 2019, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, pola que se convoca o programa "Bibliotecas Escolares Solidarias" para o curso 2019/2020.

TEXTO DA CONVOCATORIA

No curso pasado realizaron voluntariado na biblioteca escolar un total de 1.245 alumnos e alumnas de secundaria, así como 2.245 alumnos e alumnas de primaria (5º e 6º). O seguinte cadro resume o contido do programa e as datas clave para cada unha das modalidades: 

Gravación realizada no CEIP Plurilingüe A PEDRA, de Bueu (Pontevedra) en xuño de 2019. Este centro de educación infantil e primaria está integrado no Plan de mellora de bibliotecas escolares e foi seleccionado pola D. X. De Centros e Recursos Humanos, da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional como “Centro LÍA.2”, un programa no que se está explorando as posibilidades da biblioteca escolar como “Centro Creativo das Aprendizaxes”.

Guiados polo alumnado voluntario da biblioteca escolar, podemos coñecer os diferentes espazos desta bibliotecaque, como centro LÍA.2, incorpora recunchos para a investigación, a manipulación, a creación, a expresión, o traballo colaborativo e o xogo. Os libros e a lectura vehiculizan toda a actividade da biblioteca, gañan presenza e conseguen involucrar a toda a comunidade educativa. Os equipamentos están ao servizo das prácticas que se pretenden incentivar, coa vista posta sempre no reforzo das competencias clave contempladas no currículo e, especialmente, no desenvolvemento persoal do alumnado e a creación de vínculos coa lectura, a escrita, a comunicación, o coñecemento e a cultura en xeral. Finalmente, estas bibliotecas son espazos que atenden á dimensión social, constituíndo un factor de igualdade no acceso aos bens culturais dispoñibles.

O Portal Educativo publica a Resolución de 7 de outubro de 2019, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos pola que se relacionan os centros de nova incorporación ao programa RADIO NA BIBLIO para o curso 2019/2020, unha ver resolta a convocatoria publicada con data de 3 de setembro de 2019. Tamén se detallan os centros  integrados en convocatorias anteriores  e que solicitaron continuidade. Desta forma, aparecen incluídos neste programa un total de 80 centros con alumnado de ensino infantil, primaria, ESO, bacharelato ou formación profesional e pertencentes ao Plan de mellora de bibliotecas escolares no actual curso 2019/2020 . 

• PUBLICACIÓN NO PORTAL EDUCATIVO
  
• TEXTO DA RESOLUCIÓN

O Portal Educativo publica a Resolución de 3 de outubro de 2019, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos pola que se relacionan os centros de nova incorporación ao programa BIBLIOTECA CREATIVA para o curso 2019/2020, unha ver resolta a convocatoria publicada con data de 3 de setembro de 2019. Tamén se detallan os centros  integrados en convocatorias anteriores  e que solicitaron continuidade. Desta forma, aparecen incluídos neste programa un total de 79 centros con alumnado de ensino infantil e primaria e pertencentes ao Plan de mellora de bibliotecas escolares no actual curso 2019/2020 . 

• PUBLICACIÓN NO PORTAL EDUCATIVO 
• TEXTO DA RESOLUCIÓN

A Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, seguindo a súa dinámica de difusión das posibilidades que ofrece a biblioteca escolar ao conxunto da comunidade educativa, dá a coñecer o lema que propón ás bibliotecas escolares galegas para o presente curso 2019/2020: "Biblioteca escolar, viveiro de cidadanía". Nesta ocasión é o ilustrador Óscar Villán quen interpreta o lema e nos ofrece unha imaxe múltiple e evocadora de diversas situacións que unha biblioteca escolar pode facilitar. 

Intervir na biblioteca escolar (nos seus espazos, nos seus tempos, nos seus recursos e actividades) ten consecuencias para o alumnado e para a comunidade educativa. Das características e dos enfoques desa intervención dependen os usos e as oportunidades que a biblioteca pode ofrecer. Cómpre unha reflexión sobre a distribución dos espazos, a organización dos tempos, a selección dos recursos e, moi especialmente, sobre o enfoque das actividades, co fin de que a biblioteca escolar poida facilitar o diálogo, a lectura crítica, a reflexión, o acceso ao coñecemento, o pensamento, a investigación, a experimentación, a creación, a comunicación, a adquisición de competencias útiles para a vida e para a convivencia, para o desenvolvemento académico e persoal, para unha participación activa nunha sociedade máis xusta e igualitaria.

Nada disto é doado nin se consegue nun curso escolar. Cómpre sementar, crear ese hábitat axeitado para que os pequenos e as pequenas, os mozos e mozas vaian desenvolvendo a estima por si mesmos e polos recursos naturais e culturais á súa disposición, aprendan a convivir cos outros, adquiran paulatinamente os valores democráticos, o respecto polos Dereitos Humanos e a Cultura de Paz imprescindible para unha convivencia xusta, pacífica e enriquecedora para todos e todas. 

A biblioteca escolar pode chegar a ser ese "viveiro de cidadanía" no que medren en confianza as xeracións novas e poidamos forxar esperanza fronte aos retos que o mundo actual nos presenta. 

O DOG do 24 de setembro publica a Orde de 10 de setembro de 2019 pola que se resolve a convocatoria do Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos non universitarios, de titularidade desta consellería, para o curso 2019/20.  

O documento conta de catro anexos, segundo os diversos apartados contemplados na convocatoria inicial:

Vén de publicarse no Portal educativo a convocatoria de 5 de setembro de 2019, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, no contexto das actuacións para o fomento da lectura no ámbito educativo, pola que se incentiva o funcionamento de CLUBS DE LECTURA en centros públicos de titularidade da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional, que acollan ensinanzas de educación secundaria, bacharelato, formación profesional (tanto en réxime ordinario como de persoas adultas) ou ensinanzas de réxime especial, para o curso 2019/2020.

O prazo de presentación de solicitudes remata o 15 de outubro de 2019.

TEXTO DA CONVOCATORIA

FORMULARIO DE SOLICITUDE 

O Portal Educativo vén de publicar, con data de 2 de setembro de 2019, as Instrucións da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos en relación coa organización e o funcionamento das bibliotecas escolares, durante o curso 2019/2020, nos centros de niveis non universitarios, de titularidade da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional, coas adaptacións necesarias a cada tipoloxía de centro. Estas instrucións constan de tres documentos: as Instrucións propiamente ditas, e unhas Anotacións, incluídas como Anexo I , que aclaran e amplian cada unha das cláusulas. Engádese un Anexo II, ao que se fai referencia no texto do documento, unhas orientacións extraídas da orde de convocatoria do Plambe para o presente curso (Disposición adicional primeira, publicada no DOG de 16 de abril de 2019).

• TEXTO DAS INSTRUCIÓNS
  
• ANEXO I
  
• ANEXO II (ORIENTACIÓNS)
  

O Portal Educativo vén de publicar a Resolución provisional de Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos de niveis non universitarios e de titularidade da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional, coa relación dos 25 centros que se integran, inicialmente, neste programa para o curso 2019/2020. Segundo as baixas ou renuncias ocasionadas entre os centros que xa forman parte do Plambe, este número poderá incrementarse na resolución definitiva da convocatoria, que se publicará no DOG, previsiblemente, en setembro de 2019. Así mesmo, nesa resolución definitiva recollerase a relación dos centros que continúan no programa, con detalle das asignacións para o curso 2019/2020. 

• Publicación no Portal Educativo da Resolución Provisional PLAMBE (Centros públicos) 2019/2020
• Texto da resolución provisional

Transcorridos dez anos desde a primeira convocatoria de axudas para o funcionamento de Clubs de lectura destinadas a centros que matriculan alumnado de ensino secundario, bacharelato, formación profesional e outros de nivel post-obrigatorio, a Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional, a través da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos /Asesoría de bibliotecas escolares, abordou a realización dun estudo cualitativo sobre a lectura e os clubs de lectura, os impactos desta iniciativa na cualidade da lectura e nas competencias comunicativas (e outras) do alumnado participante, así como o seu impacto nas comunidades educativas dos centros que contan con club de lectura. José Antonio Millán dirixiu este estudo (Clubs y lectores en la enseñanza secundaria de Galicia), do que se realizou a fase de "grupos de discusión" durante a primavera de 2018 e do que se presentaron as primeiras conclusións nas IX Xornadas de bibliotecas escolares de Galicia, celebradas en novembro de 2018. Velaquí agora o borrador ou pre-publicación do estudo nas dúas versións: galego e castelán, que se pon a disposición do profesorado e de todas as persoas interesadas.

• ESTUDO: CLUBS, LECTORAS E LECTORES NO ENSINO SECUNDARIO DE GALICIA (introdución, estudo de José A. Millán e informe dos clubs de lectura do curso 2017/2018). [Versión en galego]
• ESTUDIO: CLUBS, LECTORAS Y LECTORES EN LA ENSEÑANZA SECUNDARIA DE GALICIA (introducción, estudio de José Antonio Millán e informe de los clubs de lectura en el cuso 2017/2018) [Versión en castellano)

 Estos son os dous podcasts seleccionados na Modalidade I, alumnado de Educación Infantil e 1º e 2º de Educación Primaria, entre os quince presentados, pola súa orixinalidade e calidade sonnora e de contido. Traballos  de investigacón arredor dunha lenda local e da orixe do nome do concello:

 CEIP DE CARBALLEDO (Cerdedo-Cotobade/Pontevedra)

- Biblio Carballedo 

- Cast@_Radio

- Memoria da actividade

- Podcast: "A lenda de Florentina, a rapaza que morreu de amor"

                                                                                                                       CEIP VÍCTOR SÁENZ  (Mazaricos-A Coruña)

                                                                                                                        - Biblioteca Escolar Víctor Sáenz

                                                                                                                        -  Radio Rosiña

                                                                                                                        -  Escaleta " O mazarico"

                                                                                                                        -  Podcast "O Mazarico"

                                                                                                                        -  Entrevista no Diario Cultural

Os centros incluídos no programa de Biblioteca Creativa amosan coas súas actividades o porque dunha Impresora 3d na biblioteca escolar.

• EEI de Barrionovo (Arteixo-A Coruña): Teatro de sombras 3D no Samaín, Día da Música, Agasallo 25N

• CEIP Canosa-Rus (coristanco-A Coruña): Samaín na biblioteca
• CEIP P. Vilar de Barrio (Vilar de Barrio-Ourense): Entroido

Os centros integrados no programa de Biblioteca Creativa elaboran os seus titoriais para montar os escornabots co alumnado:

• CEIP de A Pobra de Brollón (A Pobra de Brollón-Lugo): Construíndo o escornabot
• CEIP de Seixo (Marín-Pontevedra)
• CEIP de Quintela (Moaña-Pontevedra)
• CEIP Apóstolo Santiago (Mugardos-A Coruña): Como montar un escornabot Brivoi
• CEIP da Torre-Cela (Bueu-Pontevedra): Montaxe de escornabots
• EEI de Barrionovo (Arteixo-A Coruña)




Fichas instruccións escorna def from mariapousa

O Portal Educativo publica a resolución do I Concurso de Podcasts - Radio na Biblio. Dos 107 podcasts presentados, de 64 centros públicos, prémianse 8 traballos pola súa boa práctica. Os podcasts galardoados serán difundidos pola Radio Galega a través das súas páxinas http://www.diariocultural.gal/ e http://www.crtvg.es/rg , incluíndo información sobre estes traballo na súa programación especial co gallo do Día das Letras Galegas.

• PUBLICACIÓN NO PORTAL
• TEXTO DA RESOLUCIÓN
• DIFUSIÓN NO DIARIO CULTURAL