36. Afonso VI O Bravo (1040-1109)

Reina en Galicia e León desde 1072.

Toledo pasou ao seu dominio no ano 1085, o que implicaba unha ampliación importante do reino, que desde agora ía sendo menos galego.
O seu idioma era o galego. Así se demostra na crónica que narra como recibiu Afonso VI en Toledo a triste nova da morte do seu fillo, o infante Sancho, na batalla de Uclés (1108):
(...)Los que escaparon desta rota fueron a llevar las tristes nuevas al Rey don Alonso, que estava en Toledo; fuele dolorosa y amarga, porque no tenia otro hijo, lloróle como un David a Absalon; y en la lengua que se usaba dixo con dolor, y lagrimas que quebrava el coraçon: Ay meu fillo, Ay meu fillo, alegria de mi coraçon, et lume dos meos ollos, solaz de miña vellez; Ay meu espello, en q me soya ver, et con quen tomava moy gran prazer. Ay meu herdero mayor; Estas palabras dizen que dezia el Rey, y otras tales diria, que la causa del dolor era grande (...)
Estoria de España ou Primera Crónica General é unha tradución da crónica De Rebus Hispaniae de Rodrigo Jiménez de Rada.