Proxecto Micromundo

O IES LAMAS DE ABADE ven de ser seleccionado para participar no proxecto MICROMUNDO  da Universidade Complutense de Madrid.

MicroMundo é un proxecto de CIENCIA CIDADÁ para DESCUBRIR novos antibióticos e fomentar a cultura científica. Trátase da rama española dos proxectos internacionais Tiny Earth (2018, Wisconsin Institute for Discovery) e Small World Initiative (SWI; Yale University, 2012) creados polo equipo da Dra. Jo Handelsman en EEUU, onde alcanzaron un gran éxito. O seu obxectivo é achegar a cultura científica e a investigación biomédica a novos estudantes para fomentar a vocación investigadora. Para iso utiliza unha estratexia de “crowdsourcing” dirixida ao descubrimento de novos antibióticos. A formulación experimental é idéntica ao soado achado casual da penicilina por Alexander Fleming, aínda que de maneira dirixida e participativa. O crowdsourcing implica a externalización de tarefas a cargo dun grupo numeroso de persoas voluntarias ou unha comunidade, a través dunha convocatoria aberta.

Na UCM, traballa no proxecto desde 2016 de maneira pioneira en Europa. Se participa no marco de proxectos de Innovación e mellora da Calidade Docente (INNOVA-Docencia UCM 2016/40 e 2017/265) como SWI@UCM e SWI@UCM2.0. En 2018 o proxecto recibiu unha subvención da FECyT. Nos cursos curso 2019-20 e 2020-21, MICROMUNDO@UCM realízouse como proxecto de ApS dentro da convocatoria da UCM e conta co apoio do Plan Nacional de Resistencia a Antibióticos (PRAN) e o mecenado da compañía MSD.

A comunidade MICROMUNDO@UCM está constituída por estudantes de Centros de Ensino Secundario e Bacharelato da Comunidad de Madrid e outras, e na súa tutorización participan alumnos de Grao e Máster da UCM. A súa tarefa conxunta é descubrir, a partir de mostras locais de chan seleccionadas por eles mesmos, novos microorganismos, así como avaliar o seu potencial para a produción de novos antibióticos. No curso 2018-19, 26 centros educativos recibiron a visita de 184 estudantes UCM. En total, máis de 500 estudantes de ESO e Bacharelatos participan anualmente no proxecto na Comunidad de Madrid, procesando máis de 250 mostras de chan e illando decenas de microorganismos con bioactividad antibiótica. Durante os cursos 2019-20 e 2020-21, o escenario pandémico COVID-19 obrigou a trasladar moitas actividades MicroMundo á contorna virtual, desde onde enfocamos á divulgación da resistencia a antibióticos nun contexto de Saúde Global. Un total de 21 institutos e Colexios da Comunidad de Madrid traballan cos equipos MicroMundo na actualidade.

Desde a Sociedade Española de Microbiología (SEM), coordinamos a rede MicroMundo na que participan de maneira coordinada case trinta Universidades e Institutos de Investigación de toda a Península Ibérica, incluíndo as universidades de Santiago de Compostela, A Coruña, Vigo, Autónoma de Barcelona, Miguel Hernández (Alacante), Navarra, Castela-A Mancha, Santander, Salamanca, Valencia, Zaragoza, CEU Cardeal Herrera, León, Illas Baleares, a Rioxa, Murcia, Sevilla. Granada, Xaén e O Porto, entre outras.

Son un total de tres os Institutos de Ensino Secundario que colaboran coa Universidade de Santiago de Compostela e, no noso caso serán os alumnos de Bioloxía, Xeoloxía e Ciencias da Terra de 1º de Bacharelato os que van ter a ocasión de participar neste interesante proxecto.